Η ιστορική αναδρομή στην Ζια μας έγινε όσοι ήμασταν εκεί φύγαμε σοφότεροι ως προς την ιστορία του οικισμού, κομμάτι του νησιού μας οπού αγνοούσαμε έως τώρα.

Πραγματικός θησαυρός για κάποιους από εμάς.

Ομαδική φωτογραφία δεν βγάλαμε αυτή την φορά μιας που υπήρχαν πολλοί περιπατητές οπού δεν ήθελαν να δημοσκοπηθούν τα πρόσωπα τους στα ΜΜΕ κτλ.

(Παπαδημητρίου Κωνσταντίνος)

Ζυα (Ζια)

Παραδοσιακός οικισμός 14 χιλιόμετρα ΝΔ από την πόλης της Κω σε υψόμετρο 350μ.

Η πρώτη της ονομασία ήταν Ασφενδιού λόγο της Μονής Σπονδών. Η ονομασία πάρθηκε τον 11ο αιώνα από τον ηγεμόνα της εποχής Σπονδέρη Ασφένδιο ο οποίος χρηματοδότησε και το κτίσιμο της Μονής.

Αργότερα τον 19ο αιώνα όταν δημιουργήθηκαν και οι υπόλοιποι οικισμού, ονομαστικέ η ευρύτερη περιοχή Ασφενδιού και ο πάρων οικισμός Ζυα.

Το όνομα «Ζυα» συμφώνα με τν ιστοριοδίφη Ιάκωβο Ζαράφτη προήρχετο από την φράση «Ζυγιζούσα το ελαφρύτερων ύδωρ» λόγο του πλήθους των πηγών που υπάρχουν και της ποιότητας του ύδατος.

Ο οικισμός έφτασε σε πλήρη ακμή (1850-19851) να έχει 2800 κάτοικος απογραφή 1951 σήμερα αριθμεί μόλις 151 (απογραφή 2011)

Η θέση του οικισμού είναι τέτοια οπού αποκαλείτε και μπαλκόνι της Κω, λόγο της απεριόριστης θέα της. Βρίσκετε σε δασός αποτελούμενο από κυπαρίσσια, πεύκα ελαιώνες ενώ βρίσκουμε διάσπαρτες βελανιδιές.

Το 1983 με απόφαση της Μελίνας Μερκούρη έγινε προστατευόμενος παραδοσιακός οικισμός, επίσημα αναγνωριστικέ ως οικισμός στις 19 Μάρτιου 1961 και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Ασφενδιού στις 4 Δεκεμβρίου 1997 με το σχέδιο Καποδιστρίας, μεταγενέστερα προσαρτήθηκε στο Δήμο Δικαίου στις 07 Ιουνίου 2010 με το σχέδιο Καλλικράτης στο Δήμο Κω.

(Επιμέλεια κειμένου Γεωργούλης Βασίλης. )