Το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για το Επιτελικό Κράτος που κατατέθηκε χθες αργά το βράδυ στη Βουλή «αποτελεί θεσμική τομή για το ελληνικό κράτος και θεμέλιο για την επόμενη μέρα της Ελλάδας», αναφέρει άτυπο ενημερωτικό σημείωμα του Μεγάρου Μαξίμου
Επιπλέον υπογραμμίζεται πως το νομοσχέδιο συγκεντρώνει όλες τις διάσπαρτες διατάξεις των τελευταίων 40 ετών για την οργάνωση της κυβέρνησης και της κεντρικής διοίκησης, δημιουργεί νέους θεσμούς και θέτει νέους κανόνες για τη λειτουργία του κράτους. Επικεντρώνεται στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους κρατικούς θεσμούς και τη βελτίωση της επαφής τους με το κράτος, έτσι ώστε όλοι οι πολίτες να εξυπηρετούνται με ταχύτητα, διαφάνεια και χωρίς να ταλαιπωρούνται από τη γραφειοκρατία.
Πιο συγκεκριμένα:
1) Με το νομοσχέδιο επέρχεται μείωση των θέσεων Γενικών Γραμματέων από 93 σε 58 με εξοικονόμηση 1,8 εκατ. ευρώ ετησίως.
2) Στο πλαίσιο της αποκομματικοποίησης, διατηρούνται οι γενικοί διευθυντές που τοποθετήθηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση.
3) Σε ό,τι αφορά τις Ειδικές Γραμματείες ΣΔΟΕ, ΣΕΠΕ και Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, επίσης στο πλαίσιο της αποκομματικοποίησης και της εμπιστοσύνης στους δημόσιους υπαλλήλους, καταργείται η θέση του Γενικού Γραμματέα και την ευθύνη/αρμοδιότητα αναλαμβάνει ο Γενικός Διευθυντής.
Πιο αναλυτικά:
– Αλλάζει ολόκληρο το μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας. Το Υπουργικό Συμβούλιο δεν θα είναι πλέον ένα συλλογικό όργανο που θα νομιμοποιεί ειλημμένες αποφάσεις, αλλά θα συνέρχεται τακτικά και θα παράγει ένα συνεκτικό επιχειρησιακό κυβερνητικό σχέδιο το οποίο θα υλοποιούν τα αρμόδια υπουργεία.
– Θεσμοθετείται Εθνική Αρχή Διαφάνειας, που θα ενσωματώνει τις διάσπαρτες σήμερα δομές ελέγχου για την αντιμετώπιση της δημόσιας και ιδιωτικής διαφθοράς, όπως το Σώμα Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, τους Επιθεωρητές Υγείας και τους Επιθεωρητές Δημοσίων Έργων.
– Η πορεία του Κυβερνητικού έργου θα παρακολουθείται από κεντρική δομή της Προεδρίας της Κυβέρνησης, όπως συμβαίνει σε όλα τα προηγμένα διοικητικά συστήματα. Αυτό θα γίνεται μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα «Μαζί», ώστε αφενός να καταπολεμώνται τα προβλήματα που προκαλούν οι πολλαπλές συναρμοδιότητες και αφετέρου να αντιμετωπίζονται άμεσα και ριζικά οι καθυστερήσεις στις κυβερνητικές δράσεις. Επίσης, προβλέπονται Επιτροπές Εργασίας, κάτω από το επίπεδο του Υπουργικού Συμβουλίου, οι οποίες θα προετοιμάζουν τα θέματα της ατζέντας.
– Αντιμετωπίζεται η κακονομία και η πολυνομία, σε δύο επίπεδα: άμεσα με ένα γενναίο πρόγραμμα απλοποίησης και κωδικοποίησης της υφιστάμενης νομοθεσίας και για τη μελλοντική νομοθεσία, με την εισαγωγή ενός πλέγματος κανόνων καλής νομοθέτησης, που θα ελέγχουν τη μέχρι σήμερα ανεξέλεγκτη παραγωγή νόμων.
– Καταπολεμάται η κομματικοποίηση στο δημόσιο. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη εμπιστεύεται τη διοίκηση καθιερώνοντας υπηρεσιακό γενικό γραμματέα σε κάθε υπουργείο. Αυτός θα επιλέγεται αποκλειστικά με διαδικασίες ΑΣΕΠ, χωρίς καμία εμπλοκή της πολιτικής ηγεσίας. Θα προέρχεται από τα στελέχη του δημοσίου τομέα, και θα διαχειρίζεται όλες τις δαπάνες και το προσωπικό του υπουργείου, ενώ θα έχει και τον συντονισμό των δημοσίων πολιτικών. Υποψήφιος δημόσιος υπάλληλος θα απαγορεύεται να έχει αποσπαστεί σε κόμμα ή να έχει διατελέσει κομματικός Γενικός Γραμματέας πέντε χρόνια πριν την αίτηση.
– Περιορίζεται δραστικά η γραφειοκρατία: πλέον όλες οι ατομικές διοικητικές πράξεις θα εκδίδονται όχι από τον Υπουργό ή τον Γενικό Γραμματέα αλλά από τον αρμόδιο Γενικό Διευθυντή, ώστε πλέον να απαιτούνται πολύ λιγότερες υπογραφές και χρόνος διεκπεραίωσης.
Εισάγονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα κανόνες αμεροληψίας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης -Υπουργούς, Υφυπουργούς, Γραμματείς και Διοικητές ΔΕΚΟ- με κωλύματα και ασυμβίβαστα που αφορούν όχι μόνο την περίοδο που κάποιος υπηρετεί σε δημόσια θέση αλλά και μετά την αποχώρησή του».
Το νομοσχέδιο συγκεντρώνει όλες τις διάσπαρτες διατάξεις των τελευταίων 40 ετών για την οργάνωση της κυβέρνησης και της κεντρικής διοίκησης
«Αποτελεί θεσμική τομή για το ελληνικό κράτος και θεμέλιο για την επόμενη μέρα της Ελλάδας», αναφέρει το Μεγάρο Μαξίμου σχολιάζοντας το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης Μητσοτάκη που είναι πλέον γεγονός και αφορά το Επιτελικό Κράτος.
Επιπλέον υπογραμμίζεται πως το νομοσχέδιο συγκεντρώνει όλες τις διάσπαρτες διατάξεις των τελευταίων 40 ετών για την οργάνωση της κυβέρνησης και της κεντρικής διοίκησης, δημιουργεί νέους θεσμούς και θέτει νέους κανόνες για τη λειτουργία του κράτους.
Επικεντρώνεται στην ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους κρατικούς θεσμούς και τη βελτίωση της επαφής τους με το κράτος, έτσι ώστε όλοι οι πολίτες να εξυπηρετούνται με ταχύτητα, διαφάνεια και χωρίς να ταλαιπωρούνται από τη γραφειοκρατία.
Πιο συγκεκριμένα:
1) Με το νομοσχέδιο επέρχεται μείωση των θέσεων Γενικών Γραμματέων από 93 σε 58 με εξοικονόμηση 1,8 εκατ. ευρώ ετησίως.
2) Στο πλαίσιο της αποκομματικοποίησης, διατηρούνται οι γενικοί διευθυντές που τοποθετήθηκαν από την προηγούμενη κυβέρνηση.
3) Σε ό,τι αφορά τις Ειδικές Γραμματείες ΣΔΟΕ, ΣΕΠΕ και Επιθεωρητών Περιβάλλοντος, επίσης στο πλαίσιο της αποκομματικοποίησης και της εμπιστοσύνης στους δημόσιους υπαλλήλους, καταργείται η θέση του Γενικού Γραμματέα και την ευθύνη/αρμοδιότητα αναλαμβάνει ο Γενικός Διευθυντής.
Πιο αναλυτικά:
– Αλλάζει ολόκληρο το μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας. Το Υπουργικό Συμβούλιο δεν θα είναι πλέον ένα συλλογικό όργανο που θα νομιμοποιεί ειλημμένες αποφάσεις, αλλά θα συνέρχεται τακτικά και θα παράγει ένα συνεκτικό επιχειρησιακό κυβερνητικό σχέδιο το οποίο θα υλοποιούν τα αρμόδια υπουργεία.
– Θεσμοθετείται Εθνική Αρχή Διαφάνειας, που θα ενσωματώνει τις διάσπαρτες σήμερα δομές ελέγχου για την αντιμετώπιση της δημόσιας και ιδιωτικής διαφθοράς, όπως το Σώμα Επιθεωρητών – Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, τον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, τους Επιθεωρητές Υγείας και τους Επιθεωρητές Δημοσίων Έργων.
– Η πορεία του Κυβερνητικού έργου θα παρακολουθείται από κεντρική δομή της Προεδρίας της Κυβέρνησης, όπως συμβαίνει σε όλα τα προηγμένα διοικητικά συστήματα. Αυτό θα γίνεται μέσα από το ηλεκτρονικό σύστημα «Μαζί», ώστε αφενός να καταπολεμώνται τα προβλήματα που προκαλούν οι πολλαπλές συναρμοδιότητες και αφετέρου να αντιμετωπίζονται άμεσα και ριζικά οι καθυστερήσεις στις κυβερνητικές δράσεις. Επίσης, προβλέπονται Επιτροπές Εργασίας, κάτω από το επίπεδο του Υπουργικού Συμβουλίου, οι οποίες θα προετοιμάζουν τα θέματα της ατζέντας.
– Αντιμετωπίζεται η κακονομία και η πολυνομία, σε δύο επίπεδα: άμεσα με ένα γενναίο πρόγραμμα απλοποίησης και κωδικοποίησης της υφιστάμενης νομοθεσίας και για τη μελλοντική νομοθεσία, με την εισαγωγή ενός πλέγματος κανόνων καλής νομοθέτησης, που θα ελέγχουν τη μέχρι σήμερα ανεξέλεγκτη παραγωγή νόμων.
– Καταπολεμάται η κομματικοποίηση στο δημόσιο. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη εμπιστεύεται τη διοίκηση καθιερώνοντας υπηρεσιακό γενικό γραμματέα σε κάθε υπουργείο. Αυτός θα επιλέγεται αποκλειστικά με διαδικασίες ΑΣΕΠ, χωρίς καμία εμπλοκή της πολιτικής ηγεσίας. Θα προέρχεται από τα στελέχη του δημοσίου τομέα, και θα διαχειρίζεται όλες τις δαπάνες και το προσωπικό του υπουργείου, ενώ θα έχει και τον συντονισμό των δημοσίων πολιτικών. Υποψήφιος δημόσιος υπάλληλος θα απαγορεύεται να έχει αποσπαστεί σε κόμμα ή να έχει διατελέσει κομματικός Γενικός Γραμματέας πέντε χρόνια πριν την αίτηση.
– Περιορίζεται δραστικά η γραφειοκρατία: πλέον όλες οι ατομικές διοικητικές πράξεις θα εκδίδονται όχι από τον Υπουργό ή τον Γενικό Γραμματέα αλλά από τον αρμόδιο Γενικό Διευθυντή, ώστε πλέον να απαιτούνται πολύ λιγότερες υπογραφές και χρόνος διεκπεραίωσης.
Εισάγονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα κανόνες αμεροληψίας σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης -Υπουργούς, Υφυπουργούς, Γραμματείς και Διοικητές ΔΕΚΟ- με κωλύματα και ασυμβίβαστα που αφορούν όχι μόνο την περίοδο που κάποιος υπηρετεί σε δημόσια θέση αλλά και μετά την αποχώρησή του».
Τα δύο αδέλφια είχαν δηλώσει «περήφανα μέλη της "Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς"» μετά τις συλλήψεις τους.
Εκτός φυλακής βρίσκονται από την Τετάρτη, σύμφωνα με την Καθημερινή, τα αδέλφια Χρήστος και Γεράσιμος Τσάκαλος, δύο από τα βασικά στελέχη της «Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς».
Τα δύο αδέλφια είχαν δηλώσει «περήφανα μέλη της "Συνωμοσίας Πυρήνων της Φωτιάς"» μετά τις συλλήψεις τους.
Οι Χρήστος και Γεράσιμος Τσάκαλος είχαν συγκεντρώσει ποινές κάθειρξης πάνω από 70 χρόνια ο καθένας, τα οποία έπειτα από συγχωνεύσεις έγιναν 20 προς έκτιση.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα τα δύο μέλη των Πυρήνων της Φωτιάς έκαναν χρήση των διατάξεων του νόμου Παρασκευόπουλου και αποφυλακίστηκαν έχοντας εκτίσει το ένα τρίτο της ποινής τους.
Ο Γεράσιμος Τσάκαλος είχε συλληφθεί τον Νοέμβριο του 2010 λίγη ώρα αφού είχε αφήσει ένα δέμα-βόμβα σε εταιρεία ταχυμεταφορών στο Παγκράτι.
Ο Χρήστος Τσάκαλος είχε συλληφθεί πέντε μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του 2011, στη Νέα Ιωνία Βόλου έπειτα από κοινή επιχείρηση της Αντιτρομοκρατικής και της ΕΥΠ.
Σήμερα κατατίθεται στη Βουλή το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος για να ψηφιστεί μέχρι τις 8 Αυγούστου - Μεσοσταθμικά κάθε υπουργείο θα απασχολεί περίπου 10-12 λιγότερους μετακλητούς και ειδικούς συμβούλους - Καθιερώνεται θέση υπηρεσιακού γενικού γραμματέ
Σαρωτική αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας της κυβέρνησης και της δημόσιας διοίκησης φιλοδοξεί να φέρει η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος που αναμένεται να κατατεθεί σήμερα στην Βουλή προκειμένου να ψηφιστεί εως τις 8 Αυγούστου.
Παράλληλα, οι προωθούμενες διατάξεις προβλέπουν σημαντική μείωση των μετακλητών υπαλλήλων που απασχολούνται στα υπουργεία της τάξης του 40% - 45% ενώ θα εισαχθεί και συγκεκριμένος κατάλογος με ξεκάθαρα κωλύματα και ασυμβίβαστα για το πολιτικό προσωπικό που θα στελεχώσει επιτελικές θέσεις που δεν θα ισχύουν μόνο κατά την περίοδο άσκησης των καθηκόντων τους αλλά θα τους συνοδεύουν και μετά την αποχώρηση από τα υπουργεία.
Κρίσιμο κεφάλαιο του νέου σχεδίου νόμου για την εφαρμογή του οποίου τον πολιτικό συντονισμό έχει ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης και την ευθύνη για την τεχνική υλοποίηση ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό Ακης Σκέρτσος, θα αποτελούν και οι διατάξεις για την σύσταση Εθνικής Αρχής Διαφάνειας που θα αντικαταστήσει την γενική γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς και θα ελέγχει και καθοδηγεί όλους του ελεγκτικούς μηχανισμούς του δημοσίου.
Μετακλητοί
Σύμφωνα με πληροφορίες το νέο οργανόγραμμα των πολιτικών γραφείων υπουργείων προβλέπει:
- Για υπουργούς εως 9 μετακλητούς και 2 δημοσιογράφους
- Για υφυπουργούς 6 μετακλητούς ή 5 + 1 δημοσιογράφος
- Για τους γενικούς γραμματείς εως 5 μετακλητούς
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία ο αριθμός των μετακλητών υπαλλήλων ανερχόταν, τον Μάρτιο του 2019, σε περίπου 2.700. Συγκριτικά στοιχεία ανά υπουργείο επι διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑδεν υπάρχουν καθώς την περασμένη τετραετία υπήρξε σειρά αποφάσεων του υπουργικού συμβουλίου με τις οποίες αυξάνονταν συνεχώς ο προβλεπόμενος από το αρχικό οργανόγραμμα αριθμός θέσεων μετακλητών και ειδικών συμβούλων. Μεσοσταθμικά η νέα κυβέρνηση υπολογίζει ότι κάθε υπουργείο θα απασχολεί περίπου 10-12 λιγότερους μετακλητούς και ειδικούς συμβούλους.
Κυβέρνηση
Σύμφωνα με τις προωθούμενες διατάξεις, η βασική κυβερνητική στρατηγική θα παράγεται στο υπουργικό συμβούλιο και στη συνέχεια αυτή θα επιμερίζεται στα υπουργεία, θέτοντας συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.
Στόχος εως τον ερχόμενο Δεκέμβριο να λειτουργεί εύρυθμα το επιχειρησιακό σύστημα για την παραγωγή και τυποποίηση πολιτικών. Βασικό «εργαλείο» αποτελεί το πληροφοριακό σύστημα «Μαζί» που αποσκοπεί στην επιτάχυνση και αποτελεσματικότητα του κυβερνητικού έργου. Μέσω αυτού ο πρωθυπουργός και υπουργοί θα παρακολουθούν την εξέλιξη των νομοθετικών παρεμβάσεων και κυρίως αν εφαρμόζονται στην πράξη. Το ίδιο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει διατάξεις με κανόνες καλής νομοθέτησης. Το συγκεκριμένο κεφάλαιο φιλοδοξεί να αντιμετωπίσει την πολυνομία με υιοθέτηση απλούστερων κανόνων. Με ειδική παράγραφο θα εισαχθεί σύστημα διαφάνειας για τα όργανα του κράτους καθώς θα περιγράφει κολλήματα, ασυμβίβαστα (σ.σ. απαγορεύεται η παράλληλη άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας και ο διορισμός συγγενών α΄και β’ βαθμού) και κανόνες δεοντολογίας που θα ενισχύουν την αμεροληψία στην κρατική μηχανή.
Εξουσίες στους δημόσιους υπαλλήλους καριέρας
Επίσης, με τις διατάξεις καθιερώνεται θέση υπηρεσιακού γενικού γραμματέα σε κάθε υπουργείο, ο οποίος θα επιλέγεται με διαδικασίες ΑΣΕΠ, θα προέρχεται αποκλειστικά από το δημόσιο τομέα και θα επιβλέπει τις δαπάνες και το προσωπικό του υπουργείου στο οποίο ανήκει.
Στην εμβάθυνση της αποκομματικοποίησης της κρατικής «μηχανής» στοχεύει και η παραχώρηση του δικαιώματος υπογραφής ατομικών διοικητικών πράξεων (άδειες λειτουργίας καταστημάτων ή οι άδειες άσκησης επαγγέλματος, καταλογιστικές πράξεις των εφοριακών και τελωνειακών αρχών, πρόστιμα της Διοίκησης κ.ο.κ.) που εως τώρα μπορει να έφταναν εως και τον υπουργό.
Σε αυτό το πλαίσιο κάθε υπουργός θα δικαιούται, σύμφωνα με πληροφορίες της Καθημερινής, μέχρι 9 μετακλητούς υπαλλήλους και δύο δημοσιογράφους.
Το «ψαλίδι» στους μετακλητούς υπαλλήλους που είχε ανακοινωθεί από την κυβέρνηση αμέσως μετά τις εκλογές της 7ης Ιουλίου έρχεται να υλοποιήσει το νομοσχέδιο για το επιτελικό κράτος που αναμένεται να κατατεθεί σήμερα στη Βουλή.
Σε αυτό το πλαίσιο κάθε υπουργός θα δικαιούται, σύμφωνα με πληροφορίες της Καθημερινής, μέχρι 9 μετακλητούς υπαλλήλους και δύο δημοσιογράφους.
Αντίστοιχα οι υφυπουργοί θα δικαιούνται μέχρι έξι μετακλητούς υπαλλήλους έκαστος – και εάν χρειάζονται δημοσιογράφο αυτός θα καταλαμβάνει μια από τις έξι θέσεις.
Για τους γενικούς γραμματείς το νομοσχέδιο που έχει επιμεληθεί ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, προβλέπει έως πέντε μετακλητούς υπαλλήλους με τη λογική ότι καθώς ο αριθμός τους (των ΓΓ) έχει μειωθεί έχουν συγκεντρωθεί περισσότερες αρμοδιότητες σε κάθε γραμματεία.
Σημειώνεται ότι σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία ο αριθμός των μετακλητών υπαλλήλων ανερχόταν, στις 31 Μαΐου, σε περίπου 2.700.
Στο ίδιο νομοσχέδιο θα περιλαμβάνονται και οι διατάξεις για την σύσταση Εθνικής Αρχής Διαφάνειας.
Στην νέα αρχή θα ενσωματωθούν όλοι οι δημόσιο ελεγκτικοί μηχανισμοί ώστε να καταργηθεί η Γενική Γραμματεία για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς.
Κυβερνητικές πηγές που επικαλούνται τα ΝΕΑ σημειώνουν ότι η τελική μορφή της αρχής – η αρχική ιδέα για την οποία βασίστηκε στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων – προέκυψε από το μοντέλο Σιγκαπούρης που εφαρμόζεται τα τελευταία 45 χρόνια στο Χονγκ Κονγκ «και ουσιαστικά το έκανε νούμερο 1 στην προσέλκυση επενδύσεων».
Οι ελεγκτές που θα στελεχώσουν την Ενιαία Αρχή Διαφάνειας εκτός από το να λειτουργούν προληπτικά, θα μπορούν να κάνουν εφόδους ακόμα και σε ιδιωτικούς φορείς που συνδιαλέγονται με το κράτος έχοντας δικαίωμα να επιβάλουν πρόστιμα ύψους έως 100.000 ευρώ.
Το νομοσχέδιο θα περιλαμβάνει, επίσης, και τη θεσμοθέτηση του υπηρεσιακού γενικού γραμματέα κάθε υπουργείου, ο οποίος, όπως είχε δηλώσει ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, θα προέρχεται μέσα από το εκάστοτε υπουργείο και θα επιλέγεται «χωρίς καμία απολύτως συμμετοχή της κυβέρνησης μέσω ΑΣΕΠ».