Αναλυτικό και κοστολογημένο σχέδιο που θα παρουσιάσει στο έκτακτο Γιούρογκρουπ της Τετάρτης 11 Φεβρουαρίου, για το πώς εννοεί την «συμφωνία-γέφυρα» η Αθήνα, αντί της «αίτησης παράτασης» που ζητούν οι ευρωπαίοι εταίροι, ετοιμάζει από σήμερα ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης.

Την επόμενη ημέρα το ελληνικό ζήτημα θα συζητηθεί και στη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε., όπου θα εκπροσωπήσει για πρώτη φορά τη χώρα μας ο Αλέξης Τσίπρας. Το «τελεσίγραφο» όμως των ευρωπαίων για μία τελική συμφωνία λήγει μεν στις 16 Φεβρουαρίου και τα χρονικά περιθώρια πλέον στενεύουν –όπως μαρτυρεί και η χθεσινή υποβάθμιση από την S&P- αλλά πολλά δείχνουν ότι μπορεί να χρειαστεί και νέο έκτακτο Eurogroup (το τρίτο μέσα ένα μήνα) λίγο πριν την λήξη του ελληνικού προγράμματος στο τέλος Φεβρουαρίου (πιθανώς στις 25 ή 26 του μηνός). Από την ημέρα εκείνη και μετά, η χώρα μας θα βρίσκεται πλέον έρμαιο, σχεδόν σαν "χώρα-ζόμπι", χωρίς καμία ομπρέλα προστασίας από τους δανειστές.

Η Αθήνα δείχνει έτοιμη να κάνει, αν χρειαστεί, το άλμα στο κενό. Αυτό δείχνουν οι χθεσινές διαρροές από το υπουργείο Οικονομικών ο Γιάνης Βαρουφάκης δεν θα βάλει την υπογραφή που ζητούν οι εταίροι σε ένα αίτημα παράτασης του προγράμμτος (να συνυπογράψει δηλαδή και ο ΣΥΡΙΖΑ το πρόγραμμα) αλλά η αντίσταση θα φτάσει «μέχρι τέλους» («δεν έχουμε άλλη επιλογή» δήλωσε χθες ο ίδιος ο υπουργός).

Το ίδιο δείχνουν όμως και οι κινήσεις της S&P και της ΕΚΤ. Πριν 10 μέρες η S&P προειδοποίησε με αρνητική αξιολόγηση και χθες προχώρησε σε υποβάθμιση. Έβαλε όμως πάλι «αρνητικό outlook» και έτσι ενδεχεται να «κτυπήσει» ξανά στις 16 Φεβρουαρίου με περαιτέρω υποβάθμιση, αν δεν υπάρξει το αργότερο ως τότε συμφωνία. Και η ΕΚΤ ανακοίνωσε πως κόβει τη γραμμή χρηματοδότησης των τραπεζών στις 11/2, στέλνοντάς τες στον ELA, αλλά στις 26/2 ενδέχεται να διακόψει και αυτόν (κάθε 15 μέρες πρέπει να δίνει την έγκρισή της). Όλες οι ημερομηνίες αυτές «πέφτουν» επάνω σε έκτακτα, προγραμματισμένα ή πιθανά Eurogroup, προκειμένου να μπορούν να ληφθούν άμεσα και εγκαίρως οι ανάλογες αποφάσεις.

Η έκτακτη συνεδρίαση στις 11/2 των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης με αποκλειστικό θέμα την Ελλάδα, επισημοποιήθηκε μόλις χθες μέσω Twitter από τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ. Με δηλώσεις του στη Χάγη ο κ. Ντάισελμπλουμ απέκλεισε συμφωνία για δάνειο-γέφυρα και επισήμανε ότι «πρέπει να γεφυρωθούν πολλές διαφορές» με την Ελλάδα. «Στις 16 Φεβρουαρίου η Αθήνα πρέπει να πάρει παράταση» δήλωσε αργότερα στο Reuters ο ίδιος.

Στην Αθήνα προκλήθηκε πρωτοφανές αλαλούμ, με πηγές του υπουργείου Οικονομικών να διαρρέουν ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι έχουν βάλει το μαχαίρι στον λαιμό της ελληνικής πλευράς, αλλά «δεν υπογράφουμε παράταση του προγράμματος, γιατί θα πέσει η κυβέρνηση», και το Μέγαρο Μαξίμου να αποδομεί λίγο αργότερα τη σκληρή αυτή στάση, αναφέροντας ότι «πληροφορίες που διακινούνται από δήθεν κύκλους του υπουργείου Οικονομικών ουδεμία σχέση με την πραγματικότητα έχουν»!

Για να πέσουν οι τόνοι της οξύτητας, κυβερνητικές πηγές ανασκεύαζαν λέγοντας ότι το έκτακτο Eurogroup ήταν «εξέλιξη απολύτως αναμενόμενη και απολύτως ευπρόσδεκτη» από την κυβέρνηση και εκεί ο κ. Βαρουφάκης θα παρουσιάσει τις ελληνικές θέσεις, «όπως αυτές ανταποκρίνονται στη νωπή εντολή που έλαβε από τον ελληνικό λαό, με σκοπό την αμοιβαία επωφελή συμφωνία σε σύντομο χρονικό διάστημα».

Εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών όμως τόνισε χθες ότι η Ελλάδα πρέπει να παρουσιάσει σχέδια για το πώς θα προχωρήσει, ενώ η εκπρόσωπος του Επιτρόπου Οικονομικών Πιέρ Μοσκοβισί, Ανίκα Μπράιτχαρτ δήλωσε ότι «η Κομισιόν είναι αποφασισμένη να συνεργαστεί με εποικοδομητικό τρόπο με τις ελληνικές αρχές, για την επίτευξη αμοιβαία επωφελούς συμφωνίας».

Τα περιθώρια υποχώρησης των ευρωπαίων όμως φαντάζουν δύσκολα αφού, αυτό που προκύπτει από το προχθεσινό Euro Working Group, είναι όπου η ελληνική πλευρά δέχθηκε ασφυκτικές πιέσεις και καμία ξένη κυβέρνηση –επί του παρόντος- δεν συντάχθηκε με τις απαιτήσεις της ελληνικής πλευράς.

Αυτό φαίνεται ότι προβλημάτισε την Αθήνα, αλλά η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να μην κάνει πίσω, πιστεύοντας ίσως ότι μπορεί τελικώς να κάνουν πίσω οι άλλοι (είτε οι φίλα προσκείμενοι που σιώπησαν προχθες στις Βρυξέλες, είτε ενδεχομένως και οι «σκληροί» του γερμανικού μπλοκ).

Πέραν του πολιτικού διακυβεύματος πάντως, το σίγουρο είναι ότι όσο πλησιάζουν οι ημερομηνίες-ορόσημα, το «έργο που θα παίζεται στην αγορά» θα επιφυλάσσει πολλές ακόμη εκπλήξεις.

Newmoney.gr

Σε δημοσίευμά της στη στήλη «Le Decodeurs» - η οποία εξετάζει την επικαιρότητα και δίνει λεπτομερείς απαντήσεις σε διάφορα καίρια ζητήματα-, η εφημερίδα Le Monde συγκρίνει τα χρέη της Γερμανίας και της Γαλλίας με αυτό της Ελλάδας, καταλήγωντας σε ένα αποκαλυπτικό συμπέρασμα.

«Ο νέος υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης ξεκίνησε στις αρχές Φεβρουαρίου έναν γύρο στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσε για να πείσει τους εταίρους του να δεχθούν μια νέα απομείωση του χρέους της Ελλάδας», αναφέρει το δημοσίευμα, συμπληρώνοντας ότι στη Γαλλία, ο αριστερός Ζαν Λικ Μελανσόν, ευρωβουλευτής και επικεφαλής του Αριστερού Μετώπου υπερασπίζεται επίσης αυτή τη λύση για απόσβεση ενός μέρους ή του συνόλου του χρέους της χώρας του.

Κάτι ανάλογο ισχύει και στην Ισπανία όπου το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς Podemos ζητάει μια αναθεώρηση του ισπανικού χρέους, το οποίο έφτασε στο συμβολικό 100% του ΑΕΠ το 2015.

Το δημοσίευμα θέτει λοιπόν το ερώτημα, πώς οδηγήθηκαν σε χρέος οι ευρωπαϊκές χώρες.

Σε ένα γράφημα αντιπαραβάλλει το χρέος της Ελλάδας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, σε σύγκριση με το ΑΕΠ τους στο τέλος του 2014:

Οι αριθμοί που προκύπτουν δηλαδή από το γράφημα είναι οι εξής:

Ελληνικό χρέος: 321 δις ευρώ
Ελληνικό ΑΕΠ: 183 δις ευρώ

Γαλλικό χρέος 2031 δις ευρώ
Γαλλικό ΑΕΠ 2138 δις ευρώ

Γερμανικό χρέος 2044 δις ευρώ
Γερμανικό ΑΕΠ 2900 δις ευρώ

Σε καθαρούς αριθμούς επομένως το χρέος της Γαλλίας και της Γερμανίας είναι από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη.

Ωστόσο αυτό που μετράει, αναφέρει η Le Monde, είναι το ΑΕΠ, που σημαίνει το επίπεδο του πλούτου που παράγεται από κάθε χώρα.

«Και εδώ φαίνεται ότι Γαλλία και Γερμανία παράγουν πολύ μεγαλύτερο πλούτο από όσα είναι τα χρέη τους, σε αντίθεση με την Ελλάδα που έχει πολύ μεγαλύτερο χρέος και ένα πολύ αδύνατο ΑΕΠ, δηλαδή ένα πολύ αδύνατο επίπεδο πλούτου.

Με αυτή τη μέθοδο μέτρησης βλέπουμε ότι κι άλλες χώρες ξεπερνούν το κατώφλι του 100% του ΑΕΠ: η Ιαπωνία, για παράδειγμα, έχει χρέος 245% του ΑΕΠ της. Ο μέσος όρος, μάλιστα, χρέους των οικονομιών που μετράει ο ΟΟΣΑ ανέρχεται στο 117,4% του ΑΠΕ τους».

Το δημοσίευμα καταλήγει: «Πέρα από το πρόβλημα μεθοδολογίας στη μέτρηση του χρέους υπάρχει και ένα πρόβλημα λογικής: το χρέος είναι αποτέλεσμα πολιτικών πολλών δεκαετιών χρέωσης, ενώ το ΑΕΠ μετράται κάθε χρόνο. Ωστόσο το χρέος δεν επιστρέφεται σε έναν χρόνο. Αν οι τράπεζες υπολόγιζαν τα χρέη μιας οικογένειας (κεφάλαιο και τόκοι) σε σχέση με τα χρήματα που κερδίζουν σε έναν χρόνο δεν θα δάνειζαν ποτέ.»

newsbomb.gr

 

Η συζήτηση έχει ανάψει, αλλά χαρακτηρίζεται από την άρνηση να αναγνωριστούν τέσσερις αλήθειες.

Το πρώτο στοιχείο που παραβλέπεται είναι ότι η καθαρή παρούσα αξία (NPV) είναι ο μοναδικός δίκαιος τρόπος ώστε να αποτιμηθεί ένα ομόλογο. Δηλαδή όσο χαμηλότερο είναι το επιτόκιο δανεισμού, τόσο χαμηλότερη είναι η πραγματική του αξία. Οταν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί διακηρύττουν ότι ποτέ δεν θα δεχθούν μείωση του ελληνικού χρέους που κατέχουν, δεν λένε την αλήθεια: Εχουν ήδη δεχθεί σημαντική απομείωση της καθαρής παρούσας αξίας και είναι μάλλον πρόθυμοι να δεχτούν και νέα.

Το δεύτερο ψέμα είναι ότι από το ξέσπασμα της κρίσης οι πιστωτές έχουν δώσει στην Ελλάδα τεράστια χρηματικά ποσά. Πράγματι το νούμερο φαντάζει μεγάλο. Ομως η ιστοσελίδα οικονομικής ανάλυσης Macropolis υπολογίζει ότι τα χρήματα που έχουν δοθεί στην Ελλάδα το διάστημα 2010-2014 ανέρχονται σε 254 δισ. ευρώ ή σχεδόν 25% του ΑΕΠ. Ομως η συντριπτική πλειονότητα των χρημάτων επιστράφηκε κατευθείαν στους πιστωτές και ορισμένα χρησιμοποιήθηκαν για την υποστήριξη των ελληνικών τραπεζών. Αν υπολογιστούν όλα αυτά, τότε η πραγματική μεταφορά πόρων ανέρχεται σε 3%-7% του ελληνικού ΑΕΠ.

 

Η συνεισφορά των πιστωτών είναι αρκετά μεγάλη ώστε να δικαιολογεί την επιρροή που ασκούν οι πιστωτές στην ελληνική πολιτική. Ωστόσο, μια πιο ειλικρινής ανάλυση δικαιώνει το παράπονο των Ελλήνων ότι οι δανειστές το έχουν παρακάνει και ότι αδιαφορούν. Οι πιστωτές έχουν δείξει πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον σχετικά με την επιστροφή των χρημάτων τους παρά για να χρηματοδοτήσουν και να επιβλέψουν τη θεσμική επανάσταση που δικαίως διακηρύττει ο κ. Γ. Βαρουφάκης. Τα επιχειρήματα για το πόση βοήθεια έχει σπαταλήσει η Ελλάδα και πόση αξίζει να λάβει θα ήταν περισσότερο παραγωγική αν βασίζονταν σε ρεαλιστικούς υπολογισμούς για το πόσα χρήματα έλαβε όντως η Ελλάδα.

Η ιδέα ότι δεν υπάρχει μεταφορά δημοσιονομικών πόρων στην Ε.Ε. αποτελεί την τρίτη απάτη. Η Ε.Ε. αποτελεί μια ομάδα με μεγάλες κυβερνήσεις και ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων, κεφαλαίων και αγαθών. Το χρήμα ρέει από το ένα κράτος στους πολίτες ενός άλλου. Το καθαρό κέρδος ή ζημία της Ελλάδας από αυτή την κατά κάποιο τρόπο μεταφορά δημοσιονομικών πόρων θα μπορούσε να αποτελέσει αντικείμενο γόνιμης συζήτησης, αλλά το να υποκρίνεται κανείς ότι δεν υπάρχει καμία μεταφορά πόρων υπονομεύει την ουσία της Ε.Ε. Πράγματι έχουμε μια ένωση στην οποία μοιράζονται πολλά κέρδη και ζημίες.

 

Οι πλούσιοι και ισχυροί υποτίθεται ότι υποστηρίζουν τους φτωχούς και αδύναμους με χρήματα στον βαθμό που χρειάζεται. Αν λάμβανε κανείς υπόψη του στις διαπραγματεύσεις για το χρέος τις πραγματικές και δυνητικές επιπτώσεις των διασυνοριακών συναλλαγών, τότε η διαδικασία θα ήταν αναμφίβολα πιο ειλικρινής, πιθανώς και πιο επιτυχής.

Το τελευταίο ψέμα είναι ηθικής τάξεως. Η μη αποπληρωμή του χρέους δεν αποτελεί αναγκαστικά αμαρτία, όπως υποστηρίζουν οι πιστωτές της Ελλάδας. Ούτε αποτελεί πράξη καταπίεσης, όπως φαίνεται να πιστεύει ορισμένες φορές ο κ. Βαρουφάκης, η απαίτηση να ξεπληρώσει η ελληνική κυβέρνηση τα χρέη της. Στην πραγματικότητα και οι δύο πλευρές έχουν διαπράξει υπερβολικά πολλά λάθη ώστε να είναι κάποιος απόλυτος σε ζητήματα ηθικής.

 

Για να προχωρήσουμε θα πρέπει κανείς να συγχωρήσει λίγο, να ξεχάσει λίγο και να συνεργαστεί. Τόσο η Ελλάδα όσο και η Γερμανία θα είναι σε καλύτερη θέση αν παραμείνουν εταίροι στο ευρωπαϊκό εγχείρημα παρά ως φαρισαίοι υπερασπιστές αδύναμων ηθικών θέσεων. Κάθε ένα από τα τέσσερα ψέματα πιθανότατα εξυπηρέτησε έναν σημαντικό πολιτικό στόχο κάποια στιγμή. Ωστόσο, στο τέλος ακόμη και χρήσιμα ψέματα, κάποια στιγμή παύουν να είναι τέτοια. Η Ελλάδα και η υπόλοιπη Ευρώπη δικαιούνται μια πλήρη, ειλικρινή και τίμια συζήτηση.

 

kathimerini.gr