Στο απροχώρητο έχει φτάσει η κατάσταση στα νησιά του Αιγαίου, με τους κατοίκους να περνάνε πλέον στην αντεπίθεση για να γίνει αισθητή η οργή τους στην κυβέρνηση, η οποία επιμένει στην επίταξη χώρων για τη δημιουργία κλειστών κέντρων, κάτι στο οποίο η τοπική αυτοδιοίκηση είναι αντίθετη.
Η οργή των νησιωτών μεταφέρθηκε στην πρωτεύουσα όπου εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια τους για την αδιαφορία, όπως την εκλαμβάνουν, της κυβέρνησης η οποία αδυνατεί να βρει λύση στην «καυτή πατάτα» του προσφυγικού
Η τοπική αυτοδιοίκηση διέκοψε κάθε συνομιλία με την κυβέρνηση, μέχρι να παρθεί πίσω η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, που προβλέπει επίταξη χώρων, ρίχνοντας ωστόσο ευθύνες και στην απραγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Το μήνυμα που παρέλαβε η κυβέρνηση ωστόσο ήταν ξεκάθαρο: Να κλείσουν τα ΚΥΤ της ντροπής, άμεσος απεγκλωβισμός των προσφύγων από τα νησιά και να μοιραστεί το προσφυγικό βάρος.
Την πίστη ότι κυβέρνηση και τοπική αυτοδιοίκηση των νησιών «θα βρεθούμε σε μια κατάσταση ισορροπίας και συνεργασίας, γιατί αυτό επιβάλλουν τα ζωτικά συμφέροντα της χώρας, ειδικά στις συνοριακές νησιωτικές περιοχές» εξέφρασε ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Γιώργος Κουμουτσάκος, μιλώντας σε αποψινή εκδήλωση για τη διαχείριση του προσφυγικού και μεταναστευτικού ζητήματος, στην Αθήνα.
Ο κ. Κουμουτσάκος παρατήρησε ότι «έχει υπάρξει στα νησιά μια μεταναστευτική κόπωση και όποιος δεν ακούσει τις τοπικές κοινωνίες θα κάνει λάθος. Εμείς τις ακούμε» και συμπλήρωσε ότι τα μέτρα που υιοθέτησε η κυβέρνηση «είναι επειδή τις ακούμε, για να απελευθερώσουμε τα νησιά, να βοηθήσουμε να τρέξουν πιο γρήγορα τα πράγματα και να τα αποσυμφορήσουμε. Παρεξηγήσεις και παρανοήσεις υπό το κράτος αυτής της μεταναστευτικής κόπωσης συμβαίνουν».
Ο αναπληρωτής υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου παραδέχτηκε ότι «σε αυτές τις δραματικές συνθήκες, στην προσπάθεια διαχείρισής τους σημειώθηκαν και ολιγωρίες και καθυστερήσεις», ωστόσο συμπλήρωσε ότι η κατάσταση που αντιμετώπισε η κυβέρνηση όταν ανέλαβε «δεν ήταν αναμενόμενη διότι η πολιτική της Τουρκίας ξαφνικά άλλαξε, ξαφνικά εκδηλώθηκε η βούλησή της να αξιοποιήσει το μεταναστευτικό ως μία ασύμμετρη και υβριδική δυνατότητα άσκησης πίεσης στην Ευρώπη δια της Ελλάδας».
Ο κ. Κουμουτσάκος υπογράμμισε ακόμα ότι σε κλειστό κέντρο θα παραμένουν και αυτοί που φθάνουν στη χώρα, για ένα χρονικό διάστημα 25 ημερών, όπως προβλέπεται από τις ευρωπαϊκές νόρμες και θα επιτηρείται αυστηρά η είσοδος και έξοδος τους με κάρτα ενώ το βράδυ θα κλείνει 100%.
Ο κ. Κουμουτσάκος επανέλαβε ότι η κυβέρνηση παρέλαβε από τους προκατόχους της ήδη υπερχειλισμένα κέντρα στη Μόρια και το Βαθύ, μια εκκρεμότητα 70.000 αιτήσεων ασύλου, πολύ λίγες επιστροφές στην Τουρκία και σε τρίτες χώρες «και μια ελλειμματική κουλτούρα επιστροφών, καθώς το σύστημα δεν είχε εμπεδωμένη αντίληψη επιστροφών αλλά μια επιφυλακτική στάση απέναντι στις επιστροφές».
Σε σχέση με την ένταξη, τόνισε ότι «η συζήτηση για την ένταξη πρέπει να γίνει, αλλά αυτήν τη στιγμή το βάρος της συζήτησης είναι για το πώς θα αντιμετωπίσουμε τις αυξημένες ροές». Τέλος, επανέλαβε ότι η πολιτική της κυβέρνησης συμπυκνώνεται σε «έξι Έψιλον», που είναι η ενίσχυση της επιτήρησης και του ελέγχου των συνόρων, η επιτάχυνση των διαδικασιών εξέτασης αιτημάτων ασύλου, η στιβαρή πολιτική επιστροφών, η αυστηρή επιτήρηση των νέων κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης, ο έλεγχος των ΜΚΟ και το αίτημα ουσιαστικής αλληλεγγύης προς την Ευρώπη. Ειδικά για τα νέα κέντρα ο ίδιος διευκρίνισε ότι «η Ελλάδα δεν κάνει φυλακές, είναι έξω από τη νοοτροπία και την δημοκρατικότητά μας».
Σύμφωνα με στοιχεία που παρέθεσε η εθνική συντονίστρια για τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα, Ειρήνη Αγαπηδάκη, στην Ελλάδα στα τέλη Ιανουαρίου βρίσκονταν 5.463 καταγεγραμμένοι ασυνόδευτοι, από τους οποίους πάνω από 1.800 στα ΚΥΤ, κυρίως των νησιών. Στη Μόρια περίπου 700 παιδιά ζουν εκτός ΚΥΤ και εκτός ασφαλών ζωνών.
Η κυβέρνηση σήμερα, εξήγησε η κ. Αγαπηδάκη, μετακινείται από τη λογική της στέγασης των ασυνόδευτων παιδιών, που κυριαρχούσε μέχρι σήμερα σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική με τρεις άξονες. Ο πρώτος άξονας είναι η ταχεία δημιουργία θέσεων φιλοξενίας, όπου ήδη σε μόλις ένα μήνα δημιουργήθηκαν 240 νέες θέσεις φιλοξενίας ασυνόδευτων με την υποστήριξη της Αρχιεπισκοπής Αθηνών. Ο δεύτερος άξονας αφορά στην αξιολόγηση των κοινωνικών υπηρεσιών που προσφέρονται στις υφιστάμενες δομές και ο τρίτος στην υλοποίηση μιας εθνικής στρατηγικής που θα προβλέπει δράσεις ολοκληρωμένης προστασίας «με κύριο άξονα την προαγωγή της σωματικής και ψυχοκοινωνικής προστασίας των παιδιών».
Στο πλαίσιο αυτό, συνέχισε η κ. Αγαπηδάκη, θα αξιοποιηθεί η ιδιωτική πρωτοβουλία «με δωρεές από ελληνικούς και ξένους φορείς, ιδρύματα και ιδιώτες για να υλοποιήσουμε αυτές τις στρατηγικές». Επίσης, θα αναπτυχθούν προγράμματα κατάλληλα για κάθε ηλικιακή ομάδα ασυνόδευτων παιδιών: ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αναδοχής για τα παιδιά έως δώδεκα ετών, δομές μακροχρόνιας φιλοξενίας για τους ανήλικους 12-16 ετών και διαμερίσματα ημιαυτόνομης διαβίωσης για τα παιδιά πάνω από 16 ετών.
Ο εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα, Φιλίπ Λεκλέρκ υπογράμμισε ότι για να επιτύχει ο σχεδιασμός της κυβέρνησης θα πρέπει να αποσυμφορήσει τα νησιά με ταχύτερες μεταφορές στην ενδοχώρα και μετεγκατάσταση των ευάλωτων σε άλλες χώρες, ενώ για το τελευταίο ζήτησε την αλληλεγγύη της Ευρώπης με επανεκκίνηση του προγράμματος μετεγκατάστασης.
Τέλος, ανέδειξε την ανάγκη ύπαρξης εμπιστοσύνης μεταξύ δημάρχων – τοπικών κοινωνιών και της κυβέρνησης και των πολιτικών που θέλει να εφαρμόσει. Η εμπιστοσύνη αυτή είναι απαραίτητη για την επιτυχία του σχεδίου της κυβέρνησης, συμπλήρωσε.
Ο Μητροπολίτης Δημητριάδος και Αλμυρού, Ιγνάτιος διατύπωσε τη δική του εκδοχή των «έξι Έψιλον»: ευθύνη ανθρωπισμού, αξιόπιστη ενημέρωση, εμπιστοσύνη των φορέων, ενσωμάτωση μέσω της δωρεάν παιδείας, ενίσχυση της οικογένειας, αναγνώριση του εθελοντισμού.
Αύξηση εκ νέου του αριθμού των αιτούντων άσυλο φοβάται ο Χριστιανοκοινωνιστής (CSU) ομοσπονδιακός υπουργός Εσωτερικών Xορστ Ζέεχοφερ και απευθύνει δραματική προειδοποίηση για νέο 2015 εάν δεν ληφθεί μέριμνα για ενίσχυση των κρατών που βρίσκονται στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.
«Αυτή τη στιγμή διεξάγουμε εντατικές συζητήσεις και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ελπίζω ότι η πρότασή της για ένα κοινό ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου θα μας πάει μπροστά» πρόσθεσε ο Ζέεχοφερ.
«Τα κλειστά κέντρα έτσι κι αλλιώς έχουν αναιρεθεί στην πράξη –κανένα κέντρο δεν μπορεί αν είναι φυλακή και βάσει νομοθεσίας, το χει δηλώσει πλέον και η κυβέρνηση. Αυτό που λέμε, είναι να είναι ελεγχόμενο καθώς η ελεγχόμενη δομή διαφυλάσσει όλων τα δικαιώματα» αναφέρει στο in.gr ο δήμαρχος Ανατολικής Σάμου, Γιώργος Στάντζος, ο οποίος βρέθηκε στην Αθήνα στη συγκέντρωση των νησιώτων το πρωί της Πέμπτης, έξω από το υπουργείον Εσωτερικών.
Σχετικά για 9,5 εκατομμύρια που ανακοίνωσε η κυβέρνηση μετά τον σάλο της επίταξης, ο δήμαρχος Αν. Σάμου ξεκαθαρίζει:
«Δεν τα δεχόμαστε υπό τη βάση του αντίδωρου. Οι κοινωνίες αυτές χρειάζονται ισχυρά μέτρα προκειμένου να διατηρηθεί και η οικονομική της ζωή και η κοινωνική συνοχή. Δε μιλάμε λοιπόν στη βάση της διαπραγμάτευσης ποσών. Θέλουμε στοχευμένες ενέργειες».
«Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια σύγκρουση μεταξύ των κατοίκων των νησιών και της κυβέρνησης, η οποία ενεργεί μονόπλευρα και που λαμβάνει αποφάσεις μόνη της και δε συζητάει μαζί μας χωρίς να λαμβάνουμε αποφάσεις μαζί» αναφέρει από πλευράς του ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Κώστας Μουτζούρης.
«Το θέμα μας δεν είναι πόσα λεφτά θα πάρουμε. Το ζήτημα είναι να σώσουμε την καθημερινότητά μας και τα νησιά μας. Οι αποζημιώσεις πρέπει να γίνουν γιατί οι νησιώτες έχουν υποφέρει από την προσφυγική κρίση –έχουν χάσει ιδιοκτησίες και σπίτια—και άρα η κυβέρνηση πρέπει να πληρώσει για αυτά. Ωστόσο δε θα δεχτούμε χρήματα για να λάβει το «ναι» από εμάς για τα νέα καμπς» αναφέρει σχετικά για τις αποζημιώσεις της κυβέρνησης.
Εντός Φεβρουαρίου θα επαναπρογραμματιστεί η συνάντηση του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου, Νότη Μηταράκη, με τον περιφερειάρχη και τους δημάρχους των νησιών Βορείου Αιγαίου, η οποία ήταν να γίνει σήμερα και ακυρώθηκε.
Κύκλοι του υπουργείου χαρακτηρίζουν «ιδιαίτερα θετικές» τις σημερινές δηλώσεις δημάρχων του Βορείου Αιγαίου για την ανάγκη ανοικτών διαύλων επικοινωνίας με την κυβέρνηση και υπογραμμίζουν ότι «είναι ιδιαίτερα κρίσιμο να αντιμετωπίσουμε όλοι ενωμένοι την μεταναστευτική κρίση».