Αναδρομικές αυξήσεις εννέα μηνών (από την 1η Οκτωβρίου 2019) που φθάνουν έως και το ποσό των 1.800 ευρώ και μηνιαίες αυξήσεις που αγγίζουν έως και το 48% για 250.000 δικαιούχους επικουρικών συντάξεων φέρνει το υπό κατάθεση ασφαλιστικό νομοσχέδιο.

Το νομοσχέδιο εκτιμάται ότι θα ψηφισθεί έως το τέλος Φεβρουαρίου, ενώ το πλάνο του υπουργείου Εργασίας προβλέπει την καταβολή των αναδρομικών το αργότερο έως τον Ιούνιο.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Τα Νέα», πρόκειται για αποκατάσταση των άγριων περικοπών (έως 50%) που επέβαλε ο νόμος Κατρούγκαλου επί ΣΥΡΙΖΑ, μετατρέποντας τις επικουρικές συντάξεις σε φιλοδωρήματα. Υπενθυμίζεται ότι από τους 300.000 συνταξιούχους επικουρικών συντάξεων που είχαν δεχθεί περικοπή το καλοκαίρι του 2016, οι 250.000 ήταν οι περισσότερο χαμένοι, καθώς είδαν μειώσεις έως 48,24%.

Με την ψήφιση του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου, η μεσοσταθμική αύξηση στις επικουρικές θα είναι 99,57 ευρώ τον μήνα και σε απόλυτους αριθμούς θα κυμαίνεται από 5 ευρώ έως 196 ευρώ. Τις αυξήσεις μαζί με τα αναδρομικά από την 1η Οκτωβρίου 2019 θα λάβουν μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου και τους απαραίτητους επανυπολογισμούς όσοι είχαν άθροισμα κύριας και επικουρικής πάνω από 1.300 ευρώ το καλοκαίρι του 2016 και είδαν τις επικουρικές τους τότε να μειώνονται δραματικά. Η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έχει ήδη υπολογίσει το κόστος από τις αναπροσαρμογές αυτές περίπου στα 300 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, στους ευνοημένους είναι οι παρακάτω κατηγορίες:

- Οι 139.055 μισθωτοί ΙΚΑ που είχαν μέση περικοπή 45%. Από το πρώην ΙΚΑ προέρχεται η μεγαλύτερη δεξαμενή συνταξιούχων που υπέστησαν το 2016 τις περικοπές και τώρα θα πρέπει να δουν αυξήσεις. Ειδικότερα, από τους 251.728 συνταξιούχους που είχαν τις υψηλότερες περικοπές, οι μισοί και πλέον προέρχονται από το πρώην ΙΚΑ. Ειδικά για τους μισθωτούς του ΕΤΕΑΜ ορίστηκε Συντελεστής Επανυπολογισμού με τη μέθοδο του μέσου όρου στο 0,4927, δείχνοντας μείωση 50,73% στην καταβαλλόμενη σύνταξη. Οι συνταξιούχοι του ΕΤΕΑΜ είχαν έτσι ονομαστική μείωση 50,73% στην παλιά τους σύνταξη, ενώ η πραγματική μείωση εξαρτήθηκε από το ύψος της κύριας σύνταξης που διέσωσε όσους έπεσαν κάτω από τον πήχη των 1.300 ευρώ (μεικτά) άθροισμα κύριας και επικουρικής (πήραν «προσωπική διαφορά.

- 1.009 τραπεζοϋπάλληλοι της πρώην Τράπεζας Πίστεως, οι οποίοι είχαν μέση μείωση 48,24% καθώς λόγω υψηλών κύριων συντάξεων δεν προστατεύτηκαν από το όριο των 1.300 ευρώ.

- 8.858 εμποροϋπάλληλοι που είχαν μέση μείωση 41,21% το 2016.

- 7.341 δικηγόροι που έχασαν το 41,35% της επικουρικής τους το 2016.

- 2.813 πρώην εργαζόμενοι σε Γεωργικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις – έχασαν το 39,56% της επικουρικής τους το 2016.

- 538 βενζινοπώλες που απώλεσαν το 38,37% της επικουρικής τους.

- 21.618 ναυτικοί που μέτρησαν απώλειες 36,54%.

- 1.758 εργαζόμενοι σε εταιρείες Οινοποιίας, Ζυθοποιίας και Οινοπνευματοποιίας, που έχασαν το 31,95% της επικουρικής τους το 2016.

- 3.215 πρώην υπάλληλοι Ναυτικών και Τουριστικών Πρακτορείων, που έχασαν το 31,29% της επικουρικής τους.

- 3.887 πρώην υπάλληλοι Εμπορικής Τράπεζας, που μέτρησαν απώλειες 29,49%.

Τη δυνατότητα να ρυθμίσουν σε έως 48 δόσεις τους πρόσθετους φόρους που προέκυψαν από την επανεκκαθάριση φορολογικών δηλώσεων παρελθόντων ετών και τα αναδρομικά που εισέπραξαν και ενώ είχαν υποχρέωση δεν δήλωσαν έχουν 71.000 συνταξιούχοι.

Το συνολικό ποσό της οφειλής ανέρχεται σε 93 εκατ. ευρώ και σύμφωνα με το Βημα το μέσο χρέος διαμορφώνεται στα 1.300 ευρώ.
Στην υπουργική απόφαση που υπέγραψε πρόσφατα ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών Απόστολος Βεσυρόπουλος καθορίζονται οι λεπτομέρειες ένταξης στη νέα πάγια ρύθμιση των περισσότερων δόσεων εκατομμύρια οφειλετών που χρωστούν συνολικά 105,4 δισ. ευρώ και προβλέπεται μεταξύ άλλων η δυνατότητα να ενταχθούν οι παραπάνω συνταξιούχοι στις 48 δόσεις αντί για τις 24.

Το σύνολο των οφειλετών έχουν την ευκαιρία να ρυθμίσουν τα χρέη τους σε έως 24 ή έως 48 δόσεις ακόμα και αν έχουν ενταχθεί μετά την 1η Νοεμβρίου 2019 στη ρύθμιση των 12 δόσεων.

Σύμφωνα με την απόφαση από τις 26 Φεβρουαρίου και μετά η εφορία θα δέχεται ηλεκτρονικά αιτήσεις για να ενταχθούν οι οφειλέτες στη ρύθμιση των 24 δόσεων αν πρόκειται για οφειλές που αφορούν φόρο εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ, ΦΠΑ κ.τ.λ. και σε έως 48 δόσεις αν πρόκειται για έκτακτους φόρους όπως είναι πρόστιμα ή φόροι κληρονομιάς.

Όσοι έχουν ρυθμισμένες οφειλές την 1η Νοεμβρίου 2019 δεν μπορούν να μεταπηδήσουν στη νέα ρύθμιση, ενώ υποχρεωτικά ρυθμίζεται το σύνολο των βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων οφειλών σε εφορίες, τελωνεία, ελεγκτικά κέντρα κ.τ.λ.

Χρέη τα οποία κατά την 1η Νοεμβρίου 2019 δεν τελούσαν σε ρύθμιση και τα οποία μέχρι τις 26 Φεβρουαρίου 2020 έχουν υπαχθεί στον διακανονισμό των 12 ή 24 δόσεων μπορούν από την ημερομηνία αυτή και μετά και κατόπιν αίτησης του οφειλέτη να υπαχθούν, για το υπόλοιπο αυτών, σε ρύθμιση με τις νέες διατάξεις

Ωστόσο, για την υπαγωγή στη ρύθμιση των οφειλών που ρυθμίζονται σε έως 24 δόσεις θα πρέπει να αποδεικνύεται η βιωσιμότητα του διακανονισμού. Για τον σκοπό αυτόν ταυτόχρονα με την υποβολή της αίτησης ο οφειλέτης πρέπει με υπεύθυνη δήλωση να δηλώνει το σύνολο των περιουσιακών του στοιχείων (κινητή και ακίνητη περιουσία οποιασδήποτε μορφής), απαιτήσεις από τρίτους, καθώς και πληροφορίες που θα περιλαμβάνουν οφειλές του σε ασφαλιστικά ταμεία, το τρέχον και το αναμενόμενο εισόδημά του.

Ο αριθμός των δόσεων για οφειλές έως 48 δόσεις καθορίζεται με βάση την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη, υπό τον περιορισμό του ελάχιστου ποσού μηνιαίας δόσης των 30 ευρώ.

Για οφειλέτες φυσικά πρόσωπα ο αριθμός των δόσεων καθορίζεται με βάση τον μέσο όρο του συνολικού εισοδήματός τους. Η ηλεκτρονική εφαρμογή αυτόματα θα βγάζει πίνακα βάσει του εισοδήματος και της συνολικής οφειλής με τον συνολικό αριθμό και το ύψος της κάθε δόσης.

Σε οφειλέτες που είναι συνεπείς στην εκπλήρωση των όρων της ρύθμισης μέχρι το πέρας αυτής, μόλις εξοφλήσουν την τελευταία δόση τούς επιστρέφεται το 25% των τόκων που έχουν καταβάλει. Το επιτόκιο θα κυμαίνεται από 4,95% έως και 5,95% σε ετήσια βάση και παραμένει σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια της ρύθμισης.

Μέχρι τέλος Φεβρουαρίου νόμος του κράτους το νέο ασφαλιστικό. Δεν αποκλείονται αλλαγές στο αρχικό κείμενο. Καλό… καλοκαίρι για τα αναδρομικά στις συντάξεις μετά τον επανυπολογισμό 2,8 εκατ. κύριων συντάξεων. Αυξήσεις μεταξύ 5 και 196 ευρώ στις επικουρικές συντάξεις. Τι θα γίνει με τις εισφορές και τα μπλοκάκια.
Στην τελική ευθεία εισέρχεται το ασφαλιστικό και σύμφωνα με τον σχεδιασμό που υπάρχει στο υπουργείο Εργασίας, θα κατατεθεί στην Βουλή μέχρι τις 12 Φεβρουαρίου και θα έχει γίνει νόμος του κράτους έως και τις 21 Φεβρουαρίου. Οι ίδιες πηγές από το υπουργείο αναφέρουν ότι είναι πιθανό να υπάρξουν αλλαγές σε σχέση με το αρχικό κείμενο.

Εκείνο βέβαια που απασχολεί τους συνταξιούχους είναι το πότε θα καταβληθούν οι αυξήσεις και τα αναδρομικά που θα προκύψουν από την εφαρμογή του νόμου. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες αυτό θα συμβεί τον Ιούνιο και αφού προηγηθεί ο εκ νέου επανυπολογισμός του συνόλου των 2,8 εκατ. κύριων συντάξεων.

Οι εισφορές και τα μπλοκάκια
Ένα άλλο θέμα που έχει προκύψει, είναι τι θα συμβεί με τις εισφορές του Ιανουαρίου για τους μη μισθωτούς. Και αυτό διότι στο υπουργείο θέλουν να πληρωθούν οι εισφορές με ένα σύστημα και όχι με δύο. Έτσι φαίνεται να προκρίνεται η λύση, αν δεν προλάβουν στον ΕΦΚΑ να αναρτήσουν τα ειδοποιητήρια για την πληρωμή των εισφορών Ιανουαρίου με το νέο σύστημα, να υπάρξει μια μικρή καθυστέρηση έως το αργότερο τις αρχές του Μαρτίου.

Στην πράξη, το υπουργείο Εργασίας και ο ΕΦΚΑ αναμένεται να αποστείλουν τα ειδοποιητήρια σε έως το πρώτο 10ήμερο Μαρτίου, με τις εισφορές για όλους στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία. Στη συνέχεια, και έως το τέλος Απριλίου, οι ασφαλισμένοι θα πρέπει οι ίδιοι αποφασίσουν και να δηλώσουν στον ΕΦΚΑ σε ποια ασφαλιστική κατηγορία επιθυμούν να ενταχθούν για το τρέχον έτος. Η διαδικασία επιλογής θα επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο.

Θα πρέπει επίσης να υπάρξουν διευκρινίσεις και σε ότι αφορά τα δελτία παροχής υπηρεσιών, καθώς η απαλλαγή από την καταβολή εισφοράς στις περιπτώσεις που ο ασφαλισμένος καταβάλλει εισφορές στο ύψος των 252 ευρώ τον μήνα (π.χ. από μισθό της τάξης των 932 ευρώ), θα πρέπει να ισχύσει αναδρομικά, από την αρχή του χρόνου, ήτοι 1/1/2020.

Ποιοι θα πάρουν αναδρομικά κι αυξήσεις
Πρόσφατα ο υπουργός Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, αναφερόμενος στις αυξήσεις και τα αναδρομικά τόνισε ότι αυτές θα αφορούν όλους εκείνους που εμπίπτουν στην κατηγορία εκείνων που έχουν περισσότερα από 30 χρόνια ασφάλισης, καθώς και εκείνους που θα λάβουν υψηλότερη επικουρική σύνταξη σε εφαρμογή της απόφασης του ΣτΕ. Αυξήσεις θα λάβουν τον Ιούνιο και οι νέοι συνταξιούχοι, αυτοί δηλαδή που βγήκαν στη σύνταξη μετά τις 13 Μαΐου, με πάνω από 30 έτη ασφάλισης (εκτιμώνται από τους ειδικούς σε περίπου 70.000).

Αυξήσεις επίσης θα λάβουν, αλλά σε δόσεις που θα καταβληθούν μέσα στην επόμενη 5ετία και όλοι εκείνοι, περίπου 200.000 παλαιοί συνταξιούχοι, που είχαν αρνητική προσωπική διαφορά (η παλαιά σύνταξή τους ήταν χαμηλότερη από το ποσό που προέκυψε μετά τον επανυπολογισμό με βάση τις προβλέψεις του νόμου Κατρούγκαλου), ή μικρή θετική και μετά τον επανυπολογισμό θα περάσουν σε αρνητική.

Επικουρικές συντάξεις
Σε ό,τι αφορά τις επικουρικές, οι 251.000 συνταξιούχοι που τον Ιούνιο του 2016 υπέστησαν τις περικοπές στις επικουρικές τους συντάξεις, θα λάβουν αυξήσεις μεταξύ 5 και 196 ευρώ. Με βάση το χρονοδιάγραμμα του υπουργείου Εργασίας, μετά την ψήφιση του νόμου και τη δημοσίευσή του σε ΦΕΚ, θα ξεκινήσει η προετοιμασία του νέου e-ΕΦΚΑ, ο οποίος θα κάνει επανυπολογισμό των συντάξεων.

Ο υπουργός Εργασίας έχει αφήσει ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξουν αλλαγές στο τελικό κείμενο του νομοσχεδίου που θα κατατεθεί στη Βουλή. Ειδικά για το θέμα που έχει δημιουργηθεί στους ένστολους, που αδικούνται από τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης μετά τα 40 έτη ασφάλισης (0,50% κατ’ έτος) καθώς ισχύει ποσοστό αναπλήρωσης μόλις 0,5% κατ’ έτος για πάνω από τα 40 χρόνια (συνταξιοδοτούνται μετά τα 40 έτη ασφάλισης λόγω της προσμέτρησης έως και μιας πλασματικής 5ετίας σε όσους υπηρετούν στις ειδικές δυνάμεις), ο Γ. Βρούτσης παραδέχθηκε ότι πρόκειται για ένα πρόβλημα που δεν αφορά πάρα πολλούς, ξεκαθάρισε ότι δεν καταργείται η αναγνώριση των πλασματικών και άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο επανεξέτασης της συγκεκριμένης περίπτωσης. Τη διαβεβαίωση ότι δεν θα αδικηθούν οι ένστολοι έδωσε ο υπουργός σε συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα στο ΑΠΕ.

Τέλος μικρές αλλαγές είναι πιθανό να υπάρξουν και την απασχόληση συνταξιούχων, στις περιπτώσεις όσων είχαν απασχόληση και πριν από τον νόμο Κατρούγκαλου, πιθανά με την πρόβλεψη μεταβατικής περιόδου. Επίσης δεν αποκλείεται από παράγοντες του υπουργείου Εργασίας να υπάρξουν παρεμβάσεις και στην περίπτωση απασχόλησης συνταξιούχων που δεν προέρχονται από τον ΟΓΑ, σε αγροτικές εργασίες. Το προηγούμενο καθεστώς εξαιρούσε εισοδήματα έως τις 5.500 ευρώ.

Δύο παράθυρα για τα αναδρομικά που αφορούν στην επιστροφή παράνομων μειώσεων για το 10μηνο Ιουνίου 2015-Απριλίου 2016, καθώς και στις διεκδικήσεις συνταξιούχων που έχουν κάνει αγωγές και ζητούν πίσω τις αντισυνταγματικές περικοπές από το 2013 ως τον Ιούνιο του 2015 άνοιξαν χθες στην πρότυπη δίκη που άρχισε στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).

Στο τραπέζι του Δικαστηρίου μπήκε για πρώτη φορά το θέμα του 10μήνου καθώς ο εισηγητής του ΣτΕ επέκτεινε το σκεπτικό του και είπε ότι για το διάστημα από τον Ιούνιο του 2015 που το ΣτΕ είχε κρίνει αντισυνταγματικές τις μειώσεις συντάξεων (κύριων επικουριών και δώρων) με τους νόμους 4051 και 4093, μέχρι την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου (Μάιος 2016) υπάρχει κενό και «αρρύθμιστο» πλαίσιο αναφορικά με τις εν λόγω περικοπές που έπρεπε να διακοπούν.

Ταυτόχρονα άνοιξε θέμα επανεξέτασης της περιορισμένης αναδρομικότητας που είχε κρίνει στην αρχική του απόφαση το ΣτΕ, καθώς είπε ότι η απαγόρευση να διεκδικήσουν εκ των υστέρων οι συνταξιούχοι τις αντισυνταγματικές περικοπές για το διάστημα πριν τον Ιούνιο του 2015 θα πρέπει να εξεταστεί αν συνάδει με το άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ).

Οι δυο αυτές αναφορές δημιουργούν βάσιμες ελπίδες -σύμφωνα με τους νομικούς που άσκησαν παρεμβάσεις για λογαριασμό των συνταξιούχων- ότι το θέμα των αναδρομικών τόσο για το 10μηνο Ιουνίου 2015-Απριλίου 2016, όσο και για το διάστημα από 2013 ως Ιούνιο 2015 είναι ορθάνοιχτο.

Φρένο…
Αντίθετα, φαίνεται να έκλεισε ο παράθυρο για αναδρομικά από τον Μάιο του 2016 ως και το 2018, δηλαδή από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου και μετά, καθώς ο εισηγητής του ΣτΕ παρέπεμψε στις πρόσφατες αποφάσεις του Οκτωβρίου του 2019 και ειδικότερα στην απόφαση 1891/2019, με την οποία κρίθηκε συνταγματικός ο επανυπολογισμός συντάξεων και διά της πλαγίας οδού «νομιμοποιήθηκαν» οι αντισυνταγματικές μειώσεις διότι συμπεριελήφθησαν στον επανυπολογισμό. Στην ουσία οι μειώσεις νομοθετήθηκαν εκ νέου με τον επανυπολογισμό, από τον Μάιο του 2016 και μετά.

Το θέμα όμως είναι ότι τα αναδρομικά για το 10μηνο από τον Ιούνιο του 2015 ως το νόμο Κατρούγκαλου (Μάιος 2016) δύσκολα ακυρώνονται, καθώς δεν υπάρχει νόμος που να δικαιολογεί τις περικοπές αυτές για το συγκεκριμένο διάστημα.

Σε φορτισμένο κλίμα
Η συζήτηση στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου πραγματοποιήθηκε σε φορτισμένο κλίμα, καθώς εκκρεμούν στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών περίπου 6.000 συναφείς αγωγές, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι ομαδικές. Οι δικηγόροι σωματείων συνταξιούχων υποστήριξαν ότι οι περικοπές του 2012 συνιστούν παράβαση του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη, ενώ παραβιάζεται πληθώρα συνταγματικών διατάξεων, όπως είναι η αρχή της αναλογικότητας, της ισότητας, το δικαίωμα της αξιοπρεπούς διαβίωσης κ.λπ.

Δεν παρέλειψαν να αποδώσουν σκοπιμότητα στην ενέργεια του ΕΦΚΑ να ζητήσει πιλοτική δίκη για το επίμαχο θέμα, υποστηρίζοντας ότι στην ουσία ζητεί από το ΣτΕ να κρίνει εκ νέου τόσο το νομοθετικό πλαίσιο για τις περικοπές των συντάξεων, όσο και τις αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ για τις εν λόγω περικοπές.

Τόνισαν ακόμη ότι δεν μπορεί το ΣτΕ με νέα απόφασή του να ανατρέψει ή να θεραπεύσει παλαιότερες αποφάσεις που έχει εκδώσει και δεν έπρεπε να κάνει αποδεκτό το αίτημα του ΕΦΚΑ για πιλοτική δίκη.

Διαβάστε ολόκληρο το ρεπορτάζ στην έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου