Δεκάτη ογδόη Μαΐου 2014. Ημέρα εκλογών, ημέρα υποσχέσεων και ελπίδας.
Μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες λέξεις που συναντάμε στα βιβλικά κείμενα και τριγυρίζουν σήμερα στο μυαλό μας είναι η λέξη, η έννοια, της «διακονίας».
Στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα περιγράφεται η διασπορά των αποστόλων σε ολόκληρη τη γη της Ιουδαίας, στη Φοινίκη, ακόμη και στην Κύπρο, μετά το διωγμό που είχε ως θύμα του τον πρωτομάρτυρα Στέφανο. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στην καρποφόρα δράση των αποστόλων Βαρνάβα και Παύλου στην Αντιόχεια, και τέλος κλείνει με την προφητεία του Αγάβου για «λιμόν μέγαν», ο οποίος επρόκειτο να απλωθεί σε ολόκληρη την οικουμένη.
Για να αντιμετωπίσουν οι μαθητές, δηλαδή οι πιστοί, το πρόβλημα του λιμού «ώρισαν να στείλουν βοήθεια στους αδελφούς» ανάλογα, μάλιστα, με τις δυνατότητες που είχε ο καθένας.
Ένα από τα θέματα που ευρέως συζητιέται στις μέρες μας είναι η σχέση της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας με τον πολίτη, η στάση της προς αυτόν, η αντιμετώπισή του από αυτήν και, φυσικά, η εικόνα και γνώμη που ο πολίτης έχει γι᾿ αυτή την εξουσία.
Σε αυτή τη βάση τίθεται το θέμα πώς και αν ο κάθε πιστός, ο οποίος ως μέλος της Εκκλησίας κάνει συνειδητά έναν πνευματικό αγώνα και έχει καλές προθέσεις, μπορεί να ενταχθεί σε ένα από τα κόμματα που επιζητούν την εξουσία ή αν πρόκειται για τοπικό επίπεδο, σε έναν από τους χιλιάδες συνδυασμούς που υπόσχονται στους πάντες τα πάντα σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης.
Είμαι βέβαιος ότι αρκετοί από αυτούς που συνήνεσαν ώστε το όνομά τους να εγγραφεί σε κάποιο ψηφοδέλτιο ξεκινούν με αγαθές και καλές προθέσεις να στηρίξουν, να βοηθήσουν, να προσφέρουν, να διακονήσουν, να αγωνιστούν για την ευημερία του συνόλου και όχι για το δικό τους βόλεμα και τη θεραπεία του εαυτού τους.
Στο παρελθόν, στην Ελλάδα, είχαμε αρκετές προσπάθειες από αγνούς αγωνιστές με προοδευτικά ιδανικά και διάθεση για αγώνα και προσφορά, οι οποίοι προσπάθησαν να «παντρέψουν» τη χριστιανική πίστη με κάποιο κόμμα που επεδίωκε την εξουσία. Άραγε επέτυχαν στους στόχους τους; Μα θα μου πείτε κάτι προσέφεραν στην πατρίδα μας. Αναμφίβολα, πέτυχαν πολλά και μάλιστα σε δύσκολες, ανελεύθερες εποχές, θα συμπληρώσω εγώ.
Πέτυχαν, όμως, το «πάντρεμα» εξουσίας και διακονίας;
Κάποιος αγνός και αγαθός πολίτης που σήμερα ξεκινά την πορεία του στον πολιτικό στίβο θα διατηρήσει άραγε την αγνότητά του και τη διάθεση προσφοράς ή, μετά από λίγο, θα προσαρμοστεί για να παραμείνει στην εξουσία;
Θα μπορέσει να «περάσει» τις θέσεις του ή ο πολιτικός κόσμος θα τον αποβάλλει;
Όταν αποφασίσει να αντισταθεί στις ποικίλες πιέσεις θα τον στηρίξουν αυτοί που προ ολίγου τον ψήφισαν ή θα τον εγκαταλείψουν στην μοναχική πορεία του;
Πολλά ακόμη θα μπορούσαμε να πούμε σχετικά.
Το ερώτημα, κατά την κρίση μας, παραμένει αναπάντητο:
Είναι δυνατό να συνταιριάξει κάποιος την εξουσία με την διακονία της αγάπης ή μήπως κάποιος που προσπαθεί να το κάνει διχάζει τον εαυτό του σε δύο μέρη χωρίς νόημα και αποτέλεσμα;
Είδαμε τους μαθητές, τους πρώτους πιστούς των Πράξεων Αποστόλων, να αγωνίζονται ως μέλη της Εκκλησίας για να διακονήσουν τους εμπερίστατους αδελφούς τους: «ἕκαστος καθὼς ηὐπορεῖτο». Με όποιον τρόπο μπορούσε ο καθένας.
Μήπως τελικά, ο δρόμος για τη διακονία στον έτερο δεν περνά μέσα από τα κανάλια της εξουσίας, αλλά από τον προσωπικό μας αγώνα και την καλλιέργεια της αγάπης;
Μήπως η λύση των προβλημάτων μας βρίσκεται μέσα μας, στον προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικό μας αγώνα, και όχι στο να στείλουμε τον τάδε ή δείνα υποψήφιο, ο οποίος προβάλλεται ως -ή ακόμη και είναι- πιστό (πόσοι από εμάς θα μπορούσαμε να το υποστηρίξουμε για τους εαυτούς μας άραγε;) μέλος της Εκκλησίας;
Μήπως η ύπαρξη «πνευματικού», παραδείγματος χάριν, δεν αποτελεί εγγύηση για να δώσουμε σε κάποιον την ψήφο μας, αλλά το αντίθετο, υπό την έννοια ότι αυτός που το διαφημίζει είναι, μάλλον, ανερμάτιστος;
Μήπως το πήγαινε έλα των πολιτικών στους ιερούς ναούς κατά την προεκλογική περίοδο γελοιοποιεί, πέρα από αυτούς που το κάνουν, και εμάς που θα τους ψηφίσουμε;
Επιτρέψτε μου να μοιραστώ αυτές τις σκέψεις μου, τους προβληματισμούς μου, την αγωνία μου για το μέλλον μας και για τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε τους άρχοντές μας.
Επιτρέψτε μου να συνεχίσω να στρέφω την ελπίδα μου περισσότερο στην Ανάσταση και λιγότερο στο αποτέλεσμα των εκλογών.
Επιτρέψτε μου, από την άλλη -παρά τις αμφιβολίες μου σχετικά με το κατά πόσο αυτό είναι εφικτό- να εύχομαι όσοι εισέρχονται στο στίβο της πολιτικής με αγνότητα και διάθεση προσφοράς να μην χάσουν αυτά τα προτερήματά τους, αλλά να κατορθώσουν να τα αξιοποιήσουν προς όφελος όλων μας.
Χριστός ανέστη!
Επιμέλεια: Καλλιόπη Δανελλάκη - Γιάννης Τσαντήλας.
Φωτογραφικό υλικό: Κ.Δανελλάκη - Γ.Τσαντήλας - Kosinfo.
Η συνάντηση μας ήταν προγραμματισμένη για Τρίτη 10.00 το πρωί, αν και δεν το συνηθίζω φτάσαμε στο Πλατάνι δέκα λεπτά αργότερα από την προκαθορισμένη ώρα. Στο προαύλιο του τεμένους η συμπαθέστατη φιγούρα του Ιμάμη υπομονετικά μας περίμενε...
Βγαίνοντας από το αυτοκίνητο αν και έχω περάσει αρκετές φορές από εκείνο το σημείο ποτέ δεν είχα δώσει τόση προσοχή όση εκείνη τη στιγμή καθώς το αντίκριζα. Είναι αυτό που λένε αν δεν ασχοληθείς με κάτι ποτέ δεν του δείχνεις την απαιτούμενη σημασία!
Εντυπωσιακό κτίριο με όμορφη και πεντακάθαρη αυλή και στη γωνία να δεσπόζει ο επιβλητικός μιναρές. Το τέμενος όπως αναγράφεται και στην μαρμάρινη επιγραφή χτίστηκε από τον Αλγερινό Γαζί Χασάν Πασά το 1778, στο σεισμό του 1933 υπέστη σοβαρές ζημιές που όμως οι Ιταλοί φρόντισαν ν' αποκαταστήσουν. Περνώντας τη μικρή πόρτα του τεμένους ο Ιμάμης με γρήγορα και σταθερά βήματα και γεμάτος χαμόγελο μας καλωσόρισε και μας οδήγησε στον χώρο που προσεύχονται οι μουσουλμάνοι στο νησί μας. Τηρώντας το τελετουργικό βγάλαμε τα παπούτσια μας και προχωρήσαμε στο κύριο μέρος.
Η συζήτηση με τον Ιμάμη άρχισε αμέσως ξεκινώντας από την μικρή ηλικία και τον τόπο καταγωγής του.
Γεννήθηκε το 1965 στο Σουφλί στο χωριό Σιδηρό, οι γονείς του κατάγονταν από ένα χωριό της Ροδόπης. Τελείωσε το γυμνάσιο και λύκειο Κομμοτηνής και στην συνέχεια πήγε στην Δαμασκό της Συρίας και μαθαίνοντας αραβικά τελειώνει και εκεί το σχολείο. Το 1987 παντρεύεται και το 1991 αποφασίζει να ταξιδέψει για την Μεδίνα και να τελειώσει εκεί το Πανεπιστήμιο ολοκληρώνοντας τις σπουδές του. Με την λήξη των σπουδών του επιστρέφει στην Ελλάδα και το ελληνικό κράτος τον διορίζει στην Κω όπου φτάνει το 1993 (έως και σήμερα 2014).
Ο νεαρός τότε Ιμάμης εντυπωσιάζεται από το νησί και τους ανθρώπους και αναπτύσσει φιλίες, ενώ παράλληλα ασκεί τα καθήκοντα του.
Ένα μισάωρο περνάει χωρίς να το καταλάβουμε και αφού ο Ιμάμης εξοικειώνεται με τις κάμερες μας λέει για τα 22 συνεχή χρόνια της παρουσίας του στο νησί μας.
''Από την πρώτη στιγμή που ήρθα στο νησί σας εκτός απ' ότι μου άρεσε σαν τόπος εντυπωσιάστηκα από την φιλοξενία, την αγάπη και την συμπάθεια των ανθρώπων, Κώων μουσουλμάνων και Κώων χριστιανών, αλλά και οι άριστες σχέσεις που είχαν μεταξύ τους (μέχρι και σήμερα 22 χρόνια μετά), αυτό σίγουρα είναι που επιδιώκει ένας θρησκευτικός ηγέτης για τον τόπο που βρίσκεται. Όλα αυτά τα χρόνια με τους συμπολίτες μου προσευχόμαστε όπως ορίζει το Κοράνι (πέντε φορές την ημέρα) αλλά και συζητάμε για προβλήματα με απώτερο σκοπό την επίλυση τους, γι' αυτό άλλωστε είμαστε εδώ.
Στην Κω σήμερα υπάρχουν περίπου 1.400 μουσουλμάνοι και βέβαια αρκετοί μετανάστες, η αλήθεια είναι πως τα προηγούμενα χρόνια ήταν περισσότεροι, έρχονταν για προσευχή ως επι το πλείστον από την Αίγυπτο, το Πακιστάν και Άραβες, σήμερα έρχονται ελάχιστοι και είναι κυρίως Πακιστανοί. Στην Κω σήμερα σώζονται πέντε τζαμιά τα δύο λειτουργούν κανονικά (πλατεία Ελευθερίας, και στο Πλατάνι) τα υπόλοιπα όχι".
Σε ερώτησεις μας για του μεικτούς γάμους, το Βακούφ, την σχέση του με την ελληνική ορθόδοξη εκκλησία, αλλά και για τα τελευταία δημοσιεύματα του τύπου περί μειονότητας στα νησιά Ρόδο και Κω μας είπε:
"Σε ότι αφορά τους μεικτούς γάμους η αλήθεια είναι πως πλέον γίνονται αρκετοί, στην δική μας θρησκεία όπως και σε πολλές άλλες δεν επιτρέπονται αλλά όμως γίνονται με την μορφή του πολιτικού γάμου. Τα πράγματα είναι δύσκολα όταν παντρευτεί μια μουσουλμάνα κάποιον άντρα άλλου θρησκεύματος και όχι τόσο αν παντρευτεί ένας μουσουλμάνος. Η ζωή όμως προχωρά δεν σημαίνει ότι επειδή έγινε ένας γάμος αντίθετος με αυτό που πιστεύουμε ότι δεν θα μιλάμε σ' αυτούς τους ανθρώπους και δεν θα τους βοηθήσουμε αν υπάρχει ανάγκη.
Το Βακουφ βάσει της ελληνικής νομοθεσίας είναι αρμόδιο για τη διαχείριση μουσουλμανικών τεμενών, νεκροταφείων και ακινήτων στο νησί, αλλά παράλληλα φροντίζει να υπάρχει ιμάμης για να μπορούν να προσεύχονται οι μουσουλμάνοι, οι σχέσεις μας όλα αυτά τα χρόνια είναι άριστες.
Η σχέση μου με την ελληνική ορθόδοξη εκκλησία και ειδικότερα εδώ στο νησί μας είναι πολύ καλή, σέβομαι τα πιστεύω και την θρησκεία του καθενός όπως θέλω και απαιτώ να σέβονται και την δική μου.
Θα ήθελα να αναφερθώ και στο σεβασμιότατο μητροπολίτη Κω - Νισύρου κ.κ. Ναθαναήλ, μια ξεχωριστή μορφή για το νησί μας.
Η σχέση μου μαζί του είναι άριστη, θεωρώ πως είναι ένας χαρισματικός και εξαιρετικός άνθρωπος και αυτό δεν φαίνεται μόνο με τις πράξεις του αλλά και με την αγάπη, τη στοργή και την αφοσίωση που δείχνει καθημερινά για τους συνανθρώπους του.
Για τα δημοσιεύματα στα οποία κάνατε αναφορά αυτό που έχω να πω εγώ με απλά λόγια είναι ότι όλοι ζουν, εργάζονται, δημιουργούν οικογένειες αναπνέοντας τον ίδιο αέρα και το ίδιο οξυγόνο, σε ένα πανέμορφο νησί. Έχουν ίση μεταχείριση όπως όλοι, έχουν ίσα δικαιώματα όπως όλοι, καθώς έχουν και ίδιες υποχρεώσεις...αυτό για μένα σημαίνει πολλά και αυτό τελικά είναι η ουσία!
Ο Ιμάμης εκτός από θρησκευτικός ηγέτης και άνθρωπος των τελετών και της προσευχής είναι ένας απλός άνθρωπος που ο καθένας από σας μπορεί να επισκεφτεί να συζητήσει το πρόβλημα του αλλά και να μοιραστεί ότι τον απασχολεί πάντα με διακριτικότητα.
Για μένα το πιο σημαντικό πράγμα και αγαθό σ' αυτή την ζωή είναι η αγάπη, θέλω και επιδιώκω να υπάρχει αγάπη και σεβασμός ανάμεσα στους ανθρώπους, είναι το υπέρτατο αγαθό και δεν κοστίζει τίποτα..."
Μετά από μία δίωρη περίπου συνομιλία η κουβέντα μας με τον Ιμάμη Σερίφ Δαμάδογλου, είχε φτάσει στο τέλος της, μας κοίταξε και με χαμόγελο έκλεισε αυτή τη συνέντευξη...πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα από έναν μορφωμένο και αρκετά κατασταλαγμένο άνθρωπο.
Στη συντριπτική τους πλειονότητα οι μουσουλμάνοι της Κω και της Ρόδου είναι απολύτως ενσωματωμένοι στην τοπική κοινωνία των νησιών και αρκετοί εξ αυτών έχουν περιουσίες, καθώς κατέχουν σημαντικές εκτάσεις.
Επιπλέον και σε ό,τι αφορά τη θρησκευτική τους συμπεριφορά είναι πολύ λιγότερο τυπικοί στο θρησκευτικό τελετουργικό σε σχέση με τους μουσουλμάνους της Θράκης.
Οι μουσουλμάνοι των Δωδεκανήσων έγιναν πολίτες του ελληνικού κράτους χωρίς να υπαχθούν, όπως εκείνοι της Θράκης, στους όρους της Συνθήκης της Λωζάνης (1923) που ρύθμιζαν τα σχετικά με την ελληνορθόδοξη μειονότητα στην Τουρκία και τη μουσουλμανική στην Ελλάδα.
Τέλος, οι μουσουλμάνοι των Δωδεκανήσων δεν αποτελούν μειονότητα και δεν εφαρμόζεται στην περιοχή ο ισλαμικός νόμος (Σαρία).
Το σημαντικότερο δε είναι ότι στη Ρόδο και στην Κω δεν υπάρχουν μουφτείες σε πλήρη αντίθεση με τη Θράκη και αυτό διότι τα νησιά παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα από την Ιταλία και όχι από την Τουρκία.
Η Kostoday ευχαριστεί θερμά τον Ιμάμη για την βοήθεια και την φιλοξενία του για την πραγματοποίηση αυτής της συνέντευξης.
Πληροφορίες για τον πληθυσμό των μουσουλμάνων στο Αιγαίο, πηγή: national-pride.
Σύμφωνα με το υπουργείο Ανοικοδόμησης, το 1947 ο μουσουλμανικός πληθυσμός στα Δωδεκάνησα ανερχόταν σε 6.230 άτομα, η μεγάλη πλειονότητα των οποίων ζούσε στη Ρόδο.
Η απογραφή του 1951 προσδιόριζε το συνολικό αριθμό των μουσουλμάνων στα νησιά του Αιγαίου σε 5.063 άτομα.
Από αυτούς, οι 4.937 ζούσαν στα Δωδεκάνησα.
Με δεδομένο ότι ο συνολικός πληθυσμός των νησιών του Αιγαίου ανερχόταν σε 528.766 άτομα –με τη μεγάλη πλειονότητα να είναι ορθόδοξοι (511.568)–, οι μουσουλμάνοι αποτελούσαν μόλις το 9,6 ‰ του ελληνικού πληθυσμού του νησιωτικού Αιγαίου. Από τότε ο αριθμός τους έχει μειωθεί ακόμη περισσότερο.
Σημαντικότεροι μάρτυρες του πλούσιου ισλαμικού παρελθόντος της Ρόδου και της Κω είναι τα μνημεία της οθωμανικής αρχιτεκτονικής.