Από το... ταμείο της εφορίας θα πρέπει να περάσουν χιλιάδες Έλληνες αγρότες, καθώς καλούνται να επιστρέψουν το πακέτο βοήθειας 425 εκατομμυρίων ευρώ, γνωστό ως «πακέτο Χατζηγάκη» που είχε δοθεί το 2009 ως αντισταθμιστική ενίσχυση για καταστροφές που υπέστησαν χιλιάδες παραγωγοί από την κακοκαιρία του 2008.

Τη σχετική απόφαση έλαβε χθες το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, απορρίπτοντας την αίτηση αναίρεσης που είχε ασκήσει το ελληνικό δημόσιο κατά των πρώτων καταδικαστικών αποφάσεων, υποχρεώνοντας έτσι την κυβέρνηση να προχωρήσει τη διαδικασία ανάκτησης των ενισχύσεων από τους αγρότες. Επ΄ αυτού, έχει ήδη ψηφιστεί στη Βουλή σχετική τροπολογία με την οποία έχει διαμορφωθεί το νομικό καθεστώς, ώστε να αποφευχθούν πολλαπλάσια πρόστιμα. Ωστόσο απομένει η δύσκολη διαδικασία της υλοποίησης.

Ειδικότερα, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ανακοίνωσε ότι επικυρώνει την υποχρέωση του ελληνικού δημοσίου να ανακτήσει από τους Έλληνες αγρότες την παράνομη, όπως τη χαρακτηρίζει, κρατική ενίσχυση ύψους 425 εκατομμυρίων ευρώ, η οποία είχε χορηγηθεί το 2009, εξαιτίας των δυσμενών καιρικών συνθηκών που -σύμφωνα με τους τότε ισχυρισμούς των ελληνικών αρχών- είχαν επικρατήσει στη χώρα κατά το 2008.

Η απόφαση
Με την απόφασή του, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δεν θεωρεί ότι το 2008 υπήρξαν στην Ελλάδα δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ικανές να δικαιολογήσουν αυτά τα μέτρα, ενώ δεν δέχθηκε την ελληνική επιχειρηματολογία ότι λόγω της σοβαρής κρίσης που αντιμετώπιζε η ελληνική οικονομία το 2009 δεν επικρατούσαν κανονικές συνθήκες αγοράς και συνεπώς η κρατική ενίσχυση ήταν νόμιμη.
Το ζήτημα αφορά περίπου 800.000 αγρότες -όπως αναφέρεται στην απόφαση του Δικαστηρίου ο κάθε δικαιούχος έλαβε, κατά μέσο όρο, περίπου 500 ευρώ ως βοήθημα- με την κυβέρνηση πλέον να βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν για το όριο των αποζημιώσεων πάνω από το οποίο θα ζητηθούν οι επιστροφές των χρημάτων. Στόχος θα είναι η ανάκληση των χρημάτων σε δόσεις, κάτι για το οποίο δεν είναι βέβαιο προς το παρόν ότι θα συμφωνήσουν και μέχρι ποιο βαθμό και οι αρμόδιες κοινοτικές αρχές. Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, πρόθεση είναι η όποια ανάκτηση να γίνει με ήπιο τρόπο, σε ορίζοντα 10ετίας, με παρακράτηση μέρους των επιδοτήσεων. Για παράδειγμα, η ανάκτηση ενός ποσού 1.000 ευρώ να εξυπηρετείται με την ανάκτηση 100 ευρώ ετησίως σε βάθος 10ετίας. Επίσης, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν θα θιγούν ενισχύσεις της φετινής χρονιάς.

Δεν μπορούν
Πάντως, ακόμα κι αν η ανάκληση των καταβληθέντων ενισχύσεων γίνει σε δόσεις δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις αγροτών που δεν θα είναι σε θέση να ανταποκριθούν καθώς τα χρήματα που έλαβαν ήταν πολλά και σήμερα δεν υπάρχουν διαθέσιμα στα ταμεία τους. Βεβαίως, στη λίστα των ωφελημένων φιγουράρουν και μερικοί αγρότες-μεγαλοπαραγωγοί που θα κληθούν να δώσουν πίσω τα μεγάλα χρηματικά ποσά που πήραν ως αποζημίωση για ζημιές που δεν είχαν. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η απόφαση περί επιστροφής των επιδοτήσεων έρχεται στη χειρότερη δυνατή οικονομική συγκυρία για τον αγροτικό πληθυσμό και αναμένεται να προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων.