Ας θυμηθούμε την ανάλογη περίοδο του 1981. Η τότε διαφαινόμενη νέα κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ προδιέγραφε ένα σαφές πλαίσιο πολιτικής πλεύσης (άλλα εφαρμόστηκαν κι άλλα όχι) που επιγραμματικά έλεγε: ‘’όχι στην ΕΟΚ, όχι στο ΝΑΤΟ, Εθνική ανεξαρτησία, Λαϊκή κυριαρχία και κοινωνική απελευθέρωση’’ και πρότεινε μια αδέσμευτη Ελλάδα με κοινωνικοποιήσεις βασικών παραγωγικών υποδομών και την δημιουργία κράτους πρόνοιας μέσω της λαϊκής εξουσίας που εδράζονταν ‘’στους 3 πυλώνες της δημοκρατίας: συνδικαλισμό-τοπική αυτοδιοίκηση-κοινοβούλιο’’. Η τοπική αυτοδιοίκηση, τότε, ήταν βασικό στοιχείο της κυβερνητικής ατζέντας.

Β. Σήμερα, μια σχετικά ανάλογη περίοδο, το πρόβλημα της αλλαγής μπαίνει με άλλους όρους με βασική διαφορά την αλλαγή της προεκλογικής συμπεριφοράς. Δεν υπάρχει ο ενθουσιασμός του 1981 και η λαϊκή συμμετοχή. Η οικονομική δυσπραγία είναι προφανής και επηρεάζει το όλο κλίμα.
--Κυριαρχεί το θέμα της ευρωπαϊκής πολιτικής της λιτότητας, το εξωτερικό χρέος και γενικά η οικονομική πολιτική σε σχέση με τον διεθνή παράγοντα και την σημερινή φάση της παγκοσμιοποίησης.
--Έχει υποβαθμιστεί ο προβληματισμός για την εσωτερική πολιτική της χώρας. Έτσι ενώ ακούμε κάπου- κάπου περί παραγωγικής ανασυγκρότησης δεν διαγράφονται συγκεκριμένα μέτρα αλλαγών που θα μας οδηγήσουν σε μια καλύτερη εθνική και κοινωνική κατάσταση από αυτήν που ζούμε εδώ και 5 χρόνια.

Γ. Η τοπική αυτοδιοίκηση, ο Δήμος, περνούν την δική τους κρίση. Θεωρήθηκαν χώροι σπατάλης δημόσιου χρήματος και επιβλήθηκαν περικοπές εσόδων από κρατικούς πόρους (> 50%), απολύσεις και ελαστικές σχέσεις εργασίας, αυστηρή επιτήρηση και περιορισμός του αναπτυξιακού χαρακτήρα τους ενώ υφίσταται τις συνέπειες της οικονομικής ύφεσης με την αδυναμία  των δημοτών να εκπληρώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Τα πράγματα πρέπει και εδώ να αλλάξουν! και είναι κρίμα που απουσιάζουν από τον πολιτικό διάλογο οι αναγκαίες θεσμικές και καταστατικές αλλαγές

Δ. Ο Δήμος είναι εν δυνάμει αναπτυξιακός κοινωνικός μηχανισμός. Για να μπορέσει όμως να ασκήσει καθήκοντα αναπτυξιακού προγραμματισμού, σχεδιασμού και υλοποίησης έργων υποδομής χρειάζεται η αλλαγή του θεσμικού της πλαισίου, που είναι κυβερνητική αρμοδιότητα.
1.    Διαχωρισμός ευθυνών ανάμεσα στον Δήμο και την κρατική αρχή. Κατάργηση της αποκεντρωμένης διοίκησης. Διεύρυνση του ρόλου και της έκτασης της εκλεγμένης περιφέρειας (σε 1 νησιωτική) και ενδυνάμωση του πρώτου βαθμού ΤΑ.
2.    Νέος κώδικας τοπικής αυτοδιοίκησης που θα καθιερώνει την δημοκρατία (αναλογικό εκλογικό σύστημα), την διαφάνεια (ελεύθερη πρόσβαση κάθε πολίτη σε όλα τα δημοτικά έγγραφα) και την  ισότητα στην σχέση δημότη και την δημοτικής αρχής, καταργώντας τον δημαρχοκεντρισμό.
3.    Αυτοτέλεια του Δήμου στην πολιτική λειτουργία του και αποκλειστικότητα σε θέματα παροχής υπηρεσιών (Νερό, Απορρίμματα, πρωτοβάθμια παιδεία, πρωτοβάθμια υγεία, την κοινωνική πρόνοια και την περιβαλλοντική πολιτική (χωροταξία-πολεοδομία και διαχείριση τοπικής τοπικών φυσικών πόρων) και άμβλυνση της κρατικής εποπτείας.
4.    Κατάργηση όλου του πλέγματος νεοφιλελεύθερων θεσπίσεων που απαγορεύουν στον δήμο να ασκήσει επιχειρηματική δραστηριότητα για την τοπική ανάπτυξη. Δημοτική επιχειρηματική δραστηριότητα μέσα στο πλαίσιο των κανόνων της ελεύθερης αγοράς κι όχι του προστατευτισμού.
5.    Διαχωρισμός ευθυνών ανάμεσα στον διοικητικό μηχανισμό του Δήμου και την Δημοτική Αρχή .
6.    Κατάργηση του νομικού πλέγματος απουσίας ευθυνών του Δημάρχου και των λοιπών αξιωματούχων της δημοτικής αρχής.
7.    Φορολογική αρμοδιότητα του Δήμου για επιβολή τοπικού φόρου για αναπτυξιακά έργα
8.    Τεχνολογικός εκσυγχρονισμός και υποχρεωτική εφαρμογή σύγχρονων επιστημονικών μεθόδων διαχείρισης σε κάθε πλευρά της Δημοτικής μηχανής. Καθιέρωση ποιοτικών κριτήριων ελέγχου του εκσυγχρονισμού και της αποτελεσματικής διαχείρισης των αρμοδιοτήτων τους με δημοσιοποίηση των ελέγχων.
Ιδωμεν τι θα αλλάξει!

Ν. Μυλωνάς