Σε… αχαρτογράφητα νερά κινείται η φορολογική πολιτική της κυβέρνησης, καθώς σύγχυση επικρατεί για την «τύχη» των συντελεστών ΦΠΑ, την αύξηση του αφορολογήτου ορίου στις 12.000 ευρώ, την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, αλλά και για τη νέα ευνοϊκότερη ρύθμιση των 100 δόσεων.
Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης μπορεί μεν να ξεκαθαρίζει ότι ο ΦΠΑ στα νησιά δεν θα αυξηθεί, αλλά την ίδια ώρα αφήνει ανοιχτό «παράθυρο» η κυβέρνηση να προχωρήσει στην αύξηση του ενός συντελεστή ΦΠΑ χωρίς να αποκαλύπτει περισσότερα, ενώ κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι «αν χρειαστεί να αυξήσουμε το ΦΠΑ σε κάποιο προϊόν, αυτό θα το δούμε. Δεν ξέρουμε αν θα είναι από το συντελεστή 6,5% ή 13%».
Από την άλλη πλευρά, στο υπουργείο Ανάπτυξης βλέπουν θετικά μια αύξηση του ΦΠΑ στα κοσμοπολίτικα νησιά Μύκονο, Σαντορίνη και Πάρο, ενώ στο υπουργείο Υγείας ούτε καν συζητούν την αύξηση του ΦΠΑ στα φάρμακα.
Παράλληλα, θολό παραμένει το τοπίο για τις αλλαγές στη φορολογία των εισοδημάτων και των ακινήτων. Ο υπουργός Οικονομικών δηλώνει τώρα ότι η αύξηση του αφορολογήτου ορίου στις 12.000 ευρώ θα γίνει σταδιακά σε συνδυασμό με τη δημοσιονομική κατάσταση και ο ΕΝΦΙΑ θα αλλάξει αλλά… αργότερα.
Ρύθμιση
Το σχέδιο της Ν. Βαλαβάνη για τη ρύθμιση των 100 δόσεων για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων χρεών θα προχωρήσει άμεσα μετά τις βελτιώσεις – διορθώσεις που θα γίνουν, ενώ εξετάζεται να συνοδευτεί με τη χορήγηση μπόνους στους φορολογούμενους που ήταν συνεπείς στις φορολογικές υποχρεώσεις κατά τα έτη 2012 και 2013, αλλά και σε όσους θα εκπληρώσουν κανονικά μέχρι το τέλος του έτους τις φορολογικές υποχρεώσεις του 2014. Σύμφωνα με πληροφορίες, το μπόνους θα είναι μια έκπτωση φόρου 10%, ενώ το νομοσχέδιο για τη νέα ευνοϊκότερη ρύθμιση των 100 δόσεων είναι πιθανόν να κατατεθεί στη Βουλή την ερχόμενη εβδομάδα. Άλλωστε η ρύθμιση για τα ληξιπρόθεσμα χρέη ήταν ένα από τα θέματα που συζήτησαν χθες ο πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας με την αναπληρώτρια υπουργό Οικονομικών κυρία Νάντια Βαλαβάνη, σε συνάντηση που είχαν στη Βουλή. Μεταξύ των αλλαγών που εξετάζονται στη ρύθμιση, είναι να υπάρξουν εισοδηματικά κριτήρια ώστε να είναι πιο δίκαιη η όλη διαδικασία.
Φορολογικές αλλαγές
Όσον αφορά στα ανοιχτά μέτωπα της φορολογίας, από τη συνέντευξη του υπουργού Οικονομικών στο ραδιοφωνικό σταθμό RealFm προκύπτουν τα εξής:
Συντελεστές ΦΠΑ
Οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ στα νησιά δεν θα αυξηθούν τουλάχιστον για το προσεχές τετράμηνο. «Δεν πρόκειται να αυξηθεί ο ΦΠΑ στα νησιά. Είναι ξεκάθαρο. Αυτοί οι τέσσερις μήνες είναι τέσσερις μήνες όπου έχουμε συμφωνήσει ένα μορατόριουμ», υπογράμμισε ο κ. Βαρουφάκης. Ωστόσο άφησε, ανοιχτό το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να προχωρήσει σε αύξηση ενός συντελεστή ΦΠΑ που δεν θα αφορά την παραμεθόριο, τα βιβλία, τον Τύπο και τα νησιά του Αιγαίου.
Όπως είπε «κάποια μικρή αλλαγή του ενός συντελεστή ΦΠΑ, που δεν θα αφορά ούτε την παραμεθόριο, ούτε τα βιβλία, ούτε τον Τύπο, αλλά ούτε βεβαίως και τα νησιά του Αιγαίου, μπορεί να αποφασίσουμε. Δεν δεσμευόμαστε». Κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών ανέφεραν ότι «δεν θα αυξηθεί ο ΦΠΑ. Αν όμως χρειαστεί να αυξήσουμε σε κάποιο προϊόν, αυτό θα το δούμε. Δεν ξέρουμε αν θα είναι από το συντελεστή 6,5% ή 13%». Υπενθυμίζεται πως στον πολύ χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 6,5% υπάγονται τα φάρμακα, η διαμονή στα ξενοδοχεία, οι εφημερίδες, τα περιοδικά, τα βιβλία και τα εισιτήρια στα θέατρα.
Πάντως με τη λίστα των μεταρρυθμίσεων η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι θα προχωρήσει σε εξορθολογισμό του συστήματος ΦΠΑ σε σχέση με τους συντελεστές, με τρόπο που θα μεγιστοποιεί τα πραγματικά έσοδα χωρίς αρνητική επίπτωση στην κοινωνική δικαιοσύνη.
Αύξηση αφορολογήτου
Η επαναφορά του αφορολογήτου ορίου στις 12.000 ευρώ θα γίνει σταδιακά ανάλογα με τη δημοσιονομική κατάσταση και με τη διαπραγμάτευση ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών, βάζοντας ουσιαστικά τέλος στο αρχικό σχέδιο της κυβέρνησης για εφαρμογή αφορολογήτου 12.000 ευρώ για όλους αναδρομικά από τα εισοδήματα του 2015. Ο κ. Βαρουφάκης αναφερόμενος στο αφορολόγητο θεωρεί ότι είναι απαράδεκτο να μην ισχύει αυτή η φοροαπαλλαγή σήμερα. Όπως είπε «η φοροαπαλλαγή θα αρχίσει να εισάγεται σταδιακά, το πότε ακριβώς θα φτάσουμε στις 12.000 ευρώ, θα μου επιτρέψετε να το αποφασίσουμε όταν θα έχουμε μια συνολική εικόνα του πώς προχωρά η διαπραγμάτευση για μετά τον Ιούνιο. Ο τρόπος με τον οποίο θ’ αρχίσει να εισάγεται ξανά, κάτι το οποίο θα γίνει εντός του 2015, ο ρυθμός με τον οποίο θα πλησιάσουμε το αφορολόγητο των 12.000 θ’ αποφασισθεί σε συνδυασμό με το συνολικό προγραμματισμό μας των δημοσιονομικών, με τη δημοσιονομική κατάσταση και το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, η οποία θα καθορίσει το πλαίσιο της δημοσιονομικής πολιτικής και γενικότερα της αναπτυξιακής πολιτικής μετά τον Ιούνιο».
Κατάργηση ΕΝΦΙΑ
Για τον ΕΝΦΙΑ ο κ. Βαρουφάκης δήλωσε ότι «δεν υπάρχει πιθανότητα να μην αλλάξει από το 2015», καθώς είναι ένα απαράδεκτος φόρος, όπως είπε. Ωστόσο απέφυγε να προσδιορίσει πότε ακριβώς θα αλλάξει ο ΕΝΦΙΑ λέγοντας «εάν θα γίνει μέσα στο πρώτο τετράμηνο ή όχι, είναι κάτι που πραγματικά σας λέω ότι δεν το έχουμε αποφασίσει». Σημειώνεται ότι η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών Νάντια Βαλαβάνη έχει δηλώσει ότι η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ και η αντικατάστασή του από τον νέο Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας θα γίνει στο δεύτερο εξάμηνο του 2015 μετά την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.
Ρύθμιση χρεών
«Οι 100 δόσεις θα γίνουν», σημειώνει ο υπουργός, προσθέτοντας ότι «υπάρχουν κάποιες πολύ καλές ιδέες από Οργανισμούς, όπως ο ΟΟΣΑ, για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να γίνει ακόμη πιο έξυπνο αυτό το νομοσχέδιο για τις 100 δόσεις. Οι ανακοινώσεις μας θα ακολουθήσουν μέσα στις επόμενες μια δυο εβδομάδες γι’ αυτό το ζήτημα».
Στα νησιά
Ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης μπορεί μεν να ξεκαθαρίζει ότι ο ΦΠΑ στα νησιά δεν θα αυξηθεί αλλά στο υπουργείο Ανάπτυξης βλέπουν θετικά μια αύξηση του ΦΠΑ στα κοσμοπολίτικα νησιά Μύκονο, Σαντορίνη και Πάρο, ενώ στο υπουργείο Υγείας ούτε καν συζητούν την αύξηση του ΦΠΑ στα φάρμακα.
Ημερησία
35+1 μέτρα για τις επόμενες 100 μέρες δείχνει η ανάλυση της συμφωνίας- Με κοινωνική δικαιοσύνη οι αλλαγές στον ΦΠΑ- Ταχύτερα η επιστροφή φόρων και οι συντάξεις - Σε συνεργασία με τις Τράπεζες η ρύθμιση των κόκκινων δανείων - Ποιές αποκρατικοποιήσεις θα προχωρήσουν - Πως θα αντιμετωπιστεί η ανθρωπιστική κρίση
"Στον αέρα" βρίσκονται πλέον τα επίμαχα νομοθετήματα που έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση σύμφωνα με το πρώτο θέμα όπως αυτά για την κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, τη ρύθμιση 100 δόσεις ή το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ. Η τύχη τους θα κριθεί πιθανότατα σήμερα ή τις αμέσως επόμενες μέρες, όταν η κυβέρνηση θα αποφασίσει τα επόμενα βήματα για το πώς και πότε θα τα εφαρμόσει.
Και αυτό γιατί με τη συμφωνία-"γέφυρα" η κυβέρνηση πέτυχε, για ένα 4μηνο τουλάχιστον, να "ακυρώσει" τα μέτρα που περιείχε το email Χαρδούβελη (αύξηση ΦΠΑ στα ξενοδοχεία, μείωση επικουρικών συντάξεων σε ελλειμματικά Ταμεία, απολύσεις στο δημόσιο) με τον όρο όμως να μην νομοθετήσει μονομερώς για μέτρα που έχει εξαγγείλει προεκλογικά.
Η συμφωνία αυτή, εφόσον εγκριθεί και από τα εθνικά κοινοβούλια, εξασφαλίζει ότι δεν θα βρεθεί η χώρα μας «στο κενό», από την 1η Μαρτίου και μέχρι τον Ιούνιο. Προβλέπει όμως, μεταξύ άλλων, και εξάλειψη των κινήτρων για πρόωρη συνταξιοδότηση, συνεργασία με τους εταίρους για τον κατώτατο μισθό, να μην ακυρωθούν οι αποκρατικοποιήσεις που έχουν ήδη γίνει, άνοιγμα της αγοράς προϊόντων με βάση προτάσεις του ΟΟΣΑ και μέτρα για την ανθρωπιστική κρίση –ακόμα και με «μη χρηματικά» μέσα όπως πχ κουπόνια τροφίμων για άπορους.
Συγκεκριμένα με τη συμφωνία-"γέφυρα" η κυβέρνηση δεσμεύεται να λάβει τα εξής μέτρα:
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΜΕΤΡΑ
1. Να μεταρρυθμίσει την πολιτική του ΦΠΑ. Εξετάζονται αυξομειώσεις των συντελεστών ΦΠΑ, εξάλειψη των «παράλογων» εκπτώσεων, ενώ πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές έκαναν λόγο χθες και για αύξηση του ΦΠΑ σε νησιά του Αιγαίου όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη. Οι διαρροές αυτές πάντως ανασκευάστηκαν αργότερα το βράδυ της Τρίτης, καθώς όλα τα θέματα θα εξεταστούν συνολικά από το κυβερνητικό συμβούλιο.
2. Κατάργηση εξαιρέσεων και απαλλαγών που προβλέπει ο κώδικας φόρου εισοδήματος και να αντικατάσταση τους με μέτρα που θα ενισχύουν την κοινωνική δικαιοσύνη. Η λογική της απόφασης αυτής είναι να καταργηθούν οι εκπτώσεις φόρου και να αντικατασταθούν με στοχευμένα επιδόματα (όπως πχ τα επιδόματα τέκνων που δόθηκαν με εισοδηματικά κριτήρια όταν καταργήθηκε το αφορολόγητο όριο).
3. Φορολόγηση των συλλογικών επενδύσεων και δαπανών της φορολογίας εισοδήματος
4. Αυστηρότερη νομοθεσία για την φορολογική απάτη και φοροδιαφυγή
5. Ελεγχος στις ενδοομιλικές συναλλαγές
6. Συνεργασία με ευρωπαϊκές και διεθνείς αρχές για να εντοπιστούν περιουσίες από αδήλωτα εισοδήματα
ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
7. Mεγαλύτερη δημοσιότητα και διαφάνεια για τον Προϋπολογισμό
8. Eπιτάχυνση καθυστερούμενων πληρωμών του δημοσίου σε ιδιώτες, των επιστροφών φόρων και των αιτήσεων συνταξιοδότησης
9. Eνίσχυση του Δημοσιονομικού Συμβουλίου
ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΦΟΡΩΝ
10. Aλλαγές στην φορολογική και τελωνειακή διοίκηση, με ενδεχόμενη ενσωμάτωση του ΣΔΟΕ στην Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων
11. Aνεξάρτητη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, με διεθνή διαδικασία επιλογής, διορισμού, παρακολούθησης και αντικατάστασης του/της επικεφαλής της
12. Έλεγχοι ΣΔΟΕ για τη φορολογική απάτη και τις φορολογικές οφειλές των κοινωνικών ομάδων υψηλών εισοδημάτων.
13. η κυβέρνηση και η ΓΓΔΕ θα κάνουν πλήρη χρήση της διαθέσιμης τεχνικής βοήθειας (διμερή με ξένες χώρες ή τύπου «Ομάδας Ράιχενμπαχ»).
ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΧΡΕΩΝ
14. Νέα νομοθεσία για την αποπληρωμή των οφειλών σε εφορίες και κοινωνική ασφάλιση,
15. Να απαλλάξει από ποινικές διώξεις τους οφειλέτες χαμηλού εισοδήματος που έχουν μικρές οφειλές (έως 50.000 ευρώ).
ΤΡΑΠΕΖΕΣ
16. Ρύθμιση των «κόκκινων δανείων» κατά τρόπο που θα δεν θα θίγει την κεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τη δημοσιονομική θέση της χώρας.
17. Συνεργασία με τις διοικήσεις των τραπεζών και των «θεσμών για προστασία από πλειστηριασμούς κύριων κατοικιών με αξία χαμηλότερη από κάποιο συγκεκριμένο όριο
18. Μέτρα για την στήριξη των πιο ευάλωτων νοικοκυριών που δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνειά τους.
19. Εξωδικαστικές διευθετήσεις και αναδιάρθρωση ιδιωτικών χρεών
ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
20. Δεν θα ακυρωθούν ιδιωτικοποιήσεις που έχουν ολοκληρωθεί –πχ ΟΠΑΠ και ΟΛΠ. Στην περίπτωση που ο διαγωνισμός έχει προκηρυχθεί, η κυβέρνηση θα σεβαστεί τη διαδικασία σύμφωνα με τον νόμο.
21. Να διαφυλάξει την παροχή βασικών δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών (νερό, ενέργεια κλπ) από τις ιδιωτικοποιημένες επιχειρήσεις / τομείς με εφαρμογή της κοινοτικής νομοθεσίας.
22. Επανεξέταση για όλες τις ιδιωτικοποιήσεις που δεν έχουν προκηρυχτεί
23. Ενοποίηση του ΤΑΙΠΕΔ με διάφορους δημόσιους οργανισμούς, με στόχο την ανάπτυξη της δημόσιας περιουσίας
ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
24. Να προχωρήσει σε μια σταδιακή νέα προσέγγιση στους συλλογικές συμβάσεις εργασίας με ισορροπία μεταξύ ευελιξίας και δικαιοσύνης. Αυτό περιλαμβάνει την φιλοδοξία για εξορθολογισμό και σε βάθος χρόνου την αύξηση του κατώτατου μισθού, με τρόπο που θα διαφυλάσσει την ανταγωνιστικότητα και τις προοπτικές της απασχόλησης. Η έκταση και το timing των αλλαγών στον κατώτατο μισθό θα γίνουν με διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και τους Ευρωπαϊκούς και Διεθνούς Θεσμούς, (συμπεριλαμβάνεται το ILO).
25. Να επεκτείνει και αναπτύξει τα υπάρχοντα σχέδια που παρέχουν προσωρινή απασχόληση στους ανέργους. Να αναβαθμίσει τα προγράμματα επιμόρφωσης των μακροχρόνια ανέργων.
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ
26. Να αφαιρέσει φραγμούς στον ανταγωνισμό βασισμένη σε στοιχεία από τον ΟΟΣΑ.
27. Να ενισχύσει την ανεξαρτησίας της Εθνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού
28. Μείωση γραφειοκρατίας
29. Χωροταξικό και Κτηματολόγιο σε όλη τη χώρα
30. Να άρει δυσανάλογους και αδικαιολόγητους περιορισμούς στα ρυθμιζόμενα επαγγέλματα για να αντιμετωπιστούν κατεστημένα συμφέροντα.
31. Ευθυγράμμιση της αγοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου με τις καλύτερες πρακτικές της ΕΕ και τη εθνική νομοθεσία.
ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
32. Να τηρήσει στο ακέραιο τη δέσμευση για την αξιοπιστία των στατιστικών, και ιδίως τη θεσμική ανεξαρτησία της ΕΛΣΤΑΤ, διασφαλίζοντας ότι η ΕΛΣΤΑΤ έχει τους απαραίτητους πόρους για την υλοποίηση του προγράμματος εργασίας της.
33. Διαφάνεια στη διαδικασία διορισμού του Προέδρου της ΕΛΣΤΑΤ, τον Σεπτέμβριο 2015, σε συνεργασία με την EUROSTAT.
ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
34. Να καλύψει ανάγκες που προκύπτουν από την πρόσφατη αύξηση της απόλυτης φτώχειας: πρόσβαση σε τροφή, στέγη, υπηρεσίες υγείας και την παροχή ρεύματος, μέσω ιδιαίτερα στοχευμένων "μη χρηματικών" μέσων (π.χ. κουπόνια τροφίμων).
35. Μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και μάχη κατά διαφθοράς/γραφειοκρατίας (π.χ. με έκδοση μιας έξυπνης κάρτας πολίτη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κάρτα ID στο σύστημα υγείας, αλλά και για την πρόσβαση στο πρόγραμμα κουπονιών σίτισης κ.τλ.).
36. Να αξιολογήσει το πιλοτικό πρόγραμμα για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα με στόχο την επέκτασή του πανελλαδικά.
Σε λίγες ώρες εκπνέει το τελεσίγραφο των δανειστών για την κατάθεση από την κυβέρνηση των μεταρρυθμίσεων που δεσμεύτηκε με τη συμφωνία των Βρυξελλών.
Τη Δευτέρα το βράδυ κρίνονται όλα καθώς η συμφωνία της Παρασκευής ήταν μόνο η αρχή και πλέον η αποδοχή των μέτρων που θα καταθέσει η Αθήνα θα κρίνει και την πορεία των διαπραγματεύσεων.
Μετά τη χθεσινή συνεδρίαση του κυβερνητικού συμβουλίου αποφασίστηκε να μην περιλαμβάνονται στη λίστα Βαρουφάκη μέτρα που αφορούν εργασιακά ή ασφαλιστικό αλλά παρεμβάσεις που αφορούν σε ζητήματα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και πάταξης της διαφθοράς.
Εξερχόμενος της συνεδρίασης, ο Γιάνης Βαρουφάκης είπε: "Δεν θα "παγώσω" τίποτα, εκτός απο τα μνημονιακά μέτρα. Το μνημόνιο τελείωσε χθες. Είμαστε αισιόδοξοι πως η απάντηση θα είναι θετική. Αν πουν όχι, πράγμα που το αποκλείω, θα συγκλιθεί νέο Eurogroup την επόμενη μέρα. Ο κατάλογος πιστεύω πως θα εγκριθεί και μετά ξεκινάμε μία νέα διαδικασία».Σε ερώτηση για το αν το έγγραφο αυτό συντάσσεται μόνο από την ελληνική πλευρά, απάντησε: "Αποκλειστικά από την ελληνική πλευρά γίνεται η σύνταξη. Έχουμε συζητήσει με τους εταίρους, αλλά η σύνταξη γίνεται απο εμάς".Όμως, τίποτε δεν θα είναι εύκολο με τους δανειστές και τις διαπραγματεύσεις καθώς οι Ευρωπαίοι ζητούν ποσοτικοποιημένα μέτρα. Υπάρχουν μάλιστα, 8 «καυτά» ζητήματα που θα αποτελούν μόνιμο «αγκάθι» στα παζάρια του επόμενου διμήνου, μέχρι το τέλος Απριλίου οπότε θα γίνει και η επόμενη αξιολόγηση. Όπως αναφέρει ο Ελεύθερος Τύπος είναι:
Οι προσλήψεις συν τις ρυθμίσεις συν τις αυξήσεις αλλά χωρίς τις ιδιωτικοποιήσεις θα πρέπει να μην έχουν δημοσιονομικό κόστος για να «περάσουν» από τον έλεγχο των Θεσμών
Παράταση στις ελπίδες (αλλά και στην αγωνία) μέχρι και τέλος Απριλίου έδωσε η συμφωνία στο Γιούρογκρουπ της Παρασκευής. Το επόμενο μεγάλο βήμα όμως για την κυβέρνηση, προκειμένου να μην κοπεί το (ήδη τεντωμένο) σχοινί στο οποίο ισορροπεί η χώρα, είναι να λάβει την έγκριση της Τρόικας των δανειστών –αλλά και από μισή ντουζίνα εθνικά κοινοβούλια μαζί με το ελληνικό- το πακέτο μέτρων που θα καταθέσει ως την Καθαρά Δευτέρα το βράδυ η Αθήνα.
Από αργά το βράδυ του Σαββάτου κιόλας, μόλις ο Γιάνης Βαρουφάκης επιστρέψει στην Αθήνα, αρχίζει η κατάρτιση του πίνακα με τα νέα μέτρα που θα προτείνει για να εφαρμόσει η κυβέρνηση, για το διάστημα που θα διαρκέσει η συμφωνία-"γέφυρα". Για πρώτη φορά η κυβέρνηση θα παρουσιάσει πλήρως κοστολογημένα μέτρα, όπως της ζητούσαν οι εταίροι.
Ο πίνακας των μέτρων που θα αποσταλεί θα εκτείνεται σε 2-3 σελίδες, θα πρέπει να εγκριθεί τάχιστα από την ΕΚΤ και το ΔΝΤ και να συζητηθεί στο Eurogroup μέσω τηλεδιάσκεψης την Τρίτη. Αν εγκριθεί η Ελλάδα δεν θα απωλέσει την «ομπρέλα» προστασίας των δανειστών της (που αλλιώς χάνεται στις 28 Φεβρουαρίου) ενώ η ΕΚΤ θα θεωρήσει ότι η χώρα βρίσκεται σε πρόγραμμα και θα μπορέσει να προχωρά σε επαναγορές ελληνικών ομολόγων, ώστε να ξεπεραστεί ο κίνδυνος bankrun και η ανάγκη ελέγχου κεφαλαίων στα ΑΤΜ.
Από την άποψη αυτή, θεωρείται ζωτικής σημασίας το τι μέτρα θα περιλάβει η κυβέρνηση, προκειμένου να τα εφαρμόσει στη διάρκεια της τετράμηνης παράτασης. Βασικός όρος της συμφωνίας αυτής είναι να μην επηρεάσουν δυσμενώς τον κρατικό προϋπολογισμό, που ήδη όμως καρκινοβατεί. Και αυτό χωρίς να έχει ακόμα συμφωνηθεί και ξεκαθαριστεί από τους εταίρους αν θα απαιτήσουν μέτρα για κάλυψη του δημοσιονομικού κενού του 2015 –και πόσα. Πρακτικά, από την αξιολόγηση της Τρίτης στο Γιούρογκρουπ θα κριθεί αν, στο πλαίσιο της νέας συμφωνίας, η κυβέρνηση θα μπορέσει να «περάσει» και μονομερώς ορισμένα δικά της μέτρα ή να ακυρώσει άλλα «μνημονιακά» που είχαν δρομολογηθεί.
Τι μένει και τι φεύγει
Η επιλογή μέτρων λιτότητος από μία κυβέρνηση της ριζοσπαστικής αριστεράς μόνο απλή υπόθεση δεν θεωρείται πάντως, παρότι θα χαραχτούν με δεδομένο τον στόχο για πολύ μικρότερα δημοσιονομικά πρωτογενή πλεονάσματα για το 2015 και εφεξής. Αν και δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί πόσο θα «χαλαρώσουν» σε συμφωνία με τους εταίρους, θεωρείται βέβαιο πως θα πρέπει να οδηγούν σε πρωτογενές πλεόνασμα τουλάχιστον 1% του ΑΕΠ (μπορεί και 1,5% αν φανεί ότι οι ρυθμοί Ανάπτυξης έχουν επιβραδυνθεί πέραν των αρχικών προβλέψεων στο α΄τρίμηνο του έτους).
Λόγω της «χαλάρωσης» των δημοσιονομικών στόχων όμως, η κυβέρνηση θεωρεί πως έχει ένα περιθώριο να μην αντικαταστήσει παλαιά μέτρα με νέα. Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση έχει αποκλείσει εκ των προτέρων τα μέτρα του email Χαρδούβελη, δηλαδή αύξηση του ΦΠΑ στα ξενοδοχεία ή στα νησιά και τις μειώσεις των επικουρικών συντάξεων.
Αν και δεν θέλει να μπαίνει στη λογική των «ισοδυνάμων αντίμετρων», η κυβέρνηση πρέπει να αποδείξει ότι για τους επόμενους 4 τουλάχιστον μήνες ως τον Ιούνιο, θα μπορεί να καλύψει τις απώλειες (ή να μην έχει μεγαλύτερες), από τα εξής μέτρα:
1. Ρυθμίσεις χρεών: η κυβέρνηση θεωρεί ότι μπορεί να προχωρήσει έστω και μονομερώς στις ρυθμίσεις χρεών, προσδοκώντας εισπράξεις που δεν απέφεραν ως τώρα οι προηγούμενες ρυθμίσεις. Είναι σχεδόν βέβαιον ότι η γνωμοδότηση των τεχνοκρατών της ΕΚΤ και το ΔΝΤ θα «ψαλιδίζει» τις προβλέψεις εσόδων της κυβέρνησης και θα πιέσουν για επιμέρους αλλαγές. Δεδομένου μάλιστα ότι τελική διορία για εφάπαξ εξόφληση παλαιών οφειλών θα λήγει τέλος Απριλίου, η είσπραξη θα φανεί τον Μάιο, με αποτέλεσμα να μπορεί το μέτρο να απορριφθεί στην αξιολόγηση της Τρόικας των δανειστών που θα γίνει τον Απρίλιο. Δύσκολα θα αποφύγουν πάντως κάποιες μικρές τουλάχιστον διορθωτικές κινήσεις, όπως πχ να μπουν δικλείδες ασφαλείας για να μην «τρυπώσουν» μεγαλοφειλέτες που έχουν αλλά δεν θέλουν να πληρώσουν τα χρέη τους.
2. Μέτρα πάταξης της φοροδιαφυγής: στην κυβέρνηση θεωρούν ότι, κατ’αρχάς τουλάχιστον, τα σκληρά μέτρα κατά της φοροδιαφυγής «θα αρέσουν πολύ» στους ξένους, γιατί θα κτυπούν την διαφθορά και την υψηλή διαπλοκή που δεν πλήρωσε ποτέ τους φόρους που έπρεπε. Η απόδοση των μέτρων όμως πρέπει να φανεί τάχιστα, ώστε να μην «σκαλώσουν» και αυτά στην αξιολόγηση τον Απρίλιο.
3. Προστασία α΄κατοικίας: παρά τις επιφυλάξεις που πάντα είχαν οι δανειστές σε τέτοιες ρυθμίσεις, δεν θεωρείται πως συντρέχει λόγος ανησυχίας στην αξιολόγηση γιατί ισχύει ούτως ή άλλως ο νόμος Κατσέλη που καλύπτει όλες τις κατοικίες και όχι μόνον την πρώτη.
4. Επαναπρόσληψη 5.500 δημοσίων υπαλλήλων: θα καλυφθούν με επί μέρους εξοικονομήσεις των υπουργείων και το δημοσιονομικό κόστος δεν θεωρείται σημαντικό, καθώς μάλιστα προβλεπόταν για φέτος και πρόσληψη 1.500 νέων δημοσίων υπαλλήλων.
5. Νέος ΦΜΑΠ: η κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για το 2015 θα σημάνει απώλειες 2,6 δισ. ευρώ και από τον νέο φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας δεν μπορεί να αναμένει περισσότερα από 1,7-2 δισ. το πολύ. Στην πράξη, είναι από τα μέτρα που θα προταθούν αλλά κινδυνεύει να απορριφθεί, αν δεν συνοδευτεί από ισχυρά μέρα είσπραξης.
6. Αποκρατικοποιήσεις αεροδρομίων κλπ: ίσως ο πιο μεγάλος πονοκέφαλος της κυβέρνησης, που φοβάται και εσωτερικούς «κλυδωνισμούς» καθώς ήδη οι αρμόδιοι υπουργοί είχαν σπεύσει να προαναγγείλουν «πάγωμα» και επανεξέταση. Ειδικά όμως για τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια που θεωρείται ώριμη και άμεσα εκτελέσιμη, καθώς έχει βρεθεί και ο επενδυτής που θα καταβάλει 1,4 δισ. ευρώ, η απόφαση δεν μπορεί να καθυστερήσει, ούτε να περιφρονηθεί, ιδίως όσο καθυστερούν οι εκταμιεύσεις δόσεων ή η επιστροφή των 1,9 δισ. ευρώ από τη ΕΚΤ.
Ακόμα και αν εγκριθεί όμως ο κατάλογος Βαρουφάκη με τα νέα μέτρα, χρήματα δεν διαφαίνεται όμως πως θα έρθουν πριν τον Απρίλιο και μετά από θετική αξιολόγηση των δανειστών επί των ως τότε αποτελεσμάτων από την εφαρμογή τους.
protothema.gr
Την απαλλαγή της πρώτης κατοικίας και τη φορολογική επιβάρυνση όλων των υπολοίπων ακινήτων κάθε νοικοκυριού θα προβλέπει ο νέος φόρος ακινήτων που σχεδιάζει να καθιερώσει η κυβέρνηση στη θέση του ισχύοντος σήμερα Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ).
Το τρικ
Ο νέος φόρος θα ονομάζεται μεν «Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας» (ΦΜΑΠ), ωστόσο ως προς το αφορολόγητο όριο θα προσομοιάζει περισσότερο με το Ενιαίο Τέλος Ακινήτων (ΕΤΑΚ) που νομοθετήθηκε το 2008. Δηλαδή, το αφορολόγητο όριο που θα καθιερωθεί θα αφορά μόνο μία κατοικία, τη λεγόμενη «πρώτη».
Αν η αξία της κατοικίας αυτής είναι μικρότερη από το αφορολόγητο όριο, θα απαλλάσσεται πλήρως μόνο η κατοικία αυτή, ενώ τα υπόλοιπα ακίνητα που ανήκουν στην περιουσία του φορολογούμενου, δηλαδή τα λοιπά κτίσματα, τα οικόπεδα εντός σχεδίου, τα αγροτεμάχια και οι λοιπές εδαφικές εκτάσεις εκτός σχεδίου, θα υπόκεινται κανονικά σε φόρο! Αν η αξία της πρώτης κατοικίας είναι μεγαλύτερη του αφορολόγητου ορίου, τότε θα φορολογείται και η κατοικία αυτή, αλλά μόνο για το τμήμα της αξίας της το οποίο υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο, ενώ τυχόν υπόλοιπα ακίνητα του φορολογούμενου θα υπόκεινται κι αυτά κανονικά σε φόρο.
Οι προγραμματικές
Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν, κατ’ αρχάς, από τις εξαγγελίες της ίδιας της αναπληρώτριας υπουργού Οικονομικών, Ν. Βαλαβάνη, σχετικά με τη μορφή που θα έχει ο νέος «Φόρος Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας», ο οποίος θα αντικαταστήσει τον ΕΝΦΙΑ. Συγκεκριμένα, η κ. Βαλαβάνη, μιλώντας την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή επί των προγραμματικών δηλώσεων της νέας κυβέρνησης, ανέφερε ότι με το νέο Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, ο οποίος θα καθιερωθεί στη θέση του ΕΝΦΙΑ, θα είναι αφορολόγητη η πρώτη κατοικία για τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού.
Η αναπληρώτρια υπουργός δεν αναφέρθηκε καθόλου σε γενικό αφορολόγητο όριο στο οποίο μπορούν να ενταχθούν κι άλλα ακίνητα πλην την πρώτης κατοικίας! Διευκρίνισε επίσης ότι ακόμη και η υπερπολυτελής πρώτη κατοικία θα φορολογείται!
Η αλήθεια
Ολα αυτά δείχνουν σαφώς ότι η νέα κυβέρνηση προσανατολίζεται σε ένα φόρο ο οποίος δεν θα είναι και τόσο ήπιος όσο αρχικά είχε προπαγανδιστεί. Κι αυτό διότι με το νέο φορολογικό καθεστώς το οποίο προανήγγειλε η κ. Βαλαβάνη, κάθε φυσικό πρόσωπο θα πληρώνει φόρο για όλα τα ακίνητα που κατέχει, εκτός από την πρώτη κατοικία! Προκύπτει, δηλαδή, το συμπέρασμα ότι σε περίπτωση που στο πλαίσιο εφαρμογής του νέου φόρου, το αφορολόγητο όριο της πρώτης κατοικίας οριστεί στις 200.000 ευρώ, τότε:
*Ενας φορολογούμενος που κατέχει ένα διαμέρισμα 80 τ.μ. αντικειμενικής αξίας 120.000 ευρώ, το οποίο χρησιμοποιεί ως πρώτη κατοικία, καθώς κι ένα εξοχικό αντικειμενικής αξίας 70.000 ευρώ θα απαλλάσσεται από το φόρο μόνο για το διαμέρισμα και θα πληρώνει το φόρο για το εξοχικό!
*Ενας φορολογούμενος που έχει ιδιόκτητη πρώτη κατοικία (μονοκατοικία) αντικειμενικής αξίας 150.000 ευρώ και ταυτόχρονα κατέχει ένα ισόγειο κατάστημα 50 τ.μ. αντικειμενικής αξίας 80.000 ευρώ κι ένα σπίτι στο χωριό του 90 τ.μ. αντικειμενικής αξίας 70.000 ευρώ θα απαλλάσσεται από το φόρο μόνο για τη μονοκατοικία και θα πληρώνει το φόρο για το κατάστημα και το σπίτι στο χωριό.