Με το βλέμμα στραμμένο στην προετοιμασία της σεζόν του 2017 βρίσκονται από τώρα οι τουριστικοί επιχειρηματίες της χώρας, καθώς θεωρούν ότι οι δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει για μία ακόμα χρονιά ο τομέας θα είναι πολλές και μεγάλες.

Στην κορυφή της λίστας των δυσκολιών βρίσκεται και πάλι το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα. Η διεθνής εικόνα της χώρας εξαρτάται από την ορθολογική διαχείριση του ζητήματος και την αποφυγή λαθών που έγιναν κατά τη φετινή σεζόν. Από την άλλη, αν η Τουρκία σπάσει τη συμφωνία με την Ε.E. και αφήσει ανεξέλεγκτες τις μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές προς τη χώρα μας, τότε θα δημιουργηθούν και στον ελληνικό τουρισμό σοβαρά προβλήματα – με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε επίπεδο εσόδων. Σε κυβερνητικό επίπεδο, τα υπουργεία Τουρισμού, Επικρατείας και Εξωτερικών θα προετοιμάσουν διεθνή καμπάνια για την ενίσχυση της διεθνούς εικόνας της χώρας στις ξένες αγορές, στην οποία δεσπόζουσα θέση θα έχει ο τουρισμός.

Το Brexit

Eνα ακόμα διεθνές ζήτημα που απασχολεί την ελληνική τουριστική κοινότητα, ενόψει της προσεχούς σεζόν, είναι η ταχύτητα των εξελίξεων στην πορεία εξόδου της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Πιθανή περαιτέρω σημαντική πτώση της στερλίνας έναντι του ευρώ θα καταστήσει πολύ ακριβότερες τις διακοπές των Βρετανών στο εξωτερικό, γεγονός που ενδέχεται να επηρεάσει και την ταξιδιωτική κίνηση από τη Βρετανία προς τη χώρα μας. Ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων θεωρεί ότι οι Ελληνες ξενοδόχοι πρέπει να διεκδικήσουν μεγαλύτερο μερίδιο κρατήσεων από τη βρετανική αγορά, όσο γίνεται νωρίτερα, ενόψει της σεζόν του 2017, προσφέροντας ελκυστικά πακέτα διακοπών. Βαρόμετρο των εξελίξεων για την ταξιδιωτική αγορά της Βρετανίας θα αποτελέσει και τη φετινή χρονιά η διεθνής τουριστική έκθεση World Travel Market, που θα πραγματοποιηθεί από τις 7 έως τις 9 Νοεμβρίου στο Λονδίνο και στην οποία θα συμμετέχει με περίπτερο η Ελλάδα.

Στις παραμέτρους με καθοριστικό ρόλο στην ανακατανομή της διεθνούς τουριστικής κίνησης το 2017 βρίσκεται και το θέμα της πιθανής έξαρσης της τρομοκρατίας επί ευρωπαϊκών εδαφών. Αλλωστε η ανασφάλεια που προκλήθηκε και φέτος, εξαιτίας των τρομοκρατικών επιθέσεων σε ανταγωνιστικούς προορισμούς, ανέδειξε τους πρωταθλητές και τους χαμένους στον μεσογειακό τουρισμό. Η Ισπανία και η Κύπρος κατέγραψαν τα υψηλότερα τουριστικά κέρδη, ενώ η Τουρκία και η Αίγυπτος, που βρέθηκαν στο στόχαστρο των τρομοκρατικών επιθέσεων, είχαν τις μεγαλύτερες απώλειες. Η Ελλάδα περιλαμβάνεται στους κερδισμένους προορισμούς, αποκομίζοντας, όμως, μέχρι στιγμής μικρό μερίδιο από τις απώλειες των χωρών με τα προβλήματα αστάθειας.

Στο εσωτερικό μέτωπο κυριαρχεί στους κύκλους των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων η συζήτηση για την υπερφορολόγηση που υπέστησαν την τελευταία διετία, με αποτέλεσμα την απώλεια σημαντικού μέρους της ανταγωνιστικότητάς τους σε σχέση με τις ομοειδείς επιχειρήσεις άλλων χωρών. Η αύξηση των επιβαρύνσεων έχει ουσιαστικά περιορίσει τις δυνατότητες των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων να χρησιμοποιήσουν ως εργαλείο την τιμολογιακή τους πολιτική για την ενίσχυση της τουριστικής ζήτησης. Παράλληλα σε αναμονή βρίσκεται η νόμιμη τουριστική αγορά των φορολογικών και άλλων ρυθμίσεων επί των τουριστικών μισθώσεων σε ακίνητα, οι οποίες προωθούνται από τα υπουργεία Οικονομικών και Οικονομίας και αναμένεται να ισχύσουν από το 2017.

Δύο ταχύτητες

Σε ό,τι αφορά τη φετινή σεζόν, κρίσιμο στοιχείο για το κλείσιμο της τουριστικής χρονιάς με θετικό πρόσημο αποτελούν οι κρατήσεις τελευταίας στιγμής, οι οποίες δείχνουν να ενισχύονται στους μήνες αιχμής της περιόδου. Το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα διαμόρφωσε τάσεις τουρισμού δύο ταχυτήτων για τους ελληνικούς προορισμούς. Για παράδειγμα, νησιά στο Αιγαίο που δέχθηκαν υψηλές μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, όπως η Λέρος, η Σάμος και η Χίος, υπέστησαν σημαντική πτώση στις αφίξεις ξένων τουριστών. Από την άλλη, προορισμοί όπως η Κρήτη και τα Ιόνια νησιά χωρίς τέτοιου είδους προβλήματα κατέγραψαν αξιόλογες αυξήσεις. Σε ό,τι αφορά τις ταξιδιωτικές εισπράξεις, ο ΣΕΤΕ εκτιμά ότι έστω και οριακά θα κλείσουν θετικά τη φετινή σεζόν.

Καθημερινή

Αρνητικός παράγων στην ανάπτυξη του τουρισμού και της οικονομίας γενικότερα παραμένει η υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση τόσο από τους έμμεσους όσο και από τους άμεσους φόρους. Τα σημαντικά κέρδη ανταγωνιστικότητας για τον ελληνικό τουρισμό που προκύπτουν από τη εσωτερική υποτίμηση αντισταθμίζονται σε σημαντικό βαθμό από την υπέρμετρη φορολογική επιβάρυνση.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του SETE Intelligence, οι πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις του τελευταίου 12μηνου έχουν επιφέρει απώλεια ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος μεγαλύτερη του 10%, εξανεμίζοντας ουσιαστικά το 50% της ανάκτησης της ανταγωνιστικότητας της χώρας, που επιτεύχθηκε από την αρχή εφαρμογής των μνημονίων με την πολύ επίπονη κοινωνικά και οικονομικά εσωτερική υποτίμηση.

Αυτά τονίζονται στην περιοδική έκθεση του ΣΕΤΕ που δόθηκε στη δημοσιότητα και αποτελεί ένα κόμη καμπανάκι για την υπερφορολόγηση του τουριστικού προϊόντος.

Οπως αναφέρουν οι αναλυτές, «η -έστω και πολύ καθυστερημένα- ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης και η εκταμίευση τελικά της δόσης των € 10,3 δισ. (€ 7,5 δισ. στο 2ο 15ήμερο του Ιουνίου 2016 και € 2,8 δισ. τον Σεπτέμβριο 2016) αναμένεται ότι θα έχουν ευνοϊκές επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία και στον τουρισμό, τόσο στο υπόλοιπο του 2016 όσο και στα επόμενα έτη. Το πρόγραμμα προσαρμογής που εφάρμοσε η Ελλάδα στην περίοδο 2010-2015 οδήγησε σε σημαντική μέση ετήσια αύξηση των εξαγωγών αγαθών κατά 4,8% παρά την πιστωτική ασφυξία που υφίστανται οι ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις σε αντίθεση με τους διεθνείς ανταγωνιστές τους, στην ίδια περίοδο στην οποία οι εισαγωγές αγαθών κατέγραψαν μέση ετήσια πτώση -3,5%. Η άρση της πιστωτικής ασφυξίας αναμένεται να διευκολύνει την οικονομική δραστηριότητα υγειών επιχειρήσεων περαιτέρω. Από την άλλη πλευρά, οι εξαγωγές υπηρεσιών σημείωσαν μέση

ετήσια πτώση κατά -0,9% στην περίοδο 2009 - 2015, κυρίως λόγω της μεγάλης πτώσης των εισροών εισοδημάτων από τις διεθνείς μεταφορές (κυρίως από τη ναυτιλία). Αντίθετα, την περίοδο 2009-2015, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από το εξωτερικό σημείωσαν άνοδο 35,6%.

Η πτώση του ΑΕΠ στο 2ο 6μηνο 2015 και στο 1ο 3μηνο 2016 μπορεί να θεωρηθεί ως προσωρινή, δεδομένου ότι μπορεί να ολοκληρωθεί με σχετικά γρήγορους ρυθμούς η αποκατάσταση της ομαλότητας στο Τραπεζικό Σύστημα και στην οικονομία μετά την οριστική ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης του 3ου Μνημονίου. Βέβαια, η ουσιαστικά αναίτια καθυστέρηση των διαπραγματεύσεων για την ολοκλήρωση αυτής της αξιολόγησης και η επιβολή νέων αντι-αναπτυξιακών δημοσιονομικών και άλλων μέτρων για να γίνει δυνατή κάποια συμφωνία, συνεπάγονται οτι η αύξηση του ΑΕΠ το 2016 αναμένεται τώρα στο 0,2%, από άνω του 1,5% που ήταν η εκτίμηση με την υπόθεση της έγκαιρης και χωρίς αναίτια αντιαναπτυξιακά μέτρα ολοκλήρωση της 1ης αξιολόγησης. Το πιο σημαντικό είναι ότι η πολιτική αναταραχή της περιόδου Σεπτεμβρίου 2014 - Ιουλίου 2015 και η τρέχουσα επιβάρυνση της οικονομίας με νέες αβεβαιότητες και με, σε μεγάλο βαθμό, αχρείαστα αντιαναπτυξιακά μέτρα έχει μεν επηρεάσει αρνητικά αλλά δεν έχει ανατρέψει τις προοπτικές ανάπτυξης της οικονομίας, που είχαν γίνει εμφανείς το 2014.

Ο ΣΕΤΕ αναφέρεται και στο μέλλον του κλάδου μετά το Brexit επισημαίνοντας: Με δεδομένο το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το BREXIT, οι αφίξεις και τα έσοδα αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά, λόγω της παρατηρούμενης αβεβαιότητας και διολίσθησης της λίρας: σχεδόν 50% / 30% των Βρετανών που κάνουν διακοπές Ήλιος και Θάλασσα τις προγραμματίζουν το τελευταίο δίμηνο / μήνα, ενώ αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά και οι κρατήσεις και για άλλες μορφές -μη εποχικών- ταξιδιών αναψυχής, όπως ο τουρισμός πόλεων και ο πολιτιστικός τουρισμός, αλλά και η αγορά συνεδρίων, εταιρικών συναντήσεων και ταξιδιών κινήτρων. Η σημασία της Βρετανικής αγοράς είναι καίρια για τον ελληνικό τουρισμό δεδομένου του μεγάλου μεγέθους της (2,4 εκ. επισκέπτες / € 2 δισ. το 2015) αλλά και του υψηλού ρυθμού ανάπτυξης που παρουσίαζε το 2016 σύμφωνα με τα στοιχεία κρατήσεων που έχουμε στη διάθεσή μας. Αναφέρεται επίσης ότι: ο ελληνικός τουρισμός αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα ποιότητας στα περιφερειακά αεροδρόμια, στα λιμάνια, σε μεγάλο μέρος του οδικού δικτύου εκτός αυτοκινητοδρόμων καθώς και σε θέματα αρμοδιότητας ΟΤΑ (καθαριότητα, πράσινο κλπ.). Από πολλές πλευρές το γεωπολιτικό περιβάλλον στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και η κρίση στις σχέσεις Ρωσίας - Τουρκίας έχουν θετική επίπτωση, με ενίσχυση της τουριστικής κίνησης προς την Ελλάδα. Αυτό, ωστόσο, δεν επαληθεύτηκε στο 4ο 3μηνο 2015, όπου οι αφίξεις τουριστών από βασικές αγορές ήταν μειωμένες. Αρνητικά φαίνεται ότι λειτούργησε το προσφυγικό πρόβλημα στο 4ο 3μηνο 2015 και να συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά τις τουριστικές αφίξεις και τις προκρατήσεις και στο 1ο 3μηνο του 2016.

Η δαπάνη ανά ταξίδι μειώθηκε στα € 580 το 2015, από € 590 το 2014 και € 653 το 2013. Από την άλλη πλευρά, αξιοσημείωτη είναι:

α) η διαχρονική σταθερότητα της δαπάνης ανά διανυκτέρευση και

β) η ανάκαμψή της το 2015 κατά 4,6% στα € 74 μετά την πτώση της το 2014. Δηλαδή η μείωση στην δαπάνη ανά ταξίδι οφείλεται στην πραγματοποίηση διακοπών μικρότερης διαρκείας από τους ταξιδιώτες και όχι σε χαμηλότερη ημερήσια δαπάνη.

Η επιδιωκόμενη αύξηση των αφίξεων και των εσόδων από τον εισερχόμενο και από τον εσωτερικό τουρισμό στην Ελλάδα θα προσδιοριστεί κατά κύριο λόγο από τον εμπλουτισμό και την διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος καθώς και τον ρυθμό αύξησης της προσφοράς διεθνώς ανταγωνιστικών τουριστικών υπηρεσιών στη χώρα και σε μικρότερο βαθμό από τη ζήτηση τουριστικών υπηρεσιών, που σε περιόδους θετικής ανάπτυξης των χωρών προέλευσης είναι σε μεγάλο βαθμό απεριόριστη για μικρές χώρες όπως η Ελλάδα. Ειδικότερα, η ζήτηση για τουριστικές υπηρεσίες στη χώρα προσδιορίζεται κυρίως από την επιχειρηματική λειτουργία των επιχειρήσεων προσφοράς τουριστικών υπηρεσιών στην Ελλάδα γενικά και σε κάθε επί μέρους τουριστική περιοχή στη χώρα ειδικότερα.

ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΔΗΛΩΣΗ

Το Brexit, η παραίτηση Κάμερον, η νέα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, η επίθεση στο αεροδρόμιο της Κωνσταντινούπολης, η δολοφονία αφροαμερικανού που μεταδόθηκε μέσω live streaming στο Facebook….

Οι πυροβολισμοί εναντίον αστυνομικών στο Ντάλας, το μακελειό στη Νίκαια στην επέτειο της Βαστίλης, η απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία, η εμφάνιση Ερντογάν σε facetime που άλλαξε τα δεδομένα, η επική γκάφα της Μελάνια Τραμπ που αντέγραψε την Μισέλ Ομπάμα, η κατάκτηση του Euro από τους Πορτογάλους…

Τριάντα ημέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο μέσα από ένα βίντεο του Guardian.

Εκτός της κούρσας διαδοχής του Ντέϊβιντ Κάμερον έμεινε η μια από τις δυο γυναίκες υποψήφιες η Άντρεα Λίντσομ. Με μια λιτή ανακοίνωση στις 14.15 ακριβώς είπε ότι αποσύρεται από την μάχη για την διεκδίκηση της πρωθυπουργίας.

Έτσι, η Τερέζα Μέι, όπως όλα δείχνουν θα είναι η επόμενη πρωθυπουργός της Βρετανίας και η δεύτερη γυναίκα πρωθυπουργός στη χώρα μετά την Μάργκαρετ Θάτσερ. Υπάρχουν βέβαια και οι πληροφορίες ότι ο πρόσφατα αποσυρθείς από την μάχη Μάϊκλ Γκόουβ είναι πιθανόν να ξανακατέβει υποψήφιος αλλά αυτό θεωρείται λίγο απίθανο.

Η Μέι ξεκαθάρισε σήμερα ότι δεν θα προσπαθήσει να παραμείνει η χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, παρά τις ελπίδες ορισμένων, ιδιαίτερα στους οικονομικούς κύκλους, υπογραμμίζοντας πως οι Βρετανοί ψήφισαν για να βγουν από την Ένωση.

"Δεν θα μπορούσα να είμαι σαφέστερη: δεν θα υπάρξει απόπειρα για να παραμείνουμε στους κόλπους της ΕΕ", δήλωσε η Μέι κηρύσσοντας την έναρξη της εκστρατείας της για να διαδεχθεί τον Ντέιβιντ Κάμερον. "Brexit σημαίνει Brexit", τόνισε προσθέτοντας, "θα το κάνουμε να επιτύχει". Δήλωσε ακόμη πως το δημοψήφισμα έδειξε πόσο βαθιά είναι η επιθυμία για αλλαγή.

Η υπουργός Εσωτερικών δεσμεύτηκε επίσης ότι, αν εκλεγεί επόμενη πρωθυπουργός της Βρετανίας τον ερχόμενο μήνα, θα θέσει την κυβέρνηση στην υπηρεσία του "απλού εργαζόμενου λαού" για να σφυρηλατήσει μια οικονομία που θα βοηθήσει όλους. Η Μέι υποσχέθηκε ότι θα επιδιώξει τη λήψη μέτρων για να μειωθεί το μισθολογικό χάσμα ανάμεσα στα αφεντικά και τους εργάτες.

"Στις επόμενες εβδομάδες, θα εκθέσω το πώς θα οδηγήσω την οικονομία μας μέσα απ' αυτή την περίοδο αβεβαιότητας, πώς θα επιτύχω την ισχυρή ανάπτυξη της οικονομίας σε όλους τους τομείς, πώς θα αντιμετωπίσω το μακροχρόνιο πρόβλημα παραγωγικότητας της Βρετανίας, πώς θα δημιουργήσω περισσότερες καλοπληρωμένες δουλειές, πώς θα διαπραγματευτώ τους καλύτερους όρους για την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ και πώς θα σφυρηλατήσω έναν νέο ρόλο για μας στον κόσμο", δήλωσε απευθυνόμενη σε υποστηρικτές της και δημοσιογράφους κατά την επίσημη ανακοίνωση της έναρξης της εκστρατείας της.

newsit.gr