Γράφει η Δικηγόρος Αθηνών Αναστασία Χρ. Μήλιου*
Από το 2015 μέχρι τώρα τα ελληνικά δικαστήρια έκριναν παράνομες και καταχρηστικές τις δανειακές συμβάσεις σε αλλοδαπό νόμισμα και ειδικα σε ελβετικό φράγκο σε πρώτο βαθμό.
Αυτό συνέβαινε αφ’ενός διότι αρχικά οποιαδήποτε αγωγή κατατίθετο έπαιρνε μακρινή δικάσιμο εκδίκασης από 8 μήνες ως και χρόνο ενώ επιπλέον υπήρχε το δικαίωμα αναβολής οπότε η δικάσιμος πήγαινε ακόμα πιο μακριά.
Το 2016 η διαδικασία άλλαξε προς το καλύτερο όσον αφορά τις αγωγές αυτές και η συζήτηση της αγωγής έγινε συντομότερη χωρίς να προβλέπεται αναβολή.
Έτσι άρχισαν να εκδίδονται αρκετές αποφάσεις που έκαναν δεκτές τις αγωγές κατά των τραπεζών και δέχονταν ότι έπρεπε να υπολογίζονται τα δάνεια αυτά με την αρχική ισοτιμία, δηλαδή με την ισοτιμία που ίσχυε κατά την ημερομηνία υπογραφής της κάθε σύμβασης.
Με τον τρόπο αυτό ο δανειολήπτης ωφελείται τα μέγιστα από την δανειακή σύμβαση σε σχέση με την τρέχουσα οφειλή του. Το βασικότερο είναι ότι αν έχουμε σταθερή ισοτιμία στην εξόφληση του δανείου μας, αυτομάτως γίνεται σταθερό και το κεφάλαιο που καλούμαστε να εξοφλήσουμε σε ευρώ.
Επίσης μας δίνετε η δυνατότητα τα επιπλέον ευρώ που έχουμε καταβάλει όλα τα προηγούμενα χρόνια για την εξόφληση των δόσεων με την τρέχουσα κάθε φορά ισοτιμία, να μπορούν να συμψηφισθούν στις επόμενες δόσεις μας και έτσι αυτομάτως το άληκτο κεφάλαιο του δανείου μας μειώνεται κατά πολύ.
Τέλος μειώνονται και οι δόσεις που καλούμαστε να καταβάλουμε σε ευρώ καθώς η αρχική ισοτιμία ήταν ευνοϊκή για το ευρώ, σε σχέση με την τωρινή.
Αποτέλεσμα όλων των ανωτέρω, είναι να μπάινει επιτέλους το συγκεκριμένο δάνειο σε μια σειρά, δηλαδή να είναι πλέον ελέγξιμο και να μπορεί να αποπληρωθεί.
Και τούτο διότι με την ισοτιμία μεταξύ ευρώ και ελβετικού να μεταβάλλεται συνεχώς και με τις συνεχείς ρυθμίσεις μείωσης των δόσεων, οι καταβολές αφορούσαν κυρίως την εξόφληση των τόκων, δηλαδή το κέρδος της τράπεζας και όχι το κεφάλαιο, το οποίο παρέμενε άθικτο, αμείωτο και αυξανόταν κάθε φορά που ισοτιμία μεταβαλλόταν υπέρ του ελβετικού φράγκου.
Οι αποφάσεις που εκδόθηκαν υπέρ των δανειοληπτών δέχθηκαν διαφορετικούς νομικούς λόγους. Αρχικά οι δικαστές υποστήριζαν ότι οι όροι των δανειακών συμβάσεων ήταν ασαφείς και καταχρηστικοί και ως τέτοιοι έπρεπε να κριθούν άκυροι και παράνομοι.
Επίσης δέχονταν ότι οι δανειολήπτες δεν ενημερώθηκαν επαρκώς και με σαφήνεια για τα δάνεια αυτά και τον τρόπο αποπληρωμής τους και ως εκ τούτου οι όροι παρέμεναν ασαφείς και αόριστοι για αυτούς.
Εν συνεχεία ο λόγος αυτός ήρθε να εμπλουτιστεί και να βασιστεί στις υποχρεώσεις που έχει η κάθε τράπεζα απέναντι στους δανειολήπτες όταν τους ενημερώνει για σύμβαση σε συνάλλαγμα. Στην περίπτωση αυτή ορίζουν τα δικαστήρια, οφείλουν οι τράπεζες να ενημερώνουν με σαφήνεια για τον συναλλαγματικό κίνδυνο, να δίνουν αριθμητικά παραδείγματα, να αποτρέπουν τον δανειολήπτη από την χορήγηση τέτοιου δανείου αν δεν ταιριάζει στο συγκεκριμένο προφίλ επενδυτή και τέλος να του παρέχουν όλα τα μέτρα προστασίας από τον συναλλαγματικό κίνδυνο.
Μέχρι τώρα επομένως το δικαστήριο πατούσε σε αυτά τα δύο επιχειρήματα/νομικούς λόγους για να κάνει δεκτές τις αγωγές.
Η μεγαλύτερη και σημαντικότερη νίκη σε αυτές τις υποθέσεις ήρθε με την αποφαση επί της συλλογικής αγωγής που ασκήθηκε κατά της Eurobank. To δικαστήριο δέχθηκε και τους δύο λόγους και έκρινε ότι τα δάνεια αυτά είναι επενδυτικά και όχι στεγαστικά, άρα οι διατάξεις που τα ρυθμίζουν είναι διαφορετικές, εξειδικευμένες και η τράπεζα υποχρεούται να τις τηρεί.
Και επειδή όλοι γνωρίζουμε πώς χορηγούνταν τα δάνεια αυτά, και αν τηρήθηκαν οι οφειλόμενες από την τράπεζα υποχρεώσεις σωστής και πλήρους ενημέρωσης ή όχι, το δικαστήριο δέχθηκε ότι τα δάνεια αυτά πρέπει να υπολογίζονται με βάση την αρχική ισοτιμία.
Αυτά λοιπόν όλα συνέβησαν κατά την εκδίκαση των υποθέσεων σε πρώτο βαθμό, δηλαδή από τα Πολυμελή Πρωτοδικεία της χώρας.
Επί των αποφάσεων αυτών οι τράπεζες ασκούσαν εφέσεις όπως είχαν το δικαίωμα και ήδη κάποιες εφετειακές αποφάσεις έχουν αρχίσει να εμφανίζονται εντός του 2017.
Πρέπει να τονιστεί ότι κάθε αγωγή εξετάζεται από διαφορετικό δικαστή και η έκβαση της δεν δεσμεύεται από τις προηγούμενες αποφάσεις που έχουν εκδοθεί είτε σε πρώτο είτε σε δεύτερο βαθμό. Απλά, αν έχουν εκδοθεί πολλές αποφάσεις και ειδικά από ανώτερο δικαστήριο που κάνουν δεκτή την αγωγή, τότε για μας τους δικηγόρους αλλά και τους επόμενες δικαστές είναι ένα πάτημα που μπορούν ΑΝ ΘΕΛΟΥΝ να χρησιμοποιήσουν. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΟ και δεν αποτελεί δεδικασμένο για τους υπόλοιπους.
Τα Εφετεία με την σειρά τους απορρίπτουν τις εφέσεις των τραπεζών και επικυρώνουν τις αποφάσεις των πρωτόδικων δικαστηρίων άρα και τις αγωγές.
Μάλιστα το Εφετείο Αιγαίου ήρθε με την απόφαση του να προσθέσει και ένα ακόμα λόγο ακυρότητας της σύμβασης σε ελβετικό φράγκο αυτή την φορά κατά της ΠΕΙΡΑΙΩΣ. Δέχθηκε λοιπόν το Εφετείο ότι η τράπεζα, έδινε δάνεια σε ένα νόμισμα χωρίς να το διαθέτει και ότι η συναλλαγή ήταν μόνο εικονική και λογιστική και όχι πραγματική. Δηλαδή αποδείχθηκε ότι οι τράπεζες δεν κατείχαν ελβετικά φράγκα και δεν έδιναν δάνεια σε ελβετικά φράγκα. Έδιναν δάνεια σε ευρώ και τα βάπτιζαν δάνεια σε ελβετικό.
Αποτέλεσμα; ¨Όλη αυτή η διαφορά της ισοτιμίας να είναι καθαρό αλλά παράνομο κέρδος της τράπεζας.
Αν δεχθούμε επιπλέον ότι οι τράπεζες γνώριζαν από πριν ότι το ελβετικό φράγκο θα μεταβληθεί και να δυναμώσει έναντι του ευρώ, αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχει τεράστια απάτη έναντι των δανειοληπτών, που αδαείς έσπευσαν να δανειστούν σε ελβετικό λόγω του ευνοϊκού επιτοκίου.
Ευχή όλων μας είναι να συνεχιστούν οι θετικές αποφάσεις των δικαστηρίων για το θέμα αυτό. Έργο δικό μας να καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να κάνουμε πιο εύκολο το έργο των δικαστών. Έργο δικό σας να ενημερώνεστε για τα δικαιώματά σας έναντι των τραπεζών και αν έχετε την δυνατότητα να μάχεστε ώστε να μην χάνετε τις πιθανότητες και τις δυνατότητες που έχετε για να δικαιωθείτε.
 Η ΡΟΔΙΑΚΗ
Νέα δεδομένα για χιλιάδες δανειολήπτες, με οφειλές στο «κόκκινο», σηματοδοτεί το κλείσιμο του deal μεταξύ Eurobank και Intrum για την πώληση μη εξυπηρετούμενων καταναλωτικών δανείων, ύψους 1,5 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, μολονότι το επίμαχο πακέτο αφορά σε δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις, οι μελλοντικές συμφωνίες, που ήδη προωθούνται από τις τράπεζες, θα είναι πιο… διευρυμένες.
Η Τράπεζα Πειραιώς, για παράδειγμα, φέρεται να σχεδιάζει την πώληση δανείων καλυμμένων με εξασφαλίσεις, ύψους, επίσης, 1,5 δισ. ευρώ, ενώ στο ίδιο μοτίβο αναμένεται να κινηθούν προσεχώς και τα υπόλοιπα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Οι εποπτικές αρχές, άλλωστε, έχουν φροντίσει να διαμηνύσουν σε όλους τους τόνους ότι οι εγχώριες τράπεζες οφείλουν να παρουσιάσουν σημαντικά και απτά αποτελέσματα στο ζήτημα της τακτοποίησης των κόκκινων χαρτοφυλακίων, εάν θέλουν να πιάσουν τους στόχους σε βάθος διετίας.
«Η κερκόπορτα έχει ανοίξει, δίνοντας τη δυνατότητα στα funds να αναλάβουν δράση. Στόχος τους είναι η αποκόμιση του μεγαλύτερου δυνατού κέρδους και για να τον πετύχουν θα χρησιμοποιήσουν κάθε δυνατό τρόπο», σημειώνουν στον Ελεύθερο Τύπο οι ίδιοι νομικοί κύκλοι.
Τα δύο σενάρια
Αντιμέτωποι με δύο σενάρια -ένα θετικό και ένα αρνητικό- βρίσκονται πλέον οι κόκκινοι οφειλέτες, με δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις.
«Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα funds αγοράζουν φθηνά, τότε οι δανειολήπτες ενδέχεται να έχουν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αποκτήσουν το δάνειό τους σε εξευτελιστική τιμή και να ‘‘καθαρίσουν’’», υπογραμμίζει ο δικηγόρος, κ. Δημήτρης Αναστασόπουλος, και προσθέτει: «Στην περίπτωση, για παράδειγμα, της Eurobank η Intrum αγόρασε με αντίτιμο τρία σεντς ανά ευρώ δανείου. Εάν καταφέρει να έρθει σε συμφωνία με το δανειολήπτη, πουλώντας περίπου στο διπλάσιο, τότε ο στόχος της κερδοφορίας έχει επιτευχθεί».
Μια τέτοια συμφωνία έκλεισε και ο κ. Νικόλαος Κουρκουτσάκης. Οπως αποκαλύπτει στον Ελεύθερο Τύπο, τα χρέη του, ύψους 22.000 ευρώ στη Citi Bank από ένα καταναλωτικό δάνειο και δύο κάρτες, σβήστηκαν, μετά την πώλησή τους στην Βaupost. Συγκεκριμένα, το fund εξαγόρασε δάνεια ονομαστικής αξίας ύψους 250 εκατ. ευρώ, έναντι μόλις 78 εκατ. ευρώ, ενώ τη διαχείρισή τους ανέλαβε η εταιρία CreditM. «Στις πρώτες επαφές μού ζήτησαν να δώσω το 60% της παραπάνω οφειλής.
Με δεδομένο, ωστόσο, ότι περίμενα να εκδοθεί η σύνταξή μου, εξήγησα πως ήταν αδύνατη η όποια καταβολή. Τελικά, πέρυσι το καλοκαίρι μού έκαναν πρόταση, την οποία και αποδέχτηκα, να αγοράσω τα δάνειά μου έναντι μόλις 1.080 ευρώ», αναφέρει χαρακτηριστικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ίδια η τράπεζα δεν θα μπορούσε να πουλήσει φθηνότερα το δάνειο στον ίδιο το δανειολήπτη, γιατί, αφενός, θα έπρεπε να λογοδοτήσει στους μετόχους της και αφετέρου θα έθετε σε κίνδυνο τη σχέση της με τους πράσινους δανειολήπτες.
Στην περίπτωση, πάντως, που το fund δεν ενδιαφέρεται για άμεσα κέρδη, τότε ενεργοποιείται το αρνητικό σενάριο για το δανειολήπτη, που τον θέλει δέσμιο των αγοραστών, τουλάχιστον μέχρι να αποκτήσει κάποιο περιουσιακό στοιχείο.
το πλαίσιο αυτό, νομικοί κύκλοι θέτουν και την παράμετρο της… κρυμμένης εξασφάλισης. «Κάποιος μπορεί να έχει τρεις τέσσερις πιστωτικές κάρτες ή ένα απλό καταναλωτικό δάνειο χωρίς εξασφάλιση και ένα στεγαστικό με υποθήκη, επίσης, στο κόκκινο», αναφέρουν χαρακτηριστικά, εκφράζοντας φόβους πως από τη στιγμή της πώλησης του καταναλωτικού χαρτοφυλακίου στα funds, αυτά θα έχουν τη δυνατότητα να βγάλουν σε πλειστηριασμό το υποθηκευμένο ακίνητο.
Ικανοποίηση
Την ικανοποίησή του για την πώληση στην Intrum Justitia AB μη εξυπηρετούμενων καταναλωτικών δανείων, χωρίς εξασφαλίσεις, συνολικού οφειλόμενου κεφαλαίου ύψους 1,5 δισ. ευρώ, εξέφρασε ο διευθύνων σύμβουλος της Eurobank, κ. Φωκίων Καραβίας.
«H Eurobank, τηρώντας τη δέσμευσή της έναντι των εποπτικών αρχών και των μετόχων της για τη μείωση του χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων της μέσω ενεργούς διαχείρισης, σύναψε μια σημαντική συμφωνία για την πώληση στην Intrum μη εξυπηρετούμενων καταναλωτικών δανείων, χωρίς εξασφαλίσεις. Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι, που ολοκληρώνουμε σήμερα αυτή τη συμφωνία», δήλωσε χαρακτηριστικά. Αξίζει να επισημανθεί ότι από το ποσό του 1,5 δισ. ευρώ, τα περίπου 620 εκατ. ευρώ εμφανίζονται στον ισολογισμό της τράπεζας, με τα υπόλοιπα να έχουν διαγραφεί.
«Αυτή η επένδυση είναι στρατηγικά σημαντική, καθώς καθιστά την Intrum ένα δυνατό συνεργάτη για τις ελληνικές τράπεζες», υπογράμμισε, από την πλευρά του, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλός της, κ. Mikael Ericson.
Ημέρα-ορόσημο αποτελεί η 28η Σεπτεμβρίου για τους δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο, καθώς τότε θα εκδικασθεί η έφεση της τράπεζας Eurobank κατά της πρωτόδικης απόφασης επί της συλλογικής αγωγής, που είχε δικαιώσει πλήρως απελπισμένους πολίτες που σύναψαν σύμβαση χορήγησης δανείου σε ελβετικό φράγκο με το εν λόγω πιστωτικό ίδρυμα.
Η δίκη-σταθμός για χιλιάδες δανειολήπτες σε ελβετικό φράγκο θα στρέψει όλα τα βλέμματα στο Εφετείο Αθηνών σε τρεις εβδομάδες. Οι δικαστικές αποφάσεις που τα τελευταία χρόνια δικαιώνουν δανειολήπτες στο συγκεκριμένο νόμισμα, κρίνοντας ταυτόχρονα καταχρηστικούς τους όρους των συμβάσεων, πέφτουν «βροχή». Ωστόσο, αυτή είναι η σημαντικότερη υπόθεση για το ζήτημα που εξετάζει η ελληνική Δικαιοσύνη.
Και αυτό, γιατί, ενώ αφορά όσους έχουν λάβει δάνεια από τη Eurobank, θα παίξει καίριο ρόλο για όσους άλλους έχουν συνάψει αντίστοιχες συμβάσεις με άλλα πιστωτικά ιδρύματα. Εάν το δικαστήριο επικυρώσει την πρωτόδικη απόφαση, ανοίγει ο δρόμος για την πληρωμή των δανείων με βάση την αρχική ισοτιμία ελβετικού φράγκου-ευρώ.
Η πρωτόδικη απόφαση εκδόθηκε μετά τη συλλογική αγωγή που κατέθεσαν η Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδος και οι ενώσεις καταναλωτών Κρήτης και Αιτωλοακαρνανίας. Στο Δικαστήριο είχαν γίνει και 1.900 πρόσθετες παρεμβάσεις. Μάλιστα, η συλλογική αγωγή αφορά περίπου 35.000 πολίτες οι οποίοι, λόγω της αλλαγής της ισοτιμίας του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ, έφτασαν στο σημείο να πληρώνουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις και αυτές, αντί να μειώνονται, να αυξάνονται!
Η απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (υπ’ αριθμόν 334/2016) σε ένα σκεπτικό 50 σελίδων αποδομούσε πλήρως την τραπεζική πρακτική που ακολουθήθηκε στις επίμαχες χορηγήσεις δανείων, με τους πολίτες να βλέπουν οποιαδήποτε καταβολή των δόσεών τους να εξανεμίζεται στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και το κεφάλαιο του δανείου να αυξάνεται συνεχώς!
Το δικαστήριο έκρινε τρεις όρους των επίμαχων συμβάσεων καταχρηστικούς και απαγόρευσε στην τράπεζα να τους χρησιμοποιεί. Σύμφωνα με αυτούς, οι δανειολήπτες υποχρεούνται να καταβάλουν την οφειλή τους με τη τρέχουσα ισοτιμία ελβετικού φράγκου-ευρώ. Επιπλέον, το πρωτόδικο δικαστήριο απαγόρευσε στην τράπεζα να αποκρούει την εκ μέρους των δανειοληπτών καταβολή των δόσεών τους σε ελβετικό φράγκο στο ισόποσό τους σε ευρώ, βάσει της ισοτιμίας που υφίστατο κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου.
Ταυτόχρονα, υποχρέωσε τη Eurobank να μην επιδιώκει την τμηματική ή τη μερική ή την ολική εξόφληση των δανείων επί της τρέχουσας τιμής πώλησης του χορηγηθέντος νομίσματος κατά την ημέρα της καταβολής, αλλά επί της ισοτιμίας κατά τον χρόνο εκταμίευσης του δανείου και, επίσης, σε περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης, να παραλείπει να μετατρέπει το χρεωστικό υπόλοιπο σε ευρώ με βάση την τρέχουσα τιμή πώλησης του ελβετικού φράγκου εκείνη την ημέρα.
Ομως, μια από τις πιο σημαντικές πτυχές της πρωτόδικης απόφασης ήταν το γεγονός ότι υποχρέωνε το πιστωτικό ίδρυμα να προβεί στον συνυπολογισμό όλων των χρεώσεων που έχουν γίνει κατόπιν μετατροπής του ελβετικού φράγκου σε ευρώ με βάση την ισοτιμία κατά τον χρόνο εκταμίευσης, άλλως με βάση το ποσό των ευρώ που εκταμιεύτηκε και το συμβατικό επιτόκιο.
Παράλληλα, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα σημεία του σκεπτικού της πρωτόδικης απόφασης είναι αυτό στο οποίο αναφέρεται στα πολλαπλά οφέλη της τράπεζας από τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, σε αντίθεση με τους δανειολήπτες: «Εφόσον λοιπόν η εκταμίευση του δανείου γινόταν πάντα σε ευρώ και οι τράπεζες με την προπεριγραφείσα συναλλακτική πρακτική – ΓΟΣ εξαγόραζαν το ποσό του δανείου σε ελβετικό φράγκο και αποκτούσαν εκ νέου το υποτιθέμενα χορηγηθέν ποσό σε ελβετικό φράγκο, το ποσό αυτό μπορούσαν εκ νέου να το μεταπωλήσουν σε τρίτους, έτσι ώστε να μην τα χρωστούν, εάν ήθελε υποτεθεί ότι πράγματι τα είχαν δανειστεί.
Ετσι, λοιπόν, η διακύμανση της συναλλαγματικής ισοτιμίας δεν έβλαπτε τις τράπεζες, ιδίως στον βαθμό που έβλαπτε τους δανειολήπτες, αλλά απεναντίας της ωφελούσε πολλαπλάσια, αφού η διαφορά της νομισματικής ισοτιμίας αποθησαυριζόταν τελικώς ως κέρδος τους και αποτελούσε ένας είδος πρόσθετου τόκου σε βάρος του δανειολήπτη».
Πηγή: Ελευθερία του Τύπου

Στενό μαρκάρισμα ασκούν οι τράπεζες στους δανειολήπτες με οφειλές στο… κόκκινο. Οι καταγγελίες συμβάσεων πέφτουν βροχή… μέσα στο καλοκαίρι, περιλαμβάνοντας ακόμη και περιπτώσεις μικρής καθυστέρησης στην αποπληρωμή των μηνιαίων δανειακών δόσεων.

Οι πιέσεις θα ενταθούν από τον Σεπτέμβριο, αφού τα πιστωτικά ιδρύματα σκοπεύουν να… κατέβουν με σύστημα «φουλ επίθεση» προς επίτευξη του στόχου-δέσμευση στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SSM) για μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Οπως τονίζουν νομικοί κύκλοι, την καταγγελία μιας δανειακής σύμβασης ακολουθεί η άσκηση των ενδίκων μέσων και έπειτα η έκδοση εκτελεστού τίτλου. Βάσει αυτού, η τράπεζα προχωράει σε μέτρα αναγκαστικής είσπραξης, δηλαδή σε εκπλειστηριασμό της ακίνητης και κινητής περιουσίας του οφειλέτη, ο οποίος, πλέον, σ’ αυτό το στάδιο έχει εξαιρετικά περιορισμένη προστασία εξαιτίας του αναθεωρημένου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Με σκοπό, λοιπόν, να μη βρεθούν οι οφειλέτες προ εκπλήξεων και να προστατέψουν την περιουσία τους πριν να είναι αργά, ο «Ε.Τ.» συγκέντρωσε και παρουσιάζει τις βασικές επιλογές που έχουν και τις… κακοτοπιές που θα πρέπει να αποφύγουν.

1. Στεγαστικά δάνεια
Καταρχάς, όσον αφορά στα κόκκινα στεγαστικά δάνεια, οι πολίτες που χρωστούν και επιθυμούν να διευθετήσουν τις οφειλές τους προστατεύοντας, παράλληλα, την πρώτη κατοικία τους έχουν ως βασικές επιλογές το νόμο Κατσέλη και τον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών (ΚΔΤ).

-Νόμος Κατσέλη
Το λεγόμενο «καταφύγιο» για τους δανειολήπτες με στεγαστικά δάνεια στο… κόκκινο (ν. 3869/2010) αναθεωρήθηκε το 2015 από τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ. και τέθηκε σε ισχύ από 1ης.1.2016. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, τα πιο αυστηρά κριτήρια (εισόδημα και αντικειμενική αξία ακινήτου σε χαμηλά επίπεδα) που προβλέπει έκτοτε ο νόμος Κατσέλη συνεπάγονται μείωση του αριθμού των ωφελουμένων. Οι ίδιες πηγές εκτιμούν πως ο νόμος θα μετατραπεί σε ακόμη πιο «στενό κουστούμι» δεδομένου του αιτήματος του SSM για επανεξέταση των όρων που θέτει. Σημειώνεται πως απώτερος σκοπός του «Μηχανισμού» είναι να βρεθούν οι λεγόμενοι στρατηγικοί κακοπληρωτές, δηλαδή αυτοί που παρότι έχουν χρήματα δεν είναι τυπικοί στις οφειλές τους, εκμεταλλευόμενοι τις διατάξεις του νόμου.

Στο μεταξύ, τραπεζικά στελέχη υποστηρίζουν πως από τον Σεπτέμβριο θα επιταχυνθεί η διαδικασία εκδίκασης υποθέσεων που εντάσσονται στο συγκεκριμένο νόμο, προκειμένου έως το 2018 να έχουν εκδικαστεί 100.000 από τις συνολικά 170.000 υποθέσεις.

Κατά τα λεγόμενα της κυβέρνησης, από την αναθεώρηση του ν. 3869/2010 καλύπτεται το 60% των δανειοληπτών με «κόκκινα» στεγαστικά δάνεια (Πίνακας 1). Μάλιστα, για το 25% αυτών, που αφορά σε δανειολήπτες εξαιρετικά ευάλωτους οικονομικά, με εισοδήματα γύρω από το όριο της φτώχειας, θέση της είναι πως υπάρχει οριζόντια προστασία. Κάτι που αμφισβητούν νομικές πηγές, υπογραμμίζοντας πως η εκάστοτε τράπεζα έχει το δικαίωμα στην περίπτωση που δεν είναι συνεργάσιμος ο «κόκκινος» οφειλέτης (π.χ. δεν παρέχει στην τράπεζα οικονομικά στοιχεία και οποιοδήποτε άλλο έγγραφο του ζητηθεί) να μη δεχτεί τη ρύθμιση που επιδιώκει.

Το υπόλοιπο 35% των δανειοληπτών αφορά στα μεσαία οικονομικά στρώματα που η τύχη τους υπόκειται, επίσης, στη διακριτική ευχέρεια των τραπεζών. Γι’ αυτή τη δεύτερη κατηγορία οφειλετών προβλέπεται, καταρχήν, εξωδικαστική προσπάθεια διευθέτησης χρέους, δηλαδή «κρούση» στη συνεργαζόμενη τράπεζα, με στόχο να αναζητηθεί η κατάλληλη ρύθμιση για τη διευθέτηση του χρέους. Αν δεν επέλθει συμβιβασμός μεταξύ τράπεζας-δανειοληπτών υπάρχει η επιλογή των Ειρηνοδικείων. Εκεί, ακόμη και αν το δικαστήριο αποφασίσει πως ο δανειολήπτης μπορεί να ανταποκριθεί στην αποπληρωμή του δανείου του χωρίς προβλήματα, είναι στο «χέρι» της τράπεζας να δεχτεί ή όχι την εκάστοτε απόφαση. Εφόσον κρίνει ότι δεν είναι προς όφελός της, π.χ. το δικαστήριο προσδιορίζει εξαιρετικά χαμηλή δόση, θα ανοίγει ο δρόμος για τον πλειστηριασμό.

-Κώδικας Δεοντολογίας των Τραπεζών
Η κυβέρνηση προχώρησε στην αναθεώρηση του Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών (ΚΔΤ) πέρυσι τον Αύγουστο. Το συγκεκριμένο πλαίσιο είναι δεσμευτικό για τις τράπεζες, τους δανειολήπτες και τα λεγόμενα funds, καθιστώντας σαφές πως η κατηγοριοποίηση ενός δανειολήπτη ως μη συνεργάσιμου «μπορεί να έχει συνέπεια το εκπλειστηρίασμα της πρώτης κατοικίας του».

Μεταξύ άλλων ο ΚΔΤ περιλαμβάνει τρία πακέτα ενδεικτικών λύσεων για ιδιώτες και επιχειρήσεις με τζίρο έως 1 εκατ. ευρώ, τα οποία αφορούν στις εξής ρυθμίσεις:

Βραχυπρόθεσμες
Ως βραχυπρόθεσμοι τύποι ρυθμίσεων θεωρούνται οι τύποι ρύθμισης με διάρκεια μικρότερη των δύο ετών που αφορούν σε περιπτώσεις όπου οι δυσκολίες αποπληρωμής κρίνονται, βάσιμα, προσωρινές.

Μακροπρόθεσμες
Κατατάσσονται οι τύποι ρύθμισης με διάρκεια μεγαλύτερη των 2 ετών, με στόχο τη μείωση της τοκοχρεωλυτικής δόσης ή/και της δανειακής επιβάρυνσης, λαμβάνοντας υπόψη συντηρητικές παραδοχές για την εκτιμώμενη μελλοντική ικανότητα αποπληρωμής του δανειολήπτη μέχρι τη λήξη του προγράμματος αποπληρωμής.

Λύσεις οριστικής διευθέτησης
Ως λύση οριστικής διευθέτησης ορίζεται οποιαδήποτε μεταβολή του είδους της συμβατικής σχέσης ή ο τερματισμός αυτής, με στόχο την οριστική τακτοποίηση της απαίτησης του ιδρύματος έναντι του δανειολήπτη. Η λύση αυτή μπορεί να συνδυάζεται με παράδοση (εθελοντική) της εμπράγματης εξασφάλισης στο ίδρυμα προς μείωση του συνόλου της απαίτησης ή ακόμα και με οικειοθελή ρευστοποίηση των εξασφαλίσεων προς τακτοποίηση της απαίτησης.

Η «τρικλοποδιά»
Η εθελοντική παράδοση του ενυπόθηκου ακινήτου, σύμφωνα με τη δικηγόρο Αριάδνη Νούκα, αποτελεί μια λύση που παρέχεται μέσω του ΚΔΤ, η οποία «εξυπηρετεί de facto πλήρως τις τράπεζες στους στόχους απομείωσης των “κόκκινων δανείων”, διότι κατ’ αυτό τον τρόπο αποκτούν το ακίνητο σε εξαιρετικά ελάχιστο χρόνο αποφεύγοντας χρονοβόρες και πολυέξοδες δικαστικές διαμάχες και επιλύουν μια προβληματική δανειοδότηση».

Ωστόσο, κατά τα λεγόμενα της ίδιας αποτελεί μια «καλοστημένη» παγίδα για το δανειολήπτη. Κι αυτό διότι η αποτίμηση του εθελοντικά παραδοθέντος ακινήτου και ο προσδιορισμός της αξίας του θα πραγματοποιούνται με την τρέχουσα εμπορική αξία αυτού και όχι με την αξία του κατά τη χρονική στιγμή της δανειοδότησης. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα η αξία του ακινήτου εξαιρετικά δύσκολα να καλύπτει το εναπομείναν υπόλοιπο του δανείου, δηλαδή την οφειλή του δανειολήπτη κατά τη χρονική στιγμή της εθελοντικής παράδοσης, με δεδομένο ότι κατά μέσο όρο οι αξίες των ακινήτων έχουν υποχωρήσει κατά 40% και σε κάποιες περιοχές μέχρι και 70%. Επί της ουσίας, δηλαδή, ο δανειολήπτης θα συνεχίζει να οφείλει στην τράπεζα.

2. Επιχειρηματικά δάνεια
Επειτα από αναμονή ετών, μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις με οφειλές προς τράπεζες, εφορίες, ασφαλιστικά ταμεία και προμηθευτές μπορούν (από τις 3.8.2017) να υποβάλουν αίτηση ένταξης στον εξωδικαστικό συμβιβασμό (ν. 4469/2017) προσδοκώντας σε ρύθμιση.

Ο μεγαλύτερος εχθρός του μηχανισμού είναι η γραφειοκρατία, γι’ αυτό και οι ενδιαφερόμενοι που έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους σε αυτόν πρέπει να είναι πολύ καλά προετοιμασμένοι. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως το χρονικό διάστημα 3.8.2017-11.8.2017 υπήρξαν μόλις 15 οριστικές αιτήσεις, λόγω του όγκου των δικαιολογητικών που απαιτούνται.

Αίτηση υπαγωγής στο εξωδικαστικό συμβιβασμό μπορεί να υποβάλει κάθε φυσικό πρόσωπο με πτωχευτική ικανότητα και κάθε νομικό πρόσωπο το οποίο αποκτά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και έχει φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, εφόσον:

-κατά την 31η Δεκεμβρίου 2016 είχε προς χρηματοδοτικό φορέα οφειλή από δάνειο σε καθυστέρηση τουλάχιστον 90 ημερών ή οφειλή που ρυθμίστηκε μετά την 1η Ιουλίου 2016 ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τη φορολογική διοίκηση ή είχε ληξιπρόθεσμες οφειλές προς φορέα κοινωνικής ασφάλισης ή είχε βεβαιωθεί η μη πληρωμή επιταγών εκδόσεώς του λόγω μη επαρκούς υπολοίπου ή είχαν εκδοθεί διαταγές πληρωμής ή δικαστικές αποφάσεις λόγω ληξιπρόθεσμων απαιτήσεων εις βάρος του,

-οι συνολικές προς ρύθμιση οφειλές του ξεπερνούν το ποσό των 20.000 ευρώ,

-ο οφειλέτης που τηρεί απλογραφικό λογιστικό σύστημα κρίνεται επιλέξιμος εφόσον έχει θετικό καθαρό αποτέλεσμα προ φόρων σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης,

-ο οφειλέτης που τηρεί διπλογραφικό λογιστικό σύστημα κρίνεται επιλέξιμος εφόσον πληροί μία από τις παρακάτω προϋποθέσεις σε μία τουλάχιστον από τις τελευταίες τρεις χρήσεις πριν από την υποβολή της αίτησης:

α. έχει θετικά αποτελέσματα προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων ή

β. έχει θετική καθαρή θέση (equity).
Στις πιθανές ρυθμίσεις που προβλέπονται στο πλαίσιο του «μηχανισμού» συμπεριλαμβάνονται η επιμήκυνση της περιόδου αποπληρωμής των δανείων, η εξόφληση σε περισσότερες δόσεις, η μείωση επιτοκίου, η διαγραφή μέρους των απαιτήσεων, η απονομή περιόδου χάριτος στον οφειλέτη, η εκποίηση επιμέρους περιουσιακών του στοιχείων σε πιστωτή ή τρίτο πρόσωπο κ.λπ.

Η σχετική αίτηση υποβάλλεται έως τις 31.12.2018, αποκλειστικά ηλεκτρονικά στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), μέσω της χρήσης ειδικής πλατφόρμας (www.keyd.gov.gr).

Τα Κέντρα Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών (ΚΕΥΔ)
Κατά την τρέχουσα εβδομάδα κοινοποιήθηκαν οι έδρες των 30 Κέντρων Ενημέρωσης και Υποστήριξης Δανειοληπτών (ΚΕΥΔ). Εκεί μπορούν να καταφεύγουν οι οφειλέτες αναζητώντας εξειδικευμένες συμβουλές από δικηγόρους και οικονομολόγους για τα δικαιώματά τους και τις επιλογές που έχουν για ρύθμιση των χρεών τους. Ηδη στους Δήμους Αθηναίων και Πειραιά τα ΚΕΥΔ λειτουργούν από τις 16/8, ενώ από τις 21/8 θα ανοίξουν τις… πόρτες τους και αυτά στους Δήμους Θεσσαλονίκης, Παύλου Μελά, Λάρισας, Ιωαννιτών και Κοζάνης. Πρόσθετα, θα στηθούν ΚΕΥΔ στους εξής Δήμους: Ζωγράφου, Ηλιούπολης, Αμαρουσίου, Χαλανδρίου, Περιστερίου, Γλυφάδας, Καλλιθέας, Αχαρνών, Φυλής, Κορδελιού – Ευόσμου, Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Βέροιας, Σερρών, Βόλου, Χαλκιδέων, Πατρέων, Αγρινίου, Κορινθίων, Καλαμάτας, Ρόδου, Ηρακλείου και Χανίων.

Οι συνεπείς δανειολήπτες και οι καλοπληρωτές δανείων επιβραβεύονται. Δυστυχώς όχι από τις τράπεζες, αλλά μόνο από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Και αυτό θα γίνει με την πίστωση στο λογαριασμό τους τη διαφορά των χρημάτων που προκύπτει από τη δόση που πλήρωσαν για το δεύτερο εξάμηνο του 2016 και το μικρότερο ποσό που προκύπτει από τη μείωση των επιτοκίων από την επιβράβευση που κέρδισαν επειδή ήταν συνεπείς.

Πιο συγκεκριμένα το Ταμείο ανακοίνωσε ότι, στο πλαίσιο της υλοποίησης της νέας πολιτικής ρυθμίσεων δανείων στεγαστικού τομέα, ξεκίνησε η καταβολή στους συνεπείς δανειολήπτες του Ταμείου του αναλογούντος της επιβράβευσης ποσού για το β΄ εξάμηνο του 2016, με πίστωση του τραπεζικού λογαριασμού που είχαν δηλώσει κατά τη διάρκεια της συναλλακτικής τους σχέσης με τη Διεύθυνση Εξυπηρέτησης Δανείων.

Παρακαλούνται οι δανειολήπτες του Ταμείου, οι οποίοι πληρούν τα κριτήρια ένταξης στον ορισμό του ¨συνεπούς δανειολήπτη" και δεν έχουν μέχρι σήμερα γνωστοποιήσει τον IBAN του λογαριασμού τους ατομικού ή κοινού, που τηρούν σε Τραπεζικό Ίδρυμα της χώρας, όπως προβούν άμεσα στην γνωστοποίηση αυτού μέσω του συνδέσμου «e-Services/Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες» της ιστοσελίδας του Ταμείου (www.tpd.gr).

Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλούμε απευθυνθείτε στο Κέντρο Τηλεφωνικής Εξυπηρέτησης (Call Center) της Διεύθυνσης Δανείων Φυσικών Προσώπων του Τ.Π.&Δανείων, με αριθμό κλήσης 213-2116555 (ώρες λειτουργίας: Δευτέρα έως Παρασκευή, 08:30 – 14:30) καθώς και στη σχετική ανακοίνωση της ενότητας «Ανακοινώσεις» της ιστοσελίδας του Ταμείου.

kalimnos

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot