Εντονη αγωνία έχει αρχίσει να διακατέχει τους εκατοντάδες επιχειρηματίες από το Νότιο Αιγαίο που υπήχθησαν στα διάφορα ευρωπαϊκά, επενδυτικά προγράμματα και οι οποίοι έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται ότι ο χρόνος που απομένει μέχρι το τέλος του έτους, δεν είναι αρκετός για να ολοκληρώσουν τα έργα που πρότειναν.

Στην περίπτωση που οι επενδυτές σταθούν ασυνεπείς ως προς τις καταληκτικές ημερομηνίες των  προγραμμάτων, τότε όχι μόνο χάνουν τη χρηματοδότησή τους, αλλά επιπρόσθετα θα κληθούν να επιστρέψουν τα χρήματα που έχουν ήδη εισπράξει.

Το πρόβλημα αφορά όλα τα τρέχοντα ευρωπαϊκά προγράμματα και αυτά είναι αρκετά. «ΕΣΠΑ», «Leader», «ΟΠΑΑΧ», «123Α», είναι μόνο ορισμένα από τα προγράμματα υπό την «ομπρέλα» των οποίων έχουν προγραμματιστεί έργα εκατοντάδων εκατομμυρίων  ευρώ. Όλα τα έργα είναι ιδιωτικά και αφορούν επεκτάσεις υφιστάμενων επιχειρήσεων, εκσυγχρονισμούς και δράσεις για όλους τους παραγωγικούς τομείς (μεταποίηση, τουρισμός, εμπόριο, παροχή υπηρεσιών, πολιτισμός κλπ). Για όλα αυτά τα έργα η καταληκτική ημερομηνία είναι η 31η Δεκεμβρίου 2015.

Το πρόβλημα
Το capital control το οποίο ξεκίνησε την εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα που ζήτησε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, στην κυριολεξία γονάτισε την επιχειρηματικότητα. Πέραν των εμφανών προβλημάτων που δημιούργησε στην καθημερινότητα, ο έλεγχος των κεφαλαίων τίναξε στον αέρα όλα τα επενδυτικά σχέδια των επιχειρηματιών. Το τι ακριβώς συνέβη στους τελευταίους τρεις μήνες για την τοπική (και την εθνική) οικονομία το έχει περιγράψει ενδελεχώς η «δημοκρατική».

Το «πάγωμα» όλων των επενδύσεων επιχειρήθηκε να αρθεί με απόφαση της Κυβέρνησης, που έθετε ως εθνική προτεραιότητα (μαζί με τα φάρμακα και τα όπλα) τη μεταφορά χρημάτων στο εξωτερικό για την πληρωμή τιμολογίων, που αφορούν στα επενδυτικά προγράμματα. Η απόφαση θα μπορούσε να αμβλύνει το πρόβλημα, αρκεί να είχε εφαρμοστεί. Κάτι τέτοιο δεν έγινε. Αν και οι επιχειρηματίες κατέθεταν στις τράπεζες αιτήσεις για να τους επιτραπεί η μεταφορά κονδυλίων στο εξωτερικό προκειμένου να πληρώσουν τους προμηθευτές τους, για τη συντριπτική πλειοψηφία των αιτούντων η έγκριση δεν ήρθε ποτέ.

Σήμερα 1η Οκτωβρίου 2015, το σκηνικό έχει στηθεί με το χειρότερο δυνατό τρόπο για την επιχειρηματικότητα. Με τα προβλήματα στην οικονομία να εξακολουθούν να υπάρχουν, έχουν απομείνει μόνο τρεις μήνες για την ολοκλήρωση όλων των έργων που έχουν εγκριθεί και που αφορούν προϋπολογισμούς εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Ολόκληρη η πραγματική οικονομία του Νότιου Αιγαίου και κατ’ επέκταση της εθνικής οικονομίας, θα μπορούσε να ανασάνει πραγματικά. Σήμερα αυτή η προοπτική αμφισβητείται από όλους.

Με δηλώσεις, που έκαναν προς τη «δημοκρατική» οι Ροδίτες επιχειρηματικοί σύμβουλοι κ.κ. Μανώλης Περίδης, Κομνηνός Δράκος, αλλά ο διευθυντής της ΑΝΔΩ Κωνσταντίνος Ζήφος, δεν έκρυψαν την ανησυχία τους για το μεγάλο αριθμό των επιχειρηματιών που δεν θα έχουν ολοκληρώσει το έργο τους στο τέλος του έτους.

«Η κάθε ενταγμένη επένδυση θα πρέπει στο τέλος του έτους να είναι ολοκληρωμένη, αλλά και λειτουργική», δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κομνηνός Δράκος και εξήγησε ότι «στο τέλος της επένδυσης θα ελεγχθεί ο φάκελος προκειμένου οι δαπάνες που έχουν γίνει να αντιστοιχούν κατ’ αναλογία στον κωδικό που πρέπει. Αν δηλαδή κάποιος έχει προγραμματίσει επένδυση 100.000 ευρώ, δεν μπορεί να παρουσιάσει δαπάνες κτηρίου 100.000 ευρώ κι έτσι να κλείσει την υποχρέωσή του προς το πρόγραμμα. Θα πρέπει σε αυτή τη δαπάνη να περιλαμβάνονται τιμολόγια για εξοπλισμό, προγράμματα και όλα εκείνα που καθιστούν μια επιχείρηση λειτουργική».

Ο κ. Κομνηνός Δράκος, μιλώντας προς τη «δημοκρατική», δεν έκρυψε την πικρία του για τον τρόπο λειτουργίας του κράτους: «έχει αποδειχθεί ότι το κράτος μας είναι αφερέγγυο, διότι ενώ, μας ζητάει να είμαστε απολύτως τυπικοί έναντι των υποχρεώσεών μας (ημερομηνίες, πληρωμές), την ίδια στιγμή διατηρεί πολύμηνες καθυστερήσεις στην αποπληρωμή των δικών του υποχρεώσεων. Δεν μπορεί να φτάνουμε Σεπτέμβριο για να πληρωθούν οι πελάτες μας τα χρήματα που έπρεπε να εισπράξουν τον Μάιο».
Ο επενδυτικός σύμβουλος κ. Μανώλης Περίδης ξεκαθάρισε ότι «οι ημερομηνίες αυτή τη στιγμή είναι ασφυκτικά μικρές για πολλούς επιχειρηματίες, που με τη σειρά τους εξαιτίας των προβλημάτων της εθνικής μας οικονομίας δεν μπόρεσαν να τρέξουν με τις ταχύτητες που επέβαλαν τα προγράμματα». Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι «είναι επιτακτικό να δοθεί παράταση, διότι πρέπει επιτέλους να διευκολυνθεί με σωστό τρόπο η επιχειρηματικότητα».

Ο κ. Κωνσταντίνος Ζήφος είναι διευθυντής της Αναπτυξιακής Δωδεκανήσου (ΑΝΔΩ Α.Ε) ο οποίος διαχειρίζεται τα προγράμματα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και στην παρούσα χρονική περίοδο βρίσκονται σε ισχύ το Leader και το πρόγραμμα υποστήριξης της Αλιείας. Για αυτού του είδους τα προγράμματα οι ημερομηνίες είναι ακόμα πιο περιορισμένες, καθώς μέχρι το τέλος του έτους δεν αρκεί μόνο να έχουν ολοκληρωθεί τα έργα, αλλά επιπρόσθετα να έχουν γίνει οι πληρωμές από τον φορέα διαχείρισης.

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι τα χρηματοδοτούμενα έργα των ιδιωτών, των σωματείων και των δήμων, θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί στις αρχές του προσεχούς Δεκεμβρίου, έτσι ώστε οι φάκελοί τους να εξεταστούν αρμοδίως και εντός του έτους να ολοκληρωθούν όλες οι πληρωμές.

Η υπηρεσιακή κυβέρνηση
ήταν η μόνη που υπέβαλε αίτημα παράτασης
Η υπηρεσιακή κυβέρνηση των 20 ημερών, η κυβέρνηση της κας Βασιλικής Θάνου, ήταν η μόνη που εντόπισε το πρόβλημα που επρόκειτο να δημιουργηθεί με τα επιδοτούμενα προγράμματα. Με γρήγορες διαδικασίες και με τη σύνεση που διέκρινε την κα. Πρωθυπουργό, δόθηκε εντολή και εστάλη προς τα αρμόδια όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης επίσημο αίτημα παράτασης της καταληκτικής ημερομηνίας.
Το αίτημα περιγράφει επακριβώς το πρόβλημα και ζητάει αρμοδίως να δοθεί εξάμηνη ή ακόμα και 12μηνη παράταση στην καταληκτική ημερομηνία της 31ης Δεκεμβρίου 2015. Η κυβέρνηση Τσίπρα ουδέποτε έστειλε τέτοιο αίτημα, ούτε καν την περίοδο που έκλεισε τις πόρτες όλων των τραπεζών και έκοβε τα πόδια όλων των επιχειρηματιών.

Πρέπει όλοι οι επενδυτές
να δράσουν συντονισμένα
Το να δοθεί παράταση στην καταληκτική ημερομηνία των προγραμμάτων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το πρόβλημα ξεκινάει από το γεγονός ότι αυτού του είδους οι επενδύσεις, αφορούν την προγραμματική περίοδο των ετών 2007 – 2013. Για την ίδια προγραμματική περίοδο είχε υπάρξει πρόβλεψη για 18μηνη παράταση στις καταληκτικές ημερομηνίες, προκειμένου να δοθεί επαρκής χρόνος προς όλους ώστε να υλοποιήσουν τις δεσμεύσεις τους.

Η 18μηνη παράταση είχε ως καταληκτική ημερομηνία την 31η Μαϊου 2015. Εξαιτίας των προβλημάτων της οικονομίας μας, δόθηκαν κι άλλες, μικρές παρατάσεις, μέχρις ότου αποφασίσθηκε, με εισήγηση του υπουργείου Οικονομικών της Κυβέρνησης Τσίπρα, να υπάρξει παράταση μέχρι τέλος του έτους. Αμέσως μετά την εξασφάλιση της παράτασης, η ίδια κυβέρνηση έκλεισε τις τράπεζες κι έτσι κατέστησε το ευνοϊκό αυτό μέτρο, ως γράμμα κενό περιεχομένου.
Το να δοθεί παράταση των προγραμμάτων και εντός του έτους 2016 είναι εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση, δεδομένου ότι ήδη έχει ξεκινήσει η νέα προγραμματική περίοδος για τα έτη 2014 – 2020.  Για το λόγο αυτό, τίποτε δεν θα πρέπει να θεωρείται ως δεδομένο

Οι επενδυτικοί σύμβουλοι με τους οποίους επικοινώνησε η «δημοκρατική» και μίλησαν για το θέμα αυτό, τόνισαν όλοι την ίδια ανάγκη: «πρέπει όλοι οι επιχειρηματίες να υποβάλουν αίτημα παράτασης του προγράμματος. Το αίτημα της υπηρεσιακής κυβέρνησης έχει ήδη υποβληθεί προς την Ε.Ε., ωστόσο αυτό θα πρέπει να υποστηριχθεί από όλους τους επιχειρηματίες, που με τη σειρά τους θα ζητούν να τους δοθεί χρόνος να τελειώσουν τα έργα που ξεκίνησαν». Εάν προς το υπουργείο Ανάπτυξης αποσταλούν μερικές χιλιάδες αιτήσεις, που θα αντιστοιχούν σε επενδύσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ κι όλες θα ζητούν παράταση, τότε αυτό ίσως διευκολύνει τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης από τις Βρυξέλλες.

«Καπέλο» 7% 
σε όλες τις επενδύσεις
Οι επιχειρηματίες εκείνοι που τελικώς θα επιβιώσουν και θα ολοκληρώσουν τα επιδοτούμενά τους έργα, στα σίγουρα θα πρέπει την επαύριον να είναι πρόσωπα δακτυλοδεικτούμενα. Η επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα μοιάζει με δρόμο μετ’ εμποδίων και τα εμπόδια αυτά, τα θέτει το ίδιο το κράτος. Στη βαριά φορολογία, στα προβλήματα ρευστότητας, στη δύσκολη τουριστική σαιζόν, ήρθε ως κερασάκι στην τούρτα η κατάργηση των μειωμένων συντελεστών του ΦΠΑ για τα νησιά μας.
Αν και ο ΦΠΑ δεν είναι επιλέξιμη δαπάνη στα χρηματοδοτούμενα προγράμματα, εντούτοις δεν παύει η αύξηση αυτή να προστίθεται στο αρχικώς προϋπολογισθέν κόστος. Την αύξηση αυτή θα πρέπει να την καλύψουν οι ίδιοι οι επιχειρηματίες, καθώς θα τεθεί ως «καπέλο» σε όλα τα τιμολόγια που θα εκδοθούν από την 1η Οκτωβρίου κι έπειτα.