Αν δεν εφαρμοστούν τα υφιστάμενα μέτρα και δεν περιοριστεί και άλλο το όριο των συγκεντρώσεων σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, τότε σε λίγες εβδομάδες, τα ελληνικά νησιά θα θυμίζουν τον Πόρο. Τοπικά lockdowns παντού, απότομος τερματισμός της τουριστικής σεζόν, κακοί οιωνοί ενόψει ενός δύσκολου χειμώνα. Χρειάζονται επομένως ακόμη πιο αυστηρά μέτρα και συγκεκριμένα να περιοριστεί το όριο των συγκεντρώσεων σε εσωτερικούς χώρους το πολύ στα 9 άτομα, όπως προτείνει ενόψει του Δεκαπεντάυγουστου, μιλώντας στο liberal.gr, ο διακεκριμένος έλληνας γιατρός- ερευνητής Γιώργος Παυλάκης, ο οποίος εργάζεται στο Μέριλαντ των ΗΠΑ.

Και εξηγεί ότι το ίδιο αυτό αυστηρό όριο πρέπει να ισχύσει για τους τόπους λατρείας, δηλαδή εννέα άτομα με μάσκα στο εσωτερικό της εκκλησίας και οι υπόλοιποι έξω, επίσης με μάσκα, ενώ για τις συγκεντρώσεις σε εξωτερικούς χώρους, όποια δραστηριότητα και αν αφορούν, το όριο δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 50 άτομα.

Εκφράζει τον φόβο ότι η επιδημία θα εξαπλωθεί ούτως ή άλλως τις επόμενες εβδομάδες γιατί πολύ απλά θα πληρώσουμε την χαλαρότητα των δύο τελευταίων μηνών, επαναλαμβάνει αυτό για το οποίο προειδοποιούν και άλλοι ειδικοί, ότι αν δεν προσέξουμε, τότε εύκολα στην Ελλάδα μπορεί να φτάσουμε στα 1.000 κρούσματα την ημέρα και ότι ο Αύγουστος θα κρίνει αν η χώρα θα αντέξει το χειμώνα. Πρέπει και οι επιχειρηματίες αλλά και όλοι οι υπεύθυνοι που κάνουν τα στραβά ματιά στις παραβάσεις, όπως λέει, να αναλογιστούν πως θα διατηρήσουν την τουριστική σαιζόν τέλος Αυγούστου και τον Σεπτέμβριο αν όλα τα ελληνικά νησιά φτάσουν να μοιάζουν σε λίγο στον Πόρο. Ίσως είναι προτιμότερη μια οικονομική θυσία τώρα, παρά να πληρώσουμε τον Αύγουστο ακριβά όλοι μαζί τον χειμώνα.

Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη:

– Αρκετοί ειδικοί κρούουν όλο και πιο έντονα το καμπανάκι του κινδύνου ότι στην Ελλάδα, εφόσον δεν πειθαρχήσουμε στα μέτρα και δεν λάβουμε ακόμη πιο αυστηρά, βρισκόμαστε πλέον στα όρια του κακού σεναρίου, προειδοποιώντας για πολύ δύσκολες καταστάσεις. Δηλαδή τέτοιες όπου τα 150 κρούσματα την ημέρα θα φτάσουν να είναι 1.000 τον Σεπτέμβριο, με πολλά άτομα να καταλήγουν σε ΜΕΘ και το ΕΣΥ να δυσκολεύεται να διαχειριστεί την πανδημία. Συμμερίζεστε αυτή την εκτίμηση;

Τρόμαξα την προηγουμένη περίοδο, όταν είδα κυβερνητικούς υπευθύνους σε νυχτερινή έξοδο χωρίς μάσκα, και άλλους να ξεσαλώνουν στα πανηγύρια. Το τέλειο παράδειγμα που ξέρω από υπεύθυνα δημόσια πρόσωπα (θα πρέπει να υπάρχουν και άλλοι) είναι ο κ. Τσιόδρας, και μπράβο του. Έπρεπε όλοι οι υπεύθυνοι να είναι πιο προσεκτικοί γιατί χρησιμεύουν ως παράδειγμα και σαν δικαιολογία.

Αυτή η συμπεριφορά, αθέλητα έδωσε την άδεια στον κόσμο να χαλαρώσει πολύ γρήγορα. Πρόωρη χαλάρωση οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αναζωπύρωση της επιδημίας γιατί ο ιός είναι παντού και είναι ζήτημα χρόνου να ξαναφουντώσει. Είναι σαν πυρκαγιά που μπλοκαρίστηκε, αλλά σιγοκαίει σε πευκοδάσος και τις δίνεις την ευκαιρία να ξαναφουντώσει. Όσους πυροσβέστες και να είχες αφιερώσει την προηγούμενη βδομάδα δεν έχουν πια σημασία, εκτός και αν στο μεταξύ έφτιαξες αντιπυρικές ζώνες.

Για πολλούς από μας, λοιπόν, δεν ήταν ανάγκη να δούμε τα επιστημονικά δεδομένα για να προβλέψουμε τι θα γίνει. Το καμπανάκι του κινδύνου ηχούσε πριν ένα μήνα. Τώρα είναι ο ιός που φωνάζει. Ακόμα και με καραντίνες, για τις επόμενες βδομάδες η επιδημία θα επεκτείνεται γιατί οι μετρήσεις αντανακλούν το παρελθόν. Ακόμα και με τα παρόντα μετρά, που θα πάρει εβδομάδες να αποτυπωθούν στους δείκτες, η Ελλάδα μπορεί εύκολα να πιάσει τις 1000 μολύνσεις την ήμερα. Αυτό δεν είναι απίθανο ή εκφοβιστικό, έγινε στο Ισραήλ και σε άλλα μέρη.

Το κακό σενάριο είναι ότι η επιδημία θα ξεφύγει τον Αύγουστο και η αύξηση στις μολύνσεις από ‘δω και πέρα θα είναι εκθετική, που σημαίνει ότι κάθε λίγες μέρες η εβδομάδες θα διπλασιάζεται. Είναι ελπίζω νωρίς να αποφασίσουμε για το κακό σενάριο, αλλά το συζητάμε για να μην το ζήσουμε.

– Είναι τόσο κρίσιμη η επόμενη εβδομάδα, αυτή του Δεκαπενταύγουστου και γιατί;

Το Πάσχα η Ελλάδα τη γλίτωσε λόγω μέτρων και λόγω «πρότερου εντίμου βίου», επειδή δηλαδή τα κρούσματα στην κοινότητα εκείνη την περίοδο ήταν πολύ χαμηλά. Το ίδιο έγινε και μετά την απαράδεκτη (σε ένταση και ταχύτητα) χαλάρωση των μέτρων από τον Ιούνιο. Υπήρχαν πολύ λίγα κρούσματα, και οι αταξίες έμειναν ατιμώρητες. Τώρα ο μηνάς του μέλιτος τελείωσε, και κάθε απροσεξία μπορεί να πληρωθεί ακριβά.

Ό,τι αποσοβήθηκε το Πάσχα, μπορεί να συμβεί το μεσοκαλόκαιρο με τις συμπεριφορές του Δεκαπενταύγουστου. Συνωστισμός σε εκκλησίες και πανηγύρια με νέους, γέρους και παιδιά, όλους μαζί να απολαμβάνουν τις ελληνικές ομορφιές και την κοινωνική ζωή που μας ανανεώνει, θα είναι φέτος δηλητήριο αντί για βάλσαμο.

Πιστεύω λοιπόν ότι ο Αύγουστος θα κρίνει πολλά, και θα δείξει αν θα αντέξει η Ελλάδα το χειμώνα.

– Πάντως η κυβέρνηση απαγόρευσε ως τα τέλη Αυγούστου τις λιτανείες, τα πανηγύρια και τους όρθιους σε μπαρ και κλαμπ. Χωρίς όμως ισχυρή αστυνόμευση και επιβολή τσουχτερών προστίμων είναι αρκετά τα μέτρα αυτά;

Όλα τα μέτρα της κυβέρνησης είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Αλλά ο ιός δεν ξεχωρίζει καθιστούς και όρθιους. Μεταδίδεται αερογενώς, από αναπνοή σε αναπνοή. Το φωνάζω από το Μάρτιο, (δεν αρκούν τα πλυμένα χέρια, φτιάξτε και φορέστε μάσκες), ξέροντας και όντας τρομοκρατημένος από τα πρώτα αποτελέσματα για υπέρ-μεταδότες στην Κορέα και Σιγκαπούρη, που έδειξαν ότι ένας υπερμεταδότης χωρίς συμπτώματα μπορεί να μολύνει 200 μέσα σε μια εκκλησία ή σε ένα μπαρ.

Τώρα τελικά έγινε και στην Ελλάδα με τους γάμους. Αν υπάρχουν εθελοτυφλούντες που πιστεύουν ακόμα στο ελληνικό DNA, για να αποφύγουν τον ιό, οι αποδείξεις είναι εδώ. Οι υπερμεταδόσεις μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, φυσικά, με λίγο πιο προσεκτική συμπεριφορά, αλλά οι άνθρωποι δεν μαθαίνουν από τα παθήματα των άλλων.

Πολλοί δεν μαθαίνουν ούτε καν από τα δικά τους παθήματα. Γι’ αυτούς τους λόγους μια σοβαρή πολιτεία δεν μπορεί να βασίζεται μόνο στην πειθαρχική συμπεριφορά των υπεύθυνων και πληροφορημένων πολιτών. Χρειάζεται επιβολή, γιατί οι πράξεις λίγων μπορεί να αναζωπυρώσουν την επιδημία και να καταστρέψουν τις προσπάθειες της κοινωνίας.

Δεν χρειάζεσαι πολλούς εμπρηστές για να κάψεις το δάσος. Η κυβέρνηση σωστά ανακοίνωσε μετρά επιβολής, τώρα πρέπει να τα εφαρμόσει, πριν γελοιοποιηθούν και αχρηστευτούν. Η τεράστια πλειοψηφία της κοινωνίας θα είναι με την κυβέρνηση, και στο τέλος θα επιβραβεύσει το καλό αποτέλεσμα.

– Εκτιμάτε ότι μπορεί να χρειαστούν ακόμη πιο αυστηρά μέτρα; Όπως π.χ. να απαγορευτούν πλήρως για μερικές εβδομάδες οι κοινωνικές εκδηλώσεις όπως βαφτίσια και γάμοι ή ακόμη και να κλείσουν τα μπαρ και τα κλαμπ;

Φυσικά και πρέπει να απαγορευτούν συγκεντρώσεις πάνω από ορισμένο αριθμό ατόμων παντού. Σε εσωτερικούς χώρους, παντού, όχι πάνω από 9 άτομα. Μάσκα υποχρεωτική. Δυστυχώς, σε μέρη σαν τα εστιατόρια και τα μπαρ, δύσκολο να φας και να πιεις με μάσκα. Εγώ φοβάμαι τα εστιατόρια πολύ περισσότερο από μια πτήση με μάσκα σε αεροπλάνο. Δεν έχω μαγική λύση, η κατάσταση είναι πολύ άσχημη για εστιατόρια και μπαρ, η κυβέρνηση πρέπει να σκεφτεί κατάλληλα μετρά ενίσχυσης αυτόν των επιχειρήσεων.

Οι τόποι λατρείας είναι εσωτερικοί χώροι, οπότε για λειτουργίες ο κάνονας είναι 9 μέσα στην εκκλησία με μάσκα και οι υπόλοιποι έξω με μάσκα. Οι παπάδες μας έχουν μεγάφωνα που ακούγονται και έξω από το χωρίο, και ο Θεός είναι παντού.

Πρέπει να εκμεταλλευτούμε το ελληνικό καλοκαίρι του έξω. Φυσικά και πρέπει να απαγορευτούν άμεσα γάμοι και βαφτίσεις αν συνοδεύονται από συγκεντρώσεις πάνω από 9 άτομα σε εσωτερικούς χώρους. Μια εξαιρετική ιδέα έριξε πρόσφατα ο κ. Σύψας, νομίζω, προτείνοντας στους μελλονύμφους να κάνουν το πάρτη του γάμου στα βαφτίσια!

Για τους εξωτερικούς χώρους συγκεντρώσεις πάλι με μάσκα, το όριο μπορεί να είναι ίσως 50 άτομα, αλλά οι κανόνες απόστασης πρέπει να ακολουθούνται. Μπορεί να υπάρχει διαφοροποίηση σε μέρη με χαμηλή ένταση επιδημίας, αλλά η Αττική και η Βόρεια Ελλάδα ίσως έχουν ξεφύγει και χρειάζονται άμεσα διόρθωση με επιβολή μέτρων.

Τελικά, πρέπει και οι επιχειρηματίες και όλοι οι υπεύθυνοι που κάνουν τα στραβά μάτια στις παραβάσεις, να αναλογιστούν πως θα διατηρήσουν την τουριστική σαιζόν τέλος Αυγούστου και Σεπτέμβριο αν όλα τα ελληνικά νησιά μοιάζουν σε λίγο στον Πόρο με lockdown. Θα είναι καταστροφή και για το μέλλον, που μπορεί να αποφευχθεί μερικώς, αν δράσουν όλοι σήμερα. Το χειρότερο, πρέπει να σκεφτούν πώς θα βγει ο χειμώνας. Ίσως είναι προτιμότερη μια οικονομική θυσία τώρα.

– Σε κάθε περίπτωση, με βάση την μέχρι τώρα εξέλιξη των κρουσμάτων και τα μέτρα που έχουν ληφθεί, πιο θα λέγατε ότι είναι το πιο πιθανό σενάριο ως προς την προοπτική της πανδημίας στην Ελλάδα;

Ανέφερα το κακό σενάριο παραπάνω. Εκτίναξη των μολύνσεων και μαύρος χειμώνας με διάλυση του συστήματος υγείας. Είμαι ακόμα αισιόδοξος ότι υπάρχουν λίγες μέρες για αλλαγή συμπεριφοράς και επιβολή μέτρων. Το βασίζω στην προηγούμενη συμπεριφορά των Ελλήνων που φοβήθηκαν και μαζεύτηκαν την άνοιξη. Αν το ξανακάνουν, υπάρχει ελπίδα.

Ξέρω ότι λόγω κόπωσης και συνήθειας, θα είναι πιο δύσκολο τώρα από την Άνοιξη. Το κάλο σενάριο είναι ότι η άμεση τροποποίηση συμπεριφοράς θα οδηγήσει στην κορύφωση του παρόντος κύματος της επιδημίας σε λιγότερα από 1000 κρούσματα την ήμερα. Αν αυτά τα κρούσματα πέσουν πάλι σε 10-20 την ήμερα, υπάρχει ελπίδα για ένα ήπιο χειμώνα με μισο-ανοιχτή την κοινωνία, την οικονομία και τα σχολειά.

Αυτά που παραθέτω είναι λίγο σχηματικά, γιατί η κυβέρνηση πρέπει να κάνει και πολλά άλλα, να εντατικοποιήσει ακόμα περισσότερο τα τεστ, να θωρακίσει νοσοκομεία και σχολειά, κ.λπ. Πολλά θα εξαρτηθούν από την ετοιμότητα του κρατικού μηχανισμού για την εκπόνηση στρατηγικής και τακτικής, και από την συμμόρφωση των πολιτών.

Μέρος της αισιοδοξίας μου προέρχεται και από την διαπίστωση ότι η κυβέρνηση ακούει τους ειδικούς και ότι οι ομάδες ειδικών έκαναν έως τώρα εξαίρετη πράγματι, δουλειά, μιλάνε λίγο και δουλεύουν πολύ και σωστά. Τα λίγα λαθάκια, όπως με τις μάσκες, δεν είναι δικά τους, οφείλονται και στην παγκόσμια κατάσταση της γνώσης για την επιδημία. Πάντως η ελπίδα μου ότι η Ελλάδα θα τα πάει τόσο καλά όσο η Κορέα, δεν ευοδώθηκε, αν και έφτασε κοντά!

Αρκετοί αντιμετωπίζουν την πανδημία ως μια παρένθεση. Θεωρούν ότι σε λίγους μήνες από σήμερα τα πάντα θα έχουν επιστρέψει εκεί όπου βρίσκονταν στα τέλη του 2019. Συμφωνείτε; Ή μήπως είναι τόσες οι αλλαγές που έφερε και θα φέρει στην καθημερινότητά μας, ώστε είμαστε απλά στην αρχή μιας νέας εποχής;

Ας βγάλουμε το χειμώνα και βλέπουμε! Θα πάρει αρκετό χρόνο να βρούμε μια νέα ισορροπία. Ο ιός έδειξε αδυναμίες και ασθένειες του παγκοσμίου συστήματος που θα πρέπει να διορθωθούν μακροπρόθεσμα. Είχα πει ότι η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα σε κίνδυνο λόγω τουρισμού και ναυτιλίας που θα επιτείνουν την έλλειψη ελευθερίας ελιγμών των κυβερνώντων. Αυτό σε συνδυασμό με την εθνική κρίση δημιουργούν μια νέα κατάσταση. Θα έλεγα ότι είναι μεγάλη κουβέντα, άλλα είμαστε στην αρχή μιας νέας εποχής.

* Ο Γιώργος Παυλάκης είναι γιατρός-ερευνητής Μεριλαντ, ΗΠΑ, επικεφαλής του τμήματος Ανθρώπινων Ρετροϊών στο Εθνικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ για τον καρκίνο.

Πηγή: https://www.liberal.gr/