Γράφει η ψυχολόγος, Msc Μαρία Καρίκη

Συχνά ευχόμαστε να είχαμε τη δύναμη να ξεχάσουμε στιγμές που μας πλήγωσαν και μας στιγμάτησαν. Δεν είναι μόνο τα γεγονότα καθαυτά που μας πονάνε, αλλά και όλα τα συναισθήματα που αναβιώνουμε κάθε φορά που τα θυμόμαστε. Μας κατακλύζουν τα αναρίθμητα «γιατί» και αναρωτιόμαστε αν υπήρχε κάτι που θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει διαφορετικά και να μας είχε οδηγήσει σε άλλο τέλος. Καθετί απρόβλεπτο και ξαφνικό που ανατρέπει τα πάντα γύρω σου (με την αρνητική έννοια) σου αφήνει πάντα ερωτηματικά…

Το παρελθόν έρχεται και ξαναέρχεται όταν δεν το έχουμε τακτοποιήσει μέσα μας. Άλλοτε μας κάνει να νοσταλγούμε τις καλές στιγμές, άλλοτε να θυμώνουμε με πράγματα που έχουν συμβεί ή δεν έχουν συμβεί κι άλλοτε μας βάζει σε μια θέση απολογισμού, αυτοκριτικής και προβληματισμού. Μερικές φορές πείθεις άθελά σου τον εαυτό σου ότι κάποιες καταστάσεις δεν μπορείς να τις ξεπεράσεις, δεν μπορείς να ξεχάσεις, δεν μπορείς να τα δεις αλλιώς και να προχωρήσεις παρακάτω. Κι όμως, εκεί ακριβώς βρίσκεται η πρόκληση: να μπορείς να βλέπεις όλο και πιο καθαρά όσο περνάει ο χρόνος, να μαθαίνεις να συγχωρείς και να κλείνεις ένα ένα τα κεφάλαια μέσα σου που έχουν τελειώσει, ακόμα και αυτά που θεωρούσες άκρως σημαντικά.

Οι αναμνήσεις αποτελούνται από συμπεριφορές, λόγια, ψέματα κι αλήθειες που εκτυλίχθηκαν στην κάθε ιστορία. Άνθρωποι που σε απογοήτευσαν, άνθρωποι που σε πρόδωσαν κι άνθρωποι που απλά χάθηκαν μέσα στο βάθος του χρόνου. Είναι και εκείνοι, βέβαια, που ενώ δεν ήθελαν, έφυγαν από τη ζωή και η απώλειά τους έχει αφήσει ένα τεράστιο κενό μέσα σου. Συναισθήματα ανάκατα που προσπαθείς να τιθασεύσεις για να κρατήσεις τις ισορροπίες σου. Τα βιώματα πάντα μένουν, αλλά δεν είναι απαραίτητο να σε στοιχειώνουν. Όλα, αν τα σκεφτείς ως δίδαγμα, ως μέσο ωρίμανσης αντέχονται και μαθαίνεις να ζεις με αυτά… Μπορεί και να σε κάνουν καλύτερο άνθρωπο…

Υπάρχουν, ωστόσο, και άτομα που «κολλάνε» σε συγκεκριμένα γεγονότα του παρελθόντος και τα επαναλαμβάνουν συνεχώς. Βασανίζουν τον εαυτό τους, γιατί δεν μπορούν να ξεχάσουν, δεν μπορούν να συνεχίσουν όπως πριν. Και «δηλητηριάζουν» την υπόλοιπη ζωή τους με τα κατάλοιπα και τα απωθημένα των συναισθημάτων μιας παλαιότερης περιόδου. Σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάζεται προσοχή και επίγνωση, γιατί κινδυνεύει κανείς να εγκλωβιστεί μέσα σε μια μοιρολατρική νοοτροπία και να «βουλιάζει» όλο και περισσότερο μέσα σε αυτή.

Οι αναμνήσεις αποτελούν μέρος της προσωπικής μας διαδρομής και παρακαταθήκης. Δεν χρειάζεται, επομένως, ούτε να τις δαιμονοποιούμε και να τις αφορίζουμε, αλλά ούτε και να τις εξωραϊζουμε. Επίσης, δεν χρειάζεται να ζούμε μόνο μέσα από αυτές. Οι αναμνήσεις αποκτούν ένα υγιές νόημα και σχοπό όταν έχουν κάτι να μας διδάξουν κάθε φορά που ανατρέχουμε σε αυτές. Όταν μέσα από αυτές μπορούμε να αποφύγουμε λάθη που έχουμε ξανακάνει κι όταν μας χρησιμεύουν για να μάθουμε να εκτιμάμε. Δεν είναι εύκολο το φορτίο των αναμνήσεων. Κάποιες φορές μας φαίνεται ασήκωτο, ενώ άλλες φορές είμαστε ευγνώμονες για αυτό, γιατί μας έκανε τους ανθρώπους που είμαστε σήμερα.

Ό,τι μας πονάει από το παρελθόν δεν είναι απαραίτητο να το κουβαλάμε ως βάρος. Μόνο αν συγχωρέσουμε τον εαυτό μας και τους άλλους μπορούμε να πάμε παρακάτω. Μόνο αν αποδεχτούμε το γεγονός ότι κάποιες φορές μέσα στη ζωή τα πράγματα δεν γίνονται όπως τα θέλουμε μπορούμε να απαλλαχθούμε από ό,τι μας κατατρέχει. Οι άνθρωποι έρχονται και παρέρχονται… Σημασία ίσως δεν έχει να μείνουν για «πάντα» μαζί σου, αλλά τι σου αφήνουν όσο είναι δίπλα σου. Γιατί δεν μπορεί… όλο και κάποιες καλές στιγμές σου πρόσφεραν… Δεν γίνεται όλα να είναι ένα λάθος… Ακόμα και από τους πιο ακατάλληλους και αταίριαστους με σένα ανθρώπους κάτι «καλό» μπορεί να πάρεις… Ίσως μάλιστα από αυτούς να μπορείς να διδαχθείς και περισσότερα…

rodiaki.gr

Μια ομάδα επιστημόνων από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακάλυψαν τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται οι αναμνήσεις στον εγκέφαλο.

Οι ερευνητές κατάφεραν για πρώτη φορά να εντοπίσουν τους ξεχωριστούς νευρώνες που «παίρνουν φωτιά» καθώς ο εγκέφαλος αποθηκεύει τις διάφορες εμπειρίες και πληροφορίες.
Η εντυπωσιακή αυτή ανακάλυψη, όπως γράφει δημοσίευμα της Daily Mail, μπορεί να βοηθήσει να εξηγηθεί καλύτερα η απώλεια μνήμης και να οδηγήσεις σε νέες μεθόδους για τη μάχη κατά του Αλτσχάιμερ και άλλων νευρολογικών ασθενειών.

Η συνεργασία των επιστημόνων από το πανεπιστήμιο του Leicester και του Medical Center αποκάλυψε πώς ενεργοποιείται ένας νευρώνας στον εγκέφαλο, όταν δημιουργείται μια νέα ανάμνηση.

«Είχαμε υποθέσει, ότι θα ήμασταν σε θέση να δούμε κάποιες αλλαγές στην πυροδότηση των νευρώνων» εξήγησε ο λέκτορας βιομηχανικής στο αγγλικό πανεπιστήμιο, Matias Ison.

«Όμως το εντυπωσιακό γεγονός, ήταν ότι αυτές οι αλλαγές ήταν δραματικές, με την έννοια ότι οι νευρώνες ήταν είτε πολύ σιωπηλοί, είτε πολύ δραστήριοι και αυτό συνέβαινε την ίδια στιγμή που συντελούνταν η διαδικασία της μάθησης».

Ειδικότερα, οι ερευνητές εστίασαν στους νευρώνες που βρίσκονται μια περιοχή γνωστή ως έσω κροταφικός λοβός, η οποία σχετίζονται με κάτι που είναι γνωστό ως «επεισοδιακή μνήμη».

Αυτό ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγραφεί η ικανότητα του εγκεφάλου να ανακαλεί συνειδητά εμπειρίες, γεγονότα και καταστάσεις.

Οι ερευνητές ελπίζουν, ότι η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο σχηματίζονται αυτού του είδους οι αναμνήσεις θα μπορούσε μια μέρα να βοηθήσει ασθενείς, οι οποίοι υποφέρουν από νευρολογικές διαταραχές, όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ.
Πηγή: newbeast.gr

Εννέα χρόνια πριν. Τότε ήταν που παρουσιάσαμε την πρώτη μου εργασία, με αντικείμενο τους καταστατικούς νόμους τεχνητής νοημοσύνης, στο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Υπολογιστικής Γεωτεχνικής Μηχανικής.

Ο πρόεδρος της θεματικής ενότητας είχε πει ότι η θεωρία αυτή ήταν αιρετική, αφού θα μπορούσε να καταργήσει χρηστικά σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό όλο το μαθηματικό πλαίσιο που έχει αναπτυχθεί τον περασμένο αιώνα. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει πολλά. Έχουν καταγραφεί δεκάδες ερευνητικά κείμενα και έχει γραφεί πλήθος εργασιών. Πολλά πανεπιστήμια σε όλο τον κόσμο, δείχνουν την ανάγκη για κάτι τέτοιο.

Γράφει ο Στέφανος Δράκος
Δρ Πολιτικός Μηχανικός του ΑΠΘ
Πολιτευτής Δωδεκανήσου της ΝΔ
Δημοτικός Σύμβουλος Ρόδου

Η εργασία αφορούσε στην ανάπτυξη νευρωνικών δικτύων, που θα προσομοίαζαν τη συμπεριφορά μη γραμμικών υλικών και τη χρήση τους σε κώδικα πεπερασμένων στοιχείων, για την επίλυση προβλημάτων γεωτεχνικής μηχανικής και ειδικότερα εκσκαφών. Απλούστερα, μπορούμε να σκεφτούμε το παράδειγμα ενός ελατηρίου που το τραβάει μια δύναμη και παρουσιάζει μια μετακίνηση, όταν το αφήνουμε αυτό επιστρέφει στην αρχική του μορφή. Όταν όμως το τραβήξουμε αρκετά, παραπάνω απ’ όσο θα έπρεπε, τότε αυτό δεν επιστρέφει στην αρχική του κατάσταση. Έχει παραμορφωθεί πλαστικά. Φανταστείτε τη λειτουργία αυτή, με σύνθετες φορτίσεις και σε υλικά που παρουσιάζουν ανισοτροπία και η συμπεριφορά τους εξαρτάται από πολλές παραμέτρους, που πολλές φορές μπορεί και να μην έχουν και κάποια φυσική σημασία, αλλά θα πρέπει να τα επιλύσουμε σε δύο ή και τρεις διαστάσεις. Τα μαθηματικά που απαιτούνται είναι σύνθετα, όπως επίσης πολύ μεγάλες είναι και οι υπολογιστικές ανάγκες.

Έχοντας κατά νου τα παραπάνω, αναπτύξαμε αρχικά έναν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης που λάμβανε υπόψιν του, τις παραμορφώσεις και τις τάσεις του υλικού, όπως δηλαδή οι κλασικοί καταστατικοί νόμοι. Τα αποτελέσματα όμως, δεν ήταν σωστά και αυτό μπορεί να γίνει αντιληπτό και από τα όσα παρουσιάζονται στο σχετικό σχήμα. Κάτι έλειπε. Μετά από πολύ σκέψη διαπιστώθηκε ότι αυτό που έλειπε ήταν η ιστορία του υλικού, οι αναμνήσεις του. Υιοθετώντας ως μέτρο της ιστορίας του το μήκος της τροχιά της παραμόρφωσης στο χρόνο, το μοντέλο δούλεψε με εξαιρετικά μεγάλη ακρίβεια, ανοίγοντας ουσιαστικά την πόρτα σε ένα καινούργιο κόσμο στην υπολογιστική μηχανική.

Η παραπάνω διαπίστωση, έχει πρακτική σημασία μόνο σε μηχανικούς και κατ’ επέκταση σε ανθρώπους που ασχολούνται με την προσομοίωση των κατασκευών. Κάνοντας όμως ένα βήμα παραπάνω, μπορεί κάποιος να διαπιστώσει την αξία της ιστορίας των προσωπικών αναμνήσεων, για την πορεία της ζωής μας. Πολλές φορές χωρίς να το καταλαβαίνουμε, λειτουργούμε και πράττουμε έχοντας υποσυνείδητα επιθυμίες και ανάγκες που πηγάζουν από τις προσωπικές μας αναμνήσεις. Δεν υπάρχουν στιγμές που σκεφτόμαστε νοσταλγικά την καλοκαιρινή αίσθηση της αλμύρας καθώς βουτούσαμε στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, ανακαλύπτοντας το ανεξερεύνητο κόσμο του βυθού ή ακόμα τα πρωτοβρόχια του φθινοπώρου και την περίοδο που ξεκινούσαν οι ετοιμασίες για το άνοιγμα των σχολείων; Τα παιδικά πάρτι, τα εφηβικά σκιρτήματα, τις κατασκηνώσεις, τους αθλητικούς αγώνες και πόσα άλλα που σημάδεψαν την παιδική και εφηβική μας ηλικία;

Μεγαλώσαμε ακούγοντας ιστορίες από τους πατεράδες μας, για τα δύσκολα, άλλα αγνά παιδικά χρόνια που έζησαν μετά τον πόλεμο, χωρίς πολύ ενδιαφέρον ίσως, γιατί είχαν φροντίσει να μας εξασφαλίσουν καλύτερες συνθήκες από τις δικές τους, προσφέροντάς μας, μία καλύτερη ζωή. Έχοντας ως βάση αυτές τις παιδικές και εφηβικές μας αναμνήσεις πολύ έφυγαν να σπουδάσουν μακριά από τον τόπο τους και άλλοι άνοιξαν τα φτερά τους, για να κάνουν καριέρα στο εξωτερικό. Οι περισσότεροι όμως, γύρισαν, όχι γιατί απέτυχαν εκεί που πήγαν, αλλά γιατί τους τραβούσε πίσω η δύναμη της πατρίδας τους, η δύναμη των παιδικών τους αναμνήσεων. Ίσως μερικές φορές η επιστροφή να συνοδευόταν από απογοήτευση, γιατί τίποτα δεν ήταν ίδιο με αυτό που άφησαν, αλλά η αγάπη για τον τόπο τους και η αναζήτηση των χαμένων στιγμών που έζησαν εδώ, δημιουργεί την ενέργεια που χρειάζεται για την εξέλιξη του σήμερα.

Παλιότερα η κάθε γενιά άλλαζε κάθε 15-16 χρόνια, ενώ σήμερα μπορεί και κάθε χρόνο, καταλαβαίνοντας πόσο σημαντικό είναι να παρακολουθήσουμε τις ανάγκες των νέων ανθρώπων.

Ζούμε σε μια κοινωνία που επιταχύνεται διαρκώς και καθημερινά γινόμαστε αποδέκτες πλήθους πληροφοριών που δεν μας προσφέρουν καμία απολύτως γνώση, αγνοώντας και ξεχνώντας πολλές φορές την τροχιά της ιστορίας μας. Οι περισσότεροι, αναζητούν κάθε φορά το στήριγμα που θα εμπιστευθούν, για να προχωρήσουν, χωρίς ουσιαστικά να υπάρχει πραγματική πίστη σε κάτι. Μπορεί πολύ να έχουν ξεχάσει τα παιδικά τους όνειρα και να έχει σβήσει το χρώμα των εικόνων τους, αυτό που οφείλουμε όμως όλοι, είναι να φροντίσουμε οι αναμνήσεις των παιδιών μας και των επόμενων γενιών να είναι τουλάχιστον το ίδιο καλές ή και καλύτερες από τις δικές μας.
Να θυμούνται ότι ήταν τα παιδιά της «επανάστασης των αναμνήσεων».

Επιστήμονες πέτυχαν για πρώτη φορά να δημιουργήσουν τεχνητές αναμνήσεις στη μνήμη ποντικιών.

Το επιστημονικό αυτό επίτευγμα μπορεί μελλοντικά να ανοίξει το δρόμο για μια νέου τύπου θεραπεία της κατάθλιψης στους ανθρώπους ή σε άτομα που πάσχουν σύνδρομο μετατραυματικού στρες, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύονται στο επιστημονικό έντυπο Nature Neuroscience.

Οι ερευνητές του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS) της Γαλλίας, με επικεφαλής τον Καρίμ Μπενσενάν, επί της ουσίας κατάφεραν για πρώτη φορά να χειραγωγήσουν την μνήμη κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Συγκεκριμένα οι επιστήμονες, με τη βοήθεια ηλεκτροδίων, "εμφύτευσαν" μια ευχάριστη ανάμνηση σε μια τοποθεσία στον εγκέφαλο των πειραματόζωων και, όταν αυτά ξύπνησαν, αναζητούσαν πλέον αυτό το μέρος, για να ξαναζήσουν την ευχάριστη εμπειρία (που αρχικά ποτέ δεν είχε υπάρξει).

Τα δύο ηλεκτρόδια είχαν συνδεθεί το ένα στην περιοχή της μνήμης, δηλαδή στον ιππόκαμπο του εγκεφάλου και το άλλο στο κέντρο αναταμοιβής - ευχαρίστησης του εγκεφάλου. Οι επιστήμονες δημιούργησαν μια τεχνητή συσχέτιση ανάμεσα στα εγκεφαλικά κύτταρα καταγραφής του χώρου και σε ευχάριστα συναισθήματα.

Η νέα μνήμη ωθούσε το πειραματόζωο να επισκεφθεί μια τοποθεσία όπου υποτίθεται ότι είχε απολαύσει κάτι στο παρελθόν.

Οι επιστήμονες εξηγούν ότι δεν επρόκειτο για μια υποσυνείδητη και αυτόματη αντίδραση, αλλά για μια συνειδητή μνήμη, η οποία κατεύθυνε τη συμπεριφορά των πειραματόζωων την επόμενη ημέρα.

Πιστεύουν λοιπόν ότι, το επίτευγμά τους δημιουργεί τη βάση για μια μη επεμβατική μέθοδο χειραγώγησης της μνήμης και στους ανθρώπους.