Γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί και ελεύθεροι επαγγελματίες με 35ετία, άνδρες σε ταμεία ΔΕΚΟ - Τραπεζών με 25ετία, γυναίκες στο ΙΚΑ με 10.000 ένσημα και άνδρες με 10.500, μητέρες ανηλίκων και συνολικά περίπου 150.000 ασφαλισμένων θα υποστούν επιβάρυνση από 6 μήνες μέχρι και 17 χρόνια -στην πιο ακραία περίπτωση – μέσω της νέας υπουργικής απόφασης που δημοσιεύθηκε σήμερα σε ΦΕΚ.
Οι πίνακες της απόφασης που εξειδικεύουν σε έτη και μήνες τους αντίστοιχους πίνακες του τρίτου μνημονίου αφορούν στα όρια συνταξιοδότησης λόγω γήρατος των ασφαλισμένων σε όλους τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης, δηλαδή όλα τα Ταμεία του ιδιωτικού τομέα, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, που δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν δικαίωμα μέχρι την 18η Αυγούστου.
Χαμένοι θεωρούνται όσοι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι και μισθωτοί έβγαιναν με 35ετία (δηλαδή είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα με συμπλήρωση αντίστοιχου χρόνου ασφάλισης μέχρι 31/12/2012), αλλά δεν είχαν συμπληρώσει το απαιτούμενο κατά περίπτωση όριο ηλικίας μέχρι 18/8, θα οδηγηθούν σταδιακά στα 62 σύμφωνα με τον πίνακα 1.
Η υπουργική απόφαση «στέλνει» στα 62 όλους όσοι μπορούσαν να κατοχυρώσουν ή να θεμελιώσουν δικαίωμα με χρόνο ασφάλισης μεγαλύτερο ή ίσο από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη). Στα 62 οδηγούνται σταδιακά και όσοι μπορούσαν να φύγουν χωρίς όριο ηλικίας. Γι' αυτές τις κατηγορίες οριοθετείται ένα ηλικιακό όριο στα 58, αν η θεμελίωση προβλέπεται με τουλάχιστον 35 χρόνια ή στα 55 σε κάθε άλλη περίπτωση.
Αναλυτικότερα, στον Πίνακα 1 εμπίπτουν οι ασφαλισμένοι για τους οποίους, από τις προγενέστερες του ν. 4336/2015 γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση δικαιώματος συνταξιοδότησης μεγαλύτερος ή ίσος με 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης.
Όλοι όσοι δεν έχουν συμπληρώσει τα 58 ή τα 55 μέχρι τις 18/8 φέτος οδηγούνται στον βηματισμό που καταλήγει προς τα 67 (πίνακας 2). Αντίστοιχα στα 67 οδηγούνται όλοι οι ασφαλισμένοι που έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν δικαίωμα για πλήρη αλλά και όσοι μπορούσαν να κατοχυρώσουν ή να θεμελιώσουν δικαίωμα για πλήρη με λιγότερες από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης. Στον ίδιο βηματισμό μπαίνουν και όσοι έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν δικαίωμα για μειωμένη σύνταξη (με την αντίστοιχη πλήρη να βαίνει στα 67) και όσοι μπορούσαν να θεμελιώσουν ή κατοχυρώσουν με λιγότερες από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) για μειωμένη.
Αναλυτικά, βάσει της απόφασης στον Πίνακα 2 εμπίπτουν οι ασφαλισμένοι που έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν μία εκ των προϋποθέσεων συνταξιοδότησης για τη λήψη πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος, των οποίων το καταληκτικό όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης, όπως αυτό έχει καθοριστεί από προγενέστερες του ν. 4336/2015 γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις, είναι το 67ο έτος, καθώς και οι ασφαλισμένοι για τους οποίους από τις ίδιες ως άνω προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση δικαιώματος πλήρους συνταξιοδότησης μικρότερος από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης.
Στον ίδιο πίνακα εμπίπτουν όσοι έχουν κατοχυρώσει ή κατοχυρώνουν τις κατά περίπτωση προϋποθέσεις μειωμένης σύνταξης, η οποία ακολουθεί την αντίστοιχη ως ανωτέρω τελικώς καταλήγουσα στο 67ο έτος της ηλικίας προϋπόθεση πλήρους σύνταξης, καθώς και οι ασφαλισμένοι για τους οποίους από τις ίδιες ως άνω προγενέστερες του ν. 4336/2015 διατάξεις, προβλεπόταν χρόνος ασφάλισης για την κατοχύρωση ή θεμελίωση δικαιώματος μειωμένης συνταξιοδότησης μικρότερος από 10.500 ημέρες (ή 35 έτη) ασφάλισης. Για το χρονικό διάστημα μέχρι 31.12.2021 το όριο ηλικίας θεμελίωσης μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος δεν μπορεί να υπερβαίνει το 62ο έτος της ηλικίας, με την επιφύλαξη των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010 (115, Α΄).
Α. Στήλη «Ηλικία»: εμφανίζει την ηλικία θεμελίωσης πλήρους ή μειωμένης σύνταξης, όπως αυτή προβλεπόταν από τις γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις πριν την ισχύ του ν. 4336/2015.
Στήλη «Ηλικία συνταξιοδότησης»: εμφανίζει το νέο κατά περίπτωση όριο ηλικίας πλήρους ή μειωμένης σύνταξης από την ισχύ του ν. 4336/2015 και μέχρι 31.12.2021.
Β. Κατοχυρωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα: υφίσταται όταν ο ασφαλισμένος έχει τη δυνατότητα να συνταξιοδοτηθεί με τις προϋποθέσεις που διαμορφώνονται και ισχύουν κατά το έτος συμπλήρωσης του απαιτούμενου κατά περίπτωση χρόνου ασφάλισης ή ορίου ηλικίας, σύμφωνα με το προγενέστερο του ν. 4336/2015 νομοθετικό πλαίσιο.
Γ. Oι ασφαλισμένοι (είτε υπάγονται στον Πίνακα 1 είτε στον Πίνακα 2) που συμπληρώνουν το κατά περίπτωση ισχύον, βάσει του προγενέστερου του ν. 4336/2015 νομοθετικού πλαισίου, όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, αποκτούν δικαίωμα λήψης πλήρους ή μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος με τη συμπλήρωση του (σύμφωνα με τους Πίνακες 1 και 2) ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης που αντιστοιχεί στο ημερολογιακό έτος κατά το οποίο συμπληρώνεται το ισχύον, κατά περίπτωση ασφαλισμένου, όριο ηλικίας συνταξιοδότησης βάσει του προγενέστερου του ν. 4336/2015 νομοθετικού πλαισίου.
Οι ασφαλισμένοι για τους οποίους, βάσει του προγενέστερου του ν. 4336/2015 νομοθετικού πλαισίου, δεν προβλεπόταν όριο ηλικίας για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος, αποκτούν δικαίωμα λήψης σύνταξης με τη συμπλήρωση του μεταβατικού νέου ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης της στήλης «ηλικία συνταξιοδότησης» του Πίνακα 1 που αντιστοιχεί στο ημερολογιακό έτος κατά το οποίο συμπληρώνουν το κατά περίπτωση προβλεπόμενο όριο ηλικίας της περίπτωσης 2β της υποπαραγράφου Ε3 της παραγράφου Ε του άρθρου 2 του ν. 4336/2015. Σε περίπτωση που το προβλεπόμενο από τους Πίνακες 1 και 2 μεταβατικό όριο ηλικίας συμπληρώνεται μετά την 1.1.2022, η σύνταξη καταβάλλεται κατά το έτος που συμπληρώνεται το νέο αυτό όριο ηλικίας.
Στην απόφαση ορίζεται και ο μαθηματικός τύπος που οδηγεί στη νέα ηλικία συνταξιοδότησης όσων τα όρια ηλικίας (με το παλαιό νομοθετικό πλαίσιο) δεν ορίζονταν σε ακέραια έτη.
Το πρόσθετο πέναλτι 10% επί των μειωμένων συντάξεων υπολογίζεται επί του ποσού που προκύπτει αφού επιβληθεί πρώτα το «ψαλίδι» 6% κατ' έτος που ίσχυε πριν το τρίτο μνημόνιο, αλλά ακολουθεί τον συνταξιούχο μέχρι να συμπληρώσει το νέο, κατά περίπτωση, όριο ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης (με βηματισμό δηλαδή προς τα 67 ή τα 62). Από τις αυξήσεις των ορίων ηλικίας εξαιρούνται οι υπαγόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά (συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού καθαριότητας των ΟΤΑ), όσοι συνταξιοδοτούνται λόγω βαριάς αναπηρίας (παραπληγικοί, τυφλοί κλπ) όπως και οι μητέρες και χήροι πατέρες παιδιών ανίκανων για κάθε βιοποριστική εργασία.
ΠΡΟΣΟΧΗ: Η απόφαση ξεκαθαρίζει ότι θεμελιωμένα συνταξιοδοτικά δικαιώματα μέχρι την έναρξη ισχύος του ν.4336/2015, ήτοι μέχρι και 18.8.2015, στους Οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, λόγω συμπλήρωσης των προϋποθέσεων του απαιτούμενου χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας, όπου αυτό προβλέπεται, δεν θίγονται και δύνανται να ασκηθούν οποτεδήποτε.
Άγριες περικοπές στις επικουρικές συντάξεις, τα μερίσματα και εφάπαξ του Δημοσίου προτείνει η κυβέρνηση στους δανειστές προκειμένου να ελαχιστοποιήσει τις πιέσεις τους για μειώσεις στις κύριες συντάξεις –ακόμα και στο κατώτατο επίπεδο τους- τόσο του δημοσίου όσο κυρίως του ιδιωτικού τομέα.
Παράλληλα, προτείνεται η σύσταση ενός υπερ-ταμείου κύριας ασφάλισης όπου θα ενταχθούν όλα τα Ταμεία (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΟΓΑ, ΕΤΑΑ) και ένα υπερ-ταμείο επικουρικής ασφάλισης.
Ακλόνητος άξονας της στρατηγικής των δανειστών είναι η μείωση της συμμετοχής του κρατικού προϋπολογισμού στην καταβολή των συντάξεων περίπου κατά 2% του ΑΕΠ ή περίπου κατά 3,2 δισ. ευρώ μέχρι το 2018 με άμεσα ή έμμεσα μέτρα εξοικονόμησης δαπανών από το συνταξιοδοτικό σύστημα, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr.
Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 11% της ετήσιας συνταξιοδοτικής δαπάνης (31,5 δισ. ευρώ) και εφόσον αφαιρεθεί θα εξισωθεί η συμμετοχή του κράτους με εκείνη των εργοδοτών και των εργαζομένων (μέσω των ασφαλιστικών εισφορών που καταβάλλουν) στις συνταξιοδοτικές δαπάνες των Ταμείων.
Μόνο με άμεσες περικοπές στις κρατικές δαπάνες για συντάξεις μπορεί να κλείσει και την “τρύπα” στο πρωτογενές ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού για το επόμενο έτος και να κάνει εφικτούς τους δημοσιονομικούς στόχους, σύμφωνα με τους δανειστές.
Το σενάριο που θέλει το Υπ. Εργασίας να προτείνει σταδιακή αύξηση των εισφορών μέχρι το 2018, επιβεβαιώνει τις πληροφορίες του Capital.gr, σύμφωνα με τις οποίες οι δανειστές αναζητούσαν αξιόπιστα μέτρα με “απόδοση” και πέραν του 2016.
Τα μέτρα
Η έμφαση που δίνουν οι δανειστές σε περικοπές των κρατικών δαπανών για συντάξεις οδηγεί το το Υπ. Εργασίας στο να εξετάζει:
· τη μεσοσταθμική μείωση 6% των “υψηλών” επικουρικών συντάξεων (τρεις στις τέσσερις εκ των οποίων δίδονται από το κράτος) με στόχο τη διαμόρφωσης μίας κατώτατης επικουρικής στα 173 ευρώ. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα εξοικονομηθούν έως 300 εκατ. ευρώ ετησίως.
· Την περικοπή των 380.000 μερισμάτων που μόνο οι συνταξιούχοι του Δημοσίου (συμπεριλαμβανομένων και των συνταξιούχων των Ενόπλων Δυνάμεων) παίρνουν κατά 30-40%. Από αυτήν την περικοπή θα εξοικονομηθούν τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ ετησίως.
· Τη μείωση των εφάπαξ του Ταμείου Πρόνοιας τους κατά 8%. Σε αυτό το ενδεχόμενο η εξοικονόμηση για το κράτος θα φτάσει ακόμα και τα 80 εκατ. ευρώ.
Με τα παραπάνω μέτρα, σε συνδυασμό με μία αύξηση των εργοδoτικών εισφορών 0,5 %-1% , η οποία θα μπορούσε να αποφέρει κοντά στα 200-250 εκατ. ευρώ ετησίως ευελπιστεί η κυβέρνηση να κλείσει κατά το μεγαλύτερο μέρος τουλάχιστον την “τρύπα” των 900 εκατ. ευρώ που προβλέπει το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2016.
Εξάλλου, η κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων που προβλέπει το νέο Μνημόνιο θα μπορούσε να φέρει εξοικονόμηση ύψους 200-300 εκατ. ευρώ ετησίως.
Στο στόχαστρο των δανειστών, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν παύει να είναι και το προνοιακό κομμάτι της σύνταξης πάνω από 260.000 ασφαλισμένων του πρώην ΤΕΒΕ τα οποίο καταβάλλεται με κρατική χρηματοδότηση κοστίζει 620 εκατ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό ετησίως. Αν αυτό το κομμάτι αφαιρούταν από τις συντάξεις του ΤΕΒΕ τότε θα ερχόταν μία μείωση της τάξης του 15-20% στις αποδοχές των απομάχων επαγγελματο-βιοτεχνών.
Capital.gr
«Αυτόματες» αυξήσεις ορίων ηλικίας για όσους δεν είχαν συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης και τα ηλικιακά όρια έως τις 18 Αυγούστου του 2015, διπλό «πέναλτι» για εκείνους που θα «βγαίνουν» νωρίτερα και μικρότερες συντάξεις για όλους (περιλαμβανομένων και των συνταξιοδοτούμενων με την κατώτατη σύνταξη) φέρνει η εφαρμογή των νέων συνταξιοδοτικών κανόνων στο Δημόσιο.
Με βάση εγκύκλιο - οδηγό που εξέδωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γ. Χουλιαράκης, τις αυξήσεις των ορίων συνταξιοδότησης «γλιτώνουν» όσοι είχαν συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης και τα ηλικιακά όρια έως τις 18 Αυγούστου του 2015, οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα των ΟΤΑ, οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι, ο γονέας ανάπηρου παιδιού (θα εξακολουθήσει να ισχύει η δυνατότητα συνταξιοδότησης με 25ετία στα 50) και οι ανάπηροι με ποσοστό αναπηρία πάνω από 67%. Οι τέσσερις ανατροπές που κυρίως πλήττουν «παλαιούς» ασφαλισμένους και τις μητέρες ανηλίκων, κωδικοποιημένα, έχουν ως εξής:
Τρία τμήματα σύνταξης << Οσοι είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τις 31/12/2014 και αποχωρούν από την υπηρεσία από 1/9/2015 και μετά θα λαμβάνουν τρία τμήματα σύνταξης, καθώς θα εφαρμόζονται τρεις νόμοι (το Π.Δ 169/2007, ο ν. 3029/2002 για την υπηρεσία από 1/1/2011 και μετά και ο 3865/10 για τα επόμενα έτη):
• Βασική σύνταξη που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισής τους από 1/1/2011 έως την ημερομηνία συνταξιοδότησής τους. Για παράδειγμα για 5 χρόνια η αναλογία της βασικής ασφαλισμένου για 33 χρόνια είναι 54,5 ευρώ (360χ5/33).
• Τμήμα σύνταξης, που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισής τους μέχρι 31/12/2010, το οποίο υπολογίζεται σύμφωνα με τις παλαιές συνταξιοδοτικές διατάξεις και
Η κατώτατη σύνταξη << Οσοι έχουν αποχωρήσει ή αποχωρούν από 1/7/2015 και εφεξής, χωρίς να έχουν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας τους, θα λαμβάνουν μέχρι τη συμπλήρωση του συγκεκριμένου ηλικιακού ορίου μόνο το ποσό της σύνταξης που αναλογεί στα έτη ασφάλισής τους. Μετά τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας η σύνταξή τους θα αναπροσαρμοσθεί στο ποσό των 364,45 ευρώ. Ο κανόνας αυτός δεν θα ισχύει για όσους είναι ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας 67% και πάνω και λαμβάνουν το επίδομα ανικανότητας των διατάξεων του άρθρου 54 του π.δ 169/2007 ή σύνταξη ως παθόντες στην υπηρεσία ή λόγω βίαιου συμβάντος ή τρομοκρατικής ενέργειας, καθώς και όσο λαμβάνουν συντάξεις χηρείας.• Τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισής τους από 1/1/2011 έως την ημερομηνία συνταξιοδότησής τους (αναλογικό ποσό σύνταξης). 360χ5/33 (συνολικός χρόνος ασφάλισης)=54,5 ευρώ μηνιαίως και - αναλογική σύνταξη για την υπηρεσία του από 1/1/2011 μέχρι 31/8/2016 (5 έτη υπηρεσίας).
Διπλό «πέναλτι»
Στις περιπτώσεις που ο υπάλληλος αποχωρεί πριν από τη συμπλήρωση του νέου ορίου ηλικίας το ποσό της μειωμένης σύνταξης που θα ελάμβανε μειώνεται επιπλέον κατά 10% μέχρι τη συμπλήρωση του κατά περίπτωση νέου ορίου ηλικίας. Παράδειγμα: Υπάλληλος που με βάση τα νέα όρια ηλικίας μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 63ου έτους της ηλικίας και αποχωρεί από στα 59, αν έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι την 31/12/2011 το ποσοστό μείωσης της σύνταξής του από 24% (4 έτη χ 6% για κάθε έτος) θα αυξηθεί στο 31,6%. Έστω ότι το ακαθάριστο ποσό της βασικής σύνταξης πριν τη μείωση ανέρχεται σε 1.000 ευρώ. Το ποσό αυτό λόγω της παραπάνω μείωσης θα διαμορφωθεί σε 760 ευρώ μηνιαίως, ποσό το οποίο θα λαμβάνει ο δικαιούχος καθ’ όλη τη διάρκεια του συνταξιοδοτικού του βίου. Ωστόσο, το προαναφερόμενο ποσό των 760 ευρώ θα μειωθεί περαιτέρω κατά 10% και θα διαμορφωθεί σε 684 ευρώ, ποσό το οποίο θα λαμβάνει ο δικαιούχος μέχρι τη συμπλήρωση του 63ου έτους της ηλικίας του (νέο όριο ηλικίας συνταξιοδότησης).
«Αυτόματη» αύξηση ορίων έως 31/12/2021 << Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ακόμη και για όσους είχαν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και την 31/12/2012 και δεν έχουν συμπληρώσει το κατά περίπτωση ισχύον όριο ηλικίας για την καταβολή της σύνταξης μέχρι και την 18/8/2015 (προηγουμένη της ημερομηνίας έναρξης ισχύος του ν. 4336/2015), αυξάνονται σταδιακά από 19/8/2015 έως και την 1/1/2022 σύμφωνα με τους γνωστούς 2 πίνακες.
• Ο 1ος πίνακας θα ισχύει για όσους είχαν θεμελιώσει δικαίωμα να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 έως τα 59 με 35,36 και 37 έτη ή και χωρίς όριο ηλικίας (25ετία έως το 2010). Οπως ήδη έχει γράψει η «Ημερησία», σε αντίθεση με τον ιδιωτικό τομέα όπου δεν προβλέπεται αύξηση της 35ετίας, στο Δημόσιο προβλέπεται η αύξηση στα 40 έτη (και η ηλικία των 62 ετών) έως το 2021 ενώ παραμένει «ανοικτό» το ενδεχόμενο αύξησης, από το 2022, των ηλικιακών ορίων (62 και 67) εφόσον εφαρμοστεί η ρήτρα του ν. 3863/10 και 3865/10 για «αναπροσαρμογή» με βάση την αύξηση του προσδόκιμου ζωής.
• Ο 2ος πίνακας θα ακολουθείται για όσους δεν έχουν προϋποθέσεις να υπαχθούν στον 1ο πίνακα. Τα ηλικιακά όρια του δεύτερου πίνακα ισχύουν και για τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν με τη συμπλήρωση 30ετούς υπηρεσίας και του 55ου έτους της ηλικίας ή με την συμπλήρωση 30ετούς υπηρεσίας και του 60ού έτους της ηλικίας τους, ανάλογα με το έτος θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος (για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα από 1/1/2013 και μετά, ήδη, ισχύουν το 67ο για πλήρη σύνταξη και το 62ο για μειωμένη ή εναλλακτικά δυνατότητα συνταξιοδότησης με 40 χρόνια ασφάλισης και συμπληρωμένο το 62ο έτος της ηλικίας).
Μετοχικό Ταμείο
Υπό μελέτη το «κούρεμα» στα μερίσματα 284.005 συνταξιούχων
Σε επανϋπολογισμό και «κούρεμα» των 284.005 μερισμάτων που χορηγεί σε συνταξιούχους του Δημοσίου θα προχωρήσει το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων. Η διοίκηση του Ταμείου έχει αναθέσει στην Εθνική Αναλογιστική Αρχή τη σύνταξη μελέτης η οποία θα καθορίσει το ύψος των περικοπών που θα γίνουν προκειμένου να «καλυφθεί» τόσο το τρέχον έλλειμμα των 224 εκατ. ευρώ όσο και τα ταμειακά «ανοίγματα» των επόμενων ετών. Σύμφωνα με πληροφορίες, το «ψαλίδι» θα είναι κλιμακωτό, ανάλογα με το ύψος του μερίσματος, και δεν αποκλείεται να φτάσει και στο 50%, ενώ θα αλλάξουν, στο πλαίσιο του νέου νόμου για το Ασφαλιστικό, και τα ποσοστά αναπλήρωσης για τους νέους συνταξιούχους.
• Στους 80.000 υπολογίζεται ότι φτάνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι που «εγκλωβίζονται» και θα συνταξιοδοτηθούν με καθυστέρηση από 6 μήνες έως και 17 χρόνια ενώ «διασώζονται» περίπου 50.000 (όσοι παραμένουν στις υπηρεσίες έχοντας συμπληρώσει τις προϋποθέσεις καθώς και εκείνοι που εξαιρούνται).
Παραδείγματα
Γυναίκα υπάλληλος που έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (συμπλήρωση 25 ετών υπηρεσίας) το 2010, χωρίς ανήλικο παιδί, μπορούσε μέχρι την 18/8/2015 να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας ή με τη συμπλήρωση 35 ετών υπηρεσίας και του 58ου. Εάν κατά την ανωτέρω ημερομηνία, δεν είχε συμπληρώσει το 60ό έτος, το οποίο λ.χ. συμπληρώνει το έτος 2019, τότε με βάση τον πίνακα 2, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 64ου έτους και 5 μηνών. Αφού όμως, το έτος 2010 είχε 25 έτη υπηρεσίας και ήδη 30 το έτος 2015 και επομένως θα συμπληρώσει τα 35 έτη το έτος 2020 (εντός της μεταβατικής περιόδου), μπορεί καταρχήν να υπαχθεί στον πίνακα 1. Επειδή κατά το ίδιο έτος θα έχει ήδη συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας της, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί, με βάση τον πίνακα 1, με τη συμπλήρωση του 61ου έτους, που αντιστοιχεί στο έτος (2020) που η προαναφερόμενη υπάλληλος συμπληρώνει αθροιστικά και τα έτη υπηρεσίας (35) και το ισχύον μέχρι 18-8-2015 όριο ηλικίας συνταξιοδότησης (58ο έτος).
Άνδρας υπάλληλος που έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (συμπλήρωση 25 ετών υπηρεσίας) το 2011, χωρίς ανήλικο παιδί, μπορούσε μέχρι την 18/8/2015 να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 61ου έτους της ηλικίας ή με τη συμπλήρωση 36 ετών ασφάλισης και του 58ου έτους της ηλικίας. Εάν κατά την ημερομηνία αυτή (18/8/2015), δεν είχε συμπληρώσει το 61ο έτος, το οποίο λ.χ. συμπληρώνει το έτος 2022, τότε με βάση τον πίνακα 2, μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας. Αφού όμως ο ανωτέρω, το έτος 2011 είχε 25 έτη υπηρεσίας και ήδη 29 το έτος 2015, μπορεί καταρχήν να υπαχθεί στον πίνακα 1, δεδομένου ότι θα συμπληρώσει τα 36 έτη ασφάλισης το έτος 2022 (εκτός μεταβατικής περιόδου). Επομένως με βάση τον πίνακα 1 μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης και του 62ου έτους της ηλικίας, δηλαδή με ευνοϊκότερες προϋποθέσεις από αυτές του πίνακα 2.
Άνδρας υπάλληλος που έχει προσληφθεί στο Δημόσιο το 1981 και έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα (συμπλήρωση 25 ετών υπηρεσίας) το έτος 2006, μπορούσε μέχρι την 18/8/2015 να συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 64ου έτους και 5 μηνών ή με τη συμπλήρωση 35 ετών ασφάλισης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας. Ο ασφαλισμένος το 2010 είχε 29 έτη υπηρεσίας και ήδη 34 το έτος 2015 (δεν είχε συμπληρώσει τα 35 έτη μέχρι την 18/8/2015). Επομένως μπορεί να υπαχθεί στον πίνακα 1, δεδομένου ότι θα συμπληρώσει τα 35 έτη ασφάλισης το έτος 2016 (εντός μεταβατικής περιόδου - δεν ισχύει πλέον για αυτόν το δικαίωμα της συνταξιοδότησης ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας). Υπαγόμενος στον πίνακα 1 μπορεί να συνταξιοδοτηθεί όταν θα έχει συμπληρώσει το νέο όριο ηλικίας που αντιστοιχεί στο 58ο έτος όπως αυτό αναδιαμορφώνεται κατά το έτος που συμπληρώνει τα 35 έτη ασφάλισης, δηλαδή με τη συμπλήρωση του 59ου έτους.
imerisia.gr
Ανάσα σε περισσότερους από 200 χιλιάδες ασφαλισμένους οι οποίοι μπορούν να βγουν στη σύνταξη χωρίς να τους πιάσουν τα νέα όρια ηλικίας και να αποχωρήσουν από τον εργασιακό βίο ακόμη και στα 50 τους χρόνια.
Πρόκειται για ασφαλισμένους στο Δημόσιο, το ΙΚΑ, τις ΔΕΚΟ και τους ΟΤΑ. Άσχετα με το αν ασφαλίστηκαν πριν ή μετά το 1993 οι εν λόγω ασφαλισμένοι μπορούν να γλιτώσουν την αύξηση των ορίων ηλικίας που για κάποιους μπορεί να είναι έως και 17 ολόκληρα χρόνια εργασίας επιπλέον.
Η εξαίρεση από το νόμο που αυξάνει έως και 17 έτη τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης αφορά σε 8 κατηγορίες ασφαλισμένων από όλα τα Tαμεία.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Ελεύθερος Τύπος», τις δυσμενείς αλλαγές αποφεύγουν περίπου 200.000 ασφαλισμένοι καθώς γλιτώνουν από την αύξηση των ορίων ηλικίας και διατηρούν το δικαίωμα να αποχωρήσουν ακόμη και από το 50ό έτος (όπως οι μητέρες ή οι πατέρες στο Δημόσιο με ανάπηρο τέκνο) ή από το 55ο έτος (γυναίκες στα βαρέα).
Αν όμως δεν έχουν τις προϋποθέσεις για να συνταξιοδοτηθούν με τις ευνοϊκές διατάξεις, τότε αυτομάτως χάνουν την εξαίρεση που τους δίνει ο νέος νόμος και θα συνταξιοδοτούν όπως και χιλιάδες άλλοι ασφαλισμένοι σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Στη λίστα των ασφαλισμένων που εξαιρούνται από την αύξηση των ορίων ηλικίας, την οποία δημοσιεύει αναλυτικά σήμερα το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις», περιλαμβάνονται 8 κατηγορίες που είναι ο εξής:
1. Ασφαλισμένοι στα βαρέα με καθεστώς ΙΚΑ. Εξαιρούνται από την αύξηση των ορίων ηλικίας τόσο οι πριν όσο και μετά το 1993 ασφαλισμένοι, άνδρες και γυναίκες. Μπορούν να βγουν στη σύνταξη από τα 55.
2. Ασφαλισμένοι στα βαρέα και υπερβαρέα ΔΕΗ. Εξαιρούνται από τα νέα ηλικιακά όρια και οι πριν και οι μετά το 1993 ασφαλισμένοι. Μπορούν να αποχωρήσουν με σύνταξη από τα 53.
3. Ναυτικοί. Δεν αλλάζουν οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ούτε ως προς την ηλικία ούτε ως προς τον υποχρεωτικό χρόνο θαλάσσιας υπηρεσίας. Μπορούν να συνταξιοδοτηθούν είτε από το 50ό έτος, εφόσον μαζί με το χρόνο συνθετικής ναυτικής υπηρεσίας φτάνουν στον αριθμό 70, έως το 2012, είτε από το 52ο έτος, εφόσον συμπληρώνεται μαζί με τη ναυτική τους υπηρεσία ο αριθμός 72 μετά το 2013. Για παράδειγμα, ναυτικός που είναι σήμερα 55 ετών μπορεί να πάρει σύνταξη εφόσον έχει και 17 χρόνια ασφάλισης στο ΝΑΤ, ώστε να συμπληρώνει συνολικά τον αριθμό 72 με το άθροισμα ηλικίας και ναυτικής υπηρεσίας. Αν είναι 60 ετών, αρκούν 12 έτη ασφάλισης κ.ο.κ.
4. Εργαζόμενοι σε υπόγειες στοές και στην επιφάνεια λιγνιτωρυχείων. Προβλέπεται η συνταξιοδότησή τους από τα 53.
5. Εργαζόμενοι στις υπηρεσίες καθαριότητας των ΟΤΑ με ασφάλιση ΙΚΑ. Συνταξιοδοτούνται από τα 58, άνδρες και γυναίκες.
6. Εργαζόμενοι στα βαρέα και ανθυγιεινά των ΟΤΑ με ασφάλιση Δημοσίου. Συνταξιοδοτούνται στα 58 οι άνδρες και στα 53 οι γυναίκες.
7. Μητέρες ή πατέρες στο Δημόσιο με παιδί άγαμο και ανίκανο για την άσκηση κάθε βιοποριστικού επαγγέλματος κατά ποσοστό 67% και άνω. Στην περίπτωση αυτή το σχετικό δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί μόνο από τον ένα γονέα κατόπιν συναίνεσης και του έτερου γονέα. H εξαίρεση ίσχυε και για τους δύο γονείς και μπορούσαν να αποχωρήσουν από τα 50 για τη φροντίδα του ανάπηρου τέκνου, εφόσον είχαν συμπληρώσει και 25 χρόνια. Με το νέο νόμο, διατηρείται η εξαίρεση, αλλά μόνο για τον ένα από τους δύο γονείς.
8. Μητέρες με ανάπηρο παιδί και ασφάλιση σε ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ ή στα πρώην ειδικά ταμεία ΔΕΚΟ, τραπεζών. Διατηρούν το δικαίωμα εξόδου από την εργασία μόλις συμπληρώσουν 7.500 ημέρες ασφάλισης (25 έτη) χωρίς όριο ηλικίας. Το ίδιο δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί και από τους χήρους πατέρες με ανάπηρο τέκνο
Πέντε συμβουλές συμβουλές για όσους θέλουν να βγουν στη σύνταξη με αφορμή τις ραγδαίες αλλαγές στο ασφαλιστικό, δίνει σε χιλιάδες ασφαλισμένους η Ένωση για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους, η οποία έχει πρόεδρο τον πρώην αντιπρόεδρο της Βουλής Αλέξη Μητρόπουλο.
Ο οδηγός της ΕΝΥΠΕΚΚ περιλαμβάνει τα εξής:
Συμβουλή 1η: Όχι βεβιασμένη απόφαση για συνταξιοδότηση
Σύμφωνα με το τρίτο Μνημόνιο (ν. 4336/2015) και τον εφαρμοστικό του νόμο (ν. 4337/2015) που ρυθμίζουν το ασφαλιστικό καθεστώς όλων των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΝΑΤ, ΟΓΑ κ.λπ.) και του Δημοσίου, θεμελιωμένα δικαιώματα μέχρι και 18-8-2015 δεν θίγονται ως προς τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης όποτε και αν υποβληθεί η αίτηση συνταξιοδότησης (ακόμα και μετά την ημερομηνία αυτή).
Συνεπώς για χιλιάδες ασφαλισμένους δεν υπάρχει λόγος φυγής προς τη σύνταξη, αφού η βεβιασμένη έξοδος με λίγες ημέρες ασφάλισης και με «ποινή» («πέναλτι») λόγω ηλικίας (έως και 40%!) μπορεί να οδηγήσει σε συντάξεις-«φιλοδωρήματα»!
Συμβουλή 2η: Χρήση πλασματικών χρόνων
Σύμφωνα με τις ίδιες διατάξεις, ισχύουν μεταβατικά (και πιο ευνοϊκά) όρια ηλικίας για όσους μπορούν με τη χρήση πλασματικών ετών (όπως ορίζονται στον ν. 3996/2011) να βγουν στη σύνταξη σε μικρότερα όρια ηλικίας (από 55 έως και τα 62 έτη).
Συνεπώς όσοι μπορούν να κατοχυρώσουν δικαίωμα με χρήση χρόνου στρατού, ανεργίας (επιδοτούμενης και μη), τέκνων, σπουδών κ.λπ., οφείλουν να εξετάσουν τις δυνατότητες που τους δίνει ο ν.4093/2012, προκειμένου να αποφύγουν τις γενικές διατάξεις συνταξιοδότησης που συχνά προβλέπουν ακόμα και 12.000 ημέρες ασφάλισης (40 χρόνια) για να λάβουν σύνταξη!
Συμβουλή 3η: Καλή γνώση του θεσμικού πλαισίου
Με τις πρόσφατες αλλαγές που εισήγαγε ο ν. 4337/2015 και η σχετική εγκύκλιος του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης που δημοσιεύτηκε στις 27-10-2015, παρέχονται διευκρινίσεις σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 3863/2010.
Συγκεκριμένα, διευκρινίζεται ότι πλέον, υπό την ισχύ του ν. 4337/2015, όσοι ασφαλισμένοι θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης έως την 31-12-2014 και συνταξιοδοτήθηκαν από 1-1-2015 έως 31-8-2015, διέπονται από το προ του ν. 3863/2010 καθεστώς, το οποίο άλλωστε και γνώριζαν ως ισχύον όταν υπέβαλαν την αίτηση συνταξιοδότησης.
Με άλλα λόγια, με τις ρυθμίσεις του άρθρου 14 του ν. 4337/2015, όπως εξηγεί και η σχετική εγκύκλιος, «θεραπεύτηκε» η αναδρομικότητα που είχε δοθεί στις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 3863/2010 και δεν επηρεάζονται οι ασφαλισμένοι που υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης στο μεσοδιάστημα από 1-1-2015 έως 31-8-2015, πριν δηλαδή από τη θέση σε ισχύ του ν. 4336/2015.
Οι λοιποί ασφαλισμένοι, που ΔΕΝ έχουν έναρξη συνταξιοδότησης πριν την 1-9-2015, υπάγονται υποχρεωτικά στις διατάξεις του ν. 3863/2010 και ο υπολογισμός της σύνταξης, όποτε και αν αποχωρήσουν από την εργασία τους, θα γίνει με βάση τις διατάξεις αυτές.
Συνεπώς, δεν υφίσταται λόγος άμεσης αποχώρησης από τον εργασιακό βίο, αφού, ούτως ή άλλως, όλοι καταλαμβάνονται από τον νέο τρόπο υπολογισμού της σύνταξης. Συμβουλεύουμε γενικά τους ασφαλισμένους αυτούς να επιλέξουν δηλαδή την παραμονή στην εργασία και τον μισθό.
Για όλους αυτούς θα ήταν καλύτερο να κατοχυρώσουν μεν τα δικαιώματά τους, αλλά να παραμείνουν στη θέση εργασίας τους, αφού οι περιοδικές-τακτικές περικοπές των συντάξεων τούς αναμένουν με κάθε βεβαιότητα.
Συμβουλή 4η: Γνώση ορθού υπολογισμού βασικής-αναλογικής σύνταξης
Με βάση τα ανωτέρω δημιουργούνται οι εξής διαφοροποιήσεις ανάλογα με το χρόνο θεμελίωσης δικαιώματος σύνταξης, ως προς τον τρόπο υπολογισμού:
α) Αναλογική σύνταξη
• Η αναλογική σύνταξη αντιστοιχεί στο ποσό που αναλογεί στο ύψος των ασφαλιστικών εισφορών για τα έτη ασφάλισης, από 1.1.2011 και εφεξής (για τα έτη προ 1.1.2011 ισχύει το παλιό σύστημα).
• Προ της τροποποίησης που εισάγεται με το ν. 4337/2015, η αναλογική σύνταξη αφορούσε μόνον όσους ασφαλισμένους θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης από 1.1.2015.
• Με τον ν. 4337/2015 προστίθεται η εξής κατηγορία ασφαλισμένων: όσοι θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31.12.2014 αλλά η συνταξιοδότησή τους αρχίζει από 1.9.2015.
β) Βασική σύνταξη
• Προ της τροποποίησης που εισάγεται με το ν. 4337/2015, η βασική σύνταξη αφορούσε μόνον όσους ασφαλισμένους θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης από 1.1.2015.
• Με τον ν. 4337/2015 προστίθεται η εξής κατηγορία ασφαλισμένων: όσοι θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31.12.2014 αλλά η συνταξιοδότησή τους αρχίζει από 1.9.2015.
γ) Ασφαλισμένοι για πρώτη φορά από 1.1.2011 και εφεξής
• Οι εν λόγω ασφαλισμένοι δικαιούνται αναλογικού ποσού σύνταξης με βάση το συνολικό χρόνο ασφάλισής τους, γεγονός που από μόνο του θα οδηγήσει σε μεγάλη μείωση όλες τις συντάξεις μετά την 1-1-2022.
• Προ της τροποποίησης, που εισάγεται με το ν. 4337/2015, η αναλογική σύνταξη αφορούσε μόνον όσους ασφαλισμένους θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης από 1.1.2015.
• Με τον ν. 4337/2015 προστίθεται η εξής κατηγορία ασφαλισμένων: όσοι θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31.12.2014, αλλά η συνταξιοδότησή τους αρχίζει από 1.9.2015.
δ) Ασφαλισμένοι πριν την 1.1.2011
• Οι εν λόγω ασφαλισμένοι εισπράττουν:
(α) τμήμα σύνταξης για τα έτη προ 1.1.2011 βάσει του παλιού συστήματος και
(β) τμήμα σύνταξης για τα έτη μετά την 1.1.2011 βάσει του καινούργιου συστήματος.
• Προ της τροποποίησης που εισάγεται με τον ν. 4337/2015, ο ως άνω διττός υπολογισμός αφορούσε μόνον τους ασφαλισμένους των οποίων η συνταξιοδότηση άρχιζε από 1.1.2015.
• Με τον ν. 4337/2015 τροποποιείται η διάταξη και πλέον καλύπτει: όσους ασφαλισμένους θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης από 1.1.2015 ή όσους θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης μέχρι 31.12.2014, αλλά η συνταξιοδότησή τους αρχίζει από 1.9.2015.
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι οι μειώσεις στις συντάξεις με την εφαρμογή του ν. 3863/2010 για όσους κάνουν χρήση τα επόμενα πέντε (5) έτη θα είναι σχετικά μικρές (από 2 έως 5%), ενώ μεγαλύτερες μειώσεις θα έχουν όσοι συνταξιοδοτούνται από το 2020 και μετά.
Συμβουλή 5η: Ψύχραιμη αναμονή του νέου τρόπου υπολογισμού των συντάξεων
Πολλοί είναι οι υποψήφιοι συνταξιούχοι που καταθέτουν αίτηση για σύνταξη χωρίς να έχει ανακοινωθεί ακόμα το νέο Ασφαλιστικό (αναμένεται έως 15/11/2015), ενώ δεν γνωρίζουμε ακόμα τις ακριβείς διατάξεις του υπολογισμού των νέων συντάξεων (ποσοστά αναπλήρωσης, εύρος μειώσεων κλπ).
imerisia.gr