Α. Αν περάσετε από τον ΧΥΤΑ, ρίξτε μια ματιά σε ένα βουνό σκουπιδιών που κατασκευάζεται εδώ και χρόνια. Δείτε τα πλαστικά που αιωρούνται και έχουν καλύψει την ευρύτερη περιοχή των ‘’Ματιάδων’’ στο υψίπεδο μεταξύ Πυλίου-Αντιμάχειας-Καρδάμαινας. Μην αδιαφορήσετε. Εκεί διαπράττεται ένα διαρκές ‘’πολιτικό έγκλημα κακοδιαχείρισης’’ .
Β. Η καθαριότητα στο νησί και η διαχείριση των σκουπιδιών είναι θεμα αποκλειστικής αρμοδιότητας του Δήμου. Στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης οι αποκλειστικές αρμοδιότητες των Δήμων τον μετατρέπουν σε τοπική κυβέρνηση. Παρακολουθήσαμε τις πρόσφατες διαδικασίες τροποποιήσεων στο σύνταγμα της χώρας μας. Ούτε λέξη για την αποκέντρωση και την αναβάθμιση του Δήμου από ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και το κεντρικό όργανο των Δήμων ΚΕΔΕ. Όμως για την ανυποληψία των Δήμων ευθύνονται και οι δημοτικές αρχές μια που στην κύρια ευθύνη τους, την διαχείριση των απορριμμάτων, αποδεικνύουν και ανικανότητα και ανευθυνότητα. Στον Δήμο μας είναι χαρακτηριστική η κατάσταση ΧΥΤΑ-ΚΔΑΥ.
Γ. Ο ΧΥΤΑ είχε χρόνο ζωής σύμφωνα με την σύμβαση κατασκευής του 5 χρόνια: 2009-2015 και ήταν υποχρέωση του Δημου η καλή λειτουργία και η επέκταση του. Αντί αυτών συμπληρώνει 10 χρόνια! έχει μετατραπεί από ΧΥΤΑ σε χώρο εναπόθεσης σκουπιδιών ΧΑΔΑ! έχει καεί 3 φορές! δεν λειτουργούν τα μηχανολογικά και εργαστηριακά συστήματα του! έχουν καταστραφεί ο βιολογικός του καθαρισμός! το εργαστήριο παρακολούθησης ρύπων δεν δούλεψε ποτέ! Η επέκταση του γίνεται εδώ και 3 χρόνια με κεντρικούς πόρους. Μα! και όταν και εφ όσον η επέκταση ολοκληρωθεί δεν θα λειτουργήσει μια που δεν έχει ακόμη δημοπρατηθεί η κατασκευή του νέου σταθμού βιολογικής επεξεργασίας των στραγγισμάτων!
Όσο για το ΚΔΑΥ οι αρχές Καΐσερλη-Κυρίτση το έχουν δώσει σε ιδιώτη και λειτουργεί ανεξέλικτα, τυπικά και διεκπεραιωτικά χωρίς να κάνει αισθητή την παρουσία του ως ποιοτική μονάδα διαχείρισης έχοντας δημιουργήσει άθλια κατάσταση στην περιοχή με πρόχειρη λειτουργία και διασπορά ανακυκλώσιμων.
Δ. Την κατάσταση που περιγράψαμε συμπληρώνει η προφανής απουσία ενδιαφέροντος και της νέας δημοτικής αρχής στο να προωθήσει τα μέτρα που προβλέπει η ψηφισμένη μελέτη: ‘’Δημοτικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Κω’’ (Πράσινα Σημεία, σταθμός μεταφόρτωσης, Διαλογής στην Πηγή) αφού δεν τα διαβάζουμε στο θέμα καθορισμού νέων τελών 2020. Εκτός ενδιαφέροντος είναι και η χρηματοδότηση εκσυγχρονισμού ΚΔΑΥ. Δεν περιμένουμε την εφαρμογή του Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων, τα Πράσινα Σημεία, τα διακριτά ρεύματα κάδων, τη Διαλογή στην Πηγή, το Κέντρο Διαλογής και όλα αυτά που συνεπάγονται την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Απορριμμάτων στην Κω και αυτή την περίοδο! Δυστυχώς και οι αντιπολιτευόμενες ομάδες δείχνουν την ίδια μικρόνοια για το θεμα με τους ιδίους λόγους! Έτσι η νέα δημοτική περίοδος ξανα-ξεκινά με την δημοτική αρχή να αποφασίζει ‘’γενικώς και αβλεπώς’’ περί ‘’παγώματος και μείωσης των δημοτικών τελών καθαριότητας'', λες και όλα είναι καλά! Αδιαφορεί για τον δρόμος της λογικής: να θέσει μπροστά τους στόχους ποιοτικής μετεξέλιξης του συστήματος διαχείρισης, να κοστολογήσει και μετά διανείμει το βαρος του εκσυγχρονισμού στις κοινωνικές ομάδες αναλόγως της οικονομικής φέρουσας ικανότητας τους. Γιατί να παγώσουν κύριοι τα τέλη στις ξενοδοχειακές μονάδες των 4, 5 , 6 αστέρων με τα μεγάλα κέρδη και το 2020;
Ε. Το εσκεμμένο πολιτικό λάθος είναι: Ο Δήμος κοστολογεί τη λειτουργία της καθαριότητας  μόνο με την μεγαλύτερη δαπάνη αυτή του προσωπικού και όχι τη συνολική διαχείριση! Αδιαφορεί για τα πάγια: τον εξοπλισμό και τις υποδομές. Κι αυτό γιατί θεωρούν ότι αυτός, ο εξοπλισμός και οι υποδομές, πρέπει να προέρχονται από κεντρικές χρηματοδοτήσεις και προγράμματα! Όμως τι κοστολόγηση, τι προϋπολογισμό να κάνει ο δήμος ή πώς θα συντηρηθούν οι υποδομές ή θα αντικατασταθούν, μετά από τη φυσική τους φθορά ή την απαξίωση, χωρίς αποσβέσεις και το κράτος μας στον τοίχο;
Η Δημοτική αρχή ΔΕΝ κάνει συνολική εκτίμηση-κοστολόγηση γιατί αυτό σημαίνει αύξηση των δημοτικών τελών! Η μετάβαση σε μια καλύτερη οργάνωση της υπηρεσίας έχει κόστος! Αυτό συνεπάγεται περισσότερες ευθύνες και απατήσεις εκ μέρους των καταναλωτών! Είναι ευκολότερο να πουλάει ανώδυνα ωραίες εντυπώσεις στους ψηφοφόρους: ‘’μειώνω τους φόρους’’ αποσιωπώντας ταυτόχρονα την συνεχή υποβάθμιση της ποιότητα ζωής και του περιβάλλοντος και διαστρεβλώνοντας τον αναπτυξιακό ρόλο του Δήμου!
Έχει ωριμάσει πια η σκέψη της ολοκληρωμένης και ακριβούς κοστολόγησης της διαχείρισης των απορριμμάτων. Μόνο έτσι θα μπορέσει να μιλάει κανείς με ρεαλιστικούς όρους και με οικονομικά στοιχεία. Μόνο έτσι θα μπορέσει να σταθμίσει τις δυνατότητες για να προγραμματίσει έργα και υποδομές εξασφαλίζοντας ιδίους πόρους με τα αντίστοιχα ανταποδοτικά δημοτικά τέλη. Μόνο έτσι μπορεί να διεκδικήσει συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις σε ώριμες δικές του μελέτες.
Σε αντίθετη περίπτωση, το πρόβλημα μετακυλύετε στα επόμενα χρόνια, στις επόμενες χρηματοδοτήσεις και προγράμματα, αν υπάρξουν, και τελικά στις επόμενες γενιές!
Ν. Μυλωνάς