Πρόσθετα χρηματοδοτικά εργαλεία 5 δισ. ευρώ, συν 1,25 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ 

Νέα προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ» και εγκατάστασης αντλιών θερμότητας και αποθήκευσης ενέργειας συνολικού ύψους περί των 500 εκατομμυρίων ευρώ με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης προκηρύσσονται το αμέσως επόμενο διάστημα ανακοίνωσε η Υφυπουργός Περɩβάλλοντος καɩ Ενέργεɩας, Αλεξάνδρα Σδούκου, στο πλαίσιο του συνεδρίου «GreenDealGreece 2024», που διοργανώνει το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, σε συνεργασία με το economix.gr, στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, με θέμα: «Η Ανθεκτικότητα στο επίκεντρο της βιώσιμης ανάπτυξης και του πράσινου και ψηφιακού μετασχηματισμού».

«Αυτή τη στιγμή ως υπουργείο σπεύδουμε για να βγάλουμε στον αέρα τα προγράμματα ύψους περίπου 500 εκατομμυρίων ευρώ, που έχουμε σε εκκρεμότητα και χρηματοδοτούνται από το  Ταμείο Ανάκαμψης. Προγράμματα «Εξοικονομώ» για κατοικίες, για επιχειρήσεις, σχολικά κτίρια νηπιαγωγεία, παιδικοί σταθμοί, πρόγραμμα αντικατάστασης με αντλίες θερμότητας, και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες σε επιχειρήσεις»,  είπε η Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Τονίζοντας την καταλυτική συμβολή του ΤΕΕ στην υλοποίηση και την πρόοδο των προγραμμάτων εξοικονόμησης ενέργειας και κτιριακών ανακαινίσεων και την άμεση ανταπόκριση του προέδρου του ΤΕΕ, ώστε να δίνονται αποτελεσματικές λύσεις η κυρία Σδούκου ζήτησε τη συνεργασία του ΤΕΕ και τον μηχανικών και για την υλοποίηση και  των νέων προγραμμάτων. Απευθυνόμενη προς τον πρόεδρο του ΤΕΕ Γιώργο Στασινό και το ακροατήριο των μηχανικών του συνεδρίου «GreenDealGreece 2024», η Υφυπουργός Ενέργειας είπε χαρακτηριστικά ότι: «και  εδώ σίγουρα θα χρειαστεί η δυτική σας συνεργασία, ώστε να μπορέσουμε να χουμε υψηλότερους στόχους ενεργειακής αποδοτικότητας μ έναν κατάλληλο συνδυασμό πολιτικών ενεργειακής αποδοτικότητας».

Ως πολύ σημαντική για την ενεργειακή αναβάθμιση στον κτιριακό τομέα επισήμανε η κυρία Σδούκου τη νομοθετική ρύθμιση που ψηφίστηκε στη Βουλή, η οποία προβλέπει ένα καινούργιο εργαλείο, αυτό των συστάδων κτιρίων, ώστε όπως είπε «να έχουμε clusters κτιρίων, μια συστάδα νοσοκομείων, μια συστάδα πανεπιστημίων, μια συστάδα σχολείων ή ότι άλλο και όλα μαζί ως συστάδα να είμαστε σε θέση να τα προκηρύξουμε,  χρησιμοποιώντας το εργαλείο των συμβάσεων ενεργειακής απόδοσης,  τα escos και δίνοντας τα κατάλληλα κίνητρα να δημιουργήσουμε οικονομίες κλίμακας μεγαλύτερες και χαμηλότερο κόστος στις ενεργειακές ανακαινίσεις».

Την πρόοδο που έχει ήδη επιτευχθεί, αλλά και το «δύσκολο» μονοπάτι που ακολουθεί τα επόμενα χρόνια σε ό,τι αφορά τον μεγάλο στόχο της ενεργειακής μετάβασης περιέγραψε επίσης η Υφυπουργός Περιβάλλοντος καɩ Ενέργειας, Αλεξάνδρα Σδούκου, στο πλαίσιο του συνεδρίου «GreenDealGreece 2024». Τονίζοντας ότι η χώρα μας έχει κάνει μεγάλα βήματα στα ζητήματα της ενέργειας και της μετάβασης, ξεπερνώντας σε πολλές περιπτώσεις τους φιλόδοξους στόχους. Ωστόσο, όπως συμπλήρωσε, «δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε ένα βαρύ και δύσκολο μονοπάτι να ανέβουμε». Την ίδια στιγμή, εξήγησε ότι βρισκόμαστε λίγο πριν την κατάθεση του νέου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, το οποίο «είναι μια κοινωνική συμφωνία, μια δέσμευση της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού που έχει έντονο κοινωνικό πρόσημο». «Η πρόσβαση σε καθαρή, επαρκή και φθηνή ενέργεια είναι θεμελιώδης για την κοινωνική ευημερία» σχολίασε, χαρακτηριστικά.

Πρόσθετα χρηματοδοτικά εργαλεία 5 δισ. ευρώ, συν 1,25 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ.

Σχετικά με το τι θα κάνουμε από το 2025 έως το 2030, όπως ανέλυσε η Υφυπουργός, στόχος είναι να διατηρήσουμε τον υψηλό ρυθμό διείσδυσης των ΑΠΕ, φθάνοντας στο 95% σε 10 χρόνια από σήμερα. Παράλληλα, η Αλεξάνδρα Σδούκου έκανε λόγο για διπλασιασμό της εγκατεστημένης ισχύος των ΑΠΕ σε σχέση με σήμερα, για ενίσχυση της αποθήκευσης ενέργειας (6 Giga έως το 2030), για επιτάχυνση στα υπεράκτια αιολικά πάρκα, για εισαγωγή νέων τεχνολογιών, καθώς και για την ολοκλήρωση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων με την ηπειρωτική και νησιωτική χώρα, καθώς μόνο από τη σύνδεση με την Κρήτη μπορούν να εξοικονομηθούν 350 εκατ. ευρώ.

Ειδική μνεία έκανε και στον κτηριακό τομέα, ο οποίος εκπροσωπεί το 7,3% των καθαρών εκπομπών. «Πρέπει να γίνει πολλή δουλειά, επιβάλλεται ταχύτερη δράση για απανθρακοποίηση» τόνισε η Αλεξάνδρα Σδούκου, παραπέμποντας στην κακή κατάσταση του αποθέματος της χώρας.

«Πώς θα υλοποιηθούν όλα αυτά, με ποιους πόρους και υπό ποιες συνθήκες» διερωτήθηκε στη συνέχεια. Τα προηγούμενα χρόνια είχαμε ένα ΕΣΠΑ, σήμερα έχει προστεθεί το Ταμείο Ανάκαμψης, το Repower EU, το Ταμείο Απανθρακοποίησης για τα νησιά, το Ταμείο Εκσυγχρονισμού, ενώ από το 2026 θα έχουμε και το Social Climate Fund για τους ενεργειακά ευάλωτους. Όλα αυτά σημαίνουν, όπως διευκρίνισε, ότι θα έχουμε πρόσθετα χρηματοδοτικά εργαλεία 5 δισ. ευρώ, στα οποία θα πρέπει να προστεθεί και το 1,25 δισ. ευρώ από το ΕΣΠΑ. «Αντιλαμβάνεστε τις δυσκολίες και στον σχεδιασμό και στην απορρόφηση», σχολίασε.

Δεν παρέλειψε, πάντως, να υπενθυμίσει ότι οι πόροι που έχουν διατεθεί μέχρι στιγμής φθάνουν τα 2 δισ. ευρώ. «Ξοδεύουμε πολλά λεφτά για λίγους ωφελούμενους. Οι πόροι δεν είναι ανεξάντλητοι. Χρειάζεται αποδοτικότερος σχεδιασμός των προγραμμάτων», σημείωσε με νόημα.

Όσον αφορά την τρέχουσα συγκυρία, σημείωσε ότι οι καταστροφές στην Ισπανία αποδεικνύουν το κόστος της κλιματικής αλλαγής. «Πρέπει να κάνουμε πολλά περισσότερα σε ό,τι αφορά το GreenDeal» συμπλήρωσε η Αλεξάνδρα Σδούκου, προτού αναφερθεί και στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, το αποτέλεσμα των οποίων θα έχει επιπτώσεις στην πράσινη μετάβαση. Σ’ αυτό το σημείο υπενθύμισε την απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ για αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Παρισίων.

Τέλος, για την Ευρώπη και τη νέα Κομισιόν, η Υφυπουργός εξέφρασε την εκτίμηση ότι δεν θα υπάρξουν αλλαγές ως προς τη βιώσιμη βιομηχανία, αλλά προσβλέπουμε σε «μεγαλύτερη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στην εφαρμογή των εξαγγελιών». «Δεν αρκεί να διαπιστώνουμε τα προβλήματα, αλλά πρέπει να προχωρούμε σε γενναία και καινοτόμα μέτρα» ήταν το μήνυμα της Αλεξάνδρας Σδούκου.

Ενεργειακή μετάβαση: Προκλήσεις και προβληματισμοί

Το θέμα της ενέργειας απασχόλησε ένα από τα πάνελ συζήτησης που έλαβαν χώρα στο πλαίσιο του συνεδρίου «GreenDealGreece 2024» με συντονίστρια τη δημοσιογράφο Φαίη Χρυσοχόου.

Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης: Το σχέδιο του ΥΠΕΝ για τις ΑΠΕ και την εξοικονόμηση/αποθήκευση ενέργειας

Ο Γενικός Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών του ΥΠΕΝ, Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, αναφέρθηκε, αρχικά, στον σχεδιασμό του Υπουργείου για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και στα μέτρα που αυτό θα λάβει για την εξοικονόμηση και την αποθήκευση της ενέργειας.

«Πρωταρχικός στόχος του Υπουργείου μας είναι να υπηρετήσουμε το Green Deal. Καταφέραμε να έχουμε πάνω από το 50% της ηλεκτροπαραγωγής σήμερα από ΑΠΕ – φιλοδοξία μας είναι έως το 2030 να φτάσει το ποσοστό αυτό στο 75%. Ωστόσο, η στρατηγική του Υπουργείου προσκρούει σε δύο προβλήματα», είπε αρχικά ο κ. Αϊβαλιώτης. Και συνέχισε: «Το πρώτο πρόβλημα, είναι το ότι η ζήτηση της αγοράς της Ελλάδας είναι σχετικά μικρή, άρα πάρα πολλή ενέργεια πηγαίνει χαμένη, πρόβλημα που θα διογκωθεί τα επόμενα χρόνια θέτοντας σε κίνδυνο σχεδιαζόμενες και υφιστάμενες επενδύσεις. Οι δρόμοι για να μεγαλώσουμε την ηλεκτρική “πίτα” είναι η αποθήκευση και οι διασυνδέσεις (δηλαδή να εξάγουμε σε περισσότερες χώρες). Θα μεγαλώσει λίγο η “πίτα” και με την ηλεκτροδότηση των νησιών. Όσον αφορά στην αποθήκευση, προωθείται, λ.χ., με την αντλησιοταμίευση, ενώ ήδη το Υπουργείο προωθεί επιθετικά την αποθήκευση με μπαταρίες. Το συνολικό σχέδιο, που θα υλοποιηθεί μέσα στα επόμενα δύο χρόνια, είναι το να έχουμε γύρω στα 2-4 γιγαβάτ μπαταρίες στο σύστημα, προς εξισορρόπηση της χαμένης ενέργειας τουλάχιστον για ένα διάστημα ανάπτυξης των ΑΠΕ».

Έπειτα, ο κ. Αϊβαλιώτης εξήγησε, ότι «σήμερα η τεχνολογία έχει οδηγήσει στο να μειωθούν τα κόστη, έτσι έχουμε τη δυνατότητα να έχουμε επενδύσεις χωρίς ενισχύσεις. Η εποχή των επιδοτήσεων έχει τελειώσει. Από εδώ κι εμπρός όλες οι νέες επενδύσεις που θα μπουν στην αγορά θα μπουν σε συνθήκες ελεύθερης αγοράς. Αυτό προσφέρει φυσικά ένα ρίσκο αλλά είμαστε ψύχραιμοι σχετικά, αφενός διότι οι αγορές συνήθως λειτουργούν με ρίσκο στις ελεύθερες οικονομίες, ενώ το ΥΠΕΝ έχει ως κεντρική του έγνοια το συμφέρον των καταναλωτών. Το GreenDeal δεν μπορεί να προωθηθεί αποτελεσματικά αν δεν αγκαλιαστεί από τον μέσο άνθρωπο. Πρέπει να δώσουμε στον κόσμο τη δυνατότητα να έχει φθηνές τιμές».

Επίσης, ο κ. Αϊβαλιώτης παρέθεσε και τις «αντινομίες» που, όπως τόνισε, υφίστανται όσον αφορά στις ΑΠΕ.

«Πώς θα “παντρέψουμε” τις κεντρικές ευρωπαϊκές οδηγίες που μας δεσμεύουν με τις δυνατότητες της χώρας μας; Αθροίζοντας όλες μας τις υποχρεώσεις καταλαβαίνουμε ότι απαιτούνται 90-100 δισ. ευρώ έως το 2040. Πού θα τα βρούμε, την ώρα που αντιμετωπίζουμε και άλλα πολλά κόστη (π.χ. για την κλιματική κρίση). Η δεύτερη αντινομία είναι ότι ενώ προωθούμε με ταχύτατους ρυθμούς τον εξηλεκτρισμό της οικονομίας μας και αναζητούμε ζήτηση, την ίδια ώρα προωθούμε προγράμματα εξοικονόμησης που αφαιρούν ζήτηση. Πετάμε ενέργεια και ταυτόχρονα λέμε “εξοικονομήστε ενέργεια”».

Κλείνοντας, ο κ. Αϊβαλιώτης σχολίασε πως είναι σημαντικό να κατανοηθεί πως η θέρμανση δεν είναι κρίσιμο μέγεθος πλέον στην Ελλάδα, αλλά η ψύξη, λόγω του καιρού και άλλων παραγόντων.

Αναστάσιος Μάνος: Ψηφιακός μετασχηματισμός και δίκτυα

Από την πλευρά του, ο CEO του ΔΕΔΔΗΕ, Αναστάσιος Μάνος, αναφέρθηκε στον ψηφιακό μετασχηματισμό ως βασικό στρατηγικό σχεδιασμό για τον ΔΕΔΔΗΕ. «Είναι ο πυρήνας της αλλαγής», σχολίασε, «αλλά υπάρχουν οκτώ νέες κύριες τάσεις που επηρεάζουν πλέον τα δίκτυα: τα ανανεώσιμα, η ηλεκτροκίνηση, οι μεγάλες απαιτήσεις για ηλεκτρισμό, ο γερασμένος εξοπλισμός της Ευρώπης που σε πολλά σημεία είναι πολλών δεκαετιών, η κλιματική κρίση, η έλλειψη εργατικού δυναμικού και γερασμένο προσωπικό, η δυνατότητα να πληρωθούν όλα αυτά και η φυσική πίεση από τους ρυθμιστές».

Οι τάσεις αυτές, είπε ο κ. Μάνος, δημιουργούν μεγάλες αντιδράσεις. «Τα δίκτυα πρέπει να ανταποκριθούν με διαφορετικό τρόπο στην απόδοση και διαχείριση. Χρειάζεται άλλη προσέγγιση στις επενδύσεις. Πρέπει να αλλάξει το μοντέλο εργασίας (εκεί βοηθά πολύ η ψηφιοποίηση) για τη διαχείριση των ελλείψεων και να βρούμε επίσης λύσεις πέρα από τα προφανή».

Σύμφωνα με τον κ. Μάνο, απαιτούνται ήδη πολλά κεφάλαια για την κλιματική κρίση, αλλά «εάν δεν κάνουμε επενδύσεις θα είναι αφάνταστα πιο ακριβά τα κόστη. Τα δίκτυα και ο τομέας διανομής και μεταφοράς υποφέρουν από χιόνι, ζέστη, πλημμύρες, αέρα και από το πόσο πολύ διαρκούν αυτά τα φαινόμενα».

Στον ΔΕΔΔΗΕ, είπε ο κ. Μάνος, «ενισχύσαμε σε 6 πυλώνες τις επενδύσεις μας, εξετάσαμε ξανά τις στρατηγικές μας, αναλύσαμε το vulnerability του δικτύου και κάναμε και τη δική μας μελέτη για το τι σημαίνει αν αυξηθεί 5 βαθμούς η θερμοκρασία στα δίκτυα. Από 150 εκατ. επενδύσεις πήγαμε πάνω από 600, αλλά κι αυτό δεν είναι αρκετό».

Κλείνοντας, ο κ. Μάνος είπε ότι «οι επενδύσεις πρέπει να αυξηθούν, αλλά σε βάθος χρόνου δεν υπάρχει μεταβολή για τον καταναλωτή. Ακόμη, οι επενδύσεις στον τομέα των δικτύων σε πολύ μεγάλο βαθμό μένουν στην Ελλάδα».

Θωμάς Αχείμαστος: «Φυσικά μπορούν να συνεργαστούν ιδιωτικός τομέας-δημόσιο»

Ακόμη, ο Group Vice Chairman του Copelouzos Group, Θωμάς Αχείμαστος, ρωτήθηκε εάν μπορεί ο ιδιωτικός τομέας να συνεργαστεί με το δημόσιο για τον εκσυγχρονισμό παραδοσιακών μονάδων, για νέους εξοπλισμούς, κλπ.

«Βεβαίως», απάντησε και αναφέρθηκε έπειτα στο εμβληματικό, όπως το χαρακτήρισε, έργο που υλοποιεί η εταιρεία του για τη διασύνδεση της Ευρώπης με την Αίγυπτο: «Το καλώδιο που θα φέρει “πράσινο” ηλεκτρισμό από την Αίγυπτο θα εξυπηρετήσει ιδιωτικό και δημόσιο τομέα σε Ελλάδα και Ευρώπη. Θα φέρει πράσινη ηλεκτρική ενέργεια 3 γιγαβάτ από την Αίγυπτο. Έργο αμοιβαίου ενδιαφέροντος, εξυπηρετεί όλους τους στόχους της ΕΕ και της Ελλάδας για το “πρασίνισμα” της βιομηχανίας. Το σχεδιάζουμε από το 2008 στην ουσία. Προχωρά με γοργούς τώρα ρυθμούς, με στόχο να ξεκινήσει την εμπορική εκμετάλλευση το 2030».

Επίσης, ο κ. Αχείμαστος διευκρίνισε πως «η ενέργεια που θα μεταφέρεται από την Αίγυπτο δεν θα περισσεύει. Θα διανέμεται και στην Ελλάδα. Ο σχεδιασμός είναι να χρησιμοποιεί η Ελλάδα το 1 γιγαβάτ για ανάγκες ηλεκτρικής κατανάλωσης, το άλλο γιγαβάτ να διοχετευτεί στην ΕΕ και έχουμε πλάνα για το άλλο γιγαβάτ να καταναλωθεί σε παραγωγή πράσινου υδρογόνου ή πράσινων ναυτιλιακών καυσίμων».

Γιώργος Πεχλιβάνογλου: Προτεραιότητες η απανθρακοποίηση των νησιών και έργα αποθήκευσης

Επιπλέον, ο Γενικός Διευθυντής της Eunice Energy Group, Γιώργος Πεχλιβάνογλου, στάθηκε στο κατά πόσο οι ΑΠΕ κυρίως στα νησιά αλλά και η αποθήκευση ενέργειας μπορούν να δώσουν ευκαιρίες για νέες επενδύσεις.

«Η αποθήκευση θα βοηθήσει σίγουρα short term στην είσοδο των ΑΠΕ πολύ πιο δυναμικά στο ηλεκτρικό σύστημα. Οι διασυνδέσεις είναι εξαιρετικά σημαντικές για τα νησιά, αλλά να σκεφτούμε το κομμάτι της ανθεκτικότητας. Οι μπαταρίες στα νησιά είναι αρκετά σημαντικές. Είναι, όμως και το πρόβλημα του νερού – η ανομβρία θα οδηγήσει σε αφαλατώσεις, που θα απαιτήσουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας, οπότε η ενεργειακή θωράκιση των νησιών είναι εξαιρετικά σημαντική», ήταν τα λόγια του.

«Τόσο η αποθήκευση στον ηπειρωτικό χώρο όσο και στα νησιά με έξυπνα συστήματα και έχοντας πάντα κατά νου την ανάγκη των datacenters και της αφαλάτωσης θα πρέπει να είναι στον γενικό σχεδιασμό των κρατικών φορέων και του ιδιωτικού τομέα», πρόσθεσε.

Επίσης, ανέφερε ότι τα νησιά που έχουν προτεραιότητα είναι «τα μη διασυνδεδεμένα, όσα δεν πρόκειται να διασυνδεθούν αλλά και τα νησιά με πολύ μεγάλη μεταβλητότητα στην κατανάλωσή τους λόγω αυξομειώσεων του πληθυσμού τους χειμώνα-καλοκαίρι. Πολλά νησιά (Φούρνοι, Λέρος) έχουν ιδιαίτερα μεγάλο αιολικό δυναμικό αλλά αναπτύσσονται και μεγάλες βιομηχανικές δραστηριότητες εκεί. Ολιστικά πρέπει να το δούμε το θέμα και να επιτρέψουμε στον ιδιωτικό τομέα να κάνει εύκολα επενδύσεις εκεί».

Νικόλαος Λιάπης:  Τα προβλήματα στην υλοποίηση ενεργειακών επενδύσεων

Για τα πρακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η υλοποίηση των ενεργειακών επενδύσεων μίλησε ο Operations Director, Energy Sector της Hill International, Νικόλαος Λιάπης. «Από τους πελάτες μας βλέπουμε ότι τα τελευταία χρόνια έχουμε παγκοσμίως μία πολύ βασική ροπή προς την άμεση ενεργειακή ασφάλεια, κάτι που μεταφράζεται σε μία στροφή σε παραδοσιακά έργα, λ.χ. παραδοσιακές πλατφόρμες εξόρυξης φυσικού αερίου. Παράλληλα, όμως, τα ίδια έργα και οι ίδιοι παίκτες παρακολουθούν την πράσινη μετάβαση».

Προκλήσεις υπάρχουν σε όλη αυτήν την πορεία, είπε ο κ. Λιάπης: «Πόλεμοι, πανδημίες, κλιματική κρίση, καθορίζουν τις αποφάσεις όλων αυτών των κεφαλαίων. Σε παγκόσμιο επίπεδο όμως βλέπουμε ότι ένας κύριος παράγοντας που απασχολεί τα κεφάλαια είναι το δημογραφικό (σ.σ. μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών που αλλάζουν ουσιαστικά τα μοντέλα κατανάλωσης αλλά και τις επενδύσεις που θα γίνουν. Αλλά, έχουν γίνει αλλαγές εδώ και 30 χρόνια. Έχουν ήδη ανασχηματιστεί οι εταιρείες, έχει αλλάξει το χαρτοφυλάκιο».

Ιωάννης Στεφάνου:  Οι προκλήσεις της πράσινης μετάβασης

Επιπρόσθετα, ο Ιωάννης Στεφάνου, Partner, Head Of Energy Sector στην Grant Thornton, σχολίασε τις δυσκολίες της πράσινης μετάβασης.

«Η ενεργειακή μετάβαση είναι μία αναγκαιότητα. Όμως, ο ρυθμός και η ταχύτητα της ενεργειακής μετάβασης είναι μία σύνθετη εξίσωση με πολλές παραμέτρους. Οι επενδύσεις πρέπει να γίνονται κατά βέλτιστο και αποδοτικό τρόπο ώστε οι υποδομές να μην θεωρούνται υποχρησιμοποιημένες ή παρωχημένες γρήγορα», είπε αρχικά.

Κατόπιν, τόνισε: «Η ενεργειακή μετάδοση είχε χτιστεί πάνω σε επιδοτήσεις – αυτή η εποχή πέρασε και όλοι οι παίκτες πρέπει να αρχίσουν να εξοικειώνονται με το ότι οι ΑΠΕ θα συμμετέχουν με όρους της αγοράς στο ενεργειακό μείγμα. Ακόμη, πυλώνας βασικός της πράσινης ανάπτυξης είναι τα δίκτυα. Μεσοσταθμικά, το ανταγωνιστικό σκέλος της ενέργειας θα μειώνεται και το κόστος των δικτύων θα αυξάνεται».

Άλλη πρόκληση, κατά τον κ. Στεφάνου, «είναι ότι ακρογωνιαίος λίθος της πράσινης μετάβασης είναι η ζήτηση ενέργειας. Είχαμε ενεργές πολιτικές για τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης – η σταθερή αύξηση της ζήτησης όμως και ειδικά τις μεσημεριανές ώρες είναι βασικός πυλώνας στήριξης της ενεργειακής μετάβασης. Βασικό, επίσης, είναι και οι διασυνδέσεις. Αν δεν αναπτύξουμε διασυνδέσεις για να εξαγάγουμε μεγάλες ποσότητες ενέργειας στις γειτονικές μας χώρες το ενεργειακό μας σύστημα δεν θα μπορεί να είναι ισορροπημένο. Η ευφυής διαχείριση του ενεργειακού συστήματος είναι βεβαίως μια μεγάλη πρόκληση».

Τέλος, για τον κ. Στεφάνου, «η πράσινη μετάβαση απαιτεί τεράστιες επενδύσεις, μα για να γίνουν χρειάζονται εξειδικευμένοι επιστήμονες, μηχανικοί και εξειδικευμένο εργατικό προσωπικό. Δεν είμαι βέβαιος ότι η Ελλάδα και τα πανεπιστήμιά μας και γενικά ο κλάδος έχουν όλο αυτό το προσωπικό για να στηρίξει και να συντηρήσει όλη αυτήν την ανάπτυξη. Υπάρχει πολύ μεγάλη δυσκολία να βρεθούν εξειδικευμένοι άνθρωποι. Ακόμη, για να εγκατασταθούν τόσες πολλές ΑΠΕ πρέπει να εξετάσουμε ξανά τον χωροταξικό μας σχεδιασμό».

Άγις Μ. Παπαδόπουλος: «Το πιο σημαντικό πρόβλημα, η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού»

Τέλος, ο Πρόεδρος της ΕΥΑΘ, Καθηγητής Άγις Μ. Παπαδόπουλος, ανέλυσε το τι χρειάζεται για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών στον καιρό της κλιματικής κρίσης.

«Η κλιματική κρίση δεν αναδεικνύει μόνο κακοτεχνίες που υπάρχουν. Οι υποδομές μας έχουν σχεδιαστεί με βάση παραδοχές και δεδομένα που πλέον δεν ισχύουν. Δεν υπάρχει υποδομή πουθενά στην Ευρώπη που να μπορεί να αντέξει ό,τι έγινε στη Θεσσαλία ή στη Βαλένθια», είπε αρχικά.

Ειδικά για τη λειψυδρία, τόνισε ότι έχει να κάνει και με τη λειτουργία των (πολύ παλαιών, σε πολλές περιπτώσεις) δικτύων και με τον ψηφιακό μετασχηματισμό μπορούμε τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας των δικτύων και να μειώσουμε τις απώλειες νερού στο μέλλον.

Σύμφωνα με τον κ. Παπαδόπουλο, ωστόσο, «ίσως το πιο σημαντικό πρόβλημα να είναι το ανθρώπινο δυναμικό. Από μεγάλους κατασκευαστές έως μικρούς αναδόχους δημοσίων έργων, όλοι ψάχνουν προσωπικό, κάτι που έχει άμεση επίδραση στην υλοποίηση των έργων. Καθυστερούμε γιατί δεν υπάρχει κόσμος να δουλέψει».

Κλείνοντας, ο κ. Παπαδόπουλος σχολίασε: «Θα χρειαστούμε πολλά χρήματα τις επόμενες δεκαετίες για την πράσινη μετάβαση, αλλά σε μεγάλο βαθμό αυτά θα χρειαζόμασταν ούτως ή άλλως. Το πρόσθετο κόστος για τις ΑΠΕ είναι στην πραγματικότητα αρκετά μικρότερο από όσο παρουσιάζεται στην κοινή γνώμη».

Το συνέδριο συνεχίζεται στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Μπορείτε να παρακολουθήσετε ζωντανά τις εργασίες του στο youtube.

Το συνέδριο στηρίζει ως PlatinumΧορηγός η ΔΕΗ.

Εξειδικευμένα προγράμματα «Εξοικονομώ» για τους κατοίκους των νησιών, έργα ΑΠΕ, ενεργειακές κοινότητες και υπεράκτια αιολικά συγκαταλέγονται μεταξύ των σημαντικών επενδύσεων που προωθεί η ελληνική κυβέρνηση για το «πρασίνισμα» των νησιών και θα υποστηριχθούν με τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία και σε δεύτερη φάση, με κεφάλαια από μεγάλες επιχειρήσεις.

Ο γενικός γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πόρων του ΥΠΕΝ, Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης, μιλώντας το μεσημέρι της Παρασκευής στο συνέδριο της HAEE ανέλυσε την πολιτική του υπουργείου για τα GReco Islands λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ιδιαιτερότητες που παρουσιάζει η γεωμορφολογία της χώρας, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κάτοικοι και την οικονομική διάσταση.

Όπως σημείωσε, στα ελληνικά νησιά υπάρχουν 1,5 εκατ. κάτοικοι και η Ελλάδα εφαρμόζει ένα φιλόδοξο σχέδιο το οποίο έχει ιδεολογική και οικονομική βάση, στοχεύει στην διατήρηση της καλής εικόνας ως τουριστικός προορισμός ο οποίος αναβαθμίζει τα ενεργειακά του συστήματα και στο πλαίσιο αυτό χρηματοδοτούνται μεγάλα έργα υποδομών. Στόχος είναι μέχρι το 2040 όλα τα νησιά να είναι πράσινη και η αρχή έχει ήδη γίνει με πρωτοβουλίες σε μικρά νησιά όπως είναι η Τήλος, η Αστυπάλαια, τα έργα στην Ικαρία, την Σίφνο κλπ.

Με κονδύλια από την ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Ένωση αυτή τη στιγμή στοχοθετούνται τα έργα και οι περιοχές όπου θα γίνουν οι επενδύσεις οι οποίες θα έχουν τέσσερις κατευθύνσεις: να γίνει ακόμη πιο πράσινη η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, να χρηματοδοτηθούν προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης σπιτιών τύπου «Εξοικονομώ» τα οποία θα απευθύνονται μόνο στα νησιά, να αναπτυχθούν περαιτέρω οι ενεργειακές κοινότητες οι οποίες ενδείκνυνται για την διαχείριση της ενέργειας σε περιοχές όπως είναι τα νησιά και να γίνει η αρχή με τα υπεράκτια αιολικά πάρκα.

Ειδικότερα, τα προγράμματα τύπου «Εξοικονομώ» για τα νησιά αναμένεται να δώσουν πιο ριζική λύση στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των κατοίκων οι οποίοι αντιμετωπίζουν όλο και συχνότερα αντίξοες καιρικές συνθήκες ενώ πρέπει να βασίζονται στο ακριβό και βρώμικο μαζούτ.

Περνώντας στη χρήση καθαρής ενέργειας, όπως επεσήμανε ο κ. Αϊβαλιώτης, η αιολική ενέργεια αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο πεδίο και ειδικά τα υπεράκτια αιολικά του Αιγαίου λόγω του πλούσιο συγκριτικά αιολικού δυναμικού. Στο πλαίσιο αυτό, η αρχή των επενδύσεων αναμένεται να γίνει με τη χρηματοδότηση των δύο πρώτων υπεράκτιων αιολικών πάρκων προκειμένου στη συνέχεια να αναλάβει δράση η αγορά.

Την παράταση, κατά δύο μήνες, της δυνατότητας υποβολής αίτησης ένταξης στα προγράμματα: «Εξοικονομώ 2023» και «Εξοικονομώ - Ανακαινίζω για νέους» ανακοίνωσε το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Συγκεκριμένα, ως νέα καταληκτική ημερομηνία υποβολής αιτήσεων από τους δυνητικούς δικαιούχους ορίζεται η 15η Νοεμβρίου 2023 (από την 15η Σεπτεμβρίου 2023, που ήταν η προηγούμενη προθεσμία).
Οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά και υποχρεωτικά, μέσω των επίσημων διαδικτυακών τόπων των προγραμμάτων: https://exoikonomo2023.gov.gr και https://exoikonomoneon.gov.gr αντίστοιχα. Σημειώνεται πως κατά το στάδιο υποβολής της αίτησης δεν απαιτείται προσκόμιση φυσικού φακέλου με δικαιολογητικά. Τα τελευταία, επισυνάπτονται από τον υποψήφιο ηλεκτρονικά.

Από τον Σεπτέμβριο αναμένεται να βγει στον ηλεκτρονικό «αέρα» η πλατφόρμα για το πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Επιχειρώ», το οποίο θα επιδοτεί μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις από τους κλάδους του εμπορίου, των υπηρεσιών και του τουρισμού.

Ειδικά για τις μικρότερες επιχειρήσεις, τόσο από τον δευτερογενή όσο και τον τριτογενή τομέα, οι επιδοτήσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης αποτελούν μονόδρομο, δεδομένης της δυσκολίας πρόσβασης σε χρηματοδότηση για τις απαιτούμενες παρεμβάσεις.

Μάλιστα, οι πολύ μικρές εταιρείες με λιγότερους από δέκα υπαλλήλους και ετήσιο κύκλο εργασιών κάτω των 2 εκατ. ευρώ αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα της ελληνικής οικονομίας. Το περιθώριο βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού τους αποθέματος είναι μεγάλο καθώς περίπου το 65% αφορά κυρίως εμπορικά κτίρια, ξενοδοχεία και ιδιωτικά γραφεία, τα οποία έχουν κατασκευαστεί πριν από το 1980 και σε μικρό βαθμό έχουν ανακαινιστεί.

Το πρόγραμμα για την ενεργειακή αναβάθμιση των επιχειρήσεων χρηματοδοτείται από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ο αρχικός προϋπολογισμός του προέβλεπε 100 εκατ. ευρώ για τους κλάδους Εμπορίου και Υπηρεσιών και 100 εκατ. ευρώ για τον κλάδο του Τουρισμού, αν και, σύμφωνα με πληροφορίες, το συνολικό ποσό ενδέχεται να αυξηθεί με έξτρα κονδύλια από το RePowerEu που μπορεί να φτάσουν και τα 100 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με την προδημοσίευση του Οδηγού του προγράμματος, τον περασμένο Οκτώβριο, θα ενισχύονται έργα επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους κλάδους Εμπορίου και Υπηρεσιών συνολικού προϋπολογισμού επένδυσης έως 100.000 ευρώ και στον κλάδο του Τουρισμού με ύψος επένδυσης από 50.000 ευρώ έως και 500.000 ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι η μονάδα δεν θα ξεπερνά σε δυναμικότητα τις 100 κλίνες. Στα ποσά δεν περιλαμβάνεται ο ΦΠΑ, ο οποίος δεν αποτελεί επιλέξιμη δαπάνη.

Τα ποσοστά ενίσχυσης
Τα ποσοστά ενίσχυσης των επενδυτικών σχεδίων για το σύνολο των επιλέξιμων δαπανών θα είναι 40% για τις μεσαίες επιχειρήσεις και 50% για τις μικρές και μικρομεσαίες. Επίσης για τις υποστηρικτικές δαπάνες (De Minimis), η επιδότηση θα είναι 40% για όλες τις επιχειρήσεις. Θα προβλέπεται επίσης και καταβολή προκαταβολής έως και το 40% της δημόσιας δαπάνης έναντι ισόποσης εγγυητικής επιστολής.

Στις επιλέξιμες δαπάνες, ενδεικτικά, θα περιλαμβάνονται οι επεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης του κτιριακού κελύφους (θερμομόνωση, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης κ.λπ.), του συστήματος φωτισμού (αντικατάσταση με νέας τεχνολογίας ή εγκατάσταση αυτοματισμών μείωσης της κατανάλωσης κ.ά.). Επίσης θα επιχορηγούνται η αντικατάσταση λεβήτων από αντλίες θερμότητας ή των συστημάτων αερισμού, η ενίσχυση της θερμομόνωσης δικτύων διανομής, η αντικατάσταση τερματικών μονάδων από νέες ενεργειακά αποδοτικότερες, η εγκατάσταση συστημάτων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ηλιοθερμικά, φωτοβολταϊκά, μικρές ανεμογεννήτριες και γεωθερμικές αντλίες θερμότητας με γεωεναλλάκτες), μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας κ.λπ.

Επίσης θα χρηματοδοτούνται οι υπηρεσίες ενεργειακού ελεγκτή και επιθεωρητή για την έκδοση Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ), συμβούλου παρακολούθησης και διαχείρισης, η ανάπτυξη και πιστοποίηση συστήματος ενεργειακής διαχείρισης και η εκπόνηση μελετών και ερευνών για την υλοποίηση της έκθεσης αποτελεσμάτων του ενεργειακού ελέγχου.

Επιλέξιμες δαπάνες
Ωστόσο, οι επιλέξιμες επιχορηγούμενες δαπάνες για τις συμβουλευτικές, υποστηρικτικές εργασίες στο σύνολό τους δεν θα μπορούν να υπερβαίνουν το 7% του επιλέξιμου συνολικού προϋπολογισμού του επενδυτικού σχεδίου και σε κάθε περίπτωση τις 30.000 ευρώ. Η τελική επιλεξιμότητα των δαπανών θα συνδέεται άμεσα με την κάλυψη του ενεργειακού στόχου, ο οποίος αφορά την αναβάθμιση της ενεργειακής κατηγορίας των υποδομών (βάσει των ΠΕΑ) τουλάχιστον κατά τρεις ενεργειακές κλάσεις σε σχέση με την υπάρχουσα κατάταξη, ή υποχρεωτικά Β’ κλάση όταν πρόκειται για ριζική ανακαίνιση.

Δεν θα θεωρείται επιλέξιμο επενδυτικό σχέδιο του οποίου οι δαπάνες θα έχουν πραγματοποιηθεί πριν από τον χρόνο έναρξης της επιλεξιμότητας δαπανών. Επίσης, εργασίες που έχουν ξεκινήσει πριν την υποβολή της αίτησης χρηματοδότησης θα έχουν ως αποτέλεσμα την απόρριψή της για το σύνολο της πρότασης. Η διάρκεια υλοποίησης κάθε πρότασης δεν θα μπορεί να υπερβαίνει τους 18 μήνες από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ένταξης της επενδυτικής πρότασης.

https://www.aftodioikisi.gr/epidomata/exoikonomo-epicheiro-erchetai-neo-programma-apo-to-fthinoporo/

Έως τις 15 Σεπτεμβρίου παραμένει ανοιχτό το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» που ξεκίνησε στις 12 Ιουνίου με συνολικό προϋπολογισμό 300 εκατ. ευρώ για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και την υποστήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών.

Τα προγράμματα «Εξοικονομώ» στις διάφορες παραλλαγές που έχουν υλοποιηθεί κατά καιρούς περιλαμβάνονται στις πλέον δημοφιλείς δράσεις καθώς δεκάδες χιλιάδες νοικοκυριά έχουν υποβάλει αιτήσεις και έχουν ενταχθεί σε αυτά προκειμένου να περιορίσουν τις ενεργειακές τους δαπάνες.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΝ, στο πρόγραμμα «Εξοικονομώ – Αυτονομώ» (στο οποίο πρόσφατα δόθηκε η τελευταία παράταση της προθεσμίας υλοποίησης των παρεμβάσεων μέχρι τις 15 Σεπτεμβρίου) υποβλήθηκαν 37.365 αιτήσεις, για την πλειονότητα των οποίων (27.005) τα έργα έχουν ολοκληρωθεί και έχουν εκταμιευθεί οι ενισχύσεις ενώ άλλες 1.000 περίπου βρίσκονται στο στάδιο της έγκρισης εκταμίευσης. Αντίστοιχα για το «Εξοικονομώ 2021» έχουν υποβληθεί 51.720 αιτήσεις που βρίσκονται σε διάφορα στάδια (προκαταβολών επιχορήγησης ή δανείων, σε αναμονή υπογραφής δανειακής σύμβασης κ.α.)

Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου: «Τα προγράμματα «Εξοικονομώ», έχουν εμβληματική θέση ανάμεσα στις δράσεις του ΥΠΕΝ και μετρήσιμα οφέλη τόσο για τα νοικοκυριά που πετυχαίνουν μεγάλη εξοικονόμηση χρημάτων, όσο και για δεκάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και επαγγελματίες, που εμπλέκονται, με τον έναν ή το άλλο τρόπο, στην υλοποίησή τους. Το αποτύπωμα για την κοινωνία, το περιβάλλον και την ποιότητα ζωής στα σπίτια μας, είναι ιδιαίτερα θετικό».

Σε σχέση με το τρέχον πρόγραμμα, υπενθυμίζεται ότι οι βασικές προϋποθέσεις για να κριθεί επιλέξιμη μια κατοικία είναι να:

Υφίσταται νόμιμα.
Μην έχει κριθεί κατεδαφιστέα.
Χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία.
Έχει καταταχθεί βάσει του Πρώτου Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης (Α’ Π.Ε.Α.) σε κατηγορία χαμηλότερη ή ίση της Γ.
Η πρόταση για ενεργειακή αναβάθμιση, πρέπει να εξασφαλίζει υποχρεωτική αναβάθμιση κατά τουλάχιστον τρεις ενεργειακές κατηγορίες, σε σχέση με την κατάταξη στο Α’ ΠΕΑ (και υποχρεωτικά κατ’ ελάχιστον Β’ κατηγορία όταν πρόκειται για ριζική ανακαίνιση), ώστε να εξασφαλίζεται εξοικονόμηση πρωτογενούς ενέργειας σε ποσοστό άνω του 30%.

Οι παρεμβάσεις, που υποβάλλονται με την αίτηση για υπαγωγή στο Πρόγραμμα, προκύπτουν βάσει των συστάσεων του Ενεργειακού Επιθεωρητή και αφορούν αποκλειστικά στις ακόλουθες κατηγορίες επιλέξιμων παρεμβάσεων:

Αντικατάσταση κουφωμάτων
Τοποθέτηση/ αναβάθμιση θερμομόνωσης
Αναβάθμιση συστήματος θέρμανσης/ ψύξης
Σύστημα ζεστού νερού χρήσης (ZNX) με χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)
Λοιπές Παρεμβάσεις Εξοικονόμησης Ενέργειας (Σύστημα διαχείρισης smart home).
Οι προθεσμίες υλοποίησης του προγράμματος έχουν ως εξής: Αιτήσεις υποβάλλονται από την 12η Ιουνίου 2023 ως και την 15η Σεπτεμβρίου 2023.

Μετά το πέρας υποβολής των αιτήσεων και μόνο για τις καταρχήν επιλέξιμες αιτήσεις, θα δίνεται προθεσμία 75 ημερών για την υποβολή Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου/Αυτοτελούς Διηρημένης Ιδιοκτησίας.\

Εγκεκριμένες αιτήσεις για τις οποίες ο αιτών έχει επιλέξει ότι θα προχωρήσει σε υπαγωγή στο Πρόγραμμα με Δάνειο λαμβάνουν προθεσμία 120 ημερών για την έναρξη και ολοκλήρωση της διαδικασίας δανειοδότησης. Εντός της προθεσμίας αυτής θα πρέπει να υποβληθεί σε συνεργαζόμενη τράπεζα και να εγκριθεί αίτηση για δανειοδότηση. Εάν παρέλθει άπρακτο το άνω διάστημα, ο αιτών έχει την επιλογή να προχωρήσει με Ίδια Κεφάλαια.

Σε περίπτωση δανείου, η υπογραφή της δανειακής σύμβασης ολοκληρώνεται έως και 90 ημέρες από την έκδοση της απόφασης Υπαγωγής του έργου.

Εντός 365 ημερών από την Υπαγωγή της αίτησης (συνολική προθεσμία), θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το σύνολο του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου. Όπου προβλέπεται ένσταση, αυτή υποβάλλεται εντός προθεσμίας 10 ημερών.

Οι αιτήσεις χρηματοδότησης υποβάλλονται μόνον ηλεκτρονικά και υποχρεωτικά μέσω του πληροφοριακού συστήματος του επίσημου δικτυακού τόπου του Προγράμματος.

Τα κριτήρια αξιολόγησης των αιτήσεων είναι το ανηγμένο κόστος εξοικονόμησης ενέργειας, το εισόδημα της οικογένειας, οι βαθμοημέρες, η ενεργειακή κλάση της κατοικίας, η παλαιότητα και κοινωνικά κριτήρια (ΑμεΑ, μονογονεϊκή οικογένεια, πολύτεκνοι). Τα ποσοστά ενίσχυσης κλιμακώνονται ανάλογα με το εισόδημα. Ξεκινούν από 40% για ατομικό εισόδημα πάνω από 30.000 ευρώ ή οικογενειακό πάνω από 40.000 ευρώ και φθάνουν στο 75% για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ ή οικογενειακό έως 10.000 ευρώ.

Πηγή: Reporter.gr