Έχουν φθάσει τα 100 δισ. ευρώ τα δάνεια σε καθυστέρηση επί συνόλου 212 δισ. ευρώ - Σχεδόν το 70% των δανείων προς τους μικρομεσαίους παρουσιάζει καθυστέρηση μεγαλύτερη των τεσσάρων δόσεων

Η διαμόρφωση του μοντέλου αντιμετώπισης και διαχείρισης των κόκκινων δανείων είναι ένα ακόμη μεγάλο πρόβλημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει η νέα κυβέρνηση.

Εκτός από το κρίσιμο θέμα της ανακεφαλαιοποίησης, με τον ίδιο επιτακτικό τρόπο θα μπει στο τραπέζι και το ζήτημα των κόκκινων δανείων, που αποτελεί την άλλη όψη για τα κεφαλαιακά κενά των τραπεζών. Η νέα κυβέρνηση θα πρέπει μέχρι το τέλος του χρόνου να έχει προσδιορίσει και προωθήσει κρίσιμα στοιχεία που διαμορφώνουν το πλαίσιο αντιμετώπισης των κόκκινων δανείων, όπως περιγράφεται στο νέο μνημόνιο.

Το Πτωχευτικό Δίκαιο, όσον αφορά στα επιχειρηματικά δάνεια, και το πλαίσιο για τους πλειστηριασμούς είναι οι βασικές παράμετροι για το νέο μοντέλο. Ειδικά όσον αφορά στα στεγαστικά δάνεια, θα συνεχιστεί η προστασία της πρώτης κατοικίας βάσει εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Ωστόσο θα καλύπτονται από τις ευεργετικές διατάξεις μόνο όσοι πραγματικά αδυνατούν να πληρώσουν τις οφειλές τους.

Το μοντέλο που ισχύει σήμερα και προστατεύει δανειολήπτες, εφόσον η πρώτη κατοικία έχει αντικειμενική αξία κάτω των 200.000 ευρώ και οι καταθέσεις δεν υπερβαίνουν τις 35.000 ευρώ, θα τροποποιηθεί καθώς θα εισαχθούν και νέες διατάξεις που αυξάνουν τις δυνατότητες χειρισμού από την πλευρά των τραπεζών. Οι αλλαγές που θα γίνουν στο νομοθετικό πλαίσιο των πλειστηριασμών, σε συνδυασμό με την πορεία της αγοράς ακινήτων, θα δώσουν τον τόνο στη διαχείριση των κόκκινων δανείων το 2016. Ακόμη κι αν απελευθερωθεί πλήρως η δυνατότητα πλειστηριασμών, οι τράπεζες δεν είναι ουσιαστικά σε θέση να εκποιήσουν μαζικά ακίνητα σε μια νεκρή αγορά. Πολύ περισσότερο όταν η πτώση στις τιμές των ακινήτων θα επιταχυνθεί αν οι τράπεζες αυξήσουν την προσφορά βγάζοντας για πώληση χιλιάδες ακίνητα.

Μέχρι το τέλος του χρόνου η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να επιμεληθεί τη δημιουργία του νέου πλαισίου, τοποθετώντας τον πήχη στο κατάλληλο σημείο όπου και τα κοινωνικά κριτήρια δεν θα θιγούν και θα είναι δυνατή η αποτελεσματική διαχείριση των καθυστερημένων δανείων. Είναι μείζον ζήτημα να υιοθετηθεί ένα αποτελεσματικό μοντέλο για τα κόκκινα δάνεια, επειδή αυτό θα ενισχύσει την αξία των τραπεζών προσελκύοντας έτσι ιδιωτικά κεφάλαια, με αποτέλεσμα αντίστοιχη μείωση του δημοσίου χρέους ως προς τα 25 δισ., που επιβαρύνεται από τη νέα ανακεφαλαιοποίηση.

Το πρόβλημα των καθυστερήσεων έχει πάρει δραματικές διαστάσεις καθώς δεν είναι υπερβολή να ειπωθεί ότι ένα στα δύο δάνεια είναι σήμερα σε καθυστέρηση. Καθώς το σύνολο των δανειακών χαρτοφυλακίων ανέρχεται στα 212 δισ. ευρώ, είναι προφανές ότι τα δάνεια σε καθυστέρηση ξεπερνούν τα 100 δισ. ευρώ. Ο αριθμός τους, μάλιστα, θα ήταν ακόμη μεγαλύτερος αν οι τράπεζες δεν διαχειρίζονταν δυναμικά και αποτελεσματικά το πρόβλημα, προσπαθώντας να διατηρούν τις καθυστερήσεις δανείων κάτω από το κρίσιμο όριο των 90 ημερών.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο ρυθμός μετάπτωσης των δανείων σε καθυστέρηση αυξάνεται. Ειδικά σε συγκεκριμένες κατηγορίες δανείων οι καθυστερήσεις άνω των 90 ημερών είναι εκτός ελέγχου. Τα περισσότερα προβλήματα παρουσιάζονται στα δάνεια που έχουν δοθεί προς τους μικρομεσαίους, οι οποίοι και επλήγησαν από την ύφεση. Σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις από τράπεζες, το 65%-70% των δανείων προς μικρομεσαίους παρουσιάζει σήμερα καθυστέρηση μεγαλύτερη των τεσσάρων δόσεων. Στα καταναλωτικά δάνεια η εικόνα δεν είναι καλύτερη και τα στελέχη των τραπεζών εκτιμούν ότι είναι σε καθυστέρηση περίπου το 60% των δανείων, ενώ στα στεγαστικά φτάνει το 35%.

Το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η Τράπεζα της Ελλάδος θα έχουν θεσμικά την ευθύνη και την επίβλεψη της διαχείρισης του προβλήματος. Ούτως ή άλλως η ΤτΕ ως επόπτης παρακολουθεί το ζήτημα των κόκκινων, ενώ το ΤΧΣ θα αναλάβει συγκεκριμένο αντικείμενο.

Οι τράπεζες από την πλευρά τους εξετάζουν την αντιμετώπιση των κόκκινων είτε σε σύμπραξη με εξειδικευμένο οργανισμό, σχήμα που θα οδηγήσει σε δημιουργία κοινής εταιρείας, είτε με τη δημιουργία θυγατρικής με αποκλειστικό αντικείμενο τη διαχείριση των συγκεκριμένων δανείων. Να σημειωθεί ότι οι τράπεζες έχουν δημιουργήσει σημαντική υποδομή, καθώς έχουν οργανωθεί κατάλληλα, παρακολουθούν στενά την εξέλιξη των καθυστερήσεων στα δάνεια, κάνουν υποχρεωτικά συγκεκριμένες αναφορές των στοιχείων σε τακτά διαστήματα κ.λπ.

Οποιο όμως μοντέλο οργάνωσης κι αν επιλέξει η κάθε τράπεζα, δηλαδή δημιουργία κοινής εταιρείας ή ίδρυση θυγατρικής, η τράπεζα πλέον θα πρέπει να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένους στόχους που θα θέτουν οι αρμόδιοι στη Φρανκφούρτη. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες, μόλις θεσμοθετηθεί ως το τέλος του χρόνου το πλαίσιο, θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τα κόκκινα δάνεια και να ανταποκριθούν σε συγκεκριμένους στόχους, υπό την παρακολούθηση και τον έλεγχο των οργάνων της ΕΚΤ.

newmoney.gr

Έρχεται μπαράζ ρυθμίσεων από τις τράπεζες για τα προβληματικά στεγαστικά και δάνεια προς μικρές επιχειρήσεις με σπάσιμο τους και πάγωμα του 50% για μια 5ετια. Το σχέδιο έχει την έγκριση των θεσμών. Ποιους αφορά, πώς θα γίνει.

Έτοιμες είναι οι τράπεζες και οι αρμόδιες αρχές, Τράπεζα της Ελλάδος και Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, να αντιμετωπίσουν με μπαράζ επιθετικών ρυθμίσεων τα κόκκινα και προβληματικά δάνεια τόσο στον τομέα της στεγαστικής πίστης όσο και στο κομμάτι των χορηγήσεων προς τις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Ασφαλείς πληροφορίες του Euro2day.gr αναφέρουν ότι η λύση, η οποία έχει αποφασισθεί για τα κόκκινα δάνεια των δύο αυτών κατηγοριών είναι το σπάσιμο (spit) του δανείου στην μέση, όπου το 50% θα εξυπηρετείται και το υπόλοιπο 50% θα παγώσει για 5 χρόνια.

Το φαινόμενο αναμένεται να πάρει διαστάσεις αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και το σχέδιο έχει λάβει την έγκριση των θεσμών.

Από την παλέτα των λύσεων δεν λείπει και το κούρεμα δανείων με την διάφορα όμως ότι θα αφορά στις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες δε διαφαίνεται κανένα ενδεχόμενο αποπληρωμής εξαιτίας της χρόνιας αδυναμίας του δανειολήπτη να αντεπεξέλθει. Με βάση τις πληροφορίες του Euro2day.gr το split αφορά στεγαστικά δάνεια συνολικής αξίας ύψους 8-10 δισ. ευρω και 3 δισ. ευρω δάνεια μικρών και πολύ μικρών επιχειρησεων.

Πως θα γίνει

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, το σχέδιο δεν είναι στα χαρτιά αλλά εχει γίνει όλη η απαραίτητη προεργασία ώστε να τεθεί σε εφαρμογή από το τέλος του έτους. Ενισχυτικά στο έργο των τραπεζών δρα η λεπτομερείς καταγραφή από την Τράπεζα της Ελλάδος που στα μέσα Οκτωβρίου θα παρουσίασει την έκθεση, στην οποία θα υπάρξει κατηγοριοποίηση των επισφαλών δανείων. Την ίδια περίοδο θα δοθεί στην δημοσιότητα και ο αναθεωρημένος Κώδικας Δεοντολογίας στον οποίο θα συμπεριλαμβάνονται με ακρίβεια, τα βήματα της μεδόδου του split.

Ποιούς όμως θα αφορά η λύση του σπασίματος του δανείου; Πρόκειται, για τα στεγαστικά και τα δάνεια μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, τα οποία είναι προβληματικά λόγω καθυστέρησης στην αποπληρωμή αλλά ο κάτοχος τους είναι οικονομικά βιώσιμος παρά το πλήγμα που έχει δεχθεί εξαιτίας της οικονομικής κρίσης.

Σύμφωνα με τα κριτήρια, εφόσον ο δανειολήπτης διαθέτει εισόδημα, το οποίο όμως έχει μειωθεί, τότε οι τράπεζες θα του προτείνουν το σπάσιμο του δανείου στα δύο και την συνέχιση της αποπληρωμής του μισού, τουλάχιστον για τα επόμενα 5 έτη.

“Στο χρονικό διάστημα της πενταετίας θα ελέγχεται η οικονομική κατάσταση του δανειολήπτη. Εφόσον υπάρξει είτε αύξηση του εισοδήματος του είτε άνθηση της επιχείρησης τότε στην πενταετία θα επανεξεταστεί αν είναι σε θέση να πληρώσει ολόκληρο ή μέρος του 50% που θα έχει έως τότε παγώσει”, τονίζει στο Euro2day.grρ αρμόδια τραπεζική πηγή και προσθέτει: “στην περίπτωση που μετά το πέρας της πενταετίας δεν έχουν βελτιωθεί η οικονομική και εισοδηματική κατάσταση του δανειολήπτη τότε θα εξετασθούν άλλες λύσεις και μεταξύ αυτών και το κούρεμα του μισού του δανείου”.

Εξυγίανση

Βασική παράμετρος, εκτός της οικονομικής εξέλιξης του δανειολήπτη, η οποία θα κρίνει εν πολλοίς την τύχη του 50% του δανείου που θα παγώσει, είναι η πορεία της οικονομίας και κατ´ επέκταση η πορεία των τραπεζών.

Σύμφωνα με τους τραπεζίτες, εφόσον υπάρξει ανάκαμψη του κλάδου με πρόσβαση στο φθηνό χρήμα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και στο βάθος της πενταετίας διαφανεί έμπρακτο επενδυτικό ενδιαφέρον για την ελληνική οικονομία, τότε και οι τράπεζες θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη ευελιξία τις ουρές των κόκκινων δανείων κυρίως στην στεγαστική πίστη.

Ωστόσο, η λύση του split τους δίνει σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα τη δυνατότητα της τεχνητής εξυγίανσης των ισολογισμών τους καθώς το πάγωμα αναμένεται να προσδώσει αέρα στα κεφάλαια που δεσμεύονται για την κάλυψη των επισφαλειών, προσβλέποντας στην τελική αντιμετώπιση τους σε καλύτερες οικονομικά και χρηματοοικονομικά συνθήκες.

euro2day.gr

Εταιρίες συμβούλους για την διαχείριση των κόκκινων δανείων, νέο πτωχευτικό δίκαιο για επιχειρήσεις και νοικοκυριά και συμβούλους αφερεγγυότητας φέρνει μεταξύ άλλων το ξεκαθάρισμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Η χθεσινή συνάντηση του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Γιάννη Στουρνάρα με τον υπηρεσιακό υπουργό Οικονομικών κ. Γιώργο Χουλιαράκη κατέληξε κατ' αρχήν στο να διαμορφωθεί μέχρι και τον Οκτώβριο, σε συνεργασία με το ΤΧΣ μια βάση δεδομένων για τα δάνεια που διαχειρίζονται σήμερα οι Τράπεζες.

Με άλλα λόγια θα γίνει κατ αρχήν μια κατηγοριοποίηση των δανείων που δεν εξυπηρετούνται ανάλογα με τον δανειολήπτη (επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια νοικοκυριών) το διάστημα κατά το οποίο κάθε δάνειο είναι μη εξυπηρετούμενο και το βαθμό φερεγγυότητας του κάθε δανειολήπτη.

Με βάση το μνημόνιο όλοι οι εμπλεκόμενοι (κυρίως οι εμπορικές τράπεζες) θα πρέπει να εξαντλήσουν την δυνατότητα συμβουλών από εξωτερικούς φορείς με στόχο την ταχεία εκκαθάριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Το σημείο αυτό βάζει στο παιχνίδι τις εταιρίες συμβούλους διαχείρισης κόκκινων δανείων οι οποίες με βάση την πρακτική στην Ισπανία και την Πορτογαλία θα κάνουν κοινές εταιρίες με τις συστημικές τράπεζες.

Η κάθε τράπεζα θα μεταβιβάζει στην νέα εταιρία τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια της ελαφρύνοντας ισολογισμό της. Στόχος θα είναι η ανάκτηση όσο το δυνατό μεγαλύτερου μέρους των δανείων είτε μέσω ρύθμισης με τους δανειολήπτες είτε μέσω πλειστηριασμών ακινήτων ή ακόμη το κούρεμα των δανείων με αντάλλαγμα την αποπληρωμή του υπολοίπου.

Πάντως σε κάθε περίπτωση, η λύση αυτή είναι καλύτερη από την αρχική πρόταση των θεσμών για την άμεση πώληση ενός μέρους έστω των μη εξυπηρετούμενων δανείων στα λεγόμενα Distress Funds η οποία απορρίφθηκε από την Ελληνική πλευρά.

Ενδιάμεσοι στην προσπάθεια εντοπισμού των «στρατηγικών κακοπληρωτών θα είναι η -προαναγγελθείσα- Αρχή Πιστοποίησης Φερεγγυότητας των δανειοληπτών, ενώ για τους κακοπληρωτές θα επιλαμβάνονται οι «διαχειριστές αφερεγγυότητας» δηλαδή επαγγελματίες χωρίς συγκεκριμένη ειδικότητα οι οποίο θα κάνουν διαχειριστικό έλεγχο στους δανειολήπτες ανεξάρτητα αν πρόκειται για επιχειρήσεις ή φυσικά πρόσωπα.

Στην συνέχεια βέβαια θα κάνουν πρόταση αν θα πρέπει να επιβληθούν διοικητικά μέτρα ή να προχωρήσει μιας κάποιας μορφής αναδιάρθρωση του εξεταζόμενου δανείου.

Οι νόμοι «Κατσέλη» για τα νοικοκυριά και «Δένδια» για τις επιχειρήσεις, οι οποίοι θα υποστούν εκτεταμένες τροποποιήσεις με στόχο την ταχεία εκκαθάριση των υποθέσεων ενώ αναμένεται να θεσπιστούν και δυσκολότερα κριτήρια για να υπάρξει η δυνατότητα χρήσης τους.

Το χρονοδιάγραμμα

Με βάση το χρονοδιάγραμμα που έχει συμφωνηθεί, οι διαδικασίες υλοποίησης του σχεδίου αντιμετώπισης των «κόκκινων» δανείων έχουν ως εξής:

1. Μέχρι τον Δεκέμβριο του 2015 οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να έχουν εντοπίσει τους μεγαλοοφειλέτες του Δημοσίου και των τραπεζών και να ξεχωρίσουν οι βιώσιμες επιχειρήσεις από τις μη βιώσιμες.

2. Μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου του 2016 θα πρέπει η ΤτΕ σε συνεργασία με πιστωτικά ιδρύματα να καθορίσει συγκεκριμένους στόχους για τη ρύθμιση δανείων, πλειστηριασμών, ύψους επισφαλειών κ.λπ.

3. Μέχρι τον Μάρτιο του 2016 θα πρέπει να έχει δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο για τη δυνατότητα άμεσης εκκαθάρισης και εκπλειστηριασμού όλων των μη βιώσιμων περιπτώσεων και μέχρι το τέλος του 2016 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η εκκαθάριση της αγοράς από τέτοιες περιπτώσεις.

4. Εως τα τέλη Μαρτίου του 2016 η ΤτΕ θα πρέπει να αναθεωρήσει τον Κώδικα Δεοντολογίας που θα περιλαμβάνει οδηγίες για ομαδικές αναδιαρθρώσεις δανείων.

5. Από τον Ιούνιο του 2016, οι τράπεζες θα υποχρεούνται να ενημερώνουν ανά τρίμηνο την ΤτΕ για τη συνολική εικόνα σε σχέση με τους στόχους. Παράλληλα, το ΤΧΣ θα εμπλακεί άμεσα στο θέμα των επιχειρηματικών δανείων και θα πρέπει να παρουσιάσει σχέδιο για την επιτάχυνση των αναδιαρθρώσεων μεγάλων επιχειρήσεων ή ακόμα και ολόκληρων κλάδων.

6. Μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2017 θα πρέπει να γίνει η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας του Πτωχευτικού Κώδικα, ενώ μέχρι τα τέλη Φεβρουαρίου του 2016 να έχει εισαχθεί ένα πρόγραμμα αξιολόγησης των Δ.Σ. των τραπεζών. Το ίδιο θα πρέπει να έχει γίνει και για το ΤΧΣ μέχρι τα τέλη Ιουνίου του 2016.

enikonomia.gr