ΌΤΑΝ ΧΡΩΣΤΑΣ ΛΙΓΑ, ΠΑΣ ΦΥΛΑΚΗ – ΟΤΑΝ ΧΡΩΣΤΑΣ ΠΟΛΛΑ, ΠΛΗΡΩΝΕΙΣ ΤΑ ΜΙΣΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΑΣ… ΕΛΒΕΤΙΑ
Σε μια ουσιαστικά χρεοκοπημένη χώρα όπως η Ελλάδα όπου εκατοντάδες χιλιάδες συντάξεις πετσοκόβονται, με τον τραπεζικό τομέα διαλυμένο και ανήμπορο να βοηθήσει στην ανασυγκρότηση της χώρας, καταγράφεται μια ακόμη μαγική εικόνα. Σε μια επιχείρηση διαγράφονται χρέη 800 εκατομμυρίων ευρώ, δίνονται δάνεια εκατοντάδων εκατομμυρίων κάτω του κόστους και διακανονίζονται χρέη προς το δημόσιο άτοκα με ορίζοντα 20ετίας. Και την ίδια ώρα κανείς δεν ζητάει ευθύνες από τους φυσικούς και τους ηθικούς αυτουργούς της καταστροφής.
Η διάσωση του ομίλου Μαρινόπουλου θα συντελεστεί με τη διαγραφή 800 εκατομμυρίων από τα χρέη που έχουν δημιουργηθεί τόσο προς τους ιδιώτες προμηθευτές όσο και προς το Δημόσιο. Παράλληλα, θα δοθούν νέα δάνεια της τάξης των 350 εκατομμυρίων ευρώ από τις ίδιες τράπεζες που θα διαγράψουν ένα μέρος των προηγούμενων κόκκινων δανείων.
Το συγκλονιστικό της υπόθεσης είναι ότι τα δάνεια αυτά θα δοθούν με χαριστικό επιτόκιο της τάξης του 1,5%. Επιτόκιο μικρότερο από αυτό με το οποίο δανείζονται τα χρήματα αυτά από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δηλαδή, τελικά θα βάλουν και από την... τσέπη τους οι τραπεζίτες.
Οι ίδιοι τραπεζίτες δηλώνουν ότι αδυνατούν να χρηματοδοτήσουν κάθε φρέσκια ιδέα που τους κατατίθεται και ζητούν υπέρμετρες εγγυήσεις.
Την ίδια ώρα που βγαίνουν στο σφυρί τα σπίτια πολύτεκνων, άνεργων και άρρωστων ανθρώπων για λίγες χιλιάδες ευρώ, οι ίδιες τράπεζες που έδιναν δάνεια στους Μαρινόπουλους ως την τελευταία στιγμή της κατάρρευσης πρωτοστατούν τώρα για να σώσουν, πάλι με χρήματα του ελληνικού λαού, τη γνωστή αλυσίδα.
Είναι οι ίδιες τράπεζες που παράνομα τους επέτρεψαν να γεμίσουν με μεταχρονολογημένα παλιόχαρτα χιλιάδες προμηθευτές. Οι ίδιες τράπεζες που έδιναν δάνεια σε μια επιχείρηση που δεν δημοσίευε ισολογισμούς επί πέντε χρόνια.
Το ίδιο κράτος που κατά παράβαση κάθε έννοιας καθήκοντος και έννομης τάξης επέτρεπε σε έναν επιχειρηματικό όμιλο να παρανομεί κατάφωρα και ασύστολα μη καταβάλλοντας ασφαλιστικές εισφορές, κυκλοφορώντας μεταχρονολογημένες επιταγές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, επιτρέποντας στους ιδιοκτήτες να μεταφέρουν δολίως περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας τους σε off shore προκειμένου να προχωρήσουν σε πλασματικές ενοικιάσεις με υπέρτερο τίμημα που κατέληγε πάλι σε αυτούς αλλά αφαιρείτο από το ταμείο, τις υποχρεώσεις και τη φορολόγηση.
Έχουμε δηλαδή ένα φαινόμενο όπου όλοι κάνουν λόγο για την ανάγκη διάσωσης της επιχείρησης προκειμένου να μη μείνουν άνεργοι περίπου 11.000 εργαζόμενοι (και σωστά), αλλά κανείς δεν ασχολείται με τους ιδιοκτήτες που έφεραν αυτόν τον όμιλο να οφείλει περίπου το 1% του ετήσιου ΑΕΠ της χώρας.
Κανείς δεν συζητά για τις καταθέσεις τους, τα περιουσιακά τους στοιχεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Κανείς δεν εξετάζει αν η πτώχευση ήταν μεθοδευμένη ή έστω αν ήταν λογική συνέπεια των ενεργειών που αύξαναν τον προσωπικό πλούτο των μετόχων σε βάρος της ίδιας της επιχείρησης, των πιστωτών, του δημοσίου ταμείου και των εργαζόμενων.
Τα μέλη της οικογένειας Μαρινόπουλου είτε στην Ελλάδα, είτε στα πολυτελή τους θέρετρα στο εξωτερικό προφανώς αισθάνονται ασφαλή και δεν έχουν αισθανθεί την ανάγκη καν να ζητήσουν συγγνώμη για την καταστροφή μιας κραταιάς επιχείρησης και για τα χρήματα που αφαιρούν από την ελληνική οικονομία σε μια στιγμή κατά την οποία κάθε ευρώ έχει τη δική του εξαιρετική σημασία.
Αλλά και τα πολιτικά κόμματα, κυρίως αυτά που κυβερνούσαν και κυβερνούν δεν έχουν βρει ούτε μια λέξη να πουν για τις ευθύνες των επιχειρηματιών σε συνδυασμό με τις ευθύνες των τραπεζιτών και της διοίκησής τους. Έστω, για τα μάτια του κόσμου.
ΔΑΝΕΙΑ 140 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΤΗΝ ΩΡΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ
Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά τις τελευταίες ημέρες η Μαρινόπουλος ζήτησαν και έλαβαν δύο ομολογιακά δάνεια συνολικού ποσού 140 εκατομμυρίων ευρώ τον Δεκέμβριο του 2015 και τον Απρίλιο του 2016. Την περίοδο δηλαδή που ήδη βρίσκονταν υπό κατάρρευση, δεν πλήρωναν τις υποχρεώσεις τους και όλοι συζητούσαν αν θα κλείσει ή όχι η επιχείρηση βρέθηκαν τραπεζικά στελέχη που ενέκριναν και έδωσαν το τεράστιο αυτό ποσό την ίδια ώρα που δεν υπήρχαν ισολογισμοί για τουλάχιστον 5 χρόνια, δεν υπήρχαν ασφαλιστικές και φορολογικές ενημερότητες. Γιατί αν υπήρχαν τότε γεννάται ένα άλλο θέμα πολύ μεγαλύτερο: Ποιοι και πως τις έδωσαν, ενώ η επιχείρηση όφειλε περισσότερα από 100 εκατομμύρια ευρώ σε δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία.
Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΩΣΗΣ
Και φτάνουμε στο σήμερα, όπου οι -υπό κρατικό έλεγχο και διασωθείσες από τα δανεικά τα οποία πληρώνει ο ελληνικός λαός- τράπεζες θα δανειοδοτήσουν με περισσότερα από 350.000.000 ευρώ για 15 χρόνια και επιτόκιο μόλις 1,5% τη διάσωση όταν οι ίδιες πληρώνουν 1,55 % για να αντλήσουν τα κεφάλαια αυτά από τον ELA. Στην ουσία πρόκειται για ένα άτοκο δάνειο που μάλιστα θα ζημιώσει ακόμη κι αν αποπληρωθεί στο ακέραιο τους ισολογισμούς τους.
Κι όλα αυτά για να διατηρηθούν 12.000 θέσεις εργασίας -κάτι για το οποίο πολλοί αμφιβάλλουν- αλλά πρωτίστως για να μην σκάσει στα χέρια της κυβέρνησης ένα τεράστιο πρόβλημα που θα έφερνε τσουνάμι αντιδράσεων και τεράστια προβλήματα.
Παράλληλα, το δημόσιο δέχεται να διαγράψει όλους τους τόκους και τις προσαυξήσεις από τα χρέη της Μαρινόπουλος και διευθετεί το αρχικό κεφάλαιο σε 250 άτοκες μηνιαίες δόσεις, δηλαδή σε περισσότερα από 21 χρόνια. Και ταυτόχρονα υποχρεώνει τις ΔΕΚΟ και τους δήμους να διαγράψουν το 50% των απαιτήσεών τους και να δεχθούν την πληρωμή των υπολοίπων σε 36 δόσεις.
Η συμφωνία εκτός των άλλων σκεπάζει και μια πυραμίδα των δανείων και συνεχών εταιρικών μετασχηματισμών (συγχωνεύσεις - εξαγορές) που προώθησαν καθ' όλη τη διάρκεια της κρίσης οι τράπεζες με ταυτόχρονες τριγωνικές συναλλαγές με εταιρίες ακινήτων και διεύρυνση των χρηματοδοτικών ανοιγμάτων, ώστε να κρύβουν τα θαλασσοδάνεια που έδωσαν κάτω από το χαλί και να ξεπερνούν ευκολότερα τα stress tests, εμφανίζοντας μικρότερες χρηματοδοτικές ανάγκες.
ΤΑ ΠΟΣΑ ΠΟΥ ΖΑΛΙΖΟΥΝ
Η τελική συμφωνία επιτεύχθηκε μέσα από σκληρές διαπραγματεύσεις με πολλές μπλόφες και εκβιασμούς. Σειρά τώρα έχει η Δικαιοσύνη που θα πρέπει να εγκρίνει την υπαγωγή της εταιρείας Μαρινόπουλος στο άρθρο 106 θ του πτωχευτικού κώδικα.
Η συμφωνία, η μεγαλύτερη που έχει εφαρμοστεί ποτέ στην Ελλάδα, προβλέπει ότι η νέα εταιρεία υπό τον έλεγχο πλέον του Σκλαβενίτη θα απαλλαγεί από υποχρεώσεις περίπου 800 εκατ. Ευρώ το 52% των συνολικών υποχρεώσεων της Μαρινόπουλος που φτάνουν στο 1,5 δισ., και θα αναλάβει νέο δανεισμό ύψους 477 εκατ. ευρώ.
Τα ποσά αυτά δεν περιλαμβάνουν το «κούρεμα» οφειλών από τις ΔΕΚΟ και αντιπροσωπεύουν:
- 323 εκατ. ευρώ που καλούνται να διαγράψουν οι περίπου 2.000 προμηθευτές της εταιρείας αποδεχόμενοι κούρεμα 50% των απαιτήσεών τους σημερινού ύψους 647 εκατ. Ευρώ
- 307 εκατ. ευρώ υποχρεώσεων της Μαρινόπουλος οι οποίες δεν θα μεταφερθούν στη νέα εταιρεία και θα συνεχίζουν να βαραίνουν την παλιά Μαρινόπουλος,
- 153 εκατ. ευρώ οφειλών της Μαρινόπουλος προς την Carrefour και άλλες συνδεμένες εταιρείες που επίσης διαγράφονται από ένα σύνολο απαιτήσεων 165 εκατ. ευρώ.
Ταυτόχρονα, θα διαγραφούν σημαντικά ποσά από τόκους και προσαυξήσεις τραπεζικών δανείων και οφειλών προς το Δημόσιο, το ήμισυ των χρεών προς τις ΔΕΚΟ και τους Δήμους, ενώ θα διακανονιστούν σε βάθος δεκαετιών υποχρεώσεις αρκετών ακόμη εκατοντάδων εκατομμυρίων.
Ενδεικτικό είναι πως η εξυπηρέτηση των τραπεζικών δανείων που θα βαραίνουν τη νέα εταιρεία θα διευκολυνθεί σημαντικά. Τυχόν οφειλόμενοι τόκοι μέχρι να ξεκινήσει η εφαρμογή της συμφωνίας εξυγίανσης θα κεφαλαιοποιηθούν, και για πέντε χρόνια μέχρι το 2021 η εταιρεία θα εξοφλεί μόνο τόκους και όχι κεφάλαιο. Μετά την περίοδο χάριτος θα καλείται ανάλογα με την πορεία των εσόδων της να αποπληρώσει τα δάνειά της σε διάστημα 15ετίας μέχρι το 2036.
Παρότι η νέα εταιρεία που θα είναι θυγατρική του ομίλου Σκλαβενίτη θα μεταβιβαστεί με υποχρεώσεις μικρότερες των 710 εκατ. ευρώ έναντι των σημερινών 1,49 δισ. ευρώ, θα χρειαστεί νέα χρηματοδότηση που θα φτάσει συνολικά τα 477 εκατ. ευρώ για να μπορέσει να αποπληρώσει άμεσα μέρος των χρεών της (εντός δύο μηνών οι προμηθευτές) και να επανέλθει σε λειτουργία γεμίζοντας τα ράφια των καταστημάτων.
Από αυτά σύμφωνα με το σχέδιο εξυγίανσης, τα 352 εκατ. ευρώ θα διατεθούν από τις τράπεζες στη νέα εταιρεία μέσω έκδοσης κοινού ομολογιακού δανείου, ενώ άλλα 125 εκατ. ευρώ θα είναι χρήματα που θα διαθέσει η ίδια η εταιρεία Σκλαβενίτης. Το νέο δάνειο θα δοθεί από την Αlpha Bank (177 εκατ. Ευρώ), την Εθνική (81 εκατ. ευρώ), την Eurobank (47 εκατ. ευρώ) και την Πειραιώς (47 εκατ. ευρώ).
Η εταιρεία Σκλαβενίτης θα συμμετάσχει αρχικά με 75 εκατ. ευρώ μέσω αύξησης κεφαλαίου και θα βάλει άλλα 50 εκατ. ευρώ ως το τέλος του 2019. Δεν έχει διευκρινιστεί όμως αν τα χρήματα θα προέλθουν και αυτά από δανεισμό καθώς από τις οικονομικές καταστάσεις της Σκλαβενίτης δεν προκύπτει ότι υπάρχουν στο ταμείο της.
Τη Δευτέρα, πάντως καταχωρήθηκε στο ΓΕΜΗ η ίδρυση της «Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης» η οποία θα αναλάβει να λειτουργεί τη Μαρινόπουλος που θα αποκτήσει η Σκλαβενίτης εφ όσον η διαδικασία εξυγίανσης οριστικοποιηθεί.
Το μετοχικό της κεφάλαιο ανέρχεται στα 125 εκατ. ευρώ (το ποσό που έχει δηλώσει η Σκλαβενίτης πως θα προσφέρει σαν Επενδυτής για την εξυγίανση της Μαρινόπουλος) ενώ το πρώτο Δ.Σ της που έχει θητεία έως 31/12/2016 απαρτίζουν οι Μαρία Σκλαβενίτου (Πρόεδρος), Γεράσιμος Σκλαβενίτης (Διευθύνων Σύμβουλος), Στέλιος Σκλαβενίτης (Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος) και το πρώην τραπεζικό στέλεχος αλλά και πρώην CEO της EΛΓΕΚΑ Λεωνίδας Θεόκλητος (Μέλος).
Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΩΝ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΩΝ
Το «κούρεμα» των οφειλών έως και 50% σε όλους ανεξαιρέτως τους προμηθευτές και ο εκβιασμός από τις παλιές αλλά και τις νέες εμπορικές αλυσίδες για νέες πρόσθετες οδυνηρές εκπτώσεις τιμών «εάν θέλουν να δουν τα προϊόντα τους στα ράφια» θέτουν σε άμεσο κίνδυνο τη βιωσιμότητα 3.000 εταιρειών προμηθευτών και απειλούν 75.000 θέσεις εργασίας. Η κατάσταση είναι δραματική στους μικρούς ή μεγαλύτερους προμηθευτές της αγοράς των σούπερ μάρκετ. Ένα «κούρεμα» 50% στις απαιτήσεις τους από τον Μαρινόπουλο προκαλεί ανεπανόρθωτη καταστροφή και οδηγεί σε λουκέτα και χιλιάδες απολύσεις. Παράγοντες της αγοράς κάνουν λόγο για το ενδεχόμενο 22.000 απολύσεων στον συγκεκριμένο κλάδο μέσα στο 2017.
Ουσιαστικά οι προμηθευτές της Μαρινόπουλος δεν έχουν άλλη επιλογή, μιας και εάν αρνηθούν την πρόταση των τραπεζών, δε θα λάβουν τίποτα.