Συζητήθηκε στη Βουλή η Επίκαιρη Ερώτηση του Αντιπροέδρου της, βουλευτή Δωδεκανήσου Δημήτρη Κρεμαστινού προς τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού για την επαπειλούμενη εμπλοκή που προκαλείται στην αξιοποίηση της περιοχής Αφάντου Ρόδου από την πρόσφατη υπουργική απόφαση για την αναοριοθέτηση του αρχαιολογικού χώρου.

Ο Δημήτρης Κρεμαστινός ζήτησε από τον Υπουργό να τεκμηριώσει και να εγγυηθεί προς την τοπική κοινωνία ότι η αναοριοθέτηση δεν εμποδίζει σε τίποτα το πλαίσιο επενδύσεων στην περιοχή. Ο Υπουργός Πολιτισμού διαβεβαίωσε τον Αντιπρόεδρο Κρεμαστινό σχετικά με τη μη επιβάρυνση της επενδυτικής δυνατότητας από την υπουργική απόφαση. Λόγω της σοβαρότητας του θέματος, στο κλείσιμο της συζήτησης παρενέβη από την Έδρα της Ολομέλειας και ο προεδρεύων Αντιπρόεδρος Νικήτας Κακλαμάνης παροτρύνοντας τον Υπουργό Πολιτισμού να επισημοποιήσει τις προθέσεις του σε μια νέα Υπουργική Απόφαση ώστε να κατοχυρωθεί η θετική εξέλιξη της υπόθεσης.

Ακολουθεί η πλήρης συζήτηση:
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΣ (ΣΤ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Κύριε Πρόεδρε, είναι αλήθεια ότι είχε την καλοσύνη ο Υπουργός κ. Μπαλτάς να με ενημερώσει επί των θέσεων και των απόψεων που εκφράζει η απόφαση αυτή της αναοριοθέτησης. 

Εγώ προσπάθησα με τη σειρά μου να καθησυχάσω ανησυχίες. Δυστυχώς, όμως, η τοπική κοινωνία δεν καθησύχασε. Οι τοπικοί παράγοντες, οι φορείς και όλοι οι ενδιαφερόμενοι προέταξαν το ερώτημα «Γιατί τώρα η αναοριοθέτηση;» και κυρίως το συνέδεσαν με το θέμα της Cosco, ότι δηλαδή η εμπλοκή της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είναι μια προσπάθεια ακυρώσεως της επένδυσης εκείνης της περιοχής. Αυτό ήταν το θέμα. Και εξ αυτού του λόγου δημιουργήθηκε όλη η ιστορία.
Εκείνο το οποίο ισχυρίζονται οι ανησυχούντες είναι ότι τα μέχρι τώρα ευρήματα δεν είναι τόσο πολύ εντυπωσιακά για να δικαιολογήσουν την αναοριοθέτηση.
Με την ερώτησή μου, λοιπόν, αυτή θα ήθελα να καθησυχάσετε τις ανησυχίες αυτές με όλους τους τρόπους γιατί οι επενδυτές έχουν δηλώσει ότι θα αποσύρουν την επένδυση εάν η Αρχαιολογική Υπηρεσία με οποιονδήποτε τρόπο εμπλακεί και τους καθυστερήσει την επένδυση. Υπό την έννοια, λοιπόν, αυτή θα παρακαλούσα να καθησυχάσετε με κάποια απόφαση: είτε με νέα απόφαση ή ενδεχομένως με μεταβολή της επίμαχης Υπουργικής Απόφασης ή ακόμα και με απόσυρση, γιατί εάν τα πράγματα μείνουν έτσι είναι βέβαιο ότι μάλλον το ενδιαφέρον των επενδυτών θα είναι μειωμένο.
Ευχαριστώ.

ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΜΠΑΛΤΑΣ (Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού):
Ευχαριστώ, κύριε Κρεμαστινέ, για την ερώτησή σας, γιατί μας δίνεται η ευκαιρία να ξεκαθαρίσουμε με τον επισημότερο δυνατό τρόπο διάφορα πράγματα.
Το πρώτο είναι ο τρόπος που διεξάγεται ο δημόσιος διάλογος, όπου σε κάποιο θέμα, χωρίς να έχει μελετηθεί τι ακριβώς σημαίνει και υπό ποιους όρους γίνεται η τάδε ή δείνα απόφαση, αναδεικνύεται κάτι σε εφημερίδες, εξάπτονται τα πνεύματα και φτιάχνεται ένα ολόκληρο κλίμα που εμποδίζει τη νηφάλια αποτίμηση τού τι πραγματικά έγινε και τι πραγματικά επιπτώσεις έχει η οποιαδήποτε υπουργική ή άλλη απόφαση. Το ίδιο έγινε και εδώ.
Να το πω πάρα πολύ συγκεκριμένα: Η κήρυξη αρχαιολογικού χώρου είναι τελείως διακριτό πράγμα από την κήρυξη αρχαιολογικών ζωνών που έχουν όρους όσον αφορά τη δόμηση. Ξέρετε, η αρχαιολογική ζώνη Α΄ απαγορεύει τη δόμηση, η αρχαιολογική ζώνη Β΄ την επιτρέπει υπό όρους, η αρχαιολογική ζώνη Γ΄ είναι εκτός όρων τέτοιου τύπου. Η κήρυξη αρχαιολογικού χώρου, όμως, δεν αφορά αυτή καθαυτή τη δόμηση. Αυτό είναι το πρώτο.
Δεύτερον, η διαδικασία της επένδυσης στηρίχθηκε σε μία προηγούμενη απόφαση του ΕΣΧΑΔΑ, του Ειδικού Σχεδίου για την Ανάπτυξη Ακινήτων του Δημοσίου, όπου οι όροι εκεί είναι ακριβώς οι ίδιοι με τους όρους της κήρυξης του αρχαιολογικού χώρου. Άρα, ούτε από εκεί υπάρχει κανένα πρόβλημα.

Σε σχέση με το όλο οικόπεδο της Αφάντου και το ενδιαφέρον των δύο επενδυτών, ήταν μια εξαιρετικά βιαστική και άνευ ετέρου διαδικασία όπου πέρασε από ιδιοκτησία του ΕΟΤ σε ιδιοκτησία του ΤΑΙΠΕΔ, στις προηγούμενες κυβερνήσεις, με έναν πολύ περίεργο τρόπο. Διότι στη διαδικασία αυτής της μεταβίβασης αρχαιολογική ζώνη Α΄, που ανήκει εκ του Συντάγματος στο Δημόσιο και δεν μπορεί να πωληθεί ή να παραχωρηθεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο, θεωρήθηκε ότι περνάει στο ΤΑΙΠΕΔ και μπορεί να πωληθεί. Αυτό έφτιαξε ένα ολόκληρο νομικό κομφούζιο το τελευταίο χρονικό διάστημα. Το λύσαμε αυτό σε πρώτο χρόνο στο Υπουργείο, λέγοντας ότι απλώς εάν επιστραφεί ο αρχαιολογικός χώρος, που υποτίθεται ότι έχει πωληθεί, στην κυριότητα του Δημοσίου δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα και μπορεί να προχωρήσει η επένδυση. Το τελευταίο επεισόδιο στο σίριαλ είναι ακριβώς αυτή εδώ η ιστορία με την κήρυξη του αρχαιολογικού χώρου.
Για να σας το πω πιο απλά, η Αθήνα, γύρω μας εδώ και μέχρι τους Αμπελοκήπους και παραπέρα, είναι αρχαιολογικός χώρος κηρυγμένος. Αυτό δεν εμποδίζει σε τίποτα την οικοδόμηση κτηρίων, ξενοδοχείων κ.ο.κ. Ούτε στην Αφάντου Ρόδου η κήρυξη αυτή εμποδίζει τη δόμηση οποιουδήποτε κτηρίου που προφανώς τηρεί τις γενικότερες προδιαγραφές για τα κτήρια.
Άρα, δεν υπάρχει κανενός είδους φρένο στη διαδικασία επένδυσης εκεί. Ο θόρυβος είναι εκ του περισσού και άνευ νοήματος. Η επένδυση μπορεί να προχωρήσει σε ό,τι αφορά το Υπουργείο Πολιτισμού χωρίς να τίθεται, επαναλαμβάνω, κανένας καινούριος όρος σε σχέση με το ΕΣΧΑΔΑ και τι είχε γίνει τότε.

Απλώς, να το διευκρινίσουμε και αυτό, η κήρυξη αυτή είναι κάποια επισημοποίηση ότι σε ολόκληρη αυτήν την περιοχή υπάρχουν ενδεχομένως ενδιαφέροντα, από κάθε άποψη, αρχαιολογικά ευρήματα. Και πιστέψτε με, υπάρχουν τέτοια για ολόκληρη αυτήν την περιοχή. Αυτό σημαίνει απλώς ότι η Αρχαιολογική Υπηρεσία έχει μεγαλύτερη μέριμνα σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των οικοδομικών διαδικασιών και τίποτα παραπάνω, όπως θα είχε ιδιαίτερη μέριμνα αν χτίζαμε εάν ξενοδοχείο κάπου εδώ δίπλα χωρίς ούτε εκεί να υπάρχει κανενός είδους πρόβλημα.

Με αυτήν την έννοια, λοιπόν, όλος ο θόρυβος που έγινε είναι θόρυβος που δεν αφορά το Υπουργείο Πολιτισμού. Το Υπουργείο Πολιτισμού έκανε ό,τι μπορούσε, για να βοηθήσει την επένδυση και στις προηγούμενες φάσεις, σε συνεργασία και με το ΤΑΙΠΕΔ και με το Υπουργείο Τουρισμού και άρα, ο θόρυβος που δημιουργήθηκε κάποια στιγμή είναι θόρυβος δημοσιογραφικός, που λέει να βρούμε μια ευκαιρία να βαρέσουμε εδώ ή εκεί, χωρίς να ψάχνει κανείς να βρει ποιο είναι το πραγματικό περιεχόμενο της α΄ ή της β΄ απόφασης.
Ευχαριστώ πολύ.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΣ (ΣΤ΄ Αντιπρόεδρος της Βουλής): Χαίρομαι που επαναλάβατε αυτό που πρωτίστως είχαμε συζητήσει, αλλά στην πράξη θέλω να ακουστεί ξεκάθαρα ότι η αναοριοθέτηση δεν αλλάζει τίποτα από τη μη αναοριοθέτηση. Δηλαδή, εάν ένας πάρει την επένδυση και κτίζει, θα έχει τις ίδιες αναστολές που θα είχε, όταν δεν υπήρχε η αναοριοθέτηση. Αυτό το πράγμα πρέπει να το ξεκαθαρίσετε έστω και με μία δεύτερη ανακοίνωση, γιατί προφανώς δεν έχει περάσει.
Είναι πάρα πολύ βασικό και σημαντικό να λέμε ότι η όλη ιστορία έχει μόνο ακαδημαϊκό χαρακτήρα. Διότι, εάν έχει ακαδημαϊκό χαρακτήρα, δεν νομίζω ότι υπάρχει και θέμα να συζητούμε. Εάν, όμως, αφήνει έστω και μία σκιά ή ένα σύννεφο ότι μπορεί οι επενδυτές κατά κάποιον τρόπο να επιτύχουν καλύτερους όρους, γιατί θα πουν ότι «επενδύουμε σε μία περιοχή η οποία είναι επικίνδυνη από πλευράς επενδύσεως», τότε αυτό πράγματι είναι ένα πρόβλημα. Γι’ αυτό είπα και στην πρωτολογία μου ότι το συνδύασαν όσοι το συνδύασαν με πονηρές σκέψεις, όπως ακριβώς συνέβη με το θέμα της Cosco, που προφανώς δεν νομίζω ότι έχει σχέση η Cosco με αυτό το θέμα.
Κατά συνέπεια -και αυτό είναι και το νόημα της δικής μου ερωτήσεως- περιμένουν από το Υπουργείο και από εσάς προσωπικά αυτό που βγαίνει τώρα από τη συζήτησή μας να διατυπωθεί εμπράκτως, δηλαδή να λεχθεί σ’ αυτούς τους ανθρώπους ότι δεν έχει τίποτα αλλάξει από τη λέξη «αναοριοθέτηση» σε σχέση με αυτό που υπήρχε μέχρι τώρα και ότι ισχύει αυτό, όπως είναι η περιοχή των Αθηνών ή της Ακρόπολης ή οτιδήποτε άλλο. Αυτό είναι σημαντικό και θα σας παρακαλούσα να εκφραστεί.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικήτας Κακλαμάνης): Κύριε Υπουργέ, έχετε τον λόγο.
ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΜΠΑΛΤΑΣ (Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού): Προς αυτήν την κατεύθυνση, λοιπόν, κύριε Κρεμαστινέ, συμφωνώντας μαζί σας ότι ενδεχομένως υπάρχουν ακόμη σύννεφα στον ορίζοντα, καταθέτω στα Πρακτικά την ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού της 25ης Απριλίου που εξηγεί το θέμα αναλυτικά, όπως καταθέτω επίσης μία συνέντευξη της κ. Βλαζάκη, της Γενικής Γραμματέως του Υπουργείου, που είναι στην ίδια ακριβώς κατεύθυνση, ώστε να υπάρχουν στα Πρακτικά οι διευκρινίσεις που ζητάτε.
(Στο σημείο αυτό ο Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδης Μπαλτάς καταθέτει για τα Πρακτικά τα προαναφερθέντα έγγραφα, τα οποία βρίσκονται στο αρχείο του Τμήματος Γραμματείας της Διεύθυνσης Στενογραφίας και Πρακτικών της Βουλής)
Το δεύτερο που θα ήθελα να πω στον χρόνο της δευτερολογίας μου είναι -και θα συμφωνήσετε μαζί μου, το λέτε και στην ερώτησή σας- ότι προφανώς όλοι ενδιαφερόμαστε εξίσου και για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και για τη σχέση αυτής της πολιτιστικής κληρονομιάς με τους όρους ουσιαστικής και ζωογόνου ανάπτυξης -εάν επιτρέπεται ο όρος- και με την ανάγκη επενδύσεων, για να προωθηθεί η ανάπτυξη. Εκεί νομίζω ότι δεν υπάρχει καμία ουσιαστική διαφωνία στο γενικό επίπεδο.
Θα συμφωνήσετε, επίσης, μαζί μου ότι σε κάθε συγκεκριμένο ζήτημα που τίθεται κάποιες φορές η απόφαση προς τα πού γέρνει η πολιτική για το συγκεκριμένο θέμα την κάθε φορά δεν είναι πάντα απλό και πρέπει να εξετάζεται συγκεκριμένα ανά περίπτωση. Είδατε, παραδείγματος χάρη, τι έγινε με το Μετρό στη Θεσσαλονίκη, όπου εκεί τα αρχαία ήταν τόσο σημαντικά, ώστε έπρεπε αυτά να μείνουν στη θέση τους. Χωρίς να ανοίξει μύτη εκεί, εάν επιτρέπεται ο όρος, έγινε αυτό. Καθυστέρησε ολίγον η επέκταση του Μετρό, αλλά όλοι στο τέλος θα χαρούν με το τελικό αποτέλεσμα.

Στην Αφάντου είναι άλλο το πρόβλημα. Είναι άλλο το θέμα, είναι άλλη η αντιμετώπιση. Δεν υπάρχει, λοιπόν, επαναλαμβάνω για πολλοστή φορά, κανενός είδους πρόσθετη επιβάρυνση οιουδήποτε είδους σε σχέση με την επένδυση.
Η επένδυση εις ό,τι αφορά το Υπουργείο Πολιτισμού μπορεί να προχωρήσει ακριβώς όπως ήταν πριν γίνει η αναοριοθέτηση και η αναοριοθέτηση απλώς επισημοποιεί, όπως προσπάθησα να πω, ότι όντως αυτή η ευρύτερη ζώνη που δεν αφορά μόνο το οικόπεδο της επένδυσης, είναι αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, πράγμα που σημαίνει ότι η Εφορεία Αρχαιοτήτων εκεί πρέπει να έχει το νου της, ώστε να προλαβαίνει πράγματα που μπορούν να προληφθούν, να βοηθήσει την επένδυση να προχωρήσει γρήγορα εκεί που μπορεί να προχωρήσει γρήγορα κοκ. Σας βεβαιώνω ότι το Υπουργείο μας έχει πλέον την πολιτική να –ας το πούμε- ωθεί τις επιμέρους εφορείες και στη διπλή αυτή κατεύθυνση: και στην κατεύθυνση σωτηρίας των αρχαίων και της ανάδειξής τους, αλλά και στην κατεύθυνση επιτάχυνσης εργασιών και διαδικασιών, ώστε επενδύσεις που μπορούν να προχωρήσουν, να προχωρήσουν κατά το δυνατόν συντομότερα και κατά το δυνατόν απρόσκοπτα.
Ευχαριστώ πολύ.

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Νικήτας Κακλαμάνης): Κύριε Υπουργέ, ευχαριστώ πολύ. Βέβαια, θα ήταν χρήσιμο αυτά τα οποία είπατε να τα βάλετε σε μία δεύτερη υπουργική απόφαση. Γιατί, ξέρετε, και τα έγγραφα που καταθέσατε και αυτά που εσείς δηλώσατε και που η αξιοπιστία τους δεν αμφισβητείται, νομική ισχύ δεν ξέρω αν έχουν. Επομένως, μία δεύτερη υπουργική απόφαση που να έχει μέσα αυτά που είπατε, θα έλυνε το πρόβλημα. Εξ εμπειρίας σάς το λέω, είναι δικό σας θέμα.