Σε "βραχνά" για εκατομμύρια υπερχρεωμένους και οικονομικά εξαθλιωμένους φορολογούμενους έχουν εξελιχθεί τα τεκμήρια της Εφορίας καθώς προσδιορίζουν το ύψος του φορολογητέου εισοδήματός τους σε πολύ πιο υψηλό επίπεδο από το πραγματικό και τους υποχρεώνουν να καταβάλουν υπέρογκους φόρους.

Ταυτόχρονα, τα τεκμήρια τούς εμφανίζουν να έχουν αποκτήσει εισοδήματα μεγαλύτερα από τα εισοδηματικά όρια που έχουν καθοριστεί από διάφορους νόμους για την είσπραξη κοινωνικών επιδομάτων και την απαλλαγή από τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), με αποτέλεσμα αφενός να χάνουν τα επιδόματα αφετέρου να χρεώνονται αδίκως και με τον ΕΝΦΙΑ.

Για να αποφύγουν τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματός τους σε εξωπραγματικά επίπεδα με βάση τα τεκμήρια, οι φορολογούμενοι πρέπει να βρουν τρόπους να καλύψουν την πρόσθετη διαφορά που προκύπτει μεταξύ του πραγματικού εισοδήματός τους και του πιο υψηλού ποσού εισοδήματος που προσδιορίζουν τα τεκμήρια. Αυτό μπορεί να γίνει με πολλούς εναλλακτικούς τρόπους, τους οποίους παρουσιάζουμε παρακάτω αναλυτικά.

Σε κάθε περίπτωση που ο φορολογούμενος καταφέρνει να δικαιολογήσει τη διαφορά αυτή, φορολογείται για το πραγματικό εισόδημα που έχει δηλώσει κι όχι για το - υψηλότερο του πραγματικού - τεκμαρτό του εισόδημα, οπότε γλιτώνει σημαντικού ύψους φορολογικές επιβαρύνσεις, ενώ ταυτόχρονα ως ετήσιο οικογενειακό του εισόδημα για τον υπολογισμό διαφόρων επιδομάτων και απαλλαγών λαμβάνεται υπόψη το πραγματικό δηλωθέν και όχι το υψηλότερο τεκμαρτό, που συνήθως είναι και εξωπραγματικό. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, ο φορολογούμενος μπορεί να καλύψει τυχόν προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος λόγω τεκμηρίων, αναγράφοντας στη φορολογική του δήλωση έως και 8 διαφορετικές κατηγορίες ποσών.

Συγκεκριμένα, τα ποσά που πρέπει να δηλώσει ο φορολογούμενος για να καλύψει και να δικαιολογήσει την πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που προκύπτει λόγω των τεκμηρίων είναι: 1) Εισοδήματα και έσοδα που αποκτήθηκαν τα έτη προ του 2015, δεν ξοδεύτηκαν μέχρι τις 31-12-2014 και αναλώθηκαν εντός του 2015. Πρόκειται για τη μέθοδο κάλυψης τεκμηρίων μέσω "ανάλωσης κεφαλαίου παρελθόντων ετών"!

Με την "ανάλωση κεφαλαίου", οι φορολογούμενοι μπορούν να καλύψουν την όποια πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος έχει προκύψει λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, επικαλούμενοι εισοδήματα και έσοδα δηλωθέντα ακόμη και πριν από 10, 20 ή 30 χρόνια! Μπορούν ειδικότερα να ανατρέξουν στις φορολογικές δηλώσεις προηγούμενων συνεχόμενων ετών (όσων ετών θέλουν) και να προβούν στις ακόλουθες ενέργειες:

- Να αθροίσουν τα ποσά των πάσης φύσεως εισοδημάτων (από μισθούς, συντάξεις, ενοίκια, επιχειρήσεις, τόκους καταθέσεων, μερίσματα, υπεραξίες από πώληση μετοχών κ.λπ.) και τα ποσά των εσόδων από πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων, τα οποία έχουν αναγράψει στις δηλώσεις των παρελθόντων ετών.

- Από το άθροισμα εισοδημάτων και εσόδων προηγούμενων ετών, που θα προκύψει, να αφαιρέσουν τα ποσά που ελήφθησαν υπόψη στις ίδιες φορολογικές δηλώσεις ως τεκμήρια διαβίωσης (για κατοικίες, ΙΧ αυτοκίνητα, πισίνες, σκάφη, υπηρετικό προσωπικό κ.λπ.) καθώς και τα ποσά που δήλωσαν στις ίδιες δηλώσεις ότι δαπάνησαν για να αποκτήσουν περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, ΙΧ αυτοκίνητα, σκάφη, κινητά αντικείμενα μεγάλης αξίας κ.λπ.).

Το καθαρό ποσό που θα προκύψει από τις παραπάνω μαθηματικές πράξεις είναι το "κεφάλαιο" των προηγούμενων ετών που μπορούν όλοι οι φορολογούμενοι να "σχηματίσουν" και να εμφανίσουν στην Εφορία ως προϊόν αποταμίευσης! Από κει και πέρα, σε κάθε περίπτωση, από το "κεφάλαιο" που θα σχηματιστεί με τον τρόπο αυτό, ο φορολογούμενος μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα μέρος για να καλύψει την πρόσθετη διαφορά εισοδήματος που του προσδιορίζουν τα τεκμήρια στη φετινή του δήλωση. Μπορεί δηλαδή να ισχυριστεί ότι η πρόσθετη διαφορά τεκμαρτού εισοδήματος της φορολογικής του δήλωσης καλύφθηκε με "ανάλωση" ενός μέρους του "κεφαλαίου" το οποίο τού περίσσεψε από τα προηγούμενα έτη. Η καταγραφή όλων των παραπάνω ποσών (εισοδημάτων, δαπανών, καθαρού κεφαλαίου) μπορεί να γίνει χειρόγραφα σε ένα απλό φύλλο χαρτιού ή ηλεκτρονικά σε πρόγραμμα EXCELL, με την μορφή ενός πίνακα εσόδων, δαπανών και καθαρού "κεφαλαίου".

Τα ποσά που θα αναγραφούν στον πίνακα αυτό θα πρέπει να αποδεικνύονται από τα δεδομένα των φορολογικών δηλώσεων των παρελθόντων ετών που θα επικαλεστεί ο φορολογούμενος. Δηλώσεις παρελθόντων ετών ο φορολογούμενος μπορεί να βρει στον λογαριασμό του στο σύστημα ΤΑΧΙSNET όπου είναι καταχωρημένα σε ηλεκτρονική μορφή τα έντυπα Ε1 που έχουν υποβληθεί για τα εισοδήματα των ετών 2002-2014 (οικονομικά έτη 2003-2015).

2) Πραγματικά εισοδήματα τα οποία αποκτήθηκαν το 2015 από τον ίδιο το φορολογούμενο, τη σύζυγο του και τα εξαρτώμενα μέλη του και τα οποία απαλλάσσονται από το φόρο ή φορολογούνται με ειδικό τρόπο. Ως τέτοια εισοδήματα θεωρούνται η αποζημίωση λόγω απόλυσης από την εργασία, τα επιδόματα ανεργίας, το Ε.Κ.Α.Σ., τα κέρδη από μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια, οι τόκοι από REPOS, έντοκα γραμμάτια και ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, οι τόκοι από καταθέσεις στις τράπεζες, τα επιδόματα επικινδυνότητας κ.λπ..

3) Χρηματικά ποσά που δεν θεωρούνται εισόδημα κατά τις ισχύουσες διατάξεις και αποκτήθηκαν από το φορολογούμενο. Τέτοια ποσά είναι για παράδειγμα το εφάπαξ που έλαβε ο φορολογούμενος ως συνταξιούχος, μια αποζημίωση που εισέπραξε από την ασφαλιστική του εταιρεία κ.λπ.

4) Κάθε έσοδο ή τίμημα που εισέπραξε ο φορολογούμενος εντός του 2015 από την πώληση περιουσιακών στοιχείων του. Ως έσοδα από την πώληση περιουσιακών στοιχείων λαμβάνονται υπόψη τα ποσά που εισέπραξε ο φορολογούμενος από την πώληση ακινήτων, αυτοκινήτων, κινητών πραγμάτων συνολικής αξίας άνω των 10.000 ευρώ, μετοχών, ομολόγων, εντόκων γραμματίων μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων και άλλων κινητών αξιών. Από το τίμημα πώλησης που εισπράχθηκε εντός του 2015 αφαιρείται το κόστος απόκτησης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε σε κάποιο προηγούμενο έτος για την αγορά του περιουσιακού στοιχείου. Εάν το κόστος απόκτησης του πωληθέντος εντός του 2015 περιουσιακού στοιχείου θεωρείτο "τεκμήριο" την χρονιά κατά την οποία αποκτήθηκε και ο φορολογούμενος επικαλείται ανάλωση κεφαλαίου του έτους εκείνου, τότε το τίμημα το οποίο καταβλήθηκε τη χρονιά εκείνη για την απόκτησή του δεν θα πρέπει να αφαιρείται από το τίμημα στο οποίο πωλήθηκε εντός του 2015 και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ολόκληρο το ποσό του τιμήματος για την κάλυψη της πρόσθετης διαφοράς εισοδήματος. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος την είσπραξη ποσού από την πώληση περιουσιακού του στοιχείου πρέπει να έχει στη διάθεσή του και να προσκομίσει, εφόσον του ζητηθεί, κυρωμένο αντίγραφο συμβολαίου ή προσυμφώνου ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου από τα οποία προκύπτουν τα χρηματικά ποσά που εισέπραξε. Για αγοραπωλησία αυτοκινήτων μεταξύ ιδιωτών αρκεί μία υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986 από τους δύο συναλλασσόμενους.

5) Χρηματικά ποσά σε συνάλλαγμα που εισήγαγε στην Ελλάδα ο φορολογούμενος το 2015, εφόσον η απόκτησή τους στο εξωτερικό δικαιολογείται. Για την απόδειξη των ποσών αυτών απαιτείται το πρωτότυπο παραστατικό που εκδίδει κάθε τράπεζα όταν εισάγονται χρηματικά κεφάλαια από το εξωτερικό. Μεταξύ των παραστατικών περιλαμβάνεται και η μοναδική βεβαίωση αγοράς συναλλάγματος.

6) Δάνεια που έλαβε ο φορολογούμενος εντός του 2015 από τράπεζες, συγγενείς ή τρίτους. Η σύναψη δανείου αποδεικνύεται από συμβολαιογραφικό ή ιδιωτικό έγγραφο που έχει χαρτοσημανθεί και έχει βέβαιη ημερομηνία για τη συνομολόγηση του δανείου. Από την ημερομηνία πρέπει να προκύπτει ότι το δάνειο ελήφθη εντός του 2015 και πριν από την πραγματοποίηση της δαπάνης αγοράς περιουσιακού στοιχείου που πρόκειται να δικαιολογηθεί.

7) Ποσά που εισέπραξε το 2015 ο φορολογούμενος είτε από δωρεές είτε από γονικές παροχές. Για να αποδείξει ο φορολογούμενος ότι εισέπραξε εντός του 2015 τέτοια ποσά, θα πρέπει να έχει στη διάθεσή του (ώστε εάν χρειαστεί να μπορεί να προσκομίσει στις φορολογικές αρχές) σχετικό πιστοποιητικό του αρμοδίου προϊσταμένου ΔOY από το οποίο προκύπτει ότι η δωρεά ή η γονική παροχή έγινε πριν από την 31η-12-2015.

8) Κέρδη από λαχεία, ΠPOΠO, ΛOTTO, TZΟKEP, Προκαθορισμένο Στοίχημα κ.λπ. τυχερά παιχνίδια του Ο.Π.Α.Π. Τα ποσά των κερδών από τυχερά παιχνίδια του ΟΠΑΠ λαμβάνονται υπόψη εφόσον αφαιρεθεί η δαπάνη του φορολογούμενου για την αγορά του κουπονιού ή του δελτίου ή του λαχείου που κέρδισε. Για να αποδειχθεί η είσπραξη κέρδους από τυχερό παιχνίδι του ΟΠΑΠ ή λαχείο θα πρέπει ο φορολογούμενος να έχει στη διάθεσή του τη σχετική βεβαίωση από τον O.Π.A.Π. ή από την εταιρία που διενεργεί τις κληρώσεις των Λαχείων.

www.dikaiologitika.gr

Νέο, καυτό μέτωπο για την κυβέρνηση, άνοιξε πρόωρα το κουαρτέτο των Θεσμών. Η επίσπευση του φορολογικού νομοσχεδίου, παρά τη θέληση του υπ. Οικονομικών να μετατεθεί για μετά το Ασφαλιστικό, δημιουργεί νέο πονοκέφαλο στο Μέγαρο Μαξίμου.

Κι αυτό γιατί θεωρείται βέβαιο ότι θα προκαλέσει νέο κύκλο αντιδράσεων και θα αυξήσει την πίεση της κοινωνίας στην κυβέρνηση. Αλλωστε, με τα μπλόκα στους δρόμους να αυξάνονται και νέο απεργιακό κύμα να απειλεί την οικονομία και την ομαλή λειτουργία του κράτους, οι αλλαγές που πρέπει να γίνουν ταυτόχρονα και στο φορολογικό καθεστώς, θεωρείται σίγουρο ότι θα επιδεινώνουν την κατάσταση.

Από σήμερα μέχρι και την Παρασκευή η κυβέρνηση πρέπει να καταθέσει σειρά προτάσεων στους δανειστές για τις αλλαγές που προτίθεται να προωθήσει. Προτάσεις που θα πρέπει να είναι κοστολογημένες και να βγαίνουν τα νούμερα για αύξηση των εσόδων. Την ίδια στιγμή βεβαίως που τα ληξιπρόθεσμα χρέη αυξάνονται με ρυθμό της τάξης άνω του 1 δις ευρώ το μήνα.

Όπως είχε αποκαλύψει η «ΗτΣ», οι όποιες αλλαγές θα αφορούν στα εισοδήματα που θα αποκτηθούν μέσα στο 2016. Ωστόσο, επειδή αναζητούνται πρόσθετα έσοδα για τη φετινή χρονιά και συγκεκριμένα επιπλέον 142,2 εκατ. ευρώ από τη φορολογία των ακινήτων και 32 εκατ. ευρώ από τους αγρότες, η διέξοδος που διαφαίνεται είναι να εξασφαλιστούν από φέτος πρόσθετοι φόροι μέσα από τη διαδικασία της παρακράτησης ή της προκαταβολής.

Εισοδήματα για τα ακίνητα
Για τα εισοδήματα από ενοίκια που εισπράχθηκαν το 2015 και θα φορολογηθούν φέτος το οικονομικό επιτελείο έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν αλλάζουν οι φορολογικοί συντελεστές. Δηλαδή το εισόδημα από ενοίκια έως 12.000 ευρώ θα φορολογηθεί με συντελεστή 11% από το πρώτο ευρώ, ενώ το τμήμα του εισοδήματος υπερβαίνει τις 12.000 ευρώ φορολογείται με συντελεστή 33%.

Επειδή όμως αναζητούνται φέτος πρόσθετα έσοδα 142,2 εκατ. ευρώ δεν αποκλείεται να επανέλθει η προκαταβολή φόρου για τα εισοδήματα αυτά.

Κερδισμένα και χαμένοι
Τα σενάρια που «τρέχουν» στο υπουργείο Οικονομικών για τη νέα φορολογική κλίμακα είναι πολλά. Ένα από αυτά προβλέπει την καθιέρωση μιας ενιαίας φορολογικής κλίμακας, η οποία όμως θα έχει αφορολόγητο μόνο για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους. Για τους υπόλοιπους φορολογουμένους, δηλαδή για τους ελεύθερους επαγγελματίες, εμποροβιοτέχνες, αγρότες και εισοδηματίες, ο φόρος θα επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ, αλλά ο συντελεστής του πρώτου φορολογικού κλιμακίου θα είναι χαμηλότερος τον ισχύοντα σήμερα, κατά περίπτωση. Ειδικότερα ο συντελεστής του πρώτου φορολογικού κλιμακίου της νέας ενιαίας κλίμακας εξετάζεται να είναι 10% - 15%.

Στην περίπτωση εφαρμογής μιας ενιαίας κλίμακας στην οποία θα φορολογείται το άθροισμα όλων των εισοδημάτων κάθε φυσικού προσώπου τότε θα προκύψει φορολογική ελάφρυνση για τους ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες που δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα π.χ. έως 5.000 ευρώ καθώς ο φορολογικός συντελεστής θα μειωθεί από το 26% για τους αυτοαπασχολούμενους και από το 13% για τους αγρότες στο 10% ή 15%.

Μέσω της υιοθέτησης μιας ενιαίας φορολογικής κλίμακας η κυβέρνηση επιδιώκει να αποφύγει την εφαρμογή της μνημονιακής υποχρέωσης για αύξηση του συντελεστή φορολόγησης του αγροτικού εισοδήματος από το 13% στο 20% το 2016 και στο 26% από το 2017. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η ηγεσία του υπουργείου διαμηνύει τις τελευταίες ημέρες ότι αυτή τη στιγμή δεν καταρτίζεται κανένα καινούργιο νομοσχέδιο που να προβλέπει αύξηση των συντελεστών φορολογίας εισοδήματος για τους αγρότες.

Επιβαρύνσεις για μεσαία εισοδήματα
Βέβαια, από την άλλη πλευρά, η υπαγωγή όλων των εισοδήματος σε μία ενιαία φορολογική κλίμακα θα επιβαρύνει μεγάλο αριθμό άλλων φορολογουμένων που αποκτούν μεσαία και μεγάλα εισοδήματα από περισσότερες της μιας πηγές.

Από τη στιγμή που όλα τα εισοδήματα θα αθροίζονται και θα φορολογούνται με μια ενιαία κλίμακα, τότε εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερους φόρους. Και αυτό γιατί η άθροιση όλων των εισοδημάτων θα ανεβάσει το συνολικό φορολογητέο εισόδημα σε κλιμάκια με πολύ μεγαλύτερους συντελεστές φόρου από αυτούς που προβλέπει το σημερινό σύστημα της αυτοτελούς φορολόγησης κάθε πηγής εισοδήματος.

Εισοδήματα έως 5.000 ευρώ δηλώνει 1 στους 3
Τα σενάρια που «τρέχει» το υπουργείο Οικονομικών γίνονται με βάση τα εισοδήματα που δήλωσαν το 2015 στην εφορία 8.516.953 φορολογούμενοι (ξεχωριστά ΑΦΜ). Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι ένας στους τρεις φορολογούμενους δηλώνουν ετήσιο εισόδημα έως 5.000 ευρώ, ενώ υπάρχουν έξι Έλληνες Κροίσοι που δηλώνουν ετησίως πάνω από 10 εκατομμύρια ευρώ. Από την επεξεργασία των στοιχείων των φορολογικών δηλώσεων:

• Μισθωτοί - συνταξιούχοι: Έως 5.000 ευρώ δηλώνουν ετήσια εισοδήματα 1.445.563 φορολογούμενοι. Από 5.000 ευρώ έως 10.000 ευρώ δηλώνουν ετησίως 1.608.859 φορολογούμενοι, ενώ από 10.000 ευρώ έως 15.000 ευρώ δηλώνουν 1.023.317 φορολογούμενοι. Ετήσιο εισόδημα από 15.000 ευρώ έως 20.000 ευρώ δηλώνουν 788.812.

Για εισοδήματα πάνω από 20.000 ευρώ ο αριθμός των μισθωτών και των συνταξιούχων μειώνεται σημαντικά. Εντυπωσιακό είναι ότι στην Ελλάδα υπάρχουν τέσσερις μισθωτοί που δηλώνουν ετήσιο εισόδημα από 3.000.000 ευρώ έως 4.000.000 ευρώ.

• Φορολογούμενοι με εισοδήματα από ενοίκια: 1.363.514 φορολογούμενοι δηλώνουν ετήσια έσοδα από ενοίκια έως 5.000 ευρώ, ενώ από αυτούς 615.396 δηλώνουν ετησίως εισπράξεις από ενοίκια έως 1.000 ευρώ. Εισόδημα από ενοίκια 5.000 ευρώ έως 10.000 ευρώ δηλώνουν στην εφορία 205.940 ιδιοκτήτες ακινήτων, ενώ από 10.000 ευρώ έως 15.000 ευρώ ο αριθμός πέφτει στις 63.171 ευρώ.

• Ελεύθεροι επαγγελματίες: Στους ελεύθερους επαγγελματίες και σε όσους δηλώνουν εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα, με βάση τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεών τους προκύπτει ότι σε σύνολο 495.019, οι 288.782 δηλώνουν ετησίως έως 5.000 ευρώ. Ενώ από 5.000 ευρώ έως 10.000 ευρώ δηλώνουν 78.640.

Ακόμη λιγότεροι (40.151) δηλώνουν ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως 15.000 ευρώ ενώ υπάρχει ένας και μοναδικός που δηλώνει πάνω από 10.000.000 ευρώ.

• Αγρότες: από τους 431.790 αγρότες, έως 1.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα δηλώνουν στην εφορία 236.627, ενώ έως 5.000 ευρώ δηλώνουν περίπου 365.000. Ενας αγρότης στην Ελλάδα δηλώνει ετήσιο εισόδημα από 1 εκατ. έως 2 εκατ. ευρώ.