Όσο και αν στολίζουν το τραπέζι μας και δίνουν μια γιορτινή νότα, οι χρωματιστές χαρτοπετσέτες ενέχουν σοβαρό κίνδυνο για την υγεία μας. Σύμφωνα με στοιχεία που παρέχονται από την European Printing Ink Association, σχεδόν 5.000 ουσίες χρησιμοποιούνται στα μελάνια εκτύπωσης. Εκτός εάν έχουν ληφθεί ειδικά μέτρα, τα μελάνια εκτύπωσης περιέχουν ουσίες που μπορούν να μεταφερθούν στα τρόφιμα και να καταλήξουν στον ανθρώπινο οργανισμό.
Οι πρωτογενείς αρωματικές αμίνες (PAA) είναι μια ομάδα χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή ορισμένων μελανιών εκτύπωσης. Πολλά από αυτά είναι καρκινογόνα και μπορούν να παραμείνουν ως υπολείμματα στα τελικά μελάνια. Εάν αυτά τα μελάνια χρησιμοποιούνται σε υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα – όπως χαρτοπετσέτες ή σακούλες αρτοποιίας – τα PAA ενδέχεται να διαρρεύσουν στα τρόφιμα.
Ο χαρακτηρισμός “πρωτογενείς αρωματικές αμίνες (PAA)” περιγράφει μια ομάδα χημικών ενώσεων των οποίων ο απλούστερος εκπρόσωπος είναι το αμινοβενζόλιο, το οποίο είναι επίσης γνωστό ως ανιλίνη. Τα PAA είναι ουσίες που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ορισμένων χρωστικών – για παράδειγμα των λεγόμενων αζωχρωστικών. Μπορεί να επηρεαστεί η χρωματική γκάμα κίτρινου – πορτοκαλί – κόκκινου.
Κατά καιρούς έχουν ανακληθεί διάφορα προϊόντα κουζίνας με επικίνδυνα PAA ενώ μελέτη του 2016 από το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής της ΕΕ η οποία ανέλυσε τις χρωματιστές χαρτοπετσέτες που αγοράστηκαν στην ευρωπαϊκή αγορά, διαπίστωσε ότι οι ποσότητες των PAA που εκπλύθηκαν από ορισμένες χαρτοπετσέτες ήταν εκπληκτικά υψηλές. Για επτά χαρτοπετσέτες, η συνολική συγκέντρωση που ξεπλύθηκε ξεπέρασε το αποδεκτό επίπεδο που επιτρέπεται σε πλαστικές συσκευασίες, με πάνω από 0,01 χιλιοστόγραμμα ανά κιλό (mg/kg) τροφής. Τα υψηλότερα επίπεδα βρέθηκαν σε κόκκινες, πολύχρωμες, κίτρινες και πορτοκαλί χαρτοπετσέτες.
Πώς μεταφέρεται το PAA στο φαγητό;
Όταν χρησιμοποιούνται τυπωμένες χαρτοπετσέτες για το σερβίρισμα ή το τύλιγμα φαγητού, η τυπωμένη επιφάνεια μπορεί να έρχεται σε επαφή με το φαγητό, επιτρέποντας έτσι τη μεταφορά των συστατικών του μελανιού εκτύπωσης. Το ίδιο ισχύει εάν τα τρόφιμα διατηρούνται σε χάρτινες συσκευασίες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Ποιους κινδύνους για την υγεία εγκυμονεί το PAA για τους καταναλωτές;
Πρέπει να δοθεί προσοχή στην καρκινογόνο δράση πολλών ουσιών PAA, καθώς είναι γνωστά καρκινογόνα για τον άνθρωπο. Άλλα θεωρούνται δυνητικά καρκινογόνα για τον άνθρωπο με βάση μελέτες που περιλαμβάνουν δοκιμές σε ζώα. Σε πολύχρωμες τυπωμένες χαρτοπετσέτες και σακούλες αρτοποιίας, καθώς και σε άλλα υλικά που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, πολλά PAA μπορεί να αποτελέσουν κίνδυνο για την υγεία εάν μεταφερθούν στο φαγητό. Βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών, πρέπει να υποτεθεί ότι δεν αναμένεται επικίνδυνη για την υγεία μεταφορά του PAA μετά από σύντομη επαφή με το δέρμα και τη βλεννογόνο μεμβράνη (χείλη).
Οι συστάσεις της BfR για την αποφυγή της μεταφοράς του PAA από τις αζωχρωστικές σε τρόφιμα απευθύνονται κυρίως σε διαχειριστικές αρχές και κατασκευαστές.
Πηγή: cibum