Με μηνύματα που ανέβασε στο Twitter, ο συνεργάτης του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρεται στο θέμα των Τούρκων αξιωματικών, δηλώνοντας χαρακτηριστικά ότι «δεν έχουν αντιληφθεί πόσο μεγάλος κίνδυνος είναι για την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό κάθε μέλος της FETÖ που αφήνεται ελεύθερο», προσθέτοντας μεταξύ άλλων πως «δεν ωφελεί κανέναν μια εικόνα της Ελλάδας στην οποία συνωστίζονται οι τρομοκράτες».

Σε άλλο μήνυμα, ο Τούρκος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης τονίζει πως «εμείς έχουμε χρέος να τους προειδοποιήσουμε από τώρα φιλικά, αλλά η απόδοση ασύλου δεν είναι καθόλου φιλική στάση» και προσθέτει σε άκρως επιθετικό ύφος ότι «οι τρομοκράτες που αφήσατε ελεύθερους σήμερα είναι σαν δυναμίτης έτοιμος να εκραγεί και όταν εκραγεί μπορεί να μην μείνει χώρα για να προστατεύσετε».

ΜΑΞΙΜΟΥ: Ο ΤΣΑΒΟΥΣΟΓΛΟΥ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΤΑΙ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΝΑ ΟΜΙΛΕΙ
«Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ Τσαβούσογλου προκαλεί με δηλώσεις και ενέργειές του. Του ευχόμαστε στο νέο έτος, εφόσον θέλει να τιμά τη θέση που κατέχει, να σκέφτεται και μετά να ομιλεί» αναφέρεται σε non paper που εκδόθηκε από το Μέγαρο Μαξίμου ως απάντηση στις δηλώσεις του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Χακάν Τσαβούσογλου.

HURRIYET: Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΑΝΤΕΔΡΑΣΕ, Η ΕΛΛΑΔΑ ΕΚΑΝΕ ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΙΣΩ
Την ίδια στιγμή, η τουρκική εφημερίδα Hurriyet δημοσιεύει άρθρο της με τίτλο «Η Τουρκία αντέδρασε, η Ελλάδα έκανε ένα βήμα πίσω», σχολιάζοντας την αντίδραση του πρωθυπουργικού γραφείου και της κυβέρνησης μετά την παροχή ασύλου στον έναν από τους οκτώ Τούρκους αξιωματικούς.

Η τουρκική εφημερίδα χαρακτηρίζει «σκάνδαλο» την απόφαση για την παροχή ασύλου από την Ανεξάρτηση Δευτεροβάθμια Επιτροπή. «Μετά την προδοτική απόπειρα πραξικοπηματικού πραξικοπήματος στις 15 Ιουλίου του 2016, ένας από τους οκτώ πραξικοπηματίες που κατέφυγαν στην Ελλάδα έλαβε πολιτικό άσυλο. Από την άλλη πλευρά, το υπουργείο Εξωτερικών αντέδρασε σκληρά στην απόφαση της Ελλάδας με μια καθυστερημένη ανακοίνωση», αναφέρει μεταξύ άλλων το τουρκικό δημοσίευμα.

Συγκεκριμένα ο κ. Τζανακόπουλος επισημαίνει:

«Δύο σχόλια σε σχέση με το θέμα της παροχής ασύλου σε έναν από τους οχτώ Τούρκους αξιωματικούς, επειδή είναι αναγκαία η κατανόηση ενός λεπτού νομικού και πολιτικού ζητήματος.

1. Ο ‘Αρειος Πάγος έχει αποφασίσει να απαγορεύσει την έκδοσή του, όπως και των υπολοίπων επτά, μετά από σχετικό αίτημα της Τουρκικής Κυβέρνησης. Το σκεπτικό της απόφασης αφορά μεταξύ άλλων τις επιφυλάξεις για την τήρηση της αρχής της δίκαιης δίκης που εξέφρασε το ανώτατο πολιτικό δικαστήριο της χώρας. Επομένως το ζήτημα της έκδοσης έχει λήξει. Οι οχτώ δεν θα εκδοθούν ανεξάρτητα από την έκβαση των αιτήσεων ασύλου τους.

2. Η αίτηση ασύλου τους αφορά την υπαγωγή τους και σε καθεστώς προσφυγικής προστασίας. Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από τη μη έκδοση. Η Πρωτοβάθμια Επιτροπή Ασύλου απέρριψε την σχετική αίτηση, την οποία όμως έκανε αποδεκτή η Δευτεροβάθμια Επιτροπή. Παρά το γεγονός ότι το ΣτΕ έχει δεχθεί ότι οι Δευτεροβάθμιες Επιτροπές Προσφυγών έχουν οιονεί δικαιοδοτικό χαρακτήρα, οι αποφάσεις που εκδίδουν εξακολουθούν να είναι ατομικές διοικητικές πράξεις που προσβάλλονται με αίτηση ακύρωσης. Η Ελληνική Κυβέρνηση προσέφυγε κατά της απόφασης της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής, διότι θεωρεί ότι τελικά είναι η Δικαιοσύνη που πρέπει να αποφασίσει για το αν και κατά πόσο δικαιούται ο συγκεκριμένος να υπαχθεί σε καθεστώς προσφυγικής προστασίας, με δεδομένη την τεράστια πολιτική σημασία του ζητήματος που επηρεάζει άμεσα τις σχέσεις με τη γείτονα.

Η πολιτική θέση της ελληνικής κυβέρνησης είναι πάντως σαφής: Δεν είναι ευπρόσδεκτοι όσοι υπάρχει υπόνοια ότι εμπλέκονται με το πραξικόπημα στην Τουρκία»

Υπενθυμίζεται ότι η Νέα Δημοκρατία με ανακοίνωσή της ζητούσε εξηγήσεις από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα για την αίτηση ακύρωσης κατά της χορήγησης πολιτικού ασύλου σε έναν από τους οκτώ Τούρκους αξιωματικούς που αποφάσισε η Δευτεροβάθμια Επιτροπή Προσφυγών.

«“Ως κράτος δικαίου η Ελλάδα σέβεται την διάκριση των εξουσιών” και “πράττει τα δέοντα για να έχουν δίκαιη δίκη” οι οκτώ Τούρκοι αξιωματικοί δήλωσε προσφάτως ο κ. Αλ. Τσίπρας και μάλιστα παρουσία του Τούρκου Προέδρου κ. Ταγίπ Ερντογάν. Κατόπιν τούτου το ερώτημα που έχουν οι πολίτες και οφείλει να απαντήσει ο πρωθυπουργός είναι αυτονόητο: Για ποιο λόγο η κυβέρνηση υπέβαλε σήμερα αίτηση ακύρωσης κατά της χορήγησης πολιτικού ασύλου που αποφάσισε η Δευτεροβάθμια Επιτροπή Προσφυγών για τον πρώτο από τους οκτώ Τούρκους αξιωματικούς;», ανέφερε χαρακτηριστικά η ανακοίνωση της ΝΔ.

«Η ΝΔ προφανώς αγνοεί ότι οι δευτεροβάθμιες επιτροπές ασύλου είναι διοικητικά όργανα και κάνει λόγο για παρέμβαση στη Δικαιοσύνη. Τη στιγμή μάλιστα που η αίτηση ακύρωσης παραπέμπει το θέμα ακριβώς στην κρίση της Δικαιοσύνης. Πώς όμως η ΝΔ να τα πάει καλά με τη διάκριση των εξουσιών όταν ο κος Μητσοτάκης μπερδεύει τον Μοντεσκιέ με το Ρουσώ…» είχε απαντήσει στη ΝΔ ο κ. Τζανακόπουλος.

Το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας πάντως κλιμακώνοντας τους τόνους έναντι της Αθήνας χαρακτήρισε την απόφαση της Ανεξάρτητης Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Ασύλου ως «πολιτική» ενώ η Αθήνα προειδοποιείται για τις «επιπτώσεις» που θα υπάρξουν στις διμερείς σχέσεις των δύο χωρών.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το τουρκικό ΥΠΕΞ, «η Ελλάδα απέδειξε ότι είναι μια χώρα που προστατεύει και εναγκαλίζεται πραξικοπηματίες με αυτή την απόφαση». «Χορήγησε το δικαίωμα ασύλου σε έναν από τους οχτώ πραξικοπηματίες στο coup d’etat της 15ης Ιουλίου, για άλλη μια φορά απέδειξε ότι είναι μια χώρα που προστατεύει και έχει ανοίξει την αγκαλιά της σε πραξικοπηματίες με αυτή την απόφαση», τονίζει χαρακτηριστικά το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας και συνεχίζει: «Η Ελλάδα, δεν έδειξε την απαιτούμενη και αναμενόμενη συνεργασία κατά των εγκλημάτων και τρομοκρατίας, καθώς εμπόδισε την εκδίκαση στην Τουρκία όσων στόχευσαν το δημοκρατικό πολίτευμα και σκότωσαν εκατοντάδες πολίτες μας».

Αυτή η απόφαση, προσθέτει το τουρκικό ΥΠΕΞ, θεωρούμε ότι έχει πολιτικά κίνητρα και αναμφισβήτητα θα έχει επιπτώσεις στις διμερείς μας σχέσεις και τις περιφερειακές συνεργασίες με την Ελλάδα, καταλήγει η ανακοίνωση.

Και ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας Χακάν Τσαβούσογλου από την πλευρά του, εξαπέλυσε μέσω αναρτήσεών του στο twitter, χθες το βράδυ, επίθεση κατά της Ελλάδας.

«Οι τρομοκράτες που απελευθερώσατε σήμερα είναι σαν δυναμίτης έτοιμος να εκραγεί και όταν εκραγεί μπορεί να μη μείνει χώρα για να προστατέψετε» έγραψε μεταξύ άλλων στο Twitter ο Τούρκος αντιπρόεδρος.

«Δεν έχετε αντιληφθεί πόσο μεγάλος κίνδυνος είναι για την Ελλάδα και τον ελληνικό λαό κάθε μέλος της FETÖ που αφήνετε ελεύθερο (…) δεν είναι επωφελής για κανέναν μια εικόνα της Ελλάδας στην οποία συνωστίζονται οι τρομοκράτες» πρόσθεσε σε άλλη ανάρτηση.

Στον Χακάν Τσαβούσογλου απάντησαν πηγές της κυβέρνησης σημειώνοντας: «Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ. Τσαβούσογλου προκαλεί με δηλώσεις και ενέργειές του. Του ευχόμαστε στο νέο έτος, εφόσον θέλει να τιμά τη θέση που κατέχει, να σκέφτεται και μετά να ομιλεί.

«Ο μόνος τρόπος να επιλυθεί το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί στα ελληνικά νησιά είναι να εφαρμοστεί αποτελεσματικά η κοινή δήλωση Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας και να πραγματοποιηθεί σημαντικός αριθμός επιστροφών στην Τουρκία. Ετσι, από τη μία πλευρά θα αποσυμφορηθούν τα νησιά –κυρίως η Λέσβος, η Χίος και η Σάμος– αλλά και από την άλλη θα δοθεί ένα σαφές μήνυμα στους λαθροδιακινητές, ώστε να σταματήσουν οι ροές μεταναστών από την Τουρκία», τονίζει στέλεχος του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη στην «Κ».

Εδώ και σχεδόν δύο χρόνια, από τον Μάρτιο του 2016, η εφαρμογή της κοινής δήλωσης όσον αφορά τις επιστροφές σκοντάφτει στη νομοθεσία που διαμορφώθηκε –με την επιρροή της εσωκομματικής αντιπολίτευσης του ΣΥΡΙΖΑ– με τέτοιον τρόπο, ώστε να επιμηκύνεται για πολλούς μήνες έως και χρόνια η διαδικασία εξέτασης των αιτημάτων ασύλου. Ομως η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα νησιά με τους χιλιάδες ανθρώπους που παραμένουν εγκλωβισμένοι αλλά και το κλίμα στην Ευρώπη, όπως φάνηκε έντονα στη Σύνοδο Κορυφής της προηγούμενης Πέμπτης, έχουν οδηγήσει σε αδιέξοδο την κυβέρνηση.

Αύξηση αφίξεων

Με την έναρξη εφαρμογής της κοινής δήλωσης οι μεταναστευτικές ροές από την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά μειώθηκαν δραστικά, ωστόσο σε καμία περίπτωση δεν μηδενίστηκαν. Μάλιστα από τον Αύγουστο του 2017 παρατηρήθηκε αύξηση του μέσου όρου των ημερήσιων αφίξεων, η οποία συνεχίζεται. Ενδεικτικά, από τις αρχές Απριλίου 2016 έως και το τέλος Νοεμβρίου 2017 συνολικά έφτασαν στα ελληνικά νησιά 48.600 άτομα, σύμφωνα με στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες. Δεδομένου ότι τα σύνορα για τους μετανάστες προς την Ευρώπη είναι κλειστά, όσοι φθάνουν στην Ελλάδα παραμένουν στη χώρα έως ότου εξεταστεί το αίτημα ασύλου τους, ενώ δεν μπορούν να μετακινηθούν από τα νησιά πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας.

Το αίτημα των νησιωτών για μεταφορά των αιτούντων άσυλο από τα νησιά στην ενδοχώρα μπορεί να εισακουστεί έως έναν βαθμό, εφόσον στην ηπειρωτική Ελλάδα μεταφέρονται μόνον όσοι κρίνονται «ευάλωτοι» με βάση συγκεκριμένες παραμέτρους που έχουν τεθεί.

Στην ενδοχώρα

Οπως ανακοίνωσε το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, την προηγούμενη εβδομάδα «από τις 16 Οκτωβρίου μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου μεταφέρθηκαν στην ενδοχώρα 5.701 πρόσφυγες, εκ των οποίων οι 3.589 από τη Λέσβο, ενώ η επιχείρηση συνεχίζεται με εντατικούς ρυθμούς».

Αντίστοιχα όμως οι αφίξεις από την Τουρκία συμπληρώνουν γρήγορα τις κενές θέσεις που δημιουργούνται στα hotspots ή αλλιώς ΚΥΤ στα νησιά (Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης). Τον Νοέμβριο 2017 έφθασαν στα ελληνικά νησιά 3.800 άτομα από την Τουρκία, ενώ στο ίδιο χρονικό διάστημα μεταφέρθηκαν 2.128 αιτούντες άσυλο στην ενδοχώρα.

Ωστόσο η κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας προέβλεπε επίσης την επιστροφή των αιτούντων άσυλο, για τους οποίους η Τουρκία κρίνεται ασφαλής τρίτη χώρα – κάτι που στην πράξη δεν συμβαίνει. Από τον Μάρτιο του 2016 έως και το τέλος Νοεμβρίου έχουν επιστρέψει στην Τουρκία περίπου 1.500 άτομα στο πλαίσιο της κοινής δήλωσης.

Η αλλαγή της νομοθεσίας για την εξέταση των αιτημάτων ασύλου κρίνεται επιβεβλημένη, ωστόσο η διαδικασία συνεχώς αναβάλλεται εδώ και πολλούς μήνες κυρίως λόγω των αντιδράσεων της εσωκομματικής αντιπολίτευσης. Η Γενική Επιτροπεία της Επικράτειας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, έπειτα από έκτακτη συνάντηση στο υπουργείο Εσωτερικών στις 8 Νοεμβρίου «για την επιτάχυνση των διαδικασιών στις υποθέσεις αιτημάτων χορήγησης διεθνούς προστασίας», σε έγγραφό της προς τους συναρμόδιους υπουργούς διαπιστώνει ότι υπάρχει «ανακολουθία στις διατάξεις του νόμου 4375/2016». Προτείνει συγκεκριμένες νομικές λύσεις τις οποίες, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να ακολουθήσει το υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής.

Δύο σημεία

Δύο βασικά σημεία της νομοθεσίας τα οποία επιμηκύνουν το χρονικό διάστημα εξέτασης των αιτημάτων ασύλου και εμποδίζουν τις επιστροφές επιβάλλεται να αλλάξουν.

• Το πρώτο αφορά το δικαίωμα του αλλοδαπού μετά την έκδοση απορριπτικής απόφασης σε πρώτο αλλά και σε δεύτερο βαθμό να προσφύγει σε διοικητικό δικαστήριο, ζητώντας επανεξέταση του αιτήματος ασύλου του. Το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έχει ζητήσει επανειλημμένως όσοι προσφεύγουν σε διοικητικό δικαστήριο να τίθενται στο μεταξύ υπό κράτηση, καθώς σε αντίθετη περίπτωση οι μετανάστες χρησιμοποιούν το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για να «εξαφανιστούν».

• Το δεύτερο σημείο αφορά τη διαδικασία επίδοσης της δεύτερης απορριπτικής απόφασης, δεδομένου ότι η προθεσμία (60 ημέρες) για την προσφυγή ξεκινάει ακριβώς με την επίδοση. Εξετάζεται το ενδεχόμενο η επίδοση να γίνεται στον δικηγόρο του αιτούντος ή στον διευθυντή του ΚΥΤ όπου μένει ο αιτών άσυλο. «Με αυτόν τον τρόπο θα θεωρείται ότι ο αιτών με το που ανεβαίνει η απόφαση ενημερώνεται και έτσι θα αποφύγουμε το κρυφτούλι», τονίζει νομικός που επεξεργάζεται τη σχετική νομοθεσία. «Οταν είσαι αιτών άσυλο έχεις υποχρέωση να ενημερώνεις για το πού βρίσκεσαι. Δεν είναι δυνατόν να κάνεις τον γύρο της Ελλάδας και να μην ξέρει κανείς πού είσαι», προσθέτει.

Τέλος, σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, εξετάζεται σοβαρά η πιθανότητα να προβλεφθούν δύο ακόμα ρυθμίσεις: α) να δοθεί η δυνατότητα να αντικαθίστανται οι δικαστικοί λειτουργοί στις επιτροπές εξέτασης των αιτημάτων ασύλου σε β΄ βαθμό, όταν κρίνεται ότι καθυστερούν πολύ να εκδώσουν αποφάσεις και β) από το άρθρο 14, παράγραφος 8 του νόμου που ορίζει ποια πρόσωπα ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες (οπότε και εξαιρούνται από τις επιστροφές), σχεδιάζεται να αφαιρεθεί η περίπτωση προσώπων «με σύνδρομο μετατραυματικής διαταραχής».

Αφίξεις – αιτήσεις

Η ελληνική υπηρεσία ασύλου –η οποία εξετάζει τις αιτήσεις σε πρώτο βαθμό– διευκρινίζει ότι δεν υπάρχουν καθυστερήσεις όσον αφορά την εξέταση των αιτημάτων ασύλου στα νησιά. Σε μια προσπάθεια να διαχωρίσει τη θέση της από την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί λόγω της επιμήκυνσης της διαδικασίας, τονίζει ότι τα αιτήματα σε πρώτο βαθμό διεκπεραιώνονται άμεσα παρά τον μεγάλο αριθμό των αφίξεων. Συγκεκριμένα αναφέρουν ότι από τον Μάρτιο 2016 έως και τις 10 Δεκεμβρίου 2017 έχουν διεκπεραιωθεί, σε πρώτο βαθμό, 33.021 αιτήσεις στα πέντε νησιά, με μέσον όρο διεκπεραίωσης των αιτήσεων ασύλου σε πρώτο βαθμό, κατά τον μήνα Νοέμβριο, τις 72 ημέρες. Οι εκκρεμείς αιτήσεις ασύλου σε πρώτο βαθμό στις 13 Δεκεμβρίου, ήταν συνολικά 7.716. Αυτές κατανέμονται: Λέσβος 4.454, Χίος 1.019, Σάμος 1.022, Κως 846, Λέρος 375.

Καθημερινη