Στον εισαγγελέα Αλεξανδρούπολης οδηγήθηκαν το πρωί οι οκτώ Τούρκοι στρατιωτικοί, πλήρωμα και επιβαίνοντες του στρατιωτικού ελικοπτέρου που προσγειώθηκε χθες το μεσημέρι στο αεροδρόμιο «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ» της πρωτεύουσας του Έβρου.

Οι κατηγορίες άλλαξαν και οι 8 κατηγορούνται πλέον για παράνομη είσοδο στην Ελλάδα,αλλά όχι και για απόπειρα διατάραξης των διεθνών σχέσεων της χώρας. Οι επτά κατηγορούνται ακόμη για ηθική αυτουργία σε παράνομη πτήση και ο ένας για εκτέλεση της παράνομης πτήσης.

Ειδικότερα σύμφωνα με τη συνήγορο υπεράσπισης Μένια Πολυχρόνη, μίας εκ των τριών δικηγόρων που εκπροσωπούν τους συλληφθέντες, παραμένει η κατηγορία της παράνομης εισόδου στη χώρα, προστέθηκε η κατηγορία της ηθικής αυτουργίας στην παράνομη πτήση για τους επτά κατηγορουμένους και η εκτέλεση παράνομης πτήσης στον ελληνικό χώρο που βαρύνει τον πιλότο του ελικοπτέρου. Η κ. Πολυχρόνη επεσήμανε ως σημαντικό το ότι δεν ισχύει πλέον η κατηγορία απόπειρας διατάραξης των διεθνών σχέσεων της χώρας καθώς όπως εκτιμά «εφόσον παρέμενε έδινε το έρεισμα σε πολλούς να θεωρήσουν επιτακτικότερη την ανάγκη έκδοσής τους».

«Δεν έστεκε ως κατηγορία γιατί δεν ήρθαν για να δημιουργήσουν πρόβλημα στη χώρα. Βρίσκονταν σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους δεν συμμετείχαν στο πραξικόπημα. Απλά εκτελούσαν, μαζί με δύο ακόμη ελικόπτερα εντολές να μεταφέρουν τραυματίες από τους δρόμους της Κωνσταντινούπολης σε συγκεκριμένο σημείο. Δεν είναι πολεμικά ελικόπτερα αλλά μεταφοράς προσωπικού και ασθενών. Ξαφνικά δεχθήκανε πυρά από την τουρκική αστυνομία και μόνο τότε κατάλαβαν ότι κάτι συμβαίνει. Ήταν τρία τα ελικόπτερα και τα δύο καταστράφηκαν. Φοβήθηκαν για τη ζωή τους, πήραν το ελικόπτερο και ήρθαν στην Ελλάδα λόγω εγγύτητας», εξήγησε η συνήγορος υπεράσπισης.

Σύμφωνα με τη κ. Πολυχρόνη εξακολουθούν να φοβούνται για τη ζωή τους και ανησυχούν για τις οικογένειες που αφήσανε πίσω, καθώς είναι όλοι παντρεμένοι με παιδιά.

Αμέσως μετά την παρουσία τους στην εισαγγελία οι οκτώ συλληφθέντες οδηγήθηκαν στο κέντρο κράτησης στις Φέρες όπου θα συνεχιστεί η κράτησή τους. Αύριο το πρωί θα παρουσιαστούν ενώπιον της υπηρεσίας ασύλου (θα μεταφερθούν οι ίδιοι στο γραφείο της υπηρεσίας στη Χιλή Αλεξανδρούπολης ή η επιτροπή ασύλου στο κέντρο κράτησης) προκειμένου να πραγματοποιηθεί η προβλεπόμενη για τη χορήγηση πολιτικού ασύλου συνέντευξή τους. Στη συνέχεια θα προσαχθούν στο μονομελές πλημμελειοδικείο με την αυτόφωρη διαδικασία για τη διεξαγωγή της δίκης, η οποία εκτιμούν ότι θα μετατεθεί στο επόμενο διήμερο καθώς θα ζητήσουν προθεσμία 48 ωρών.

Οι οκτώ Tούρκοι αξιωματικοί που προσγειώθηκαν με ελικόπτερο στην Αλεξανδρούπολη δεν θέλουν να επιστρέψουν στην Τουρκία, επειδή φοβούνται την εκτέλεση της ποινής, αναφέρει σε δήλωσή της στο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu η δικηγόρος Λία Μαρινάκη που έχει αναλάβει την υπόθεση των αξιωματικών.

Η δικηγόρος αναφέρει ότι «μετά την παραπομπή τους στον εισαγγελέα, θα ξεκινήσει και η σχετική διαδικασία, η οποία κάτω από κανονικές συνθήκες, θα μπορούσε να διαρκέσει κι ένα χρόνο. Είναι βέβαιο ότι δεν θέλουν να επιστρέψουν στην Τουρκία. Φοβούνται την εκτέλεση».

Η δικηγόρος, μιλώντας σήμερα σε άλλο τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων, στο DHA είπε ότι οι αξιωματικοί αντιμετωπίζουν στην Ελλάδα της κατηγορίες της παράνομης εισόδου στη χώρα και την πρόκληση κινδύνου διατάραξης των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και ότι κατά τις καταθέσεις τους είπαν πως «κατά τα επεισόδια που σημειώθηκαν στην Κωνσταντινούπολη είχαν το καθήκον, να μεταφέρουν τραυματίες με τέσσερα ελικόπτερα» ότι «καθώς μετέφεραν τους τραυματίες ανοίχτηκε πυρ από το έδαφος προς το ελικόπτερο, ότι «επιβιβάστηκαν οι οκτώ σε ένα ελικόπτερο», πως «αρχικά προσγείωσαν το ελικόπτερο σε δασώδη περιοχή κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα» και πως «συζήτησαν εκεί το τι θα κάνουν και αποφάσισαν να έλθουν στην Ελλάδα».

Σύμφωνα με τη δικηγόρο, οι Τούρκοι αξιωματικοί, στο μεταξύ, επικοινώνησαν με τις οικογένειές τους μέσω κινητού τηλεφώνου και εκεί πληροφορήθηκαν τα περί απόπειρας πραξικοπήματος.

Η δικηγόρος αναφέρει ότι οι Τούρκοι αξιωματικοί επιθυμούν να επιστρέψουν στην Τουρκία επειδή εκεί βρίσκονται οι οικογένειές τους, αλλά τόνισε ότι ανησυχούν για την ασφάλειά τους επειδή κατηγορούνται ως πραξικοπηματίες και ότι για το λόγο αυτό ζήτησαν πολιτικό άσυλο από την Ελλάδα. Η κ. Μαρινάκη λέει επίσης ότι οι οκτώ αξιωματικοί πέρασαν τη νύχτα στο αστυνομικών τμήμα Φερών, επειδή λόγω πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε πριν από ένα μήνα, δεν είναι επαρκές το κρατητήριο στην Αλεξανδρούπολη.

Η κ. Μαρινάκη απαντώντας σε ερώτηση για τη στάση των οκτώ αξιωματικών κατά τη διάρκεια των καταθέσεων, λέει «τους παρομοίωσα με στρατιώτες σε αμερικανικές ταινίες», αφού όταν προσγειώθηκαν στην Αλεξανδρούπολη ήταν ανήσυχοι και φοβισμένοι.

"Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι δεν εμπλέκονται στο πραξικόπημα και δέχθηκαν εντολές από ανωτέρους τους να μεταφέρουν τραυματίες. Δέχθηκαν πυρά από αστυνομικούς και έφυγαν για να σώσουν τη ζωή τους”, δήλωσε νωρίτερα στο MEGA η δικηγόρος δύο Τούρκων μηχανικών, Κατερίνα Δαπουδάνη. 
Και συνέχισε: “Φοβούνται για τη ζωή τους και τις οικογένειές τους. Πέρα από την θανατική ποινή, το θέμα -αν εκδοθούν στην Τουρκία- είναι και κατά πόσο θα υποβληθούν σε βασανιστήρια...”.

Στην ελληνική πλευρά υπάρχει η εκτίμηση ότι σε περίπτωση που οι συγκεκριμένοι άνθρωποι εμπλέκονται στο πραξικόπημα, είναι πολύ δύσκολο να αποτραπεί η έκδοσή τους. Σε κάθε περίπτωση, υπογραμμίζουν πηγές της κυβέρνησης, θα τηρηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν ότι κρίσιμες για την έκβαση αυτής της υπόθεσης είναι οι εκτιμήσεις που θα γίνουν για το εάν με την έκδοση των 8 συλληφθέντων μελών του πληρώματος στη χώρα τους, θα τεθεί σε κίνδυνο η ζωή τους, εάν δηλαδή θα δικαστούν ή αν υπάρχει περίπτωση να εκτεθεί η ζωή τους σε κίνδυνο λόγω θανατικής ποινής. Επισημαίνεται ότι οι Συμβάσεις απαγορεύουν την έκδοση ανθρώπων εκεί όπου υπάρχει θανατική ποινή. Σε αυτή την παράμετρο, σύμφωνα με τις πηγές της κυβέρνησης, κατά τις επικοινωνίες που είχαν σήμερα ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών με τον Τούρκο ομόλογό του, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου απάντησε ότι στην Τουρκία δεν υπάρχει θανατική ποινή.

Η διαδικασία για την εξέταση των αιτήσεων ασύλου θα ξεκινήσει τη Δευτέρα, στην Αλεξανδρούπολη, όπου θα μεταβούν μεταφραστές. Θα διαρκέσει 8 ημέρες και εάν υπάρξει έφεση θα διαρκέσει περίπου επιπλέον 8 ημέρες. Συνολικά η όλη διαδικασία του ασύλου θα διαρκέσει 15-16 ημέρες. Παράλληλα, θα εξελίσσονται οι διαδικασίες έκδοσης, οι οποίες διαρκούν περίπου ανάλογο χρονικό διάστημα. Το συντομότερο δυνατόν αναμένεται να διεκπεραιωθεί η επιστροφή στις τουρκικές αρχές του στρατιωτικού ελικοπτέρου. Οι πηγές της κυβέρνησης αναφέρουν ότι θα φτάσει ένα δεύτερο τουρκικό ελικόπτερο επανδρωμένο και με δεύτερο πλήρωμα, ώστε να πραγματοποιηθεί η επιστροφή του.

Τι προβλέπει το νομικό μας πλαίσιο

Ο γνωστός δικηγόρος, Αλέξανδρος Λυκουρέζος εξηγεί το νομικό πλαίσιο για μία τέτοια δύσκολη κατάσταση:

Το αίτημα για χορήγηση ασύλου εκ μέρους των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών που εισήλθαν στη χώρα μας, τέμνει τη διπλωματία και την τήρηση θεμελιωδών αρχών του νομικού μας πολιτισμού.

Και τούτο, γιατί ενώ από διπλωματικής απόψεως η Ελλάδα δεν επιθυμεί τη διατάραξη των σχέσεών της με την Τουρκία, εντούτοις είναι παράλληλα υποχρεωμένη να τηρήσει εσωτερικούς και διεθνείς κανόνες που δεν οδηγούν εκ των προτέρων σε ικανοποίηση της απαίτησης των τουρκικών αρχών για άμεση παράδοση των οκτώ στρατιωτικών στην Τουρκία.

Η έλλειψη διμερούς σύμβασης περί έκδοσης με την Τουρκία επιβάλλει την τήρηση των κανόνων της ελληνικής ποινικής δικονομίας, η οποία –μεταξύ άλλων– ορίζει ότι η έκδοση απαγορεύεται αν πρόκειται για έγκλημα που κατά τους ελληνικούς νόμους χαρακτηρίζεται πολιτικό ή στρατιωτικό ή όταν από τις περιστάσεις προκύπτει ότι η έκδοση ζητείται για λόγους πολιτικούς, γεγονός που θα κριθεί εκ παραλλήλου και με τη διατύπωση της κατηγορίας που τελικώς αποδοθεί από τις τουρκικές αρχές. Άπαντα δε τα ανωτέρω θέματα πρέπει να τεθούν στην κρίση του Συμβουλίου Εφετών, του Αρείου Πάγου και εν τέλει του Υπουργού Δικαιοσύνης.

Πέραν δε της σαφούς ως άνω ελληνικής νομοθετικής πρόβλεψης, τίθεται μείζον ζήτημα αναφορικώς και με την επιβαλλόμενη χορήγηση ασύλου, ιδίως υπό το πρίσμα της Συνθήκης της Γενεύης του 1951 αλλά και της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948. Δεδομένου ότι έχει ήδη προαναγγελθεί η βαρύτατη τιμωρία των υπαιτίων, έχουν ήδη παυθεί χιλιάδες δικαστικοί λειτουργοί και διορίζονται νέοι προκειμένου να εκδικάσουν τις υποθέσεις των φερόμενων ως “πραξικοπηματιών”, ενώ γίνεται λόγος και για επαναφορά της θανατικής ποινής –ειδικώς για τον κολασμό της συγκεκριμένης πράξης, η απόρριψη αιτήματος ασύλου εμφανίζεται κατ’ αρχήν ως ηθικώς και νομικώς ανομιμοποίητη.

Η κυβέρνηση οφείλει να επιδείξει ψυχραιμία και νηφαλιότητα κατά το χειρισμό του πρωτοφανούς αυτού διπλωματικού αδιεξόδου, εξαντλώντας συνάμα όλες τις δυνατότητες που της παρέχουν οι κανόνες για την έκδοση και τη χορήγηση ασύλου, μη λησμονώντας ωστόσο το ρόλο της χώρας ως μέλους του Συμβουλίου της Ευρώπης αλλά και ως διαχρονικού θεματοφύλακα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.