Ο καρκίνος του μαστού είναι πλέον πολύ περισσότερο αντιμετωπίσιμος από ότι στο παρελθόν

Ο Οκτώβριος έχει πλέον καθιερωθεί ως «Μήνας Πρόληψης & Ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού». Ο καρκίνος του μαστού θα εμφανιστεί σε μία στις οκτώ γυναίκες κάποια στιγμή ενώ κάθε χρόνο 4.500 γυναίκες στη χώρα μας προσβάλλονται από τη νόσο.

Αν και η μέση ηλικία διάγνωσης είναι τα 62 έτη, περίπου το 10% των ασθενών διαγιγνώσκεται πριν από τα 45 έτη. Αυτό σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος των ασθενών είναι προ εμμηνοπαυσιακές, σε αναπαραγωγική ηλικία και επαγγελματικά ενεργές. Ευτυχώς το 66% των περιπτώσεων διαγιγνώσκεται σε πρώιμο στάδιο όπου η νόσος περιορίζεται στο μαστό και η πρόγνωση είναι εξαιρετική.

Τα τελευταία έτη πολλές εξελίξεις έχουν αλλάξει το θεραπευτικό τοπίο και την πρόγνωση του πρώιμου καρκίνου του μαστού. Οι ιατροί της θεραπευτικής κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Δρ. Αγγελική Ανδρικοπούλου, Δρ. Μαρία Καπαρέλου (Παθολόγος – Ογκολόγος), Θεοδώρα Ψαλτοπούλου (Παθολόγος, Καθηγήτρια Θεραπευτικής-Επιδημιολογίας-Προληπτικής Ιατρικής) και Θάνος Δημόπουλος (τ. Πρύτανης ΕΚΠΑ, Καθηγητής Θεραπευτικής – Ογκολογίας – Αιματολογίας, Διευθυντής Θεραπευτικής Κλινικής) συνοψίζουν τις σημαντικότερες εξελίξεις.

Ορομονοευαίσθητος καρκίνος του μαστού

Αρχικά πολλές γυναίκες πλέον με ορμονοευαίσθητο καρκίνο του μαστού, δηλαδή με νόσο που εκφράζει τους οιστρογονικούς ή/και τους προγεστερονικούς υποδοχείς, δύνανται να αποφύγουν τη χημειοθεραπεία. Αυτό γίνεται μετά την ευρεία εφαρμογή γονιδιακών πάνελ («γονιδιακών υπογραφών») που μελετούν την έκφραση γονιδίων στον όγκο και έχουν είτε θετικό είτε αρνητικό προγνωστικό ρόλο. Τέτοια πάνελ είναι το Oncotype, το MammaPrint και το Endopredict.

Μετά τις μελέτες TAILORx και RxPONDER η χρήση του Oncotype στις γυναίκες με πρώιμο ορμονοευαίσθητο HER2-αρνητικό καρκίνο του μαστού έχει συμβάλει στην αποφυγή της θεραπείας σε ένα μεγάλο ποσοστό. Ειδικότερα, οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με πρώιμο καρκίνο του μαστού, όγκους έως 5 cm και έως 3 διηθημένους λεμφαδένες (Ν1) με σκορ κάτω από 25 δύνανται να αποφύγουν τη χημειοθεραπεία και να λάβουν μόνο ενδοκρινική θεραπεία.

Αντίστοιχα στις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, οι γυναίκες με όγκους έως 5 cm χωρίς θετικούς λεμφαδένες και σκορ κάτω από 20, μπορούν να αποφύγουν τη χημειοθεραπεία στο μεγαλύτερο ποσοστό και μόνο οι ασθενείς με σκορ πάνω από 20 και με θετικούς λεμφαδένες πρέπει οπωσδήποτε να υποβληθούν σε χημειοθεραπεία. Το MammaPrint αντίστοιχα είναι ένα άλλο γονιδιακό πάνελ που χρησιμοποιείται σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες υψηλού κλινικού ρίσκου.

Στις γυναίκες αυτές που φέρουν χαμηλό MammaPrint σκορ, μπορεί να αποφευχθεί η χορήγηση χημειοθεραπείας. Με βάση τις εξελίξεις αυτές το θεραπευτικό πλάνο άλλαξε προς την αποφυγή χημειοθεραπείας στις 30% των ασθενών συγκριτικά με την αρχική εκτίμηση.

Νέα φάρμακα

Για τις γυναίκες υψηλού κλινικού ρίσκου με ορμονοευαίσθητο HER2-αρνητικό καρκίνο του μαστού, δύο νέα φάρμακα στην επικουρική θεραπεία μετά το χειρουργείο έχουν μειώσει ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο υποτροπής.

Πρόκειται για τους αναστολείς των κυκλινο-εξαρτώμενων κινασών 4 και 6 (CDK4 και CDK6) αμπεμασικλίμπη (abemaciclib) και ριμποσικλίμπη (ribociclib). Η μελέτη MonarchE συνεχίζει ακόμη και στα 5 έτη να δείχνει όφελος από την επικουρική χορήγηση της αμπεμασικλίμπης μειώνοντας τον κίνδυνο υποτροπής κατά 32% και αυξάνοντας κατά 7.6% το ποσοστό των ασθενών που δεν έχουν υποτροπιάσει στα 5 έτη.

Αντίστοιχα, η μελέτη NATALEE συνεχίζει στα 4 έτη να δείχνει όφελος από την επικουρική χορήγηση της ριμποσικλίμπης. Με βάση τα ανανεωμένα δεδομένα που ανακοινώθηκαν στο φετινό συνέδριο ESMO 2024, η χορήγηση της ριμποσικλίμπης μειώνει τον κίνδυνο υποτροπής κατά 28.5% σε ασθενείς με στάδιο ΙΙ και ΙΙΙ πρώιμο ορμονοευαίσθητο καρκίνο μαστού. Ακόμη και σε ασθενείς χωρίς θετικούς λεμφαδένες, το όφελος ήταν σημαντικό από τη χορήγηση της ριμποσικλίμπης (απόλυτο όφελος 5.1% στα 4 έτη).

Παράλληλα, νέα φάρμακα που έχουν πλέον έγκριση στην επικουρική θεραπεία είναι οι αναστολείς των PARP πρωτεϊνών. Συγκεκριμένα, περίπου το 5-10% των ασθενών με καρκίνο μαστού φέρουν κληρονομικές μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1 και BRCA2.

Αυτό το ποσοστό αυξάνεται στο 10% στις γυναίκες με διάγνωση κάτω των 35 ετών και αυξάνεται ακόμη περισσότερο σε ασθενείς με θετικό οικογενειακό ιστορικό, αμφοτερόπλευρο καρκίνο μαστού ή σύγχρονη/μετάχρονη διάγνωση καρκίνου ωοθηκών. Η μελέτη OlympiA έδειξε όφελος από την επικουρική χορήγηση του PARP αναστολέα ολαπαρίμπη (olaparib) σε ασθενείς με υψηλού κινδύνου ορμονοευαίσθητο και τριπλά αρνητικό καρκίνο μαστού που φέρουν μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1/2. Συγκεκριμένα, η χορήγηση της ολαπαρίμπης για 1 έτος μειώνει τον κίνδυνο θανάτου κατά 32%.

Γονίδιο HER2

Περίπου το 20% των ασθενών με καρκίνο του μαστού εμφανίζουν το γονίδιο HER2. Η ύπαρξη αυτού του γονιδίου σε έναν όγκο αποτελεί αυξητικό παράγοντα πολλαπλασιασμού των κυττάρων του καθώς και παράγοντα αυξημένης μεταστατικής ικανότητας.

Και γι’ αυτές τις ασθενείς, οι εξελίξεις είναι πολλές συγκριτικά με την παλαιότερη κλινική πρακτική. Οι ασθενείς με όγκους μεγέθους μεγαλύτερους από 2cm (Τ2) ή με λεμφαδένες πρέπει να λαμβάνουν νεοεπικουρική χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με θεραπεία στοχεύουσα τον HER2 υποδοχέα και μετά να οδηγούνται στο χειρουργείο.

Ο μέγιστος στόχος είναι αυτός της πλήρους παθολογοανατομικής ανταπόκρισης δηλαδή της εξάλειψης της νόσου καθώς οι ασθενείς που το επιτυγχάνουν έχουν και καλύτερη πρόγνωση. Οι ασθενείς με HER2-θετικό πρώιμο καρκίνο μαστού επιτυγχάνουν πλήρη παθολογοανατομική ανταπόκριση σε ποσοστό 40-60% με υψηλότερα ποσοστά στις ασθενείς που δεν εκφράζουν ορμονικούς υποδοχείς.

Πλέον στην επικουρική θεραπεία των ασθενών που δεν επιτυγχάνουν πλήρη ανταπόκριση έχει εγκριθεί η επικουρική θεραπεία με ένα συζευγμένο αντίσωμα-φάρμακο, το οποίο περιέχει το HER2-στοχεύον αντίσωμα τραστουζουμάμπη συνδεδεμένο με έναν αναστολέα μικροσωληνίσκων, το DM1.

Πρόκειται για την τραστουζουμάμπη εμτανσίνη που έδειξε συνεχιζόμενο όφελος ως προς την υποτροπή (46%) καθώς μειώνει το ποσοστό των ασθενών που έχουν υποτροπιάσει στα 8.4 έτη από 32.2% σε 19.7%. Συνεπώς, πλέον η καθιερωμένη πρακτική της επικουρικής χορήγησης τραστουζουμάμπης με περτουζουμάμπη για ένα έτος αλλάζει και αντικαθίσταται από την τραστουζουμάμπη εμτανσίνη στις ασθενείς που δεν έχουν επιτύχει πλήρη ανταπόκριση στην νεοεπικουρική θεραπεία.

Τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού

Και η πρακτική για τον τριπλά αρνητικό καρκίνο μαστού έχει αλλάξει τα τελευταία έτη. Οι ασθενείς με όγκους >2 cm (Τ2) ή με θετικούς λεμφαδένες λαμβάνουν πλέον νεοεπικουρική χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη. Στο συνέδριο ESMO 2024, ανακοινώθηκαν τα στοιχεία της μελέτης KEYNOTE-522.

Ο συνδυασμός της ανοσοθεραπείας με πεμπρολιζουμάμπη με χημειοθεραπεία με ανθρακυκλίνη και ταξάνη μείωσε τον κίνδυνο θανάτου κατά 34% αλλά και αύξησε το ποσοστό πλήρους ανταπόκρισης από 51.2% σε 64.8%. Πλέον, η νεοεπικουρική χημειοθεραπεία με ανοσοθεραπεία έχει καθιερωθεί στον τριπλά αρνητικό καρκίνο μαστού. Στις περιπτώσεις εκείνες που έχει επιτευχθεί πλήρης ανταπόκριση της νόσου οι ασθενείς λαμβάνουν άλλους 9 κύκλους ανοσοθεραπείας με πεμπρολιζουμάμπη επικουρικά.

Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει πλήρης ανταπόκριση, χορηγείται επικουρική χημειοθεραπεία με καπεσιταβίνη για 6 μήνες βάσει της μελέτης CREATE-X. Ωστόσο, ειδική κατηγορία είναι οι ασθενείς που φέρουν μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1/2 που αποτελούν το 15 – 25% των ασθενών με τριπλά αρνητικό καρκίνο μαστού. Αυτές οι ασθενείς θα λάβουν επικουρική θεραπεία με ολαπαρίμπη βάσει της μελέτης Olympia. Το θεραπευτικό τοπίο του πρώιμου καρκίνου μαστού έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια και θα συνεχίσει να αλλάζει με την υιοθέτηση νέων φαρμάκων.

Πηγή: ΑΠΕ

Την ανάδειξη των Λειψών στα καλύτερα εξωτικά νησιά του κόσμου προβάλλει η Express σε σχετικό δημοσίευμα εξυμνώντας τις άγνωστες ομορφιές της Ελλάδας https://www.express.co.uk/news/world/1950922/unknown-greek-island-with-hardly-tourists-exotic. Απευθυνόμενη σε δεκάδες εκατομμύρια δυνητικούς ταξιδιώτες η δημοφιλής Βρετανική εφημερίδα αναφέρει «οι Λειψοί, ένα μικρό, γραφικό Ελληνικό νησί στο Αιγαίο Πέλαγος θεωρείται για το 2025 ο δεύτερος πιο εξωτικός και αυθεντικός προορισμός του κόσμου.

Μακριά από τα πλήθη τουριστών που συρρέουν σε δημοφιλή νησιά όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, οι Λειψοί παραμένουν ένας μυστικός προορισμός που προσφέρει στους πιστούς επισκέπτες του μια αυθεντική Ελληνική ατμόσφαιρα.

Σημείο αναφοράς του νησιού είναι το ομώνυμο γοητευτικό χωριό με τα λευκά ασβεστωμένα σπιτάκια, τα στενά πλακόστρωτα δρομάκια και ένα οργανωμένο λιμάνι με ταβέρνες, καφετέριες και καταστήματα.

Οι παραλίες του νησιού αποτελούν σημαντικό πόλο έλξης, γνωστές για τα κρυστάλλινα νερά και το γαλήνιο περιβάλλον τους.

Οι Λειψοί δεν φημίζονται μόνο για τη φυσική τους ομορφιά αλλά και για την πλούσια πολιτιστική τους κληρονομιά. Ένας από τους πιο σημαντικούς θρησκευτικούς χώρους της είναι η εκκλησία της Παναγίας του Χάρου, η οποία χρονολογείται από τον 7ο αιώνα».

Η διεθνής προβολή του προορισμού εντάσσεται στο πλαίσιο των προσπαθειών του Δήμου να αναδείξει τις φυσικές ομορφιές και τις «πράσινες» πρωτοβουλίες του νησιού στο εξωτερικό. «Έχουμε εισέλθει σε μια εποχή που η αναζήτηση μυστικών αυθεντικών προορισμών είναι το ζητούμενο για τον σύγχρονο ταξιδιώτη εντός και εκτός υψηλής σεζόν. Δεν είναι τυχαίο πως ο Σεπτέμβριος έκλεισε με σημαντική αύξηση στις ακτοπλοϊκές αφίξεις της τάξης του 6,5%», δήλωσε ο Δήμαρχος Λειψών, Φώτης Μάγγος..../sofokleousin.gr

Έρχεται στην Ελλάδα η πρώτη θεραπεία για την παχυσαρκία και και το διαβήτη και αναμένεται να είναι διαθέσιμο στα τέλη του Νοεμβρίου.

Στην Ελλάδα τα ποσοστά παχυσαρκίας στον πληθυσμό είναι ιδιαίτερα υψηλά και δίχως αμφιβολία αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της δημόσιας υγείας παγκοσμίως. Το φάρμακο θα ενδείκνυται και για τον διαβήτη.

Η εταιρεία ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ LILLY φέρνει τον Νοέμβριο τα πρώτα 8.000 σκευάσματα από τη νέα φαρμακευτική αγωγή που περιέχει την ουσία Τιρζεπατίδη (Mounjaro), ένα φάρμακο που έχει ένδειξη την απώλεια βάρους. Αντίθετα από το γνωστό Ozempic, το οποίο χρησιμοποιούνταν λανθασμένα για το αδυνάτισμα ενώ είχε ένδειξη τη ρύθμιση του διαβήτη, το Mounjaro μπορεί να χρησιμοποιείται και στις δύο περιπτώσεις εξίσου.

Το φάρμακο θα χορηγείται με υποδόρια εβδομαδιαία ένεση, με το μηνιαίο κόστος του να ανέρχεται στα 253 ευρώ. Ωστόσο, η Τιρζεπατίδη θα κυκλοφορήσει στην αρνητική λίστα, δηλαδή χωρίς κρατική αποζημίωση.

Πώς δρα η θεραπεία

Όπως αναφέρθηκε σε σχετική συνέντευξη τύπου που δόθηκε με αφορμή την παρουσίαση του σκευάσματος, περίπου 1 στους 3 ενήλικες στην Ελλάδα έχει ήδη σημαντικό πρόβλημα με το βάρος του, ενώ τα τελευταία χρόνια οι δείκτες αυτοί έχουν αυξηθεί.

Μάλιστα, όπως τονίστηκε, η παχυσαρκία συνδέεται με περισσότερες από 230 επιπλοκές υγείας, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτη, και άλλες συννοσηρότητες, κι έτσι η ανάγκη για μια αποτελεσματική θεραπεία είναι επιτακτική.

Η νέα θεραπεία βασίζεται στη φαρμακευτική ουσία Τιρζεπατίδη (Tirzepatide), η οποία δρα ταυτόχρονα σε δύο υποδοχείς (GLP-1 και GIP) και ήδη έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε κλινικές μελέτες. Yπόσχεται μείωση του βάρους έως και 15% μέσα από φαρμακευτική αγωγή, ποσοστό που είναι πολύ υψηλότερο από την απώλεια βάρους που μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω αλλαγής του τρόπου ζωής.

Στην Ελλάδα, πάνω από 1.100 άτομα συμμετείχαν σε κλινικές μελέτες που εξετάζουν την επίδραση της θεραπείας τόσο στην παχυσαρκία όσο και στις σχετιζόμενες παθήσεις όπως τα καρδιαγγειακά και ο διαβήτης.

Η χρήση της Τιρζεπατίδης, όπως τονίστηκε, είναι δοσοεξαρτώμενη, κάτι που σημαίνει ότι η συνέχιση της θεραπείας είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των αποτελεσμάτων.

Όπως τόνισε η Κατερίνα Μπαρμπαγιάννη, παθολόγος με εξειδίκευση στον διαβήτη και υποψήφια διδάκτωρ στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, το πρόβλημα της παχυσαρκίας δεν είναι απλά ζήτημα βάρους.

Είναι μια χρόνια πάθηση, που πέρα από τις φυσικές της επιπτώσεις, συνοδεύεται συχνά από ψυχολογικά προβλήματα, όπως η κατάθλιψη.

Επιπλέον, η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο, καθώς, όπως αποδείχθηκε από έρευνα σε υιοθετημένα παιδιά, οι γενετικοί παράγοντες συμβάλλουν περισσότερο από τους περιβαλλοντικούς στην ανάπτυξη της νόσου.

Το κόστος της θεραπείας και οι προκλήσεις του clawback

Παρά τα οφέλη της νέας θεραπείας, το γεγονός ότι το φάρμακο δεν εντάσσεται στη λίστα αποζημίωσης του κράτους δημιουργεί προβληματισμό.

Στις ΗΠΑ, η ίδια θεραπεία κοστίζει περίπου 1.000 δολάρια τον μήνα και στην Ελλάδα η τιμή της διαμορφώνεται στα 253 ευρώ, ένα ποσό που είναι μεν χαμηλότερο από άλλα κράτη, αλλά δεν είναι προσιτό για όλους τους ασθενείς.

Σύμφωνα με τον Διονύση Φιλιώτη, Πρόεδρο της ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ LILLY, το υψηλό clawback (σύστημα αυτόματων επιστροφών) αποτρέπει την εταιρεία να ζητήσει την ένταξη του φαρμάκου στη λίστα αποζημίωσης, κάτι που όμως περιορίζει ταυτόχρονα την πρόσβαση των ασθενών στη θεραπεία.

Η χαμηλότερη τιμή του στην Ελλάδα από άλλα κράτη, ωστόσο, εγκυμονεί και τον υπαρκτό κίνδυνο των παράλληλων εξαγωγών, ενδεχόμενο που δεν αποκλείεται να «αδειάσει» από σκευάσματα τα ράφια των φαρμακείων της εγχώριας αγοράς.

Αυτό αναδεικνύει ένα ευρύτερο πρόβλημα στη φαρμακευτική αγορά: τη δυσκολία εισαγωγής ή/και αποζημίωσης καινοτόμων θεραπειών λόγω του αυξημένου clawback και των δημοσιονομικών περιορισμών.

Της Γιάννας Σουλάκη / Πηγή: Iatropedia.gr