Άρθρο του Ταξίαρχου εα Βασιλείου Νικολόπουλου*
Με το Ν.4387/2016, για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, τον επονομαζόμενο «νόμος Κατρούγκαλου», από 1/1/2017 εντάσσονται, όλο το εργατικό δυναμικό της Χώρας (δημοσίου και ιδιωτικού τομέα) και όλοι οι συνταξιούχοι (πλην ελαχίστων περιπτώσεων) στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), παρά τη γνωμοδότηση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, περί αντισυνταγματικότητας ένταξης του Δημοσίου στον ΕΦΚΑ.
Συνοπτικά και απλοποιημένα, παρατίθενται βασικά σημεία του νόμου, που αφορούν κυρίως τα Στελέχη των ΕΔ και ΣΑ:
Μετά τον υπολογισμό της σύνταξης του αποστρατευομένου, αποδεσμεύεται η σχέση μισθού εν ενεργεία και σύνταξης αποστράτου. Αυτό σημαίνει ότι είτε αυξάνονται οι βασικοί μισθοί των εν ενεργεία, είτε μειώνονται, δεν θα επηρεάζονται οι συντάξεις. Υπόψη ότι με το άρθρο 14, προβλέπεται μόνο (!) αύξηση της σύνταξης, με βάση το συντελεστή που διαμορφώνεται κατά 50% από τη μεταβολή ΑΕΠ και κατά 50% από τη μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή του προηγούμενου έτους.
Προσωπική διαφορά. Στο αρχικό σχέδιο νόμου είχε προβλεφθεί, η εφαρμογή της «προσωπικής διαφοράς» με την ενεργοποίηση του ΕΦΚΑ. Ως γνωστό η «προσωπική διαφορά» έχει πολλά μειονεκτήματα, όπως δεν μεταβιβάζεται, είναι εύκολο να ανασταλεί ή να περικοπεί κλπ. Σε συνάντηση με τον Υπ. Εργασίας Γ. Κατρούγκαλο, η ΠΟΣ πρότεινε να παραμείνει ο τρόπος υπολογισμού ως έχει, δηλ. χωρίς την προσωπική διαφορά, διότι ο επαναπροσδιορισμός θα επέφερε σημαντικές παράπλευρες απώλειες σε δύο τομείς (ΕΟΠΥΥ και ΑΚΑΓΕ) της τάξης των 600 εκατ. ευρώ ετησίως. Αυτό προφανώς βάρυνε υπέρ του να διατηρηθεί ο τρόπος υπολογισμού των καταβαλλόμενων συντάξεων, χωρίς προσωπική διαφορά, μέχρι 1/1/2019.
Έως 30/9/2017 θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία επανυπολογισμού και αναπροσαρμογής των κύριων συντάξεων, ενώ η αναπροσαρμοσμένη σύνταξη και η προκύπτουσα προσωπική διαφορά θα πρέπει να έχουν αποτυπωθεί στο πληροφοριακό σύστημα έως 1/1/2018. Μέχρι 31.12.2018 οι κύριες συντάξεις συνεχίζουν να καταβάλλονται στο ύψος που είχαν διαμορφωθεί, σύμφωνα με τις ισχύουσες κατά την 12.5.2016 διατάξεις.
Μετά την αναπροσαρμογή της κύριας σύνταξης, συγκρίνεται το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης με βάση το προγενέστερο νομοθετικό πλαίσιο, με το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης με βάση τις διατάξεις του Ν.4387/2016. Η διαφορά που προκύπτει αποτελεί την προσωπική διαφορά του συνταξιούχου. Εάν το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης είναι μεγαλύτερο του ποσού που θα προκύψει κατά το στάδιο της αναπροσαρμογής, το επιπλέον ποσό εξακολουθεί να καταβάλλεται στον δικαιούχο ως προσωπική διαφορά και μετά την 1.1.2019. Εάν είναι μικρότερο, τότε το ποσό της καταβαλλόμενης σύνταξης προσαυξάνεται κατά το ένα πέμπτο της διαφοράς, σταδιακά και ισόποσα, εντός πέντε ετών (από 1/1/2019). Επισημαίνεται ότι προσωπική διαφορά ισχύει για τους νέους συνταξιούχους.
Για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης υπολογίζονται το σύνολο των συντάξιμων ετών (πχ των 5 ετών εκστρατείας, χειριστών-μηχανικών Ε/Π-Α/Π, αλεξιπτωτιστών, ΟΥΚ, μάχιμη 5ετία για ΣΑ, κλπ).
Έχει τεθεί πλαφόν των συντάξεων (2.000 ευρώ μεικτά για μια κύρια σύνταξη και 3.000 ευρώ καθαρά για 2 και άνω συντάξεις). Το πλαφόν επηρεάζει συντάξεις που έχουν πληρωτέο ποσό πάνω από 1.530 ευρώ (περίπου). Η εφαρμογή έχει αναδρομική ισχύ από 1/6/2016.
Ο υπολογισμός της κράτησης υπέρ υγειονομικής περίθαλψης διενεργείται σε ποσοστό 6% επί του καταβαλλομένου ποσού των συντάξεων και όχι επί του ακαθαρίστου ποσού που ήταν μέχρι 30/6/2016. Μέχρι και τη σύνταξη του Σεπ.2016 ο υπολογισμός εγίνετο με λάθος τρόπο. Με παρέμβαση της ΠΟΣ, διορθώθηκε το λάθος από Οκτ. 2016 (οπότε εμφανίσθηκε μικρή αύξηση στις συντάξεις), ενώ ζητήθηκε από την ΠΟΣ η απόδοση των αναδρομικών 3 μηνών (Ιουλ.- Αυγ.-Σεπ. 2016). Πράγματι με τη σύνταξη Ιαν. 2017 περιελήφθησαν τα αναδρομικά των 3 μηνών. Παραμένει βέβαια η απαίτηση αποκατάστασης του υπολογισμού της κράτησης, από Οκτ.2013 μέχρι Ιουν.2016. Η ΠΟΣ έχει αναλύσει το θέμα (www.hellasmil.gr) και έχει προτείνει σειρά ενεργειών για θεραπεία της απαίτησης.
Έγινε αποδεκτή η πρόταση της ΠΟΣ, ώστε τα Στελέχη των ΕΔ και ΣΑ που υπέβαλαν αίτηση αποστρατείας μέχρι και 30.6.2016, να λογίζεται ως αίτηση συνταξιοδότησης και ως ημερομηνία να λαμβάνεται η ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης στη Μονάδα ή υπηρεσία του ενδιαφερομένου. Έτσι οι συντάξεις κανονίζονται σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις του Ν.4387/2016. Επίσης για τις αποστρατείες με ευθύνη της Υπηρεσίας (από τα αρμόδια συμβούλια), που έγιναν μέχρι 30/6/2016, οι συντάξεις να κανονίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις που ίσχυαν πριν την εφαρμογή του νόμου, ανεξάρτητα από το πότε θα εκδοθούν τα Προεδρικά Διατάγματα αποστρατείας και θα δημοσιευτούν σε ΦΕΚ. Έτσι αποφεύγονται μεγάλες μειώσεις που θα προέκυπταν από την εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού νόμου.
Όλα τα παραπάνω ισχύουν με βάση το Ν. 4387/2016 και τις εγκυκλίους που έχουν εκδοθεί μέχρι τώρα. Ουδείς γνωρίζει τι θα διαφοροποιηθεί στο μέλλον πχ τον Απρίλιο 2017.