---Μέρα που είναι, και στο νησί μας αξίζει να δούμε το πρόβλημα του ΧΥΤΑ ν. ΚΩ.

Χρειάστηκαν 15 χρόνια συζητήσεων, 2 χρόνια για την κατασκευή του, κόστισε 3.5 εκ. ευρώ, ξεκίνησε να λειτουργεί όπως-όπως, πήρε φωτιά 3 φορές, πρόσφερε δωρεάν υπηρεσίες στους κατοίκους και κυρίως στις επιχειρήσεις για 7 χρόνια (ελέω πελατειακών υποχρεώσεων των δημοτικών αρχών) και τώρα έχει τεθεί εκτός λειτουργίας εφ όσον τα εσωτερικά του όργανα (οι μηχανισμοί του) δεν λειτουργούν!
Όλα αυτά τα χρόνια δεν υπήρξε ούτε ένας έλεγχος λειτουργίας του!
Δεν τηρηθήκαν οι δεσμεύσεις που υπήρχαν από τις συμβάσεις κατασκευής του!Ακόμη και τώρα το πρόβλημα διαβάζεται με λάθος τρόπο γιατί αυτό εξυπηρετεί και την δημοτική αρχή και τις μειοψηφίες που ή ‘’δεν καταλαβαίνει’’ ή είναι αλλού.
--- Ευθύνη του Δήμου μας σε σχέση με τον ΧΥΤΑ ήταν και είναι η τήρηση των προβλέψεων σε επίπεδο τεχνικό, οικονομικό, περιβαλλοντικό και εγγράφως έχει δεσμευτεί σε όλα αυτά. Δυστυχώς ο Δήμος αποδείχτηκε αναξιόπιστος. Μετά την αρνητική εμπειρία της διαχείρισης 2009-17 αργά η γρήγορα θα οδηγηθεί στο πέρασμα της αρμοδιότητας στους ιδιώτες. Λόγω της μέρας δούμε την Περιβαλλοντική αδειοδότηση του ΧΥΤΑ και την σημερινή άσχημη κατάσταση σε σχέση με τον Δημο: ΑΔΑ: Ρόδος 28-11-2011 κλπ ...≪Εγκριση Περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή και λειτουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ Νήσου Κω)...(επισυνάπτεται)
Παράγραφος:‘’Δ1. Γενικές αρχές και όροι λειτουργίας του Χ.Υ.Τ.Α. 1. Γενικές Αρχές 2. Γενικοί όροι κατασκευής και λειτουργίας του έργου 2.15 Κατά τη φάση σχεδιασμού του έργου απαιτείται η πρόγνωση ευστάθειας του ΧΥΤΑ, στη βάση των εκτιμήσεων και υπολογισμών των παρακάτω παραμέτρων: των γεωτεχνικών χαρακτηριστικών του ... Ο έλεγχος των εκτιμήσεων και των υπολογισμών θα γίνεται από τον αρμόδιο Φορέα (Δήμο Κω)’’.
1η ερώτηση: Άρα εμείς ο Δήμος έχουμε ευθύνες μη παρακολούθησης του φαινομένου;
---Σας είχα ενημερώσει από την κατολίσθηση πρανών 6-4-2009 στην ανατολική και βορεινή οριογραμμή του χώρου, ότι υπαρχει θεμα των διαβρώσεων και χρειάζεται η προσοχή σας!
Παράγραφος:‘’Δ2. τεχνικά έργα και έργα αντιρρύπανσης 5. Έργα διαχείρισης στραγγισμάτων: περιγράφονται μια σειρά προβλέψεων με σημαντικότερα τις σωληνώσεις στραγγισμάτων και την εγκατάσταση βιολογικής επεξεργασίας τους’’.
2η ερώτηση: Ο βιολογικός του ΧΥΤΑ υπολειτουργούσε και εδω και 2 χρόνια από τον φόβο της κατάρρευσης. Δεν λειτουργούσε τον τελευταίο χειμώνα 2015-16 και τελικά κατέρρευσε το 2016. Δεν θα λειτουργήσει μέχρι την δημιουργία νέου μαζί με την επέκταση. Ποιες είναι οι συνέπειες; Τι άμεση λύση -να επιδιώξουμε;
---Η καλύτερη λύση, στη φάση αυτή, χωρίς σοβαρές συνέπειες ρύπανσης του περιβάλλοντος, είναι η ελεγχόμενη και ρυθμιζόμενη ανακυκλοφορία των στραγγισμάτων εντός του ΧΥΤΑ. Χρειάζεται όμως μια δεξαμενή αποθήκευσης από την οποία θα γίνεται η άντληση για επανακυκλοφορία.
Παράγραφος: ‘’6. Έργα υποδομής και διαχείρισης βιοαερίου 6.2 Θα κατασκευαστεί δίκτυο συλλογής που θα περιλαμβάνει ενεργητική άντληση του βιοαερίου από κατακόρυφο και οριζόντιο δίκτυο μεταφορά και καύσης σε πυρσό. 6.9 Το βιοαέριο να διοχετεύεται στην ελεγχόμενη μονάδα καύσης υψηλής θερμοκρασίας τουλάχιστον 8500 C, που θα έχει εγκατασταθεί σε σταθερό και περιφραγμένο έδαφος. Η μονάδα καύσης του βιοαερίου θα είναι σχεδιασμένη για αυτόματη λειτουργία και παρακολούθηση και για δυσμενείς καιρικές συνθήκες. Επιπλέον ως προστασία από το βιοαέριο κατά τη λειτουργία του έργου, θα ληφθούν τα παρακάτω μέτρα....:’’’
3η ερώτηση: ποια πρόσθετα μέτρα, εδώ ούτε ο πυρσός δούλεψε! Όχι! δούλεψε λένε κάποιες φορές. Μα η παραγωγή αερίων μετά τον 2013 προβλέπετε στην μελέτη σας ότι σταθεροποιείται στα 100μ3/hr! Αρά δεν στέκει το έβγαλε φλόγα κάποιες φορές. Δεν λειτούργησε ποτέ. Γιατί;
---Δε λειτούργησε γιατί, είμαι σίγουρος, ποτέ δε συνδέθηκε το δίκτυο συλλογής του βιοαερίου με τον Πυρσό. Τόσο απλά και αδιάφορα για τους ιθύνοντες.
---Τώρα, Αφού κατέρρευσε η βάση με τον μηχανισμό του πυρσού και καταστραφήκαν οι σωληνώσεις από τον ΧΥΤΑ προς τον πυρσό, ποιες είναι οι συνέπειες;
---το βιοαέριο (μεθάνιο CH4 και διοξείδιο του άνθρακα CO2) θα εκλύεται στην ατμόσφαιρα, κατά παράβαση της νομοθεσίας και της καλής πρακτικής λειτουργίας ενός ΧΥΤΑ και οι εργαζόμενοι στον χώρο πρέπει να ενημερωθούν και να τους παρασχεθούν μέτρα προστασίας.
Παράγραφος:‘’8. Παρακολούθηση- Επιτήρηση 8.5 Η συγκέντρωση των στοιχείων αφορά: α) γενικές αρχές παραλαβής αποβλήτων (ποσότητες,είδος,σύνθεση,απτικός έλεγχος) β) έλεγχοι λειτουργίας του έργου (χρονική διάρκεια λειτουργίας και παύσεων,βλάβες,αιτίες αστοχιών,μέτρα αποκατάστασης, είδος και έκταση μέτρων για την συντήρηση της μονάδας γ) μετρήσεις και έλεγχοι οσμών στην περιμετρική ζώνη δ) Μετρήσεις και έλεγχοι απαερίων θορύβου και σκόνης, ε) το σχέδιο λειτουργίας’’
4η ερώτηση: Λειτούργησε μόνο η καταγραφή οχημάτων και βάρους απορριμμάτων. Οσμές και αέρια ούτε μετρήθηκαν ούτε μπορούν να μετρηθούν λόγω της κατάρρευσης της βάσης στην όποια ήταν εγκατεστημένοι οι αισθητήρες έλεγχου. Ποιες είναι οι συνέπειες;
---Πλήρης παραβίαση της Νομοθεσίας. Σε ένα ΧΥΤΑ πρέπει να εφαρμόζεται Πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Παρακολούθησης με την καταγραφή (και αξιολόγηση) όλων των στοιχείων που αναφέρεις και το σύνολο των παραμέτρων που ορίζει η Νομοθεσία και η ΑΕΠΟ του έργου.
Παράγραφος:‘’9. Αποκατάσταση του ΧΥΤΑ 9.1 Οι εργασίες αποκατάστασης του ΧΥΤΑ θα ξεκινούν αμέσως μετά την ολοκλήρωση των εργασιών κάθε φάσης διάθεσης χωριστά και θα εξελίσσονται σταδιακά...’’
5η ερώτηση: Το Α! κυτίο ολοκλήρωσε την λειτουργιά του άδω και 3 χρόνια χωρίς καμία αποκατάσταση. Το δεύτερο είναι πλήρες αλλά εξακολουθεί να δέχεται εξ ανάγκης. Ποιες είναι οι συνέπειες;

---Κάθε κύτταρο που ολοκληρώνει τη λειτουργία του πρέπει να αποκαθίσταται, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της δανειοδότησης (ΑΕΠΟ). Η αποκατάσταση δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί, αλλά μόνο να κατασκευαστεί από ίδιους πόρους του Φορέα, μέσω των χρημάτων που θα έπρεπε να είχαν συγκεντρωθεί από το Τέλος Χρήσης (μέρος των οποίων όφειλαν να δημιουργήσουν αποθεματικό για την Αποκατάσταση.
Παράγραφος:‘’ΣΤ. Τήρηση αρχείων-Ετήσια Έκθεση, μια σειρά υποχρεώσεις...’’
5η ερώτηση: Υπάρχουν στοιχεία μόνο για ότι αφορά το βαρος απορριμμάτων και κίνησης οχημάτων. Ποιες είναι οι συνέπειες;

---Ότι δεν ξέρουμε πού πάν’ τα τέσσερα...
6η ερώτηση: Έχοντας αχρηστευτεί όλοι οι μηχανισμοί έλεγχου και παρακολούθησης αλλά και οι μηχανισμοί διαχείρισης του περιβαλλοντικού φορτίου του χυτά Κω το ερώτημα είναι: Τι να κάνουμε;
---Στον Πολιτισμένο Κόσμο αυτή η δουλειά λέγεται «due diligence=δέουσα επιμέλεια” δηλ. α) καταγραφή του τι κατασκευάστηκε, β) τι υπάρχει σήμερα, γ) τι προβλήματα (ποσοτικοποιημένα) δημιουργούνται, δ) ποιες είναι η εναλλακτικές λύσεις αντιμετώπισης του θέματος, ε) κοστολόγηση των λύσεων, στ) χρονοδιάγραμμα υλοποίησης, ζ) πηγές χρηματοδότησης των νέων υποδομών. Η κατασκευάστρια εταιρεία μελέτη-κατασκευή ΚΑΡΚΑΝΙΑΣ ΑΕ έχει ευθύνη γιατί αυτή επέλεξε την τοποθέτηση δεξαμενών βιολογικού στην θέση της κατάρρευσης. Αυτός έκανε το πρώτο λάθος. Ακλούθησε το δικό σας λάθος της παραλαβής. Μετά το λάθος της σιωπής ήρθε ο οδοστρωτήρας της αδιαφορίας σας. Ότι δεν το εντάξατε στην τοπική ζωή ως καινοτομία και εκσυγχρονισμό και αρκεστήκατε στην πολιτική του εκμετάλλευση. Πολιτικά είναι τα αίτια της σημερινής κατάστασης. Τα τεχνικά λάθη είναι οι αφορμές.
Τελευταία ερώτηση: Ως ειδικός τι μας συμβουλεύεται;

---Να προχωρήσει ο Φορέας στο due diligence, ΑΜΕΣΟΤΑΤΑ!!!
Επίλογος: Δεν απήντησα στον κατά φαντασία συνομιλητή μου. Εμείς δεν κάναμε φορέα διαχείρισης! Την διαχείριση την είχε ο ‘’ΚΑΝΕΝΑΣ’’! Δηλαδή ο ένας!!! Η πολιτική σκοπιμότητα του εκάστοτε Δημάρχου! Να μην αυξηθούν τα τέλη και μας την ‘’πέσει’’ η αντιπολίτευση! Να μην επιβαρύνουμε τον τουρισμό και ακριβέστερα τις μεγάλες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που τετραπλασιάζουν τον Αύγουστο με το όγκο των σκουπιδιών το κόστος διαχείρισης! Την ίδια στιγμή που κατά μέσο όρο έχουν δηλώσει πληρώνουν τα τέλη τους στον Δήμο με τα μισά τετραγωνικά μέτρα των επιφανειών τους από τα πραγματικά τους (στοιχεία συμπαράταξη ελπίδας)!
Η 5 Ιουνίου μας θυμίζει την ανάγκη μεγάλων αλλαγών που πρέπει να γίνουν στο νησί μας.
Σημ: το δεύτερο από 3 κείμενα για την 5η Ιουνίου 2017, παγκόσμια μέρα περιβάλλοντος.
Ν. Μυλωνάς (δημοτικός σύμβουλος)