Ιστορικό: τον Ιούνιο 2011 ανακοινώθηκε η ένταξη στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Κρήτης & Νήσων Αιγαίου 2007-2013, του έργου «Αποκατάσταση-επανέκθεση Αρχαιολογικού Μουσείου Κω», με προϋπολογισμό 3,1 εκατ. Ευρώ. Προβλέπονταν 1,5 εκ οικοδομικές εργασίες και 1,6 εκ για να συντηρηθούν και θα εκτεθούν για πρώτη φορά 1.600 αρχαία αντικείμενα και να συντηρηθούν τα ήδη εκτεθειμένα 130 γλυπτά.
Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα το Μουσείο της Κω θα άνοιγε τις πύλες του για το κοινό το Μάρτιο του 2014. Το ΕΣΠΑ 2007-2013 επιβάλλει την αποπληρωμή του έργου μέχρι τέλους 2015. Τα χρονικά όρια του προγραμματισμού έχουν ξεφύγει από τις προβλέψεις ενώ οι ρυθμοί εκτέλεσης του έργου είναι χαμηλοί. Όχι μόνον δομικά (αυτό που φαίνεται εξωτερικά) αλλά και λειτουργικά (ότι αφορά την επανέκθεση) το κτήριο αντιμετωπίζει το φάσμα της μη έγκαιρης ολοκλήρωσης.

Σήμερα: Ο τόπος μας στερείται για 2 χρόνια ένα βασικό κοινωνικό και πολιτιστικό έργο υποδομής ενώ απουσιάζει από την τοπική τουριστική παραγωγή  ένα βασικό τοπικό πλεονέκτημα. Το θλιβερό είναι ότι οι καθυστερήσεις και οι πιθανές προχειρότητες και τα λάθη που έγιναν ή θα γίνουν δεν προκάλεσαν συζητήσεις ή και αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία.
Σε λίγο ξεκινά η τουριστική σαιζόν και ο Δήμος μας "ακούγοντας την φωνή των επαγγελματιών" θα ζητήσει να σταματήσουν οι εργασίες και φυσικά έτσι θα δικαιολογήσει μια νέα παράταση. Οι παρατάσεις σημαίνουν και οικονομική επιβάρυνση (πρόσφατη απόφαση αποτίμησης θετικών ζημιών υπέρ του εργολάβου 40.000 ευρώ τα οποία θα περικοπούν από την δεύτερη εργολαβία "Αποκατάστασης-επανέκθεσης’’). Έχει δοθεί αρχικά άτυπα μία παράταση, αργότερα δόθηκε μία δεύτερη λόγω των τραπεζοκαθισμάτων και τώρα θα δοθεί τρίτη παράταση ως το τέλος Σεπτέμβρη.

-Επισκεπτόμενος το έργο αισθάνεσαι απογοήτευση από τον βαθμό υλοποίησης του έργου στην διετία που πέρασε. Όχι μόνον δομικά (αυτό που φαίνεται) αλλά και λειτουργικά (ότι αφορά την επανέκθεση) το κτήριο αντιμετωπίζει το φάσμα της μη έγκαιρης ολοκλήρωσης. Οι εργασίες που έγιναν είναι λιγότερες από αυτές που πρέπει να γίνουν από δω και περά για να ολοκληρωθεί η πρώτη εργολαβία των οικοδομικών εργασιών του  1,5 εκ. (που λογω της έκπτωσης περιορίζονται στις 700.000 ευρώ). Όλα από δω και πέρα θα γίνουν υπό τον χρονικό καταναγκασμό της ολοκλήρωσης και αυτό θα είναι σε βάρος του έργου. Μάθαμε και διαπιστώσαμε ότι ενίσχυση του φέροντος συστήματος του κτηρίου δηλ της ενίσχυσης της αντισεισμικής του συμπεριφοράς δεν αφορούσε το σύνολο του σκελετού –καθολική ενίσχυση- αλλά μόνο ένα πολύ μικρό τμήμα της βόρειας πλευράς. Σε λειτουργικό επίπεδο ότι ο υπόγειος όροφος δεν θα αποτελέσει μέρος του εκθεσιακού χώρου γιατί στερείται διεξόδου κίνδυνου και έτσι περιορίζεται η εκθεσιακή ικανότητα του συγκροτήματος. Είχαμε ακούσει ότι θα αξιοποιούνταν και το δώμα του μουσείου με την μορφή ενός καταστήματος roof-cafe που θα έφερνε έσοδα στο μουσείο, θέσεις εργασίας και θα δημιουργούσε την δυνατότητα ενός πανοράματος στο κέντρο της πόλης. Δυστυχώς δεν προβλέπεται. Είδαμε τα νέα κουφώματα που τοποθετηθήκαν σε ένα τμήμα του α ορόφου και τα συγκρίναμε με τα αντίστοιχα της Ιταλικής περιόδου: η μέρα με την νύχτα. Τελικά η σημερινή κατάσταση στο Μουσείο μας δίνει την αίσθηση ότι το έργο δεν θα είναι έτοιμο ούτε τον Μάρτη του 2015! Και αυτό είναι πολιτικό ζήτημα και τοπικής διάστασης!

Συμπέρασμα: Ένα τέτοιο έργο δεν μπορεί να γίνεται ερήμην της τοπικής κοινωνίας. Η μόνη παρέμβαση του Δήμου μας ήταν στο επίπεδο του να μην θιγούν οι γύρω επαγγελματίες. Σωστό αλλά ανεπαρκές και υποκριτικό. Αυτό που έπρεπε να απαιτήσουμε ως Δήμος είναι η μεγιστοποίηση του κοινωνικού οφέλους από το έργο. Αυτό σημαίνει διάλογο του Δήμου με τις υπηρεσίες με υψηλούς στόχους λειτουργικότητας, αισθητικής και διακοσμητικής παρουσίασης, και αντισεισμικής επάρκειας του ανακαινισμένου Μουσείου. Υψηλό επίπεδο υπηρεσιών μορφωτικού, εκπαιδευτικού και πολιτιστικού επιπέδου. Βοήθεια και συνεργασία με τον εργολήπτη για συντόμευση των κατασκευών. Ενημέρωση των πολιτών για την σημασία του νέου Μουσείου στην τοπική κοινωνία.

Αγκάλιασμα του Μουσείου και της επένδυσης με πραγματικό κοινωνικό ενδιαφέρον και όχι τυπική προσαρμογή στο: βιαστείτε-σκουπίστε-τελειώστε και μην θίγεται τα …τραπεζοκαθίσματα. Πότε θα μπορέσει ο δήμος μας να ξανα-ασχοληθεί με το Αρχαιολογικό Μουσείο Κω; Η προηγούμενη βιαστική και πρόχειρη επέμβαση συντήρησης έγινε την δεκαετία του 1990 κι αυτό επέβαλε την τωρινή παρέμβαση. Το μουσείο, η αρτιότητα του και η λειτουργία του θα φέρει κόσμο στους γύρω επαγγελματίες και θα δημιουργήσει ανάσα σε όλη την πόλη, και αυτό έπρεπε να επιδιώκουμε και όχι την δημιουργία εντυπώσεων.

Ν. Μυλωνάς