Είναι αυτονόητο να σώζεις ανθρώπους που κινδυνεύουν, δεν είναι ηρωισμός», λέει ο Στρατής Βαλιαμός, ο 40χρονος από τη Σκάλα Συκαμνιάς, που όταν δεν χρησιμοποιεί τη βάρκα του για να ψαρεύει, σώζει πρόσφυγες που κινδυνεύουν στην προσπάθειά τους να φτάσουν στις ακτές της Λέσβου.
Ο Στρατής Βαλιαμός μίλησε στο CNN Greece (ΑΚΟΥΣΤΕ ΕΔΩ) για την υποψηφιότητά του (μαζί με την 85χρονη Αμαλία Καμβύση και την Σούζαν Σάραντον) για το Νόμπελ Ειρήνης, και για την καθημερινότητά του, που εκτός από το ψάρεμα-για να εξασφαλίσει τα προς το ζην- περιλαμβάνει και... διασώσεις προσφύγων.
Σεμνός και ταπεινός, δεν νιώθει άνετα να μιλάει για όσα κάνει, και διαρκώς τονίζει ότι ηυποψηφιότητα για το Νόμπελ Ειρήνης αφορά όλους τους ψαράδες, όλο το χωριό, όλο το νησί, γιατί ο κόσμος εδώ σώζει κάθε μέρα πρόσφυγες που κινδυνεύουν, χρόνια τώρα.
Μπορεί να μην θυμάται ακριβώς πόσους μετανάστες έχει σώσει από πνιγμό, όμως στην ψυχή του και στη μνήμη του παραμένουν βαθειά χαραγμένες οι εικόνες από όλα τα ναυάγια που έχει ζήσει από πρώτο χέρι την τελευταία δεκαετία.
Χαρακτηριστικά αναφέρει δύο μεγάλα ναυάγια, το ένα πριν από εννέα χρόνια, όταν κατάφερε να σώσει δέκα ανθρώπους, αλλά με πίκρα αναφέρεται και στους άλλους δέκα που δεν τα κατάφεραν και πνίγηκαν, και το δεύτερο, αυτό που σημειώθηκε την 28η Οκτωβρίου του περασμένου έτους, όπου μετρήσαμε δεκάδες νεκρούς.
Επαναλαμβάνει σε κάθε ευκαιρία ότι δεν πρόκειται για πράξεις άξιες θαυμασμού, αλλά αυτονόητες, αφού στο νησί του, κάθε μέρα κι από ένας ψαράς έσωσε κόσμο τα τελευταία χρόνια. Η εικόνα μάλιστα με τους πρόσφυγες να καταφθάνουν στο νησί είναι πια ρουτίνα για τους ντόπιους κι όπως χαρακτηριστικά μας λέει, είναι μια εικόνα με την οποία μεγαλώνουν και τα μικρά παιδιά. «Εδώ τα παιδιά μας κατεβαίνουν να πάρουν το λεωφορείο για το σχολείο και βλέπουν τις βάρκες να βγαίνουν στη στεριά», σημειώνει.
Παραδέχεται πως «σε κάθε διάσωση φοβάσαι και για σένα, αλλά και γι αυτούς», όμως κανένας φόβος δεν στάθηκε μέχρι τώρα ικανός να τον σταματήσει από το να βουτήξει στα νερά και να προσπαθήσει να σώσει «μωρά, γυναίκες... Δεν μπορείς να μη βουτήξεις. Τι να κάνεις, να τους αγνοήσεις και να φύγεις;»
Ο 40χρονος ψαράς από τη Σκάλα Συκαμνιάς, συγκλονίζεται όταν βλέπει παιδιά να παλεύουν με τα κύματα κι ακόμα θυμάται τη διάσωση, πριν από χρόνια, ενός μωρού εννέα μηνών, που μάλιστα είχε την ευκαιρία να ξανασυναντήσει πέρυσι, όταν το μικρό παιδί με την οικογένειά του επέστρεψαν στη Λέσβο για να τον συναντήσουν.
Οι ροές έχουν αυξηθεί, ειδικά τον τελευταίο χρόνο, και στην πλειοψηφία τους οι πρόσφυγες είναι Σύροι που «φεύγουν από τον πόλεμο για να γλιτώσουν, να ζήσουν» και όμως μας είπε ο Στρατής Βαλιαμός, μόλις πατήσουν με ασφάλεια το πόδι τους στη στεριά«σε αγκαλιάζουν, σε ευχαριστούν, σε φιλάνε, σε κρατάνε απ’ το χέρι».
Όταν τον ρωτήσαμε τι μήνυμα σκοπεύει να απευθύνει σε περίπτωση που τελικά του απονεμηθεί το Νόμπελ Ειρήνης, ο Στρατής Βαλιαμός δεν χρειάστηκε να σκεφτεί την απάντηση: «Να σταματήσει αυτό που γίνεται, είναι κρίμα ο κόσμος να πνίγεται».
Μεσημέρι Πέμπτης στην ακτή Κρατήγου, νότια της Μυτιλήνης. Εκεί που τελειώνει ο δρόμος, περίπου δύο χιλιόμετρα μετά το αεροδρόμιο «Οδυσσέας Ελύτης», βρίσκονται κοντά στα 50 άτομα από εθελοντικές οργανώσεις για να υποδεχθούν πρόσφυγες.
Καθώς η βάρκα πλησιάζει την ακτή, οι διασώστες αναλαμβάνουν δράση και με τις ειδικές στολές βουτάνε στη θάλασσα. Αλλοι κάνουν σινιάλο στους πρόσφυγες να αλλάξουν πορεία, καθώς κατευθύνονται ένα χιλιόμετρο μακριά απ’ όπου τους περιμένουν. Οταν η βάρκα δεν θα αλλάζει κατεύθυνση, οι εθελοντές ξεκινούν να την «κυνηγάνε».Ανάμεσά τους και πέντε άτομα που δεν είναι εθελοντές. Είναι τα «κοράκια της Λέσβου», όπως τους έχουν ονομάσει, γιατί «κυνηγούν» τις βάρκες για να πάρουν τη μηχανή, τα ξύλα και τον μουσαμά.
Ανάμεσα στον κόσμο που τρέχει κατά μήκος της παραλίας βρίσκονται και τα πέντε άτομα που σπεύδουν για να πάρουν ό,τι προλάβουν. Και ενώ επικρατεί πανικός στην παραλία, με πρόσφυγες σε μισολιπόθυμη κατάσταση και παιδάκια να κλαίνε, τα «κοράκια» έχουν ήδη μοιράσει τα πολύτιμα μέρη της βάρκας και ξεκινούν την αποσυναρμολόγηση.
Σε απόσταση αναπνοής παρακολουθεί ένας αστυνομικός που φορά μπουφάν «Δίωξη Λαθρομετανάστευσης». Στην ερώτηση αν επιτρέπεται η δράση των συγκεκριμένων ανθρώπων, απάντησε ότι ίσα ίσα καθαρίζουν και την παραλία. «Ποιος θα τα κουβαλούσε όλα αυτά; Εδώ θα έμεναν», αποκρίνεται ο αστυνομικός. Μία άποψη που ενστερνίζονται αρκετοί στο νησί.
«Αν δεν τα πάρουμε εμείς, θα τα πάρουν άλλοι. Δεν κάνουμε και τίποτα», λέει στο «Εθνος» ο Μ. καθώς ανάβει το τσιγάρο του. «Αγρότης είμαι, τον μουσαμά θέλω για τα «ζωντανά». Ξέρεις πόσο κάνει ο μουσαμάς; Και τώρα που μας τα ‘χουν κόψει όλα, δεν υπάρχει σάλιο», προσθέτει. Τους ρωτάμε αν τους ενοχλεί που τους αποκαλούν «κοράκια», επειδή περιμένουν να πάρουν τις βάρκες. «Εγώ πλήρωσα και πήρα αυτή τη νιτσεράδα, γιατί το πρώτο πράγμα που κάνω είναι να μπαίνω στη θάλασσα και να βγάζω έξω τα παιδάκια. Αδερφέ εγώ βοηθάω. Ενας αγρότης είμαι και τους πονάω τους πρόσφυγες», λέει.
Ο «συνέταιρός» του παρεμβαίνει στη συζήτηση και λέει: «Αν θέλουμε να λέμε αλήθειες, αυτό που κάνουμε είναι παράνομο. Αλλά, δεν τα πουλάμε, για τα ζωντανά και τις καλλιέργειες τα θέλουμε».
Καθώς οι δύο άντρες κάνουν σωρό τα ξύλα για να τα κουβαλήσουν, δείχνουν τα σημάδια και λένε ότι η βάρκα έχει ξαναχρησιμοποιηθεί. Στα ξύλα που στηριζόταν η μηχανή υπάρχουν τα ίχνη από τις προηγούμενες φορές που είχε «κουμπωθεί». «Το καλοκαίρι υπήρχαν πολλοί, και ντόπιοι, που έπαιρναν τις μηχανές και τις βάρκες, τις ξεφούσκωναν χωρίς να τις σκάνε και πήγαιναν Τουρκία και τις πουλούσαν πίσω στους διακινητές. Εβγαλαν πολλά λεφτά», υποστηρίζουν οι δύο άντρες.
Οση ώρα μιλάμε, μία άλλη ομάδα κόβει μ’ έναν σουγιά και με μεγάλη μαεστρία τον μουσαμά της βάρκας. «Δέκα βάρκες έχουν βγει από το πρωί, το μεροκάματο το έβγαλε», λέει ένας από την ομάδα που έχει πάρει τα ξύλα. «Ναι, έλα ‘σύ να το κόψεις και να το κουβαλήσεις μέχρι πάνω. Δώσ’ μου 10 ευρώ και παρ’ το», του απαντάει ο άλλος. Οπως εξηγούν, οι μουσαμάδες είναι από καλό και αδιάβροχο υλικό και το πουλάνε στους κατοίκους των απομακρυσμένων χωριών για 30-40 ευρώ. Περίπου την ίδια τιμή πιάνουν και τα ξύλα, τα οποία χρησιμοποιούνται σε καλλιέργειες, στάβλους ή και για σόμπες. Τις μηχανές τις πουλάνε σε χυτήρια για 20 ευρώ ή τις λύνουν και πουλάνε τα εξαρτήματα. «Αν σε πιάσουν με τη μηχανή στην καρότσα, πας «μέσα». Ασε που δεν μπορείς να την πουλήσεις χωρίς χαρτιά. Κανείς δεν την παίρνει, γιατί το καλοκαίρι το Λιμενικό τούς περιμένει στη γωνία να ελέγξει τα χαρτιά των μηχανών», λέει ο Μ.
Μολονότι η δράση των συγκεκριμένων ανθρώπων είναι γνωστή στους κατοίκους και στις Αρχές του νησιού, φαίνεται πως επικρατεί μία ιδιότυπη ασυλία, ενώ και το νομικό πλαίσιο δεν είναι ξεκάθαρο. Ομως, το θέαμα πέντε ανθρώπων να ορμούν στη βάρκα πριν καν αποβιβαστούν οι εξαντλημένοι πρόσφυγες, είναι μία εικόνα που αδικεί τη φιλότιμη προσπάθεια που γίνεται από τη συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων που δίνουν καθημερινό αγώνα για να σώσουν ζωές.
ethnos.gr
Κάποιοι από τους ανθρώπους που τα φορούσαν κατάφεραν να πατήσουν στις ελληνικές ακτές, άλλοι όμως δεν ήταν τόσο τυχεροί και χάθηκαν στα νερά του Αιγαίου.
Tο δράμα της προσφυγικής κρίσης σε λίγα μόνο δευτερόλεπτα αποκαλύπτει το παρακάτω συγκλονιστικό βίντεο του Associated Press από τη Λέσβο.
Βουνά από σωσίβια ξεπροβάλλουν σε διάφορα σημαία του νησιού, σωσίβια που φορούσαν οι εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που έφτασαν στην χώρα μας, αναζητώντας έναν καλύτερο αύριο.
Κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να πατήσουν στις ελληνικές ακτές και να προχωρήσουν στη συνέχεια στις χώρες που επιθυμούσαν, άλλοι όμως δεν ήταν τόσο τυχεροί και χάθηκαν στα νερά του Αιγαίου.
Για τους χιλιάδες μετανάστες που κάνουν το ταξίδι για την Ελλάδα, η Λέσβος είναι τις περισσότερες φορές η πρώτη στάση. Μιλώντας, κάποιοι από αυτούς, στο CNN, λένε πως θα ήταν τέρατα αν δεν έκαναν τίποτα.
Το πέρασμα από την Ελλάδα παραμένει δημοφιλές – και θανατηφόρο. Την περασμένη εβδομάδα ακόμη 24 μετανάστες – συμπεριλαμβανομένων 10 παιδιών – έχασαν τη ζωή τους όταν το σκάφος στο οποίο επέβαιναν ανατράπηκε στη θάλασσα.Για τους κατοίκους της Λέσβου, η ροή ανθρώπων είναι αδυσώπητη. Πολλοί έχουν σπαταλήσει χρόνο και μεγάλη προσπάθεια μέσα από μικρές πράξεις καλοσύνης, όπως το να δώσουν ένα σάντουιτς στους εξαντλημένους, πεινασμένους ταξιδιώτες, ή ακόμη και να συμμετέχουν στις ομάδες διάσωσης.Οι ακούραστες, ανιδιοτελείς προσπάθειές τους δεν έχουν περάσει απαρατήρητες, σημειώνει το CNN. Η 1η Φεβρουαρίου είναι η ημερομηνία όπου σηματοδοτεί την προθεσμία υποβολής υποψηφιοτήτων για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, ενώ το αίτημα για την αναγνώριση της προσπάθειας των κατοίκων των ελληνικών νησιών έχει συγκεντρώσει εκατοντάδες χιλιάδες υπογραφές.Πολλοί από εκείνους που φτάνουν με καράβι ρισκάρουν τα πάντα για να ξεφύγουν από την βία και τις διώξεις, γράφει το CNN.