Τα ωραιότερα έργα της συλλογής εκτίθενται στους χώρους περιοδικών εκθέσεων της Εθνικής Γλυπτοθήκης.
Της Μαργαρίτας Πουρνάρα

Μέχρι τις αρχές του 2016, που θα είναι έτοιμο το κτίριο της Εθνικής Πινακοθήκης στη Βασιλέως Κωνσταντίνου, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει μερικά από τα ωραιότερα έργα της συλλογής της, στους χώρους περιοδικών εκθέσεων της Εθνικής Γλυπτοθήκης στο Γουδί.

Ηδη οι εκπρόσωποι του Τύπου είχαν χθες την ευκαιρία να πάρουν μια πρώτη γεύση από τη μικρή αλλά περιεκτική επανέκθεση της ζωγραφικής, η οποία περιλαμβάνει όλες τις ιστορικές περιόδους, από τη μεταβυζαντινή τέχνη μέχρι περίπου και τη γενιά του ’30, δηλαδή από Αβλιχο μέχρι Μόραλη.

Από την Τετάρτη που εγκαινιάζεται και επισήμως η έκθεση από τον υπουργό Πολιτισμού, Πάνο Παναγιωτόπουλο, οι επισκέπτες θα μπορούν να κάνουν μια σύντομη περιήγηση από την επτανησιακή σχολή στα χρόνια της βασιλείας του Οθωνα, τους ζωγράφους της αστικής τάξης από το 1860 μέχρι και το 1900. Υστερα θα βλέπουν την ενότητα της Μπελ Επόκ και τα σπουδαιότερα έργα του 20ού αιώνα με προεξάρχοντα, βεβαίως, τον Παρθένη αλλά και τους μεγάλους ζωγράφους της γενιάς του ’30. Οπως αντιλαμβάνεται κανείς, η συλλογή της Πινακοθήκης δεν σταματά εκεί, αλλά θα ακολουθήσει και δεύτερο μέρος αργότερα, που θα συμπεριλαμβάνει έργα μεταγενέστερων αλλά και σύγχρονων καλλιτεχνών.

Επίσης αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα έργα που εκτίθενται συντηρήθηκαν ξανά, με μεγάλη έγνοια και μεράκι από την ομάδα της Πινακοθήκης που έβαλε τα δυνατά της να αντιμετωπίσει όλες τις προκλήσεις για τη φροντίδα αλλά και τη μεταφορά τους στο Γουδί. Ενα τεράστιο έργο του Παρθένη, λ.χ. τυλίχθηκε σε ειδικό κύλινδρο για να μη χαλάσουν τα χρώματά του, βγήκε από το Μουσείο της Βασιλέως Κωνσταντίνου με γερανό και με μεγάλη προσοχή έφτασε μέχρι το Αλσος Στρατού και τις εγκαταστάσεις της Γλυπτοθήκης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν μεταφέρθηκαν μόνον έργα ζωγραφικής αλλά και κάποια από τα γλυπτά που βρίσκονταν στο κτίριο της Πινακοθήκης και στο κηπάριό της, μπροστά από την είσοδο. Αυτά είτε τοποθετήθηκαν μέσα στη μόνιμη συλλογή είτε στον εξωτερικό χώρο της Γλυπτοθήκης. Ετσι για πρώτη φορά, οι επισκέπτες θα μπορούν να δουν μαζί γλυπτά και πίνακες, χωρίς τη γεωγραφική απόσταση που τα χώριζε μέχρι πρότινος.

Η διευθύντρια της Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα δεν μίλησε μόνον για τη διάρθρωση των ενοτήτων, αλλά κόμισε και καλά νέα. Τα επόμενα χρόνια, εκτός από τους παλιούς στάβλους του στρατού που μετατράπηκαν στα κτίρια όπου στεγάζεται η Εθνική Γλυπτοθήκη, θα προστεθούν στην υποδομή του μουσείου και τα κτίρια των φούρνων που βρίσκονται στο ίδιο άλσος. Μάλιστα, η κ. Λαμπράκη εξήγησε ότι θα μετατραπούν και αυτοί σε μουσείο με ένα νέο κόνσεπτ: θα είναι αποθηκευτικοί χώροι μεν, αλλά ανοικτοί στο κοινό που θα βλέπει μερικά από τα ωραιότερα έργα που θα φυλάσσονται εκεί.

Πηγή: kathimerini.gr

Με την αφρόκρεμα των έργων της και την αγωνία να κερδίσει το χαμένο της κοινό, επανέρχεται με τη νέα έκθεση των πινάκων από τις μόνιμες συλλογές της και υπόσχεται να «φέρει» αριστουργήματα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου στην Αθήνα

Μπορεί το κρύο να ήταν κάτι παραπάνω από τσουχτερό χθες το μεσημέρι στο Αλσος Στρατού, στο Γουδή, η θερμοκρασία όμως είχε χτυπήσει κόκκινο στους χώρους της Εθνικής Γλυπτοθήκης. Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει για την επιστροφή της Εθνικής Πινακοθήκης στα εικαστικά δρώμενα και το στοίχημα να ξανακερδίσει το κοινό της - το οποίο έχει χάσει τους τελευταίους οκτώ μήνες που παραμένει κλειστή λόγω των έργων επέκτασης του κεντρικού κτιρίου (επί της Βασ. Κωνσταντίνου, απέναντι από το Χίλτον) - είναι μεγάλο.

Δεν υπάρχει εργαζόμενος που να μη βρίσκεται στο πόδι μέσα στην αίθουσα όπου μέχρι πρόσφατα πραγματοποιούνταν οι περιοδικές εκθέσεις της Εθνικής Γλυπτοθήκης. Με λευκά γάντια και ιδιαίτερη προσοχή ξετυλίγουν τους πίνακες από την ειδική τους συσκευασία.
Στον έναν τοίχο ένα τεράστιο τελάρο - που ξεπερνά τα τέσσερα μέτρα - περιμένει να υποδεχτεί την «Αποθέωση του Αθανασίου Διάκου».
Το έργο του Κωνσταντίνου Παρθένη, που δεν χωρούσε να βγει από το κτίριο της Βασιλέως Κωνσταντίνου, χρειάστηκε να απομακρυνθεί από το τελάρο του, επί τη ευκαιρία να απλωθεί στο πάτωμα για να συντηρηθεί και εν συνεχεία να τοποθετηθεί σε έναν ειδικής κατασκευής κύλινδρο και να εγκαταλείψει το κτίριο από το... παράθυρο με τη βοήθεια γερανού. Και τώρα περιμένει να βγει ξανά από τον κύλινδρο και να ξαναμπεί στο ξύλινο τελάρο του.
Λίγο πιο 'κει κομμάτια από τις αποτοιχισμένες τοιχογραφίες από το σπίτι του Κόντογλου - με τους «αγίους» του καλλιτέχνη (από τον Πυθαγόρα έως τον Πλούταρχο) - άλλες πάνω σε τραπέζια κι άλλες στο δάπεδο, δεν έχουν βρει ακόμη τη θέση τους πάνω στην ειδική κατασκευή την οποία συναρμολογούν οι τεχνίτες.
Την ίδια ώρα η συντονίστρια του εγχειρήματος της μετακόμισης, τεχνική σύμβουλος της Πινακοθήκης Ολγα Μεντζαφού μαζί με την προϊσταμένη συλλογών Εφη Αγαθονίκου κάνουν μικρές αλλαγές στην επιλογή των έργων.
Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στον διπλανό χώρο, όπου έως τώρα βρισκόταν η μόνιμη έκθεση γλυπτών - εξ ου και η ονομασία του χώρου ως Εθνική Γλυπτοθήκη. «Φρέσκα» έργα από το κεντρικό κτίριο έρχονται να ντύσουν τη συλλογή και «να προσθέσουν έργα κλειδιά», όπως εξηγεί η επιμελήτρια Τώνια Γιαννουδάκη, όπως για παράδειγμα ο μπρούντζινος ανδριάντας του Γιάννη Μόραλη διά χειρός του ακαδημαϊκού Γιάννη Παππά, που στέκεται πλέον δίπλα στον φίλο του, δημιουργία επίσης του ίδιου καλλιτέχνη, Χρήστο Καπράλο.

ΕΚΘΕΣΗ ΣΕ 700 Τ.Μ.
Μπορούν όμως τα περίπου 120 έργα που θα παρουσιαστούν σε 700 τ.μ. να δώσουν εξίσου αντιπροσωπευτική εικόνα της νεοελληνικής ζωγραφικής, όπως τα 480 έργα - από τα 10.000 που διαθέτει η Εθνική Πινακοθήκη - τα οποία εκτίθονταν σε 2.000 τ.μ. στο υπό επέκταση κτίριο;
«Δεν θα λείψει τίποτα», διαβεβαιώνει στα «ΝΕΑ» η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα για τη συνοπτική παρουσίαση των μόνιμων συλλογών ζωγραφικής της Πινακοθήκης που θα καλύπτουν την περίοδο από τον 19ο αιώνα έως και τη Γενιά του '30.
«Δεν αφαιρέσαμε ζωγράφους, αλλά έργα. Κρατήσαμε την αφρόκρεμα και θα προσφέρουμε μια πλήρη εικόνα σε συμπυκνωμένη μορφή. Οι μοναδικές ενότητες που λείπουν από τη μόνιμη προηγούμενη μόνιμη έκθεση είναι η επτανησιακή ζωγραφική και η πρώιμη ελληνική τοπιογραφία με πρωταγωνίστρια την Ελλάδα και τα ερείπιά της, όπως την είδαν οι ρομαντικοί καλλιτέχνες. Πρόκειται για μια έκθεση που δεν θα αφορά μόνο τους φιλότεχνους, αλλά και όσους θέλουν να μάθουν την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας», επισημαίνει.

Πώς θα συμβεί αυτό; «Ενα έργο δεν "μιλά" μόνο μέσα από το θέμα του, αλλά και από το μέγεθός του, το ύφος του, ακόμη και το κάδρο του», εξηγεί η Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. «Αν δείτε για παράδειγμα τα πορτρέτα των αρχών του 19ου αιώνα είναι κυρίως προτομές, οι άνθρωποι, μέλη της αγροτικής κοινωνίας, φορούν παραδοσιακές φορεσιές και είναι αδέξια και στημένα. Οταν η ελληνική κοινωνία αποκτά προς τα τέλη του 19ου αιώνα αστική τάξη τα πορτρέτα γίνονται ολόσωμα, υπογράφονται από επώνυμους ζωγράφους, έχουν βαριά κάδρα».
Το ταξίδι στην ελληνική ζωγραφική θα ξεκινά από τη μεταβυζαντινή εποχή και τον Δομίνικο Θεοτοκόπουλο και θα συνεχίζει με την πρώιμη ελληνική προσωπογραφία, την ιστορική ζωγραφική, νεκρές φύσεις, γυμνά, έργα του ελληνικού μοντερνισμού και δημιουργίες της Γενιάς του '30 και υπογραφές καλλιτεχνών όπως των Γύζη, Λύτρα, Παρθένη, Μαλέα, Θεόφιλου, Κόντογλου, Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Τσαρούχη και Μόραλη, ανάμεσα σε άλλους.

ΕΤΟΙΜΟ ΤΟ 2016
Και ενώ η Εθνική Πινακοθήκη κάνει ένα νέο ξεκίνημα, τα εμπόδια στο υπό επέκταση κτίριο της Βασ. Κωνσταντίνου φαίνεται να ξεπερνιούνται. «Μέσα στις επόμενες ημέρες εγκρίνονται οι συμπληρωματικές μελέτες που αφορούν τη στεγανοποίηση των χώρων (σ.σ. κατά τη διάρκεια των έργων διαπιστώθηκε ότι ο υδροφόρος ορίζοντας βρισκόταν πολύ υψηλότερα από ό,τι υπολογιζόταν, καθώς δεν είχε επικαιροποιηθεί παλαιότερη γεωτεχνική μελέτη που χρησιμοποιήθηκε) και τα έργα περιμένουμε να αρχίσουν πριν το τέλος του χρόνου. Ελπίζω ότι μέσα στο 2016 η Εθνική Πινακοθήκη θα επιστρέψει στην έδρα της».

Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ