Στην συστηματική καταγραφή της βιομηχανικής κληρονομιάς της Δωδεκανήσου προχωρά η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, σε συνεργασία με την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Νοτίου Αιγαίου και το ΤΕΕ – Τμήμα Δωδεκανήσου.

Η πρωτοβουλία της Περιφέρειας να καταγράψει με τρόπο ολοκληρωμένο ένα σημαντικό κομμάτι της ιστορίας της Δωδεκανήσου, θα υλοποιηθεί μέσω Προγραμματικής Σύμβασης συνολικού ύψους 100.000 ευρώ, την οποίαν υπέγραψε ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργος Χατζημάρκος και συνυπογράφουν ο Πρόεδρος της ΠΕΔ και δήμαρχος Ρόδου κ. Φώτης Χατζηδιάκος και ο Πρόεδρος του ΤΕΕ – Τμήμα Δωδεκανήσου κ. Ιάκωβος Γρύλλης.

Το έργο χρηματοδοτείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου η οποία, με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου θα διαθέσει το ποσό των 95.000 ευρώ, από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Ο «σπόρος» αυτής της ιδέας έπεσε πριν από χρόνια, στο τριήμερο συνέδριο με τίτλο «H Βιομηχανική Κληρονομιά της Δωδεκανήσου» που συνδιοργάνωσαν το ΤΕΕ τμ. Δωδ/σου, το Επιμελητήριο Δωδ/σου και η ΤΕΔΚ Δωδ/σου, τον Σεπτέμβριο του 2008 στη Ρόδο.
Εκεί παρουσιάσθηκε το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο αναπτύχθηκε η βιομηχανία στη Ρόδο και στα Δωδεκάνησα, καθώς και το κτηριακό δυναμικό που απαρτίζει τη βιομηχανική κληρονομιά των χρόνων της Ιταλοκρατίας. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στην βιομηχανική ζώνη «Κόβα» της πόλεως Ρόδου και στο πολιτιστικό περιεχόμενο της περιοχής αυτής, παρουσιάζοντας μνημεία και αρχιτεκτονικά σύνολα από όλες τις χρονικές περιόδους.
Έμφαση δόθηκε στα βιομηχανικά συγκροτήματα. Ανακλήθηκαν μνήμες από βιομηχανίες που σήμερα τα κτήρια τους δεν υφίστανται πλέον, αλλά και παραδοσιακά επαγγέλματα που συρρικνώνονται και απομακρύνονται από τη συγκεκριμένη περιοχή, όπως οι τεχνίτες καραβομαραγκοί.
Παρουσιάσθηκαν επίσης βιομηχανικές εγκαταστάσεις που βρίσκονται στα υπόλοιπα Δωδεκάνησα, με ιδιαίτερες αναφορές στην Κω, Κάλυμνο, Λέρο, Σύμη καθώς και οι προοπτικές αποκατάστασης και ανάδειξής τους.

Η εποχή της αποβιομηχάνισης άρχισε κυρίως από τα τέλη της δεκαετίας του ’70 και ολοκληρώθηκε στις δεκαετίες του ’80 και ’90, οπότε και ανοίχθηκε ο δημόσιος διάλογος για την επανάχρηση του αντίστοιχου κτιριακού πλούτου και η ένταξή τους στις νέες συνθήκες.
Για το νομό Δωδεκανήσου, το συνέδριο αυτό απετέλεσε την απαρχή του διαλόγου αυτού, καθώς προκάλεσε γόνιμες αντιδράσεις και διεκδίκησε άμεσες δράσεις. Μέσα από αυτό αναδύθηκαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει τόσο το κτηριακό δυναμικό, όσο και οι εμπλεκόμενοι με αυτό φορείς. Όλα τα παραπάνω, καθώς και αντίστοιχες εμπειρίες από όλη τη χώρα, συμπεριελήφθησαν σε ένα τόμο 335 σελίδων που εκδόθηκε από το ΤΕΕ τμ. Δωδ/σου, το Επιμελητήριο Δωδ/σου και την ΤΕΔΚ Δωδ/σου, το Νοέμβριο του 2009.

Έτσι τέθηκαν οι βάσεις για τη συνεργασία των τριών φορέων για την σύναψη προγραμματικής σύμβασης για την συστηματική καταγραφή της Βιομηχανικής Κληρονομιάς της Δωδεκανήσου.

Το έργο θα εξελιχθεί σε δυο φάσεις:
Η Α’ Φάση περιλαμβάνει την ανάλυση και τεκμηρίωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε θέματος, μέσω έρευνας σε αρχειακές πήγες (Γενικά αρχεία Κράτους, Αρχείο Υπουργείου Βιομηχανίας (Ελλάδα), Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων Δωδ/σου, Αρχείο Υπουργείου Βιομηχανίας, τοπικές βιβλιοθήκες, Βιβλιοθήκη της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής, Τοπικές εφημερίδες, προφορικές μαρτυρίες κλπ).
Η καταγραφή θα εμπλουτιστεί με την φωτογραφική τεκμηρίωση των κτιρίων, με τη συλλογή υλικού μέσω έρευνας στα αρχεία του Κράτους και ιδιωτικών συλλογών.

Η Β’ φάση αφορά στην κωδικοποίηση όλων των στοιχείων που θα συλλεχθούν με σκοπό την αξιολόγηση και τον βαθμό προστασίας καθώς και η επιλεκτική αναλυτική τεκμηρίωση των κτηρίων που είναι μνημεία μείζονος σημασίας.

Τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας θα αποτυπωθούν σε ένα αρχείο που θα παραδοθεί και σε ηλεκτρονική μορφή και θα αφορά στη βιομηχανική κληρονομιά της Δωδεκανήσου ως συμβολή στην διεπιστημονική έρευνα. Η ηλεκτρονική μορφή θα περιλαμβάνει εμπλουτισμένη φωτοθήκη, σχεδιοθήκη και αρχειακό υλικό (βιντεοσκοπήσεις, σχεδιαστικές αποτυπώσεις, φωτογραφίες συλλεκτών, αποδελτιώσεις τοπικών εφημερίδων).
Προβλέπεται επίσης η δημιουργία ψηφιακής βάσης δεδομένων.
Ένας μεταγενέστερος στόχος που δεν συμπεριλαμβάνεται στην παρούσα προγραμματική σύμβαση, αποτελεί η έκδοση αντίστοιχου λευκώματος, η ενημέρωση - ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης σε θέματα που αφορούν τη βιομηχανική κληρονομιά και η πραγματοποίηση κύκλων διαλέξεων με την παρουσίαση της έρευνας της ομάδας εργασίας.

Για την υλοποίηση των παραπάνω δράσεων, θα συγκροτηθεί Διεπιστημονική Ομάδα Εργασίας που θα απαρτίζεται από επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων (Αρχαιολόγους – Ιστορικούς, Αρχιτέκτονες Μηχανικούς, Πολιτικούς Μηχανικούς, Τοπογράφους Μηχανικούς, Μηχανολόγους Μηχανικούς, Ηλεκτρολ.Μηχ., Οικονομολόγους κλπ) και άλλα στελέχη, έπειτα από αντίστοιχη πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Η ομάδα αυτή μπορεί επίσης να έλθει σε συνεργασία με Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου κλπ) για την οργάνωση ερευνητικών προγραμμάτων σχετικών με τη Βιομηχανική Κληρονομιά της Δωδ/σου, καθώς και με τα Υπουργεία Πολιτισμού και Παιδείας (Γενικά Αρχεία Κράτους) και το TICCIH (Διεθνής Επιτροπή για τη Διατήρηση της Βιομηχανικής Κληρονομιάς).

Προθεσμία έως τον Φεβρουάριο του 2016 έχουν οι ιδιοκτήτες αυθαιρέτων προκειμένου να τα δηλώσουν για να τα... σώσουν, καθώς τότε λήγει η ετήσια παράταση που είχε δοθεί από το υπουργείο Περιβάλλοντος

Σε διαφορετική περίπτωση, όπως δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος Γ. Γκόλλιας, «κανένα ακίνητο με αυθαιρεσία και κανένα αυθαίρετο κτίσμα δεν θα μπορεί να μεταβιβαστεί ή να αξιοποιηθεί».

Ηδη, πάντως, σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), στα δύο χρόνια λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος για την εφαρμογή του σχετικού νόμου (4178/2013) έχουν δηλωθεί πάνω από 900.000 ακίνητα στις ρυθμίσεις αυθαιρέτων, ενώ για περισσότερα από 615.000 έχει ξεκινήσει η διαδικασία ρύθμισης. Ο ρυθμός των δηλώσεων, ωστόσο, εμφανίζει αυτήν την περίοδο κάμψη, η οποία οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον περιορισμό των τραπεζικών συναλλαγών, όπως σημειώνει η διοίκηση του ΤΕΕ.

Παρ' όλα αυτά οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να βιαστούν, καθώς απομένουν λίγοι μήνες έως τη λήξη της προθεσμίας.
Ετσι όσοι θέλουν να εντάξουν ακίνητο στη ρύθμιση πρέπει με τη συμβολή ενός μηχανικού να καταγράψουν τις αυθαιρεσίες τους και να επιλέξουν ένα από τα διαθέσιμα σχήματα αποπληρωμής των προστίμων, τα οποία σε περιπτώσεις προκαταβολών δίνουν τη δυνατότητα σημαντικών εκπτώσεων.
Προθεσμία έως τον Φεβρουάριο για τακτοποίηση αυθαιρέτων

Οπως μάλιστα επισημαίνει και ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός: «Οι πολίτες έχουν πλέον τη δυνατότητα μέσα από το πληροφοριακό σύστημα του Επιμελητηρίου για συμψηφισμό του 50% των προστίμων για τα αυθαίρετα με εργασίες και υλικά ενεργειακής αναβάθμισης και στατικής επάρκειας».

Σε ό,τι αφορά στις δηλώσεις που έχουν υποβληθεί, ήδη στους 24 μήνες που συμπληρώθηκαν από την πρώτη εφαρμογή του νόμου 4178 του 2013, στον οποίο ενσωματώθηκε και το μεγαλύτερο μέρος των δηλώσεων του νόμου 4014 του 2011, το σύνολο είναι 902.961, για τις 615.137 εκ των οποίων έχει υποβληθεί και παράβολο.
Τα προϋπολογισθέντα πρόστιμα των ρυθμιζόμενων αυθαίρετων κατασκευών φτάνουν τα 3,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Εως το τέλος Αυγούστου, πάντως, τα αθροιστικά έσοδα ήταν περίπου 1,48 δισ. (1.000.204.413,29 ευρώ του νόμου 4014 και 476.443.440,98 ευρώ του νόμου 4178).

Από τα ακίνητα που δηλώθηκαν, το 61% αφορά σε δευτερεύουσα ή εξοχική κατοικία, το 20% σε κύρια και μοναδική κατοικία, το 14% σε επαγγελματικά κτίρια υπηρεσιών, το 3% σε κτίρια τουρισμού και βιομηχανίας, και το 2% σε κτίρια μεταποίησης πρωτογενούς τομέα (αγροτικού ή κτηνοτροφικού).

Η συντριπτική πλειονότητα των δηλώσεων (75%) αφορά αυθαιρεσίες σε κτίσματα με οικοδομική άδεια, ενώ το 25% σε ακίνητα χωρίς άδεια. Επίσης το 29% των δηλώσεων αυθαιρέτων είναι για ακίνητα εκτός σχεδίου, τα οποία όμως αντιπροσωπεύουν το 51% των προστίμων, και το υπόλοιπο ποσοστό αφορά σε ακίνητα εντός σχεδίου.

Οι περισσότερες δηλώσεις υποβλήθηκαν για ακίνητα στην Περιφέρεια Αττικής (186.743 δηλώσεις ή 36,41%), ενώ ακολουθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (85.634 δηλώσεις ή 16,69% του συνόλου).

Σύμφωνα, πάντως, με τον πρόεδρο του ΤΕΕ, η πολιτεία δεν πρέπει να καθυστερήσει άλλο την εφαρμογή της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου, που αφορά στα νομίμως υφιστάμενα κτίρια, και την Ηλεκτρονική Εκδοση Αδειών Δόμησης για τα νέα κτίρια.

ethnos.gr

Στους δήμους περνά η διαχείριση των απορριμμάτων με τον νέο αναθεωρημένο Εθνικό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων, ο οποίος δίνει έμφαση στη διαλογή των ανακυκλώσιμων υλικών στην πηγή αλλά και στη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία της ανακύκλωσης.

Με τον νέο σχεδιασμό που ανακοινώθηκε από τον αναπληρωτή υπουργό Γιάννη Τσιρώνη, καθιερώνονται τα δημοτικά σχέδια διαχείρισης αποβλήτων στα όρια του κάθε δήμου, για τα οποία δίνεται προθεσμία εκπόνησης έως τα μέσα Σεπτεμβρίου, ενώ έως το τέλος του ίδιου μήνα θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και η αναθεώρηση των Περιφερειακών Σχεδίων που θα τα συμπεριλαμβάνει.

Βάσει του εθνικού σχεδιασμού, οι κατευθύνσεις του οποίου είναι δεσμευτικές για τις περιφέρειες, υπεύθυνοι για τη διαχείριση, την επεξεργασία και την αξιοποίηση των απορριμμάτων θα είναι οι δήμοι. Ωστόσο, σε περίπτωση που υπάρξουν δήμοι που συμφωνήσουν να δημιουργήσουν κοινές δομές, αυτό δεν αποκλείεται. Βασικός στόχος είναι η καθιέρωση της χωριστής συλλογής αποβλήτων τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το μέταλλο και το πλαστικό.

Ο χρονικός ορίζοντας του σχεδιασμού είναι έως το 2020, ενώ το τελικό κείμενο ορίζει σαφώς την απόρριψη της καύσης των σκουπιδιών, η οποία θεωρείται «διεργασία υψηλής περιβαλλοντικής όχλησης».

Εκτός από τους δήμους, ενεργό ρόλο στη διαχείριση των απορριμμάτων θα έχουν και κοινωνικές ομάδες, καθώς βασική στρατηγική είναι η ενθάρρυνση των κοινωνικών πρωτοβουλιών. Για παράδειγμα, σε περιοχές όπου διαπιστωμένα υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση πλαστικού, τοπικοί φορείς θα μπορούν συνάπτοντας μια συνεργασία με τον δήμο να περισυλλέγουν τα απορρίμματα, να τα προωθούν στην ανακύκλωση και να χρηματοδοτούν κοινωφελείς δράσεις.
Για την επιλογή των χώρων από τους δήμους, θα υπάρξουν το προσεχές διάστημα ρυθμίσεις που θα διευκολύνουν τη χωροθέτηση υποδομών ανακύκλωσης με διαλογή στην πηγή και κομποστοποίησης μικρής κλίμακας στον αστικό ιστό.

Επίσης ο νέος σχεδιασμός αποτρέπει την εξαγωγή απορριμμάτων, πρακτική η οποία ήταν αρκετά διαδεδομένη τα τελευταία χρόνια.
Στόχος του υπουργείου είναι η δημιουργία μικρών δομών διαχείρισης απορριμμάτων. Για τα έργα και τις υποδομές που υλοποιούνται με τη μορφή ΣΔΙΤ, πηγές του υπουργείου σημειώνουν ότι εφόσον είναι συμβατά με τους ποσοτικούς στόχους του εθνικού σχεδιασμού που ορίζουν ανάκτηση σε ποσοστό περίπου 75% των απορριμμάτων έως το 2020, θα συνεχιστούν. Σε διαφορετική περίπτωση, θα πρέπει να υπάρξουν παρεμβάσεις ώστε να προσαρμοστούν στον εθνικό σχεδιασμό.
Οσον αφορά στα απόβλητα υγειονομικών μονάδων αλλά και τα βιομηχανικά απόβλητα, θα ακολουθήσουν υπουργικές αποφάσεις, οι οποίες θα διασφαλίζουν τη χωριστή συλλογή των επιμέρους κατηγοριών.

Απορρίμματα - ενέργεια
Σύμφωνο συνεργασίας μεταξύ ΤΕΕ και ΚΕΔΕ
Μόνιμη συνεργασία στα καίρια ζητήματα της διαχείρισης απορριμμάτων αλλά και της εξοικονόμησης ενέργειας καθώς επίσης και της αξιοποίησης των πόρων του νέου ΕΣΠΑ προβλέπει το σύμφωνο συνεργασίας, το οποίο υπεγράφη χθες μεταξύ του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας και της Κεντρικής Eνωσης Δήμων και Κοινοτήτων. Το σύμφωνο συνεργασίας υπέγραψαν ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Γιώργος Πατούλης, και ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, και αναλυτικά προβλέπει:

• Διαμόρφωση πλαισίου συνεργασίας των Μηχανικών με τους Δήμους.
• Ολοκλήρωση σχεδιασμού με το Εθνικό Χωροταξικό Σχέδιο, τα Περιφερειακά Χωροταξικά Σχέδια και τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια σε βάθος 30ετίας, και πλήρη ενεργοποίηση ή και προσαρμογή του υφιστάμενου Θεσμικού Πλαισίου
• Ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στον χωρικό-αναπτυξιακό σχεδιασμό.
• Συνέχιση και ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου.

Παράλληλα το ΤΕΕ θα συμμετέχει σε δράσεις συνεργασίας με την Κ.Ε.Δ.Ε., και τους φορείς της σε θέματα επεξεργασίας Στερεών Αποβλήτων, Συστημάτων Διαχείρισης Απορριμμάτων και Ανακύκλωσης κ.α.

ethnos.gr