Αλυσιδωτές ανατιμήσεις αναμένεται να προκαλέσει σε όλη την τροφική αλυσίδα αλλά και στην εστίαση η μεγάλη αύξηση στην τιμή του λαδιού το οποίο φέτος πωλείται ακόμα και 30% ακριβότερα σε σχέση με πέρσι.
Η μειωμένη παραγωγή που προκλήθηκε κατά κύριο λόγο την τελευταία διετία εξαιτίας της μεγάλης ξηρασίας σε χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχοπτώσεων το χειμώνα στη χώρα μας οδήγησαν τις τιμές στα ύψη.

Όσον αφορά το χύμα/ ασυσκεύαστο λάδι το Νοέμβρη του 2022 στοίχιζε 5,50 ευρώ το κιλό, ενώ τον Ιούνιο του 2023 έχει φτάσει τα 6,50 ευρώ και τώρα τα 10 ευρώ το κιλό. Στα ράφια των σούπερ μάρκετ η τιμή του λίτρου ξεκινάει από τα 10 ευρώ και ανάλογα με την ποιότητα αυξάνεται. Το βιολογικό πωλείται ακόμα και 17 ευρώ το λίτρο.

Όπως αναφέρουν στα Dnews ελαιοπαραγωγοί φέτος, τα αποθέματα του λαδιού φαίνεται να μην φτάνουν εξαιτίας των ελλείψεων σε χώρες όπως την Ισπανία, την μεγαλύτερη ελαιοπαραγωγό, και την Ιταλία. «Αυτή η κατάσταση δημιουργήθηκε από την μεγάλη σε διάρκεια ξηρασία, αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής. Η ύδρευση πλέον των δέντρων έχει δυσκολέψει αρκετά με συνέπεια η παραγωγή να μειώνεται σταδιακά. Αυτό φυσικά θα έχει αντίκτυπο και την επόμενη χρονιά, καθώς διανύσαμε τον πιο ξηρό Απρίλιο με απουσία βροχών για πάνω απο τρεις συνεχόμενους μήνες», δηλώνουν.

Σύμφωνα με τους παράγοντες της αγοράς πέρσι διαθέταμε περίπου 120.000 – 140.000 τόνους, ενώ φέτος όλα δείχνουν πως θα φτάσουμε τους 35.000 - 40.000 τόνους.

Το λάδι… πυροδοτεί νέες αυξήσεις στην εστίαση
Ένα από τα βασικότερα συστατικά στα εστιατόρια, στα σουβλατζίδικα και στο fast food δεν είναι άλλο από το λάδι. Οι αυξημένες τιμές στα είδη του έχουν προκαλέσει ήδη, ανατιμήσεις στους καταλόγους των μαγαζιών. Όπως και πέρσι έτσι και φέτος τα καταστήματα χρησιμοποιούν τεράστιες ποσότητες λαδιού πράγμα που αυξάνει αισθητά τα έξοδα μιας επιχειρήσεις.

«Καλούμαστε για ακόμη μία φορά να βρούμε τρόπο να μην φανεί στην τσέπη του πελάτη. Ωστόσο η κατάσταση έχει ξεφύγει. Από την μία τρύπα που κλείνουμε, στο αμέσως επόμενο λεπτό ανοίγει μία άλλη. Το 90% των πιάτων μας περιέχουν ως συστατικό ή παρασκευάζονται με λάδι, οπότε αναγκαστικά και εμείς θα αυξήσουμε ελάχιστα τις τιμές σε κάποια πιάτα», επισημάνει στα Dnews υπεύθυνος εστιατορίου στο κέντρο της Αθήνας.

Αναστάτωση επικρατεί και στο καταναλωτικό κοινό, αφού ο περισσότερος κόσμος ψάχνει να βρει και να αγοράσει χύμα λάδι. Με τις τιμές να είναι στα ύψη και τη διαθεσιμότητα στα «τάρταρα» οι ίδιοι υποστηρίζουν στα Dnews, ότι τους έχει δημιουργηθεί ακόμα ένα πρόβλημα στον οικογενειακό τους προϋπολογισμό.

«Το χειμώνα έπρεπε να ελαττώσουμε το γάλα, τα όσπρια και γενικότερα όλα τα προϊόντα. Σήμερα καλούμαστε να χρησιμοποιούμε λάδι με το σταγονόμετρο. Πλέον είναι πανάκριβο, είτε είναι χύμα, είτε συσκευασμένο. Αυτήν την περίοδο ψάχνουμε να προμηθευτούμε για τον χειμώνα. Οι περισσότεροι παραγωγοί μας λένε ότι δεν έχουν διαθεσιμότητα και όσοι έχουν το πουλούν πανάκριβα», αναφέρει η κα. Γεωργία στα Dnews.

https://www.dnews.gr/eidhseis/oikonomia/444299/vareli-dixos-pato-i-timi-tou-elaioladou-ekriktikes-afksiseis-kai-stin-estiasi-kai-xrisi-me-to-stagonometro

Ελαιοτριβείο στην περιοχή της Νεάπολης ανακοίνωσε ως τιμή τα 9 ευρώ ανά κιλό σαν τιμή εκκίνησης για τα φρέσκα λάδια της περιόδου 2023/2024 ενώ Λακωνία και Κρήτη κινούνται προς το παρόν στην περιοχή των 8,5 ευρώ.

Τι σημαίνει αυτό για την λιανική; Ο μέσος όρος της τιμής του λίτρου την εβδομάδα που πέρασε στα μεγάλα supermarket της χώρας ήταν στα 10,2 ευρώ (ανά λίτρο και όχι ανά κιλό) ενώ η περαιτέρω άνοδος είναι εξαιρετικά πιθανή αν κρίνουμε από τα λεγόμενα παραγωγών και εμπόρων.

Σε όρους… τενεκέ, παραδοσιακή μονάδα μέτρησης στην Ελλάδα, έχουμε ήδη φτάσει στα 170-180 ευρώ. Ο "πράσινος χρυσός" επομένως μοιράζει αποδόσεις άνω του 100% μέσα στην τελευταία διετία στους παραγωγούς αλλά και "πονοκεφάλους" στους καταναλωτές αλλά και στις επιχειρήσεις εστίασης που βλέπουν την τιμή του βασικότερου προϊόντος της μεσογειακής διατροφής να εκτινάσσεται.

Γιατί εκτοξεύτηκαν οι τιμές
Οι λόγοι που οδήγησαν στην έκρηξη της τιμής του ελαιολάδου είναι -λίγο πολύ- γνωστοί. Οι επιπτώσεις από την κλιματική κρίση (μειωμένες βροχοπτώσεις, υψηλές θερμοκρασίες, καύσωνες, ασθένειες των ελαιόδενδρων) στις μεγαλύτερες ελαιοπαραγωγές χώρες της Ε.Ε (Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα) επηρέασαν την ελαιοκαλλιέργεια και τις παραγόμενες ποσότητες ελαιολάδου σε παγκόσμιο επίπεδο (μείωση μεταξύ 2022 και 2023 κατά 11% στην παγκόσμια αγορά, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιοκομίας-ΔΣΕ και πάνω από 40% στην Ε.Ε.).

Η ξηρασία που έπληξε την Ευρώπη πέρυσι το καλοκαίρι "στέγνωσε" τις δεξαμενές των μεγάλων ελαιοπαραγωγών χωρών, όπως της Ισπανίας, η οποία "έχασε" πάνω από τη μισή παραγωγή της υποχωρώντας από τους 1.500.000 τόνους το 2021 μόλις στους 680.000 το 2022. Αντίστοιχα, στην Ιταλία η παραγωγή "έπεσε" στους 240.000 τόνους από 330.000 την προηγούμενη χρονιά και στην Πορτογαλία η παραγωγή περιορίστηκε μόλις στους 106.000 τόνους από 240.000 το 2021. Μοναδική εξαίρεση αποτέλεσε πέρυσι η Ελλάδα, η οποία δεν αντιμετώπισε προβλήματα ξηρασίας και κατάφερε να αυξήσει την παραγωγή ελαιολάδου από τους 220.000 τόνους το 2021 στους 330.000 τόνους το 2022.

Όμως, φέτος το καλοκαίρι τα προβλήματα πολλαπλασιάστηκαν και πλέον αναμένεται μείωση της παραγωγής και στην Ελλάδα κάτι που ήδη αποτυπώνεται στις τιμές. Το λάδι, αποτελεί ουσιαστικά "χρηματιστηριακό προϊόν" με τους εμπλεκόμενους στην αγορά να προεξοφλούν τις μεταβολές στα βασικά μεγέθη όπως είναι η παραγωγή αλλά και η κατανάλωση.

Ελαιόλαδο
Αυτή η μείωση της ευρωπαϊκής παραγωγής κατά 40%, έχει φέρει τις τιμές χονδρικής στα επίπεδα που προαναφέρθηκαν χωρίς να αποκλείεται περαιτέρω άνοδος ειδικά για μικρές παρτίδες έξτρα παρθένου ελαιόλαδου. Στη μειωμένη παραγωγή, έρχονται να προστεθούν πλέον και άλλοι παράγοντες που επιδρούν στην τιμή όπως είναι η νέα άνοδος στις τιμές των καυσίμων, η αύξηση των υλικών συσκευασίας αλλά και η άνοδος των εργατικών καθώς τα λιγοστά διαθέσιμα εργατικά χέρια, ανεβάζουν το κόστος της συγκομιδής.

Το ερώτημα που πλέον μπαίνει στην αγορά, είναι αν θα επηρεαστεί η κατανάλωση. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν τέτοιες ενδείξεις ενώ τα βασικά μεγέθη (παραγωγή κατανάλωση) φαίνεται να κινούνται σταθεροποιητικά και στις τέσσερις μεγάλες μεσογειακές χώρες.

Το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα το επόμενο χρονικό διάστημα, μένει να φανεί στην πράξη

https://www.thetoc.gr/oikonomia/article/akribo-mou-elaiolado-eftase-sta-170-euro-o-tenekes---giati-ektoxeutikan-oi-times-tou-prasinou-xrusou/

Αρκετά ανησυχητική φαίνεται να είναι για τους ελαιοπαραγωγούς, η συνεχής ανοδική πορεία της διεθνούς τιμής του ελαιολάδου, καθώς μπορεί φαινομενικά να εξυπηρετεί πρόσκαιρα την τοπική οικονομία, αντισταθμίζοντας εν μέρει πιθανές απώλειες και αφήνοντας παράλληλα κέρδος στην τσέπη του παραγωγού, ωστόσο η συνεχιζόμενη και ανεξέλεγκτη άνοδος μπορεί να αποδειχθεί εν τέλει οδυνηρή για τους ελαιοπαραγωγούς.
Όπως εξηγεί στην κάμερα του Kos TV o ιδιοκτήτης του Κωακού Ελαιώνα Γιάννης Παπαδημητρίου, η έκρηξη της τιμής του ελαιολάδου στις διεθνείς αγορές, επηρεάζει σημαντικά και την εγχώρια αγορά, καθώς ήδη παρατηρείται αύξηση στις τιμές του ελαιολάδου πανελλαδικά, με τον κ.Παπαδημητρίου να προβλέπει άμεσες επιπτώσεις στις ελληνικές εξαγωγές, αν συνεχιστεί το ράλι των τιμών σε ένα προϊόν υψηλής διατροφικής αξίας και συνυφασμένο με την ελληνική γαστρονομία.

https://www.kostv.gr/nea/oikonomia/24013-sta-ypsi-i-timi-tou-elaioladou-kai-stin-elliniki-agora-anevainei-stadiaka-i-timi-tou-kai-sto-nisi-mas

Για τον κίνδυνο μιας πιθανής τρομακτικής έλλειψης ελαιόλαδου στο μέλλον, προειδοποιεί σε δημοσίευμα της, η New York Post.

Συγκεκριμένα, στο δημοσίευμα περιγράφεται η ανησυχητική κατάσταση στους ιταλικούς ελαιώνες λόγω ενός βακτηρίου, που ίσως πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις.

Μια σειρά από τρέχοντα ζητήματα έχουν προκαλέσει προβλήματα στη βιομηχανία ελαιολάδου για το μισό της τελευταίας δεκαετίας, σύμφωνα με τους εμπειρογνώμονες του τομέα, και τα πράγματα γίνονται όλο και πιο άσχημα, όπως σημειώνεται.

Το κυριότερο από τα προβλήματα είναι ένα βακτήριο που σκοτώνει τα ελαιόδεντρα και εξαπλώνεται ταχύτατα. Αυτό σε συνδυασμό με τα προβλήματα παραγωγής που σχετίζονται με τον COVID και τα προβλήματα εφοδιασμού που απορρέουν από τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία, προκαλούν χάος στις προμήθειες του αγαπημένου υγιεινού λαδιού του κόσμου.

Το βακτήριο που σκοτώνει τα ελαιόδεντρα
Τα προβλήματα ξεκίνησαν πριν από μια δεκαετία, όταν ένα βακτήριο γνωστό ως Xylella fastidiosa άρχισε να σκοτώνει τα ελαιόδεντρα στην Ιταλία - ιδιαίτερα 20 εκατομμύρια εκτιμάται ότι υπάρχουν στην Απουλία, σύμφωνα με το Atlas Obscura. Η βάναυση προσβολή ξεραίνει τα δέντρα προσδίδοντάς τους ένα χλωμό χρώμα και δεν τους αφήνει «καμία πιθανότητα επιβίωσης», σύμφωνα με το μέσο.

Το βακτήριο, το οποίο μεταφέρεται από έντομα που καταναλώνουν χυμούς δέντρων και ονομάζεται hilaenus spumarius, έχει έκτοτε εξαπλωθεί πέρα από την Απουλία, η οποία είναι υπεύθυνη για το 12% της παγκόσμιας προσφοράς ελαιολάδου. Τώρα, έχει φτάσει σε ολόκληρη την Ιταλία και άλλα μεσογειακά έθνη κινδυνεύουν, σύμφωνα με το Atlas Obscura.

«Αυτή είναι η πιο κρίσιμη στιγμή [για το ελαιόλαδο]. Υπάρχει ένα απρόβλεπτο μέλλον», δήλωσε στην Post, ο Pietro Brembilla, ιδιοκτήτης του λιανοπωλητή ιταλικών γαστρονομικών προϊόντων Sogno Toscano, μιας επιχείρησης από την Τοσκάνη που φέρνει τα καλύτερα της χώρας στις ΗΠΑ.

Ο Brembilla δήλωσε ότι η θανατηφόρα μάστιγα έχει βλάψει την παραγωγή κατά περίπου 50% τα τελευταία πέντε χρόνια και ανησυχεί ότι δεν γίνονται αρκετά για την καταπολέμησή της.

«Έχει περάσει πάρα πολλά χρόνια που αυτό είναι ένα θέμα … καταστρέφει τις καλλιέργειες», δήλωσε ο Brembilla, προσθέτοντας ότι ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα από την καταστροφή, είναι ότι τα προσβεβλημένα προϊόντα δεν πληρούν τα υγειονομικά πρότυπα για να σταλούν σε όλο τον κόσμο.

«Είμαι αρκετά ανήσυχος. Αγαπώ τη χώρα μου, αλλά δεν είμαστε και οι καλύτεροι στο να παίρνουμε τα πράγματα στα χέρια μας. Υπάρχουν μόνο αργές αλλαγές [στην επίλυση του προβλήματος]».

Εργάτες κόβουν ένα ελαιόδεντρο από τα χιλιάδες που έχουν μολυνθεί από ένα θανατηφόρο βακτήριο στη Νότια Ιταλία / Φωτογραφία: AP Photo/Gaetano Loporto
Όμως, ένας άλλος εμπειρογνώμονας, ο Francesco D'Onofrio, υπεύθυνος προμηθειών του λιανοπωλητή Supermarket Italy, δήλωσε ότι οι πρωτοβουλίες που υποστηρίζονται από την κυβέρνηση, όπως η μαζική φύτευση νέων δέντρων, καταπολεμούν αποτελεσματικά τη μάστιγα.

«Μίλησα σήμερα με πολλούς μεγάλους παραγωγούς στην Ιταλία και δεν βλέπουν κανένα πρόβλημα με το προϊόν για τη συγκομιδή του 2023», δήλωσε ο D'Onofrio στην εφημερίδα The Post, εκφράζοντας την αισιοδοξία του ότι τα πράγματα θα κατασταλάξουν τους επόμενους μήνες.

Τα προβλήματα στην παραγωγή του ελαιόλαδου
Αλλά ακόμη και ο ίδιος μπορεί να αναγνωρίσει ότι υπάρχει άλλη μια σειρά προβλημάτων που έχουν πολύ πιο άμεσες επιπτώσεις στο ελαιόλαδο.

Όπως και με πολλά άλλα αγαθά, η αποδοτικότητα του κόστους, η παραγωγή και η μεταφορά του ελαιολάδου έχουν παρεμποδιστεί από την πανδημία. Οι ελλείψεις εργατικού δυναμικού, τα προβλήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας, το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος και οι ακραίες καθυστερήσεις στα λιμάνια σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα σε αυτά της Αμερικής, έχουν οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις των τιμών.

Ελαιόδεντρα μολυσμένα από το βακτήριο Xylella fastidiosa, γνωστό στην Ευρώπη ως ο Έμπολα της ελιάς / Φωτογραφία: Shutterstock
Τα προβληματικά λιμάνια έχουν προκαλέσει ακραία αύξηση των τιμών στις αποστολές κατά περίπου 400% έως 500%, σύμφωνα τόσο με τον Brembilla όσο και με έναν από τους επί δεκαετίες πιστούς πελάτες του, τον Dave Greco του Mike's Deli στο Μπρονξ.

Ο Greco δήλωσε ότι το κόστος των εμπορευματοκιβωτίων για εισαγωγές όπως το ελαιόλαδο ή ακόμη και ντομάτες σε κονσέρβα έχουν αυξηθεί από 4.000 δολάρια σε 9.000 έως 12.000 δολάρια. Αυτό ανάγκασε τον ίδιο και πολλούς άλλους τοπικούς λιανοπωλητές να αυξήσουν τις τιμές τους.

Το κερασάκι στην τούρτα μπήκε με τον πόλεμο στην Ουκρανία, όπως λέει ο Brembilla, καθώς μετά την ρωσική εισβολή ουσιαστικά σταμάτησε κάθε παραγωγή ηλιέλαιου από την Ουκρανία, η οποία ήταν παγκόσμιος ηγέτης στην παραγωγή ηλιέλαιου. Έτσι στην αλυσίδα τροφίμων, κάποιες βιομηχανίες αντικατέστησαν το ηλιέλαιο με ελαιόλαδο, γεγονός που οδήγησε σε αύξηση των τιμών ορισμένων ελαιολάδων έως και 40%.

Ελαιώνας μολυσμένος από βακτήριο το xylella fastidiosa / Φωτογραφία: Shutterstock
Για τους λόγους αυτούς, πέραν της ήδη ανησυχητικής καταστροφής, ο Brembilla φοβάται τις μακροχρόνιες επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει στην Ιταλία και σε ένα από τα πιο διάσημα εξαγωγικά της προϊόντα.

«Ανησυχώ για το μέλλον, ότι άλλα έθνη θα βασίζονται όλο και λιγότερο στις εισαγωγές από την Ιταλία εξαιτίας αυτών των πραγμάτων».

https://www.iefimerida.gr/oikonomia/elleipsi-elaioladoy-baktirio-katastrefei-elaiones

Αύξηση τιμής ελαιολάδου -Μειωμένη κατά 50% είναι η παραγωγή ελαιολάδου φέτος στην Κω, λόγω ανομβρίας