Η Δημοτική Παράταξη ΟΡΑΜΑ Κίνημα Πολιτών Κω τιμά την 42η επέτειο από την εξέγερση του Πολυτεχνείου επιλέγοντας αντί πολιτικής ανακοίνωσης να στείλει το μήνυμα της Ειρήνης, της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας μέσα από την ποίηση του Τάσου Λειβαδίτη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος (Τάσος Λειβαδίτης)
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν’ αγωνίζεσαι για την ειρήνη και
για το δίκαιο.
Θα βγεις στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ’ τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες – μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζει την αδικία.
Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις
πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω από τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν’ αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη
ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ’ απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
Θ’ απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.
Το ξέρω, είναι όμορφο ν’ ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς έν’ άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμένος πάνω απ’ το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
Να την ακούς να σου λέει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τα’ αποχαιρετήσεις όλ’ αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου,
για όλα τ’ άστρα, για όλες τις λάμπες και
για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή
και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη,
τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ’ το τετραγωνικό μέτρο του κελλιού σου
θα συνεχίσεις τον δρόμο σου πάνω στη γη .
Κι’ όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελλιού σου με το δάχτυλο
απ’τα’άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν’ ασπρίζουν
τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.
Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ’ αρχίζουνε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό
γράμμα στη μάνα σου
Θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ’ αρχικά του ονόματος σου και μια λέξη :
Ειρήνη
σα ναγραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.
Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ’ ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ’ την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν’ ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που
τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.
Η Εξέγερση του Πολυτεχνείου το Νοέμβριο του 1973 ήταν η κορυφαία αντιδικτατορική εκδήλωση και ουσιαστικά προανήγγειλε την πτώση της Χούντας των Συνταγματαρχών, η οποία από τις 21 Απριλίου 1967 είχε επιβάλλει καθεστώς στυγνής δικτατορίας στη χώρα.
Η αντίστροφη μέτρηση ξεκίνησε στις 14 Φεβρουαρίου 1973, όταν ξεσηκώθηκαν οι φοιτητές της Αθήνας και συγκεντρώθηκαν στο Πολυτεχνείο.
Ζητούσαν την κατάργηση του Ν.1347, ο οποίος προέβλεπε την υποχρεωτική στράτευση όσων ανέπτυσσαν συνδικαλιστική δράση κατά τη διάρκεια των σπουδών τους.
Η αστυνομία, παραβιάζοντας το πανεπιστημιακό άσυλο, εισήλθε στο χώρο του ιδρύματος, συνέλαβε 11 φοιτητές και τους παρέπεμψε σε δίκη με την κατηγορία της «περιύβρισης αρχής». Οι 8 καταδικάστηκαν σε διάφορες ποινές, ενώ περίπου 100 άλλοι αναγκάστηκαν να διακόψουν τις σπουδές τους και να ντυθούν στο χακί.
Επτά ημέρες μετά τα πρώτα γεγονότα του Πολυτεχνείου, στις 21 Φεβρουαρίου οι φοιτητές κατέλαβαν το κτίριο της Νομικής σχολής στην Αθήνα, προβάλλοντας τα συνθήματα «Δημοκρατία», «Κάτω η Χούντα» και «Ζήτω η Ελευθερία». Η αστυνομία επενέβη και πάλι για να καταστείλει την εξέγερση, αλλά η βίαιη εκδίωξη των φοιτητών από το κτίριο της Νομικής ενίσχυσε ακόμη περισσότερο την αγωνιστικότητά τους.
Η εξέγερση που ξεκίνησε στις 14 Νοεμβρίου του 1973 επρόκειτο να αποτελέσει την κορύφωση των αντιδικτατορικών εκδηλώσεων. Το πρωί εκείνης της ημέρας οι φοιτητές συγκεντρώθηκαν στο προαύλιο του Πολυτεχνείου και αποφάσισαν την κήρυξη αποχής από τα μαθήματα, με αίτημα να γίνουν εκλογές για τους φοιτητικούς συλλόγους τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους και όχι στα τέλη του επόμενου χρόνου, όπως είχε ανακοινώσει το καθεστώς.
Ακολούθησαν συνελεύσεις φοιτητών στην Ιατρική και στη Νομική σχολή. Μάλιστα, οι φοιτητές της Νομικής εξέδωσαν ψήφισμα, με το οποίο ζητούσαν την ανάκληση των αποφάσεων της Χούντας για τη διεξαγωγή των φοιτητικών εκλογών, εκδημοκρατισμό των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, αύξηση των δαπανών για την παιδεία στο 20% του προϋπολογισμού και ανάκληση του Ν.1347 για την αναγκαστική στράτευση των φοιτητών.
Όσο περνούσε η μέρα άρχισαν να μαζεύονται ολοένα και περισσότεροι φοιτητές στο Πολυτεχνείο, αλλά και άλλοι που πληροφορήθηκαν το νέο. Η αστυνομία αποδείχθηκε ανίκανη να εμποδίσει την προσέλευση του κόσμου. Το απόγευμα πάρθηκε η απόφαση για κατάληψη του Πολυτεχνείου.
Οι πόρτες έκλεισαν και από τότε άρχισε η οργάνωση της εξέγερσης. Το πρώτο βήμα ήταν η εκλογή Συντονιστικής Επιτροπής, στην οποία μετείχαν 22 φοιτητές και 2 εργάτες, με σκοπό να καθοδηγήσει τον αγώνα. Επιπλέον, δημιουργήθηκαν επιτροπές σε όλες τις σχολές για να οργανώσουν την κατάληψη και την επικοινωνία με την ελληνική κοινωνία.
Για το σκοπό αυτό άρχισε να λειτουργεί ένας ραδιοφωνικός σταθμός, αρχικά στο κτίριο του Χημικού και αργότερα στο κτίριο των Μηχανολόγων, με εκφωνητές τη Μαρία Δαμανάκη και τον Δημήτρη Παπαχρήστου.
Επιπλέον, στο Πολυτεχνείο εγκαταστάθηκαν πολύγραφοι, που δούλευαν μέρα - νύχτα, για να πληροφορούν τους φοιτητές και τον υπόλοιπο κόσμο για τις αποφάσεις της Συντονιστικής Επιτροπής και των φοιτητικών συνελεύσεων.
Συγκροτήθηκαν συνεργεία φοιτητών, που έγραφαν συνθήματα σε πλακάτ, σε τοίχους, στα τρόλεϊ, στα λεωφορεία και στα ταξί, για να τα γνωρίσουν όλοι οι Αθηναίοι.
Στο Πολυτεχνείο οργανώθηκε εστιατόριο και νοσοκομείο, ενώ ομάδες φοιτητών ανέλαβαν την περιφρούρηση του χώρου, ξεχωρίζοντας τους ενθουσιώδεις και δημοκράτες Αθηναίους από τους προβοκάτορες.
Η πρώτη αντίδραση του δικτατορικού καθεστώτος ήταν να στείλει μυστικούς πράκτορες να ανακατευθούν στο πλήθος που συνέρρεε στο Πολυτεχνείο και να ακροβολήσει σκοπευτές στα γύρω κτίρια.
Στις 16 Νοεμβρίου μεγάλες αστυνομικές δυνάμεις επιτέθηκαν εναντίον του πλήθους που ήταν συγκεντρωμένο έξω από το Πολυτεχνείο, με γκλομπς, δακρυγόνα και σφαίρες ντουμ-ντουμ. Οι περισσότεροι διαλύθηκαν. Όσοι έμειναν έστησαν οδοφράγματα ανατρέποντας τρόλεϊ και συγκεντρώνοντας υλικά από νεοανεγειρόμενες οικοδομές, και άναψαν φωτιές για να εξουδετερώσουν τα δακρυγόνα. Αργότερα, η αστυνομία έκανε χρήση όπλων, χωρίς όμως να πετύχει το στόχο της, την καταστολή της εξέγερσης.
Ο δικτάτορας Παπαδόπουλος, όταν διαπίστωσε ότι η αστυνομία αδυνατούσε να εισέλθει στο Πολυτεχνείο, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει το στρατό. Κοντά στο σταθμό Λαρίσης συγκεντρώθηκαν τρεις μοίρες ΛΟΚ και μία μοίρα αλεξιπτωτιστών από τη Θεσσαλονίκη. Τρία άρματα μάχης κατέβηκαν από του Γουδή προς το Πολυτεχνείο. Τα δύο στάθμευσαν στις οδούς Τοσίτσα και Στουρνάρα, αποκλείοντας τις πλαϊνές πύλες του ιδρύματος και το άλλο έλαβε θέση απέναντι από την κεντρική πύλη. Η Συντονιστική Επιτροπή των φοιτητών ζήτησε διαπραγματεύσεις, αλλά το αίτημά τους απορρίφθηκε.
Στις 3 τα ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου το άρμα που βρισκόταν απέναντι από την κεντρική πύλη έλαβε εντολή να εισβάλλει. Έπεσε πάνω στην πύλη και την έριξε, παρασέρνοντας στο διάβα του μία κοπέλα που ήταν σκαρφαλωμένη στον περίβολο κρατώντας την ελληνική σημαία.
Οι μοίρες των ΛΟΚ, μαζί με ομάδες -μυστικών και μη- αστυνομικών, εισέβαλαν στο Πολυτεχνείο και κυνήγησαν τους φοιτητές, οι οποίοι πηδώντας από τα κάγκελα προσπάθησαν να διαφύγουν στους γύρω δρόμους. Τους κυνηγούσαν αστυνομικοί, πεζοναύτες, ΕΣΑτζήδες. Αρκετοί σώθηκαν βρίσκοντας άσυλο στις γύρω πολυκατοικίες, πολλοί συνελήφθησαν κα μεταφέρθηκαν στη Γενική Ασφάλεια και στην ΕΣΑ.
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση της Αστυνομίας, στις 17 Νοεμβρίου συνελήφθησαν 840 άτομα. Όμως, μετά τη Μεταπολίτευση, αξιωματικοί της Αστυνομίας, ανακρινόμενοι, ανέφεραν ότι οι συλληφθέντες ξεπέρασαν τα 2.400 άτομα. Οι νεκροί επισήμως ανήλθαν σε 34 άτομα. Στην ανάκριση που διενεργήθηκε το φθινόπωρο του 1975 εναντίον των πρωταιτίων της καταστολής εντοπίστηκαν 21 περιπτώσεις θανάσιμου τραυματισμού.
Ωστόσο, τα θύματα πρέπει να ήταν πολύ περισσότερα, διότι πολλοί βαριά τραυματισμένοι, προκειμένου να διαφύγουν τη σύλληψη, αρνήθηκαν να διακομιστούν σε νοσοκομείο.
Ο δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος κήρυξε στρατιωτικό νόμο, αλλά στις 25 Νοεμβρίου ανατράπηκε με πραξικόπημα.
Πρόεδρος ορίστηκε ο αντιστράτηγος Φαίδων Γκιζίκης και πρωθυπουργός της νέας κυβέρνησης ο Αδαμάντιος Ανδρουτσόπουλος. Όμως ο ισχυρός άνδρας του νέου καθεστώτος ήταν ο διοικητής της Στρατιωτικής Αστυνομίας, ταξίαρχος Δημήτριος Ιωαννίδης, που επέβαλλε ένα καθεστώς σκληρότερο από εκείνο του Παπαδόπουλου.
Η δικτατορία κατέρρευσε στις 23 Ιουλίου του 1974, αφού είχε ήδη προηγηθεί η τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Ο Γκιζίκης και ο αντιστράτηγος Ντάβος, διοικητής του Γ' Σώματος Στρατού, κάλεσαν τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να επιστρέψει στην Ελλάδα για να επαναφέρει τη δημοκρατική διακυβέρνηση.
sansimera.gr
«Στα παλληκάρια που’ πεσαν στην άνιση την πάλη
δόξα τούς πρέπει και τιμή μες σε χιλιάδες χρόνια!
Μα και σε σας που ζήσατε, για να χαρείτε πάλι
ολάκαιρη την Λευτεριά, την πάμφωτη κι αιώνια!...»
Με αυτούς τους στίχους ο Φώτος Γιοφύλλης ή Σπύρος Μουσούρης, περιγράφει με σαφές και ξεκάθαρο τρόπο, το μήνυμα που εκπέμπεται από την εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου, ενάντια στη χούντα των συνταγματαρχών, με συνθήματα για Δημοκρατία και Ελευθερία, τιμούν και τιμούνται στο πέρασμα των ετών. Τιμούν όλους εμάς που έχουμε την τύχη να λεγόμαστε Έλληνες και τιμούνται από όλους εκείνους που χάθηκαν για την πατρίδα, για την ελευθερία. Πάνω από 2.400 άνθρωποι συνελήφθησαν, 34 άτομα – επισήμως – βρήκαν τραγικό θάνατο, ενώ εκατοντάδες τραυματίστηκαν.
Πριν από 42 χρόνια, μίλησαν οι πράξεις, οι αγώνες, οι θυσίες, και αυτά είναι που μιλούν και σήμερα.
Τιμή σε όλους εκείνους που χάθηκαν για να είμαστε σήμερα ελεύθεροι. Τιμή και βαθιά ευγνωμοσύνη. Οι πράξεις τους, μιλούν αιώνια, σκεπάζοντας τη δική μας σιωπή.
Στέφανος Δράκος
Δρ Πολιτικός Μηχανικός ΑΠΘ
Πολιτευτής Δωδεκανήσου ΝΔ
Δημοτικός Σύμβουλος Ρόδου
Η μέρα του Πολυτεχνείου είναι ένα γεγονός που επηρέασεκαθοριστικά μια ολόκληρηγενιά και μια ολόκληρηεποχή. ‘’Το πολυτεχνείο ζει!’’, ‘’εμπρός για της γενιάς μας τα ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΑ’’!
Μια γενιάπολιτικοποιημένη σε μια εποχήγεμάτη οράματα και προσδοκίες. Μια γενιά πού από τότε και μέχρισήμεραεπηρέασε την πολιτικήκατάσταση της πατρίδαςμας δοκιμάζοντας, συμμετέχοντας, προσπαθώντας.
Τώρα, 42 χρόνια μετά, δεν χωρούν ψέματα, υπεκφυγές, αναβολές, υπερβολές και μεγαλοστομίες. Είναι η ώρα της αλήθειας. Γιατί ‘’Καλά ήταν ως εδώ! Τώρα τι κάνουμε;’’
Το Πολυτεχνείοέβαλε τα ζητήματα της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της κοινωνικήςπροκοπής, της αλλαγής, της ανανέωσης, του σοσιαλισμού
--- της νέας Ελλάδας των κοινωνικοποιημένωνστρατηγικών επιχειρήσεων, του εργατικού και κοινωνικού ελέγχου, του δημόσιου έλεγχου στις τράπεζες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα, της εισοδηματικής και φορολογικήςαναδιανομής, της εθνικής ανεξαρτησίας και εξόδου από το ΝΑΤΟ, τις συνεταιριστικές και αλληλέγγυες παραγωγικές μορφές και αυτοδιαχείρισης
---την νέα εποχή της αριστεράς και των σοσιαλιστικώνιδανικών.
Φθάσαμε όμως:
---την νέα εποχή της Ελλάδας τηςχρεοκοπίας, παραγωγικήςαποδιάρθρωσης, ανεργίας, φτώχειας, σύνθλιψης των συντάξεων και των εργασιακών σχέσεων, εκποίησης της δημόσιας περιουσίας (αεροδρόμια, ΟΤΕ, ΔΕΗ, προπό) στους ξένους και ντόπιους μονοπωλιακούς ομίλους , της απελπιστική φορο-επιδρομή στα χαμηλά και μικρομεσαία ιδίως κοινωνικά στρώματα, και μάλιστα με τμήμα της αριστεράς στην κυβέρνηση!
---την νέα εποχή των πολέμων, των βομβαρδισμών, της προσφυγιάς, του τυφλού φανατισμού και της τυφλής εκδίκησης.
Όλα έχουν αλλάξει!Ένα παλιό τραγούδι έρχεται στο στόμα που το τραγουδούσαμε νομίζοντας ότι αφορά την προηγούμενη γενιά, αφού ήμασταν σίγουροι ότι εμείς, σε αντίθεση με αυτούς, θα τα καταφέρναμε ! ‘’Εμείς γι αλλού πηγαίναμε κι αλλού η ζωή μας πάει…’’
Όμως και σήμερα :
---Η πορεία προς την Αμερικάνικη πρεσβεία θα γίνει!
---Οι μαθητές θα τραγουδήσουν πάλι ‘’ο δρόμος είχε την δική του ιστορία’’ και ‘’δεν θα περάσει ο φασισμός’’.
Η ελπίδα δεν σβήνει!
Ν Μυλωνάς.
Σαράντα δύο χρόνια συμπληρώνονται από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Τα μηνύματα που τότε πρωτοεκφράστηκαν, σήμερα επαναπροσδιορίζονται. Για όσα άλλαξαν, για όσα παραμένουν ίδια.
Σήμερα, στους καιρούς της κρίσης, με την ελληνική κοινωνία να αναζητά επιτακτικά απαντήσεις, το Πολυτεχνείο, από σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα, ταυτίστηκε, σε πολλές συνειδήσεις, με την μεταπολιτευτική πορεία του τόπου, σαν μια υπόσχεση δέσμευσης σε υψηλά ιδανικά, που αθετήθηκε από τους ίδιους τους εμπνευστές της.
Οι κοινότοπες ανακοινώσεις για το «επίκαιρο νόημα» του Πολυτεχνείου, δεν μπορούν να αποκαταστήσουν αλλά ούτε και να υποκαταστήσουν το αληθινό μήνυμα της εξέγερσης, στην συλλογική μνήμη.
Τι ήταν το Πολυτεχνείο; Ήταν η κορύφωση της αμφισβήτησης μιας ολόκληρης εποχής, από εκείνους που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο.
Ήταν, πάνω από όλα, ένα μήνυμα ενότητας. Διαφορετικές συνιστώσες της ελληνικής κοινωνίας, συναντήθηκαν σ' ένα κοινό στόχο. Τους ένωσε ο κοινός αγώνας για αξιοπρέπεια, ελευθερία και δημοκρατία.
Όσο κι αν το Πολυτεχνείο αδικήθηκε στο πέρασμα των χρόνων, το μήνυμα της ενότητας που έστειλε, παραμένει δυνατό: Οι μεγάλες εθνικές στιγμές δημιουργούνται όταν οι Έλληνες δίνουν τις μάχες ενωμένοι.
Κι αν ο κόσμος είναι δύσκολο να αλλάξει, η μνήμη του Πολυτεχνείου ανάβει νέες εστίες ελπίδας, για ένα κόσμο που μπορεί να γίνει καλύτερος.
Ενότητα και ελπίδα ήταν το Πολυτεχνείο. Η Ελλάδα χρειάζεται και τα δύο.
Ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου
Γιώργος Χατζημάρκος