Μήνυμα για New Deal στη ευρωζώνη στέλνει η Αθήνα

 

Μία συγκεκριμένη ομάδα παρατηρητών της ευρωζώνης εδώ και καιρό υποστηρίζει ότι η τύχη του ευρώ εξαρτάται από τη συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στις 22 Ιανουαρίου, οπότε αναμένεται να αποφασιστεί εάν θα προχωρήσει σε πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης – δηλαδή σε μεγάλης κλίμακας αγορές κρατικών αγορών.

Η ποσοτική χαλάρωση είναι σίγουρα σημαντική. Η αποτυχία της ελληνικής κυβέρνησης όμως, να αποτρέψει τις πρόωρες εκλογές είναι η τελευταία απόδειξη ότι απαιτούνται πιο γενναίες πολιτικές αποφάσεις από τους ηγέτες της ευρωζώνης. Δεν φτάνουν πλέον οι απλές τεχνικές βελτιώσεις της πολιτικής.

 

Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι ζήτησε για ένα «new deal». Οι ασαφείς αναφορές στον Φράνκλιν Ρούζβελτ δεν μεταφέρονται εύκολα στην Ευρώπη. Ούτε έχει ο κ. Ρέντσι το πολιτικό ανάστημα για να προωθήσει τόσο μεγάλα οράματα, ακόμη και στο καλύτερο σενάριο που πετύχει τις μεταρρυθμίσεις στην πατρίδα του. Το κλίμα ωστόσο, είναι το σωστό. Το 2015 θα πρέπει να είναι η χρονιά που οι ηγέτες της ευρωζώνης με τη μεγαλύτερη επιρροή θα σηκώσουν τα μάτια τους από τις τεχνοκρατικές διορθωτικές κινήσεις και θα δουν τον ευρύτερο ορίζοντα της πολιτικής.

 

Αυτό δεν σημαίνει δημοσιονομική ή πολιτική ένωση. Εάν όλα τα κράτη-μέλη της ευρωζώνης- και κυρίως οι λαοί τους –αποφάσιζαν με ελεύθερη βούληση να κάνουν αυτό το βήμα, αυτή η εφημερίδα θα το καλωσόριζε. Αυτή την στιγμή όμως, η ανοχή για περαιτέρω ολοκλήρωση έχει πιάσει πάτο. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην ανταγωνιστική στρατηγική και τις υφεσιακές πολιτικές με τις οποίες η ευρωζώνη επέλεξε να αντιμετωπίσει την κρίση. Οφείλεται επίσης στον υπερβολικό ισχυρισμό ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική». Η αντίδραση είναι προφανής και φαίνεται από την πορεία των περιθωριακών κομμάτων ανά την Ευρώπη και την ψηφοφορία που μόλις οδήγησε στην κατάρρευση της ελληνικής κυβέρνησης.

 

Αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι ο τρόπος με το οποίο αντιμετωπίζονται τα έθνη σαν κακομαθημένα παιδιά. Ο κόσμος, όχι μόνο στην περιφέρεια, αλλά επίσης στην Ιταλία και τη Γαλλία, τη δεύτερη και την τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης και από τα ιδρυτικά κράτη της ΕΕ, έχει απαυδήσει με τις υπαγορεύσεις. Και δεν βοηθάει ότι οι εντολές που υπαγορεύονται είναι λανθασμένες, όπως συμβαίνει με την οικονομική πολιτική που καταστρέφει τη ζήτηση και που εφαρμόστηκε συνολικά.

 

Υπάρχει το βαθύτερο πρόβλημα του συγκεντρωτισμού. Οι ευρωπαϊκές χώρες θα μπορούσαν να αντλήσουν δύναμη από την πολυμορφία και τον πειραματισμό με διαφορετικές πολιτικές, μαθαίνοντας η μία από την άλλη, όπως έκαναν και οι ΗΠΑ. Αντιθέτως, ο δρόμος που ακολουθείται τώρα συγκλίνει σε ένα γερμανικό μοντέλο, όχι μόνο σε δημοσιονομικά θέματα, αλλά και στη φύση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.

 

Οι Γερμανοί πιστώνονται με ανάπτυξη και απασχόληση, αλλά έφεραν υπο-επένδυση, επισφαλείς θέσεις εργασίας και στασιμότητα μισθών. Εάν το ερώτημα στην Ευρώπη και τις προηγμένες οικονομίες είναι πως θα επιδιώξουν δίκαιη ανάπτυξη σε μία παγκοσμιοποιημένη οικονομία, τότε η Γερμανία δεν μπορεί να ισχυρίζεται ότι έχει βρει τη λύση.

 

Εάν οι εθνικές κυβερνήσεις είχαν μεγαλύτερα περιθώρια ελιγμών θα οδηγούμασταν πίσω στις μεταδοτικές κρίσης χρέους; Μπορεί, αλλά το νέο πλαίσιο της ευρωζώνης για την διάσωση των τραπεζών κατέστησε τη διαγραφή κρατικού χρέους ασφαλέστερη. Μπορεί η Γερμανία να επιτρέψει στις ελλειμματικές χώρες να αυξήσουν και πάλι το δανεισμό τους; Ποτέ μη λες ποτέ. Ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της «επιστροφής στο Μάαστριχτ» - με διαγραφές και όχι στηρίξεις – είναι ο επικεφαλής της Bundesbank, ο Γενς Βάιντμαν.

 

Παραδόξως, εάν υπήρχαν μεγαλύτερα περιθώρια ελιγμών σε εθνικό επίπεδο, θα ενθαρρυνόταν η μεγαλύτερη ολοκλήρωση σε εθελοντική βάση. Γερμανία και Γαλλία θα μπορούσαν να αποτελέσουν το καλύτερο παράδειγμα. Έκθεση από τον Jean Pisani – Ferry και τον Henrik Enderlein που έγινε για τους υπουργούς οικονομικών, προτείνει σειρά δράσεων που μπορεί αναλάβει σε εγχώρια βάση η κάθε κυβέρνηση, αλλά επίσης και πρόγραμμα «κλάδων χωρίς σύνορα» όπου μπορεί να υπάρξει πρόοδος μέσω της διμερούς εναρμόνισης.

 

Θα πρέπει να καλωσορίσουμε αυτή την αναζωογόνηση της εθνικής πολιτικής για χάρη της δημοκρατίας αλλά και της αλληλεγγύης. Η Ευρώπη θα πρέπει να συνεχίσει την ενοποίηση, αλλά μέσα από το αμοιβαίο συμφέρον και όχι λόγω εξαναγκασμού.

Πηγή Euro2day