Πυρ ομαδόν για κενά στη φύλαξη των συνόρων της με την Τουρκία δέχθηκε η Ελλάδα από τους Ευρωπαίους εταίρους της στο χθεσινό άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ στο Αμστερνταμ.

Χώρες όπως η Σουηδία και η Αυστρία κατηγόρησαν ευθέως την Ελλάδα για παραλείψεις στον έλεγχο των συνόρων της και ολιγωρία όσον αφορά τη δημιουργία των κέντρων ταυτοποίησης, ενώ εκτόξευσαν απειλές για προσωρινό αποκλεισμό της χώρας από τη ζώνη Σένγκεν. Πράγματι, τα κράτη-μέλη της ΕΕ σκέπτονται να επεκτείνουν τους συνοριακούς ελέγχους για διάστημα δύο ετών, κάτι το οποίο σημαίνει την αναστολή της ελεύθερης κυκλοφορίας εντός της ζώνης Σένγκεν. Οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕΕ κάλεσαν χθες την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει τη νομική βάση, μέσα από το άρθρο 26 της Συνθήκης Σένγκεν, έτσι ώστε να παραταθούν οι συνοριακοί έλεγχοι μέχρι και δύο χρόνια.

Ουσιαστικά η Επιτροπή καλείται να αξιολογήσει την κατάσταση στα σύνορα της Ελλάδας και να ετοιμάσει τη σχετική έκθεση σε δύο με τρεις εβδομάδες. Στη συνέχεια θα δοθεί τρίμηνη διορία στην Ελλάδα για να διορθώσει τις «συνεχιζόμενες ελλείψεις» στη φύλαξη των συνόρων της. Αυτό σημαίνει ότι η Ελλάδα έχει διορία έως την άνοιξη για να διορθώσει τις «συνεχιζόμενες ελλείψεις» στη διαχείριση των συνόρων της.

Ιδιαίτερα έντονη ήταν η τοποθέτηση για το θέμα της υπουργού Εσωτερικών της Αυστρίας, Γιοχάνα Μικλ-Λάιτνερ, για αποπομπή της Ελλάδας από τη Σένγκεν και μετακίνηση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ προς τη Δυτική Ευρώπη «σε περίπτωση που η Αθήνα δεν κάνει επιτέλους περισσότερα για τη διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων της». Αμεση ήταν η ελληνική αντίδραση, η οποία ήρθε διά στόματος του εκπροσώπου του ΥΠΕΞ Κωνσταντίνου Κούτρα, ο οποίος ανέφερε ότι «ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει» και την κάλεσε να ζυγίζει περισσότερο τα λόγια της.

Ακτιβιστές πραγματοποίησαν διαμαρτυρία στο Αμστερνταμ. Εντυσαν κούκλες με σωσίβια παριστάνοντας τους πρόσφυγες που περνούν τα θαλάσσια σύνορα της ΕυρώπηςΑντιφατικά μηνύματα
Ωστόσο, αντιφατικές ήταν οι δηλώσεις της εκπροσώπου της Επιτροπής για θέματα Μετανάστευσης, Νατάσα Μπερτρό, χθες από τις Βρυξέλλες: «Δεν υπάρχει κανένα σχέδιο να αποπεμφθεί η Ελλάδα, ούτε να καταργηθεί για δύο χρόνια η Συνθήκη Σένγκεν. Δεν υφίστανται τέτοιοι κανόνες» δήλωσε η ίδια, προσθέτοντας παράλληλα ότι «αυτό που υπάρχει είναι η ενεργοποίηση των άρθρων 19 και 26, σύμφωνα με τα οποία είναι δυνατή η παράταση των εσωτερικών ελέγχων μέχρι και δύο χρόνια σε περίπτωση που δεν έχει βελτιωθεί η κατάσταση με τη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων». Αυτό που τονίζει η Επιτροπή είναι πως τυχόν ενεργοποίηση των εν λόγω άρθρων θα γίνει «για να σωθεί η Σένγκεν», ενώ ο πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, έχει δηλώσει: «Θα σώσουμε τη Σένγκεν εφαρμόζοντάς τη».

Εξάλλου, χθες τα κράτη-μέλη της ΕΕ ζήτησαν από την Επιτροπή να εξετάσει την πιθανότητα να παρασχεθεί βοήθεια μέσω της Frontex στα σύνορα της ΠΓΔΜ με την Ελλάδα. Την αντίθεσή του με αυτήν την ιδέα εξέφρασε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιάννης Μουζάλας, ο οποίος εκπροσώπησε την Ελλάδα στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ. Μιλώντας σε δημοσιογράφους ο Γ. Μουζάλας χαρακτήρισε αυτήν την ιδέα ως «μονομερή ενέργεια», λέγοντας ότι τη Frontex τη χρειάζεται η Ελλάδα και ότι δεν υπάρχει η νομική βάση για να σταλεί η Frontex σε χώρα εκτός της ΕΕ.

Σχολιάζοντας τις κατηγορίες ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να φυλάξει τα σύνορά της, ο Γ. Μουζάλας τόνισε ότι η Ελλάδα ενεργεί με βάση το διεθνές δίκαιο και το δίκαιο της θάλασσας, με βάση το ευρωπαϊκό και το ελληνικό δίκαιο. «Φυλάσσουμε τα θαλάσσια σύνορά μας πολύ καλά, καθώς και την υπερηφάνεια της Ευρώπης σώζοντας ανθρώπους» ανέφερε ο Ελληνας υπουργός και πρόσθεσε: «Δεν έχουμε πρόθεση να πάρουμε μέρος σε ένα παιχνίδι αλληλοκατηγοριών που δεν οδηγεί πουθενά και δεν φέρνει αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης».

Ο Γ. Μουζάλας
Ο Γ. Μουζάλας τόνισε ότι δεν υφίσταται κανένας λόγος για αποπομπή της Ελλάδας από τη Σένγκεν. «Η Σένγκεν είναι μέρος του παιχνιδιού επίρριψης ευθυνών: Αν δεν κάνεις αυτό ή εκείνο, θα σου κάνουμε αυτό. Είναι μία τιμωρία» είπε χαρακτηριστικά και πρόσθεσε ότι οι ελληνικές Αρχές γνωρίζουν πού έχουν σημειωθεί καθυστερήσεις και εάν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, αυτό θα πρέπει να λυθεί από κοινού.

Εκπρόσωπος της Frontex
Δεν μπορεί να ελεγχθεί πλήρως η κίνηση μεταναστών στο Αιγαίο

Αδύνατον είναι, σύμφωνα με την εκπρόσωπο της Frontex, Εύα Μονκιούρ, να ελεγχθούν πλήρως τα θαλάσσια σύνορα της Ελλάδας με την Τουρκία καθώς υπάρχουν νομικά και γεωγραφικά εμπόδια που δεν το επιτρέπουν. Πιο συγκεκριμένα, όπως ανέφερε η κ. Μονκιούρ, όταν τα πλοία της Frontex περισυλλέγουν μετανάστες στη θάλασσα είναι νομικά αδύνατον να επαναπροωθηθούν καθώς «με βάση το διεθνές δίκαιο κάθε άνθρωπος που περνάει τα ευρωπαϊκά σύνορα έχει τη δυνατότητα να καταθέσει αίτημα για τη χορήγηση ασύλου. Είναι πολύ εύκολο να φτάσει κάποιος στην Ελλάδα διά θαλάσσης». Σύμφωνα με την ίδια, είναι σχεδόν αδύνατον να ελεγχθούν τα ελληνικά σύνορα και επιπλέον η Ελλάδα έχει εκατοντάδες νησιά, μεταξύ των οποίων και κάποια ακατοίκητα, τα οποία βρίσκονται πολύ κοντά στις τουρκικές ακτές.

Παρόμοιο πρόβλημα αντιμετωπίζει η Frontex και στα σύνορα Ιταλίας-Λιβύης, όπου όμως όσοι φεύγουν από τη Λιβύη πλέουν σε διεθνή θαλάσσια ύδατα, όπου η νομοθεσία προστατεύει την ελευθερία της ναυσιπλοΐας και απαγορεύει στις λιμενικές Αρχές να παρεμποδίσουν οποιοδήποτε πλεούμενο, παρά μόνο για παροχή βοήθειας. Οπως ανέφερε η ίδια, κάτι τέτοιο δεν ισχύει στην περίπτωση των ελληνοτουρκικών συνόρων, όπου τα πλοία της Frontex σταματούν τα πλοιάρια είτε σε ελληνικά είτε σε τουρκικά χωρικά ύδατα και όπως τόνισε: «Μόνο εκείνοι που περισυλλέγονται από τους Τούρκους οδηγούνται στην Τουρκία».