(ας θυμηθουμε ένα σημαντικο Ελληνα του 20ου αι.)
20 XΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ
Ο Μάνος Χατζιδάκις γεννήθηκε το 1925 στην Ξάνθη και πέθανε 15-6-1994 στην Αθήνα.
A. Η τελευταία φορά που ο Χατζιδάκις ανέβηκε στη σκηνή ήταν στις 22 Φεβρουαρίου 1993 για να διευθύνει την Ορχήστρα των Χρωμάτων, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, σε μια συναυλία αφιερωμένη σε ένα… «ανεπίκαιρο» θέμα: Στον αγώνα ενάντια στον ναζισμό και τον φασισμό!
21 χρόνια πριν…
Μ. Χατζιδάκις: «Ο νεοναζισμός, ο φασισμός, ο ρατσισμός και κάθε αντικοινωνικό και αντιανθρώπινο φαινόμενο συμπεριφοράς δεν προέρχεται από ιδεολογία, δεν περιέχει ιδεολογία, δεν συνθέτει ιδεολογία. Είναι η μεγεθυμένη έκφραση -εκδήλωση του κτήνους που περιέχουμε μέσα μας χωρίς εμπόδιο στην ανάπτυξή του, όταν κοινωνικές ή πολιτικές συγκυρίες συντελούν, βοηθούν, ενισχύουν τη βάρβαρη και αντιανθρώπινη παρουσία του.
Η μόνη αντιβίωση για την καταπολέμηση του κτήνους που περιέχουμε είναι η Παιδεία. Η αληθινή παιδεία και όχι η ανεύθυνη εκπαίδευση και η πληροφορία χωρίς κρίση και χωρίς ανήσυχη αμφισβητούμενη συμπερασματολογία. Αυτή η παιδεία που δεν εφησυχάζει ούτε δημιουργεί αυταρέσκεια στον σπουδάζοντα, αλλά πολλαπλασιάζει τα ερωτήματα και την ανασφάλεια. Όμως μια τέτοια παιδεία δεν ευνοείται από τις πολιτικές παρατάξεις και από όλες τις κυβερνήσεις, διότι κατασκευάζει ελεύθερους και ανυπότακτους πολίτες μη χρήσιμους για το ευτελές παιχνίδι των κομμάτων και της πολιτικής. Κι αποτελεί πολιτική “παράδοση” η πεποίθηση πως τα κτήνη, με κατάλληλη τακτική και αντιμετώπιση, καθοδηγούνται, τιθασεύονται.(…). Κι είναι φορές που το κτήνος πολλαπλασιαζόμενο κάτω από συγκυρίες και με τη μορφή “λαϊκών αιτημάτων και διεκδικήσεων” σχηματίζει φαινόμενα λοιμώδους νόσου που προσβάλλει μεγάλες ανθρώπινες μάζες και επιβάλλει θανατηφόρες επιδημίες».
Μ. Χατζιδάκις: «Ο εθνικισμός είναι κι αυτός νεοναζισμός»
Μ. Χατζιδάκις: «Ο πατριωτισμός των φασιστών έχει τόση σχέση με την πατρίδα, όση σχέση μπορεί να έχουν με τον πατριωτισμό τα άλογα επειδή συμμετέχουν στις παρελάσεις»...
Μ. Χατζιδάκις: «Ταξίδεψα πολύ – γράφει - και αυτό με βοήθησε ν' αντιληφθώ πως η βλακεία δεν ήταν αποκλειστικόν του τόπου μας προϊόν, όπως περήφανα ισχυρίζονται κι αποδεικνύουν συνεχώς οι Έλληνες σοβινιστές και της εθνικοφροσύνης οι εραστές».
Μ. Χατζιδάκις: «Ο νεοναζισμός δεν είναι θεωρία, σκέψη και αναρχία. Είναι μια παράσταση. Εσείς κι εμείς. Και πρωταγωνιστεί ο Θάνατος».
B. Το 1948 και σε ηλικία 23 ετών, ο Μάνος Χατζιδάκις, σε διάλεξη που δίνει με αφορμή το ανέβασμα ενός θεατρικού έργου του οποίου έχει γράψει τη μουσική, αποκαλύπτει την αξία και τον πλούτο που κρύβουν τα ρεμπέτικα και γενικότερα τα παλιά λαϊκά μας τραγούδια. Παράλληλα επισημαίνει ότι τα "Ελαφρά Τραγούδια" της εποχής εκείνης δεν έχουν ελληνικό χαρακτήρα και υπογραμμίζει την ανάγκη να στραφεί το ελληνικό κοινό στα παλιά λαϊκά τραγούδια, που τα θεωρεί γνήσια και αυθεντικά.
Δέκα χρόνια αργότερα και αφού ο Μάνος Χατζιδάκις είχε ήδη πυροδοτήσει το μηχανισμό μιας μουσικής επανάστασης στην Ελλάδα, η οποία θα εκτοξεύσει το ελληνικό τραγούδι σε μία από τις υψηλότερες θέσεις παγκοσμίως. Έτσι, οι Μάνος Χατζιδάκις και Μίκης Θεοδωράκης, σπάνε το τσόφλι θα λέγαμε και από μέσα ξεπηδάει αναγεννημένη η καθαρή ελληνική μουσική, βαπτισμένη από τη βυζαντινή, δημοτική και λαϊκή μας παράδοση.
Συνολικά, ως το θάνατό του το έτος 1994 είχαν κυκλοφορήσει περισσότεροι από 110 δίσκοι του στην ελληνική αγορά.
Το 1948 "Για μια μικρή λευκή αχιβάδα". "O Ματωμένος Γάμος" Το 1949-50 γράφει το χορόδραμα "Έξι λαϊκές ζωγραφιές", "To καταραμένο φίδι". Ακολουθεί "Ο κύκλος CNS" το (1954), Το 1957 "Παραμύθι χωρίς όνομα" καθώς και το έργο του Μπρεχτ "O κύκλος με την κιμωλία". Από το 1960 ως το 1970 γράφει διάφορα έργα για θέατρο ή κινηματογράφο όπως "Η κλέφτρα του Λονδίνου", "Απόψε αυτοσχεδιάζουμε", "Βάκχες", "Καίσαρ και Κλεοπάτρα","Οδός ονείρων", "Αμέρικα – Αμέρικα", "Οι ήρωες", "Το παραμύθι του Μάρλετ". Επίσης γράφει και έργα με αυτόνομα τραγούδια όπως "Ο Καπετάν Μιχάλης", "Δεκαπέντε Εσπερινοί", "Το χαμόγελο της Τζοκόντας". Ακολουθούν "O μεγάλος ερωτικός", "Αθανασία", "Ρωμαϊκή αγορά", "Λαϊκή αγορά", "Για την Ελένη", "Αντικατοπτρισμοί" και άλλα. Δημιούργησε μία δισκογραφική εταιρία με την επωνυμία "Σείριος" προωθώντας νέους καλλιτέχνες, όπως επίσης και την "Ορχήστρα των Χρωμάτων" το 1989 με την οποία παρουσίασε πάρα πολλά έργα.
Διοργάνωσε παράλληλα μία σειρά από καλλιτεχνικές εκδηλώσεις όπως τον "Μουσικό Αύγουστο" το 1981 – '82 στο Ηράκλειο και τους "Αγώνες Τραγουδιού" στην Κέρκυρα το Σεπτέμβριο του 1981 και 1983. Βιβλιογραφία: Κώστας Μυλωνάς (Ιστορία του Ελληνικού Τραγουδιού 2).
Για την αντιγραφή Νίκος Μυλωνάς