Κυρίες και Κύριοι, Θέλω να ευχαριστήσω για την πρόσκληση που μου απευθύνατε αλλά και τη δυνατότητα που μου δώσατε να καταθέσω τις θέσεις και τις προτάσεις μου για μια ορθολογική και αποτελεσματική διαχείριση του προσφυγικού ζητήματος.
Θα ακούσετε τις θέσεις και τις προτάσεις ενός Δημάρχου που βιώνει το πρόβλημα στην απόλυτη διάσταση του.
Ο Bruno Kreisky έλεγε:
‘’Είμαι φιλελεύθερος σε ότι αφορά την οικονομία, είμαι σοσιαλιστής σε ότι αφορά την κοινωνική προστασία και είμαι αναρχικός σε ότι αφορά την Τέχνη’’.
Μέσα σε μία φράση, αποτύπωσε την αναζήτηση του μέσου όρου, της σύνθεσης που έχει ανάγκη, όσο ποτέ άλλοτε, η ευρωπαϊκή οικογένεια.
Η αναζήτηση της σύνθεσης, της συνεννόησης και του αναγκαίου μέσου για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, είναι το μεγάλο ζητούμενο σήμερα στην Ευρώπη.
Και δεν επιτυγχάνεται μέσα από την εμμονή σε δογματικές αντιλήψεις.
Θεωρώ ότι οι ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές είναι το κορυφαίο πρόβλημα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ως Ευρωπαίοι πολίτες.
Και οφείλουμε να το αντιμετωπίσουμε με σύνεση και λογική.
Χωρίς φοβικά σύνδρομα και περιχαρακώσεις.
Με αλληλεγγύη σε όσους έχουν την ιδιότητα του πρόσφυγα αλλά και με ευθύνη έναντι των ευρωπαϊκών αξιών και της ασφάλειας των κοινωνιών μας σε όσους επιχειρούν να εισέλθουν παράνομα σε ευρωπαϊκό έδαφος, χωρίς να εμπίπτουν στο καθεστώς προστασίας των προσφύγων.
Με αμοιβαιότητα στην ανάληψη και στον επιμερισμό των ευθυνών και των υποχρεώσεων όλων των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στο πρόβλημα.
Η έξαρση του προσφυγικού προβλήματος και η ανεξέλεγκτη αύξηση των μεταναστευτικών ροών δεν αποτελεί πρόβλημα της Ελλάδας ή της Ιταλίας.
Είναι ευρωπαϊκό πρόβλημα.
Αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό από όλους.
Ιδιαίτερα όσους αρνούνται να δεχθούν την αναλογική κατανομή προσφύγων.
Από όσους διστάζουν να δημιουργήσουμε όλοι μαζί ένα πλαίσιο άμεσης επαναπροώθησης όσων δεν φέρουν την ιδιότητα του πρόσφυγα αλλά εισέρχονται παρανόμως στο ευρωπαϊκό έδαφος.
Το νησί μου είναι η Κως, ο τέταρτος κορυφαίος τουριστικός προορισμός της Ελλάδας.
Ένα νησί με πληθυσμό 33.000 περίπου μόνιμων κατοίκων και με μία ακτογραμμή μήκους 112 χιλιομέτρων, απέναντι από τα τουρκικά παράλια και λιμάνια.
Η πόλη της Κω έχει 17.000 κατοίκους και το καλοκαίρι κλήθηκε να διαχειριστεί 10.000 και πλέον παράνομους πρόσφυγες και μετανάστες που έρχονταν σε μια μόλις εβδομάδα.
Χωρίς ουσιαστική βοήθεια από το Κράτος αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι πολίτες της Κω έδειξαν την αλληλεγγύη τους, φροντίζοντας οι ίδιοι να προσφέρουν τροφή, ρούχα και είδη πρώτης ανάγκης σε κατατρεγμένους ανθρώπους.
Για αυτό και κανείς δεν μπορεί να μας κουνά το δάχτυλο και να μας παραδίδει μαθήματα, όταν είναι σε μεγάλη απόσταση , όταν δεν βιώνει το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε εμείς.
Πληρώσαμε όμως βαρύ τίμημα και δεν εννοώ μόνο τις δαπάνες που χρειάστηκε να καταβάλλει ο Δήμος για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα, να διατηρεί καθαρό το νησί, επιστρατεύοντας το σύνολο του ανθρωπίνου δυναμικού και του μηχανολογικού και υλικοτεχνικού του εξοπλισμού.
Αναφέρομαι στις αρνητικές συνέπειες που προκλήθηκαν στην τοπική οικονομία, αφού όπως σας είπα είμαστε ο τέταρτος κορυφαίος τουριστικός προορισμός της χώρας.
Ήταν τεράστιες οι προσπάθειες που καταβάλλαμε για να ισορροπήσουμε ανάμεσα στην ανάγκη να προστατεύσουμε την εικόνα του νησιού μας , ως τουριστικού προορισμού και στην ανάγκη να διαχειριστούμε τις ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές.
Και τα καταφέραμε.
Πιστεύει κανείς ότι μια πόλη 17.000 κατοίκων μπορεί να διαχειριστεί 10.000 πρόσφυγες ή παράνομους μετανάστες;
Όταν κάποιες χώρες αρνούνται να δεχθούν 400 ή 500 πρόσφυγες;
Πόσο εφικτό και ρεαλιστικό είναι κάτι τέτοιο;
Πιστεύει κανείς ότι μια χώρα 10 εκατομμυρίων κατοίκων , όπως η Ελλάδα με τα συγκεκριμένα και γνωστά οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα, μπορεί να διαχειριστεί 2,5 εκατομμύρια προσφύγων και παράνομων μεταναστών;
Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη.
Υπάρχει αδυναμία ή έλλειψη βούλησης για να προχωρήσει η αναλογική κατανομή μόλις 120 χιλιάδων προσφύγων, τη στιγμή που ο αριθμός τους έχει ήδη αυξηθεί.
Υπάρχουν χώρες της πρώην Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, που είτε κλείνουν τα σύνορα τους είτε αρνούνται να δεχθούν την αναλογική κατανομή προσφύγων, αρνούμενες με αυτό τον τρόπο και την Ευρωπαϊκή λύση.
Η Σουηδία επανέφερε τους συνοριακούς ελέγχους όπως και η Δανία που φιλοξενεί μόλις 18.000 πρόσφυγες.
Μπορεί να υπάρξει με αυτό τον τρόπο κοινή ευρωπαϊκή πολιτική στο μεταναστευτικό;
Η λύση πρέπει να είναι ευρωπαϊκή γιατί δαφορετικά οι ανεξέλεγκτες μετανστευτικές ροές θα θέσουν σε κίνδυνο όχι μόνο μια κορυφαία κατάκτηση όπως η Συνθήκη Σένγκεν αλλά και την ίδια τη συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η λύση που θα συμφωνήσουμε όλοι μαζί πρέπει να περιλαμβάνει αμοιβαιότητα, αλληλεγγύη, κοινή ευθύνη.
Ευρωπαϊκή λύση σημαίνει κοινή ευρωπαϊκή πολιτική για το μεταναστευτικό, αμοιβαία και αναλογική ανάληψη ευθυνών και υποχρεώσεων.
Ευρωπαϊκή λύση σημαίνει αναλογική κατανομή των προσφύγων που βρίσκονται ήδη σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Ευρωπαϊκή λύση σημαίνει Ενιαία Αρχή ,στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα εξετάζει τις αιτήσεις ασύλου και θα κατανέμει τους πρόσφυγες στις χώρες μας με αντικειμενικά κριτήρια.
Η ευρωπαϊκή λύση περιλαμβάνει και άμεσες διαδικασίες επαναπροώθησης όσων δεν δικαιούνται άσυλο και εισέρχονται παράνομα σε ευρωπαϊκό έδαφος.
Πολλοί είναι αυτοί που μιλούν για την αδυναμία της Ελλάδας να φρουρήσει τα θαλάσσια σύνορά της.
Η Ελλάδα έχει 16.300 χιλιόμετρα ακτογραμμής, καμία άλλη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση δεν διαθέτει αυτή την ιδιαιτερότητα.
Το πρόβλημα δεν βρίσκεται εκεί.
Βρίσκεται στα απέναντι παράλια αλλά και στις τρίτες χώρες.
Γιατί από εκεί έρχονται οι μεταναστευτικές ροές.
Γιατί εκεί υφίστανται και δρουν τα κυκλώματα διακίνησης.
Γιατί εκεί υπάρχει ένα καθεστώς εκμετάλλευσης των προσφύγων.
Σχετικά πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησε σε μια συμφωνία με την Τουρκία για την ανάσχεση των μεταναστευτικών ροών.
Έχουν αξιολογηθεί τα αποτελέσματα αυτής της συμφωνίας;
Υπάρχει ανάσχεση;
Η απάντηση είναι Όχι.
Και αυτό επιβάλλει να συνειδητοποιήσουμε ότι το πρόβλημα βρίσκεται στα απέναντι παράλια και στις τρίτες χώρες.
Η Frontex δεν θα έπρεπε να δραστηριοποιείται και να επιχειρεί στα θαλάσσια σύνορα του Αιγαίου.
Θα έπρεπε να βρίσκεται στα απέναντι τουρκικά παράλια , να συνεργάζεται με τις τουρκικές ακτές για την εξάλειψη των κυκλωμάτων των δουλεμπόρων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της συμφωνίας της με την Τουρκία , πρέπει να επιβάλλει όλες οι αιτήσεις παροχής ασύλου σε πρόσφυγες να υποβάλλονται σε τουρκικό έδαφος, σε ειδικά κέντρα που θα δημιουργηθούν με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με την παρουσία επί τόπου ευρωπαίων αξιωματούχων και στελεχών της Ενιαίας Ευρωπαϊκής Αρχής Ασύλου.
Με αυτό τον τρόπο θα σώζονταν ανθρώπινες ζωές αφού οι πρόσφυγες θα ταξίδευαν νόμιμα και αφού είχε γίνει δεκτή η αίτηση παροχής ασύλου σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Με αυτό τον τρόπο θα υπήρχε και αποτελεσματικότερος έλεγχος, απαραίτητος για την ασφάλεια στον ευρωπαϊκό χώρο και την εξάλειψη κινδύνων από την τρομοκρατία.
Αυτή πρέπει να είναι η προτεραιότητα στην αντιμετώπιση του προβλήματος από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκεί πρέπει να επικεντρωθεί η προσπάθεια αλλά και η άσκηση πίεσης προς την Τουρκία.
Η λύση είναι να εμποδίζουμε τον απόπλου των δουλεμπορικών πλοιαρίων από τις τουρκικές ακτές ή τις ακτές χωρών της Βορείου Αφρικής.
Είναι δεδομένο ότι χρειάζεται επίσης και ένα ολοκληρωμένο και αποτελεσματικό πλαίσιο επαναπροώθησης όσων δεν απολαμβάνουν το καθεστώς προστασίας των προσφύγων αλλά επιχειρούν να εισέλθουν παράνομα σε άλλες χώρες.
Σήμερα αυτό το πλαίσιο δεν υπάρχει και αυτό σημαίνει ότι δεν παίρνουν κάποιοι και το μήνυμα ότι η Ευρώπη έχει αρχές και κανόνες που κανείς δεν μπορεί να αγνοεί.
Επίσης οι συνθήκες επιβάλλουν την αναθεώρηση της σύμβασης του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, η οποία πρέπει να επικαιροποιηθεί και να προσαρμοστεί στα σημερινά δεδομένα.
Κυρίες και Κύριοι
Η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει το μεταναστευτικό με όρους συνοχής, συλλογικής ευθύνης και αλληλεγγύης.
Αν συνεχίσει να κλείνει τα μάτια μπροστά στο πρόβλημα, να υιοθετεί ημίμετρα ή να εμφανίζεται άτολμη και διστακτική, θα κινδυνεύσει να δει την ιδέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης να υποχωρεί.