Πολύπλοκο και πολυπαραγοντικό το μεταναστευτικό – προσφυγικό ζήτημα αποκτά νέες διαστάσεις, καθώς ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απειλεί να ανοίξει τα σύνορα στην προσπάθειά του να εκβιάσει την Ευρώπη για συνέχιση της χρηματοδότησης, προκειμένου να συνεχίσει να συγκρατεί τις μεταναστευτικές ροές αποτελεσματικά.
Ο μεγάλος αριθμός των ανθρώπων που φθάνουν στα ελληνικά νησιά τους τελευταίους μήνες (αύξηση 32% των αφίξεων το 2019 σε σχέση με το 2018) αποτελεί μόνο μια μικρή γεύση του τι μπορεί να κάνει ο Τούρκος πρόεδρος. Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις μέσα σε μια εβδομάδα (από 26 Αυγούστου – 1 Σεπτεμβρίου 2019) έφτασαν στα ελληνικά νησιά 2.011 πρόσφυγες και μετανάστες από την Τουρκία.
Υπό την πίεση των καθημερινών αυξημένων μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών, η ελληνική κυβέρνηση επιχειρεί να δώσει λύσεις για την άμεση αποσυμφόρηση των νησιών από τη μία πλευρά, ενώ την ίδια στιγμή επεξεργάζεται σχέδιο για τη συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος. Προετοιμάζονται παρεμβάσεις που αφορούν τις διαδικασίες έτσι ώστε να επιλυθούν χρόνιες δυσλειτουργίες αλλά και αλλαγές στο νομοθετικό πλαίσιο για το σύστημα ασύλου, οι οποίες αναμένεται να είναι έτοιμες έως τις αρχές Δεκεμβρίου. Από την πλευρά της κυβέρνησης είναι σαφής η θέση ότι το θέμα της κοινής δήλωσης δεν μπαίνει στη ζυγαριά με άλλα ελληνοτουρκικά θέματα. «Εμείς θεωρούμε την κοινή δήλωση Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας πεδίο συνεργασίας με την Τουρκία και όχι πεδίο αντιπαράθεσης», τονίζει ο ο αναπληρωτής υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Γιώργος Κουμουτσάκος, σημειώνοντας ότι το μεταναστευτικό – προσφυγικό πρέπει να αποσυνδεθεί από τα ελληνοτουρκικά θέματα. «Πρόκειται για την ελληνοτουρκική πλευρά μιας ευρωτουρκικής συμφωνίας», καταλήγει.
Ταυτόχρονα ωστόσο υπάρχει η πρόθεση πλήρους εφαρμογής της κοινής δήλωσης Ε.Ε. – Τουρκίας. Αυτό σημαίνει ότι από την πλευρά της Ελλάδας θα τεθεί σε λειτουργία και ο μηχανισμός των επιστροφών προς την Τουρκία, ο οποίος προβλέπεται στην κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας (Μάρτιος 2016), έτσι ώστε όσοι δικαιούνται άσυλο να απολαμβάνουν την αναγκαία προστασία χωρίς να περιμένουν για μήνες ή και χρόνια σε άθλιες συνθήκες λόγω του μεγάλου πληθυσμού στα νησιά.
Σε αυτό το πλαίσιο αναμένεται έως το τέλος Οκτωβρίου να έχουν προσληφθεί ακόμα 200 «χειριστές» – πρόκειται για άτομα που έπειτα από εκπαίδευση πραγματοποιούν τις συνεντεύξεις με τους αιτούντες άσυλο, οι οποίοι θα μεταβούν όπου υπάρχει ανάγκη, έτσι ώστε να καταστεί δυνατή η επιτάχυνση των διαδικασιών. Οσον αφορά την πιθανότητα κατάργησης του δεύτερου βαθμού εξέτασης των αιτημάτων ασύλου, κυβερνητικές πηγές διευκρινίζουν ότι ο στόχος είναι να σταματήσει η αέναη δυνατότητα επαναφοράς του αιτήματος ασύλου εκ μέρους του αιτούντος, με σεβασμό πάντα στο διεθνές δίκαιο και στις ευρωπαϊκές συνθήκες. Οι όποιες αλλαγές εξετάζονται με μεγάλη προσοχή έτσι ώστε να «καταστεί λειτουργική και αποδοτική όλη η αλυσίδα», όπως τονίζεται χαρακτηριστικά.
Ξεκάθαρο πρωτόκολλο
Παράλληλα, εξετάζεται η δημιουργία ξεκάθαρου πρωτοκόλλου που αφορά την «ευαλωτότητα», καθώς σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές «στην Ελλάδα η ευαλωτότητα είναι ένας πολύ διευρυμένος χαρακτηρισμός που εν δυνάμει μπορεί να περιλαμβάνει σχεδόν τον καθένα».
Με το καθεστώς που ισχύει αυτή τη στιγμή και εφαρμόζεται τον τελευταίο ειδικά χρόνο, υπάρχουν στα νησιά χιλιάδες αιτούντες άσυλο, οι οποίοι έχουν κριθεί «ευάλωτοι» και άρα μπορούν να μεταφερθούν στην ενδοχώρα. Η «ευαλωτότητα» οδηγεί σε άρση του γεωγραφικού περιορισμού εφόσον τα άτομα που εντάσσονται σε αυτή την κατηγορία εξαιρούνται των επιστροφών στην Τουρκία. Αντίθετα, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, ελάχιστοι είναι εκείνοι που θα μπορούσαν να επιστραφούν στο πλαίσιο της κοινής δήλωσης είτε γιατί εκκρεμεί νέο αίτημα ασύλου που έχουν καταθέσει, είτε γιατί δεν είναι δυνατόν να εντοπιστούν.
Ωστόσο σε άμεση προτεραιότητα αυτή τη στιγμή βρίσκεται η βελτίωση της κατάστασης που επικρατεί στα νησιά και κυρίως στη Λέσβο (Μόρια) και τη Σάμο (Βαθύ) – αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το νέο κέντρο υποδοχής και ταυτοποίησης στη Σάμο, το οποίο έχει μεγαλύτερη χωρητικότητα. Παράλληλα όμως μεγάλος αριθμός ατόμων που έχουν άρση γεωγραφικού περιορισμού και βρίσκονται στα νησιά, πρόκειται να μεταφερθούν στην ενδοχώρα σταδιακά το επόμενο χρονικό διάστημα.
Δύο ακόμα δομές φιλοξενίας αναμένεται να είναι έτοιμες στο τέλος του μηνός, ενώ παράλληλα γίνεται προσπάθεια να βρεθούν θέσεις στις υπάρχουσες δομές φιλοξενίας. Σε σχέση με τα νέα κέντρα φιλοξενίας –τα οποία σε κάθε περίπτωση δεν μπορούν να φτιάχνονται διαρκώς– ο κ. Κουμουτσάκος απευθύνει έκκληση αλληλεγγύης στους πολίτες που αντιδρούν στη λειτουργία τους στη δική τους περιοχή. «Δεν μπορούμε να ζητάμε αλληλεγγύη από την Ευρώπη και τα άλλα κράτη-μέλη τη στιγμή που δεν υπάρχει αλληλεγγύη μεταξύ των τοπικών κοινοτήτων μέσα στην ίδια τη χώρα όταν αντιμετωπίζουμε ένα εθνικό πρόβλημα», τονίζει. Από την πλευρά της κυβέρνησης γίνεται κάθε προσπάθεια η επιβάρυνση των τοπικών κοινωνιών να είναι όσον το δυνατόν μικρότερη και για περιορισμένο χρονικό διάστημα.
πηγή kathimerini.gr
ΤΑΝΙΑ ΓΕΩΡΓΙΟΠΟΥΛΟΥ
Συνολικά 5813 άτομα που μετά την άφιξη τους ζήτησαν να τους χορηγηθεί άσυλο, έφτασαν και καταγράφηκαν τον Αύγουστο στα νησιά του βορείου Αιγαίου.
Από αυτούς, 3.866 έφτασαν στη Λέσβο, 685 στη Χίο και 1262 στη Σάμο. Μέχρι και χθες, 3 Σεπτεμβρίου τα μεσάνυχτα, στα νησιά πέρασαν 950 άτομα. 531 στη Λέσβο, 112 στη Χίο και 307 στη Σάμο.
Από τα μεσάνυχτα και μέχρι τις 12 το μεσημέρι σήμερα έχει αναφερθεί η άφιξη άλλων 140 ατόμων. 41 στη Λέσβο, 35 στη Χίο και 64 στη Σάμο.
Δύο βασικές αλλαγές φαίνεται πως ετοιμάζεται να καταθέσει με νομοθετική ρύθμιση το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, για να δώσει μια πρώτη λύση στα προβλήματα που παρέλαβε από την προηγούμενη κυβέρνηση.
Οι περίπου 68.000 αιτούντες άσυλο που βρίσκονται σε «αναμονή» για το πότε θα εξεταστεί η προσφυγή τους σε δευτεροβάθμιες επιτροπές, καθώς πήραν απορριπτική απόφαση από τα πρωτοβάθμια όργανα ασύλου, και οι 9.000 για τους οποίους εκκρεμεί απόφαση από την Επιτροπή Προσφυγών, είναι ένα από τα προβλήματα που παρέλαβε η νέα ηγεσία και προκαλεί τις εικόνες συνωστισμού και χάους στις δομές φιλοξενίας των νησιών, αλλά και τις ατελείωτες ουρές έξω από τις αρμόδιες υπηρεσίες στη λεωφόρο Κατεχάκη κάθε πρωί από τις 5.00 και μετά.
Στα σχέδια του υπουργείου είναι οι αλλαγές να αφορούν το ποιος μετανάστης χαρακτηρίζεται «ευάλωτος» και παίρνει τον σχετικό χαρακτηρισμό «υψηλής ευαλωτότητας», άρα δικαιούται να φύγει και από τις δομές φιλοξενίας των νησιών και να φτάσει στην ενδοχώρα. Με την κοινή δήλωση Ε.Ε. – Τουρκίας το 2016, αυτό που είχε αποφασιστεί είναι -εκτός από την αυστηροποίηση των ελέγχων στις ροές προς την Ελλάδα- ότι όσοι μετανάστες καταγράφονται στα ελληνικά νησιά, αν καταθέσουν αίτημα ασύλου, αυτό θα αξιολογείται άμεσα όσο παραμένουν στα νησιά, και όσοι δεν το δικαιούνται θα επιστρέφονται στην Τουρκία.
Ομως, η υποστελέχωση των υπηρεσιών ασύλου και η πολύμηνη παραμονή μεταναστών στα κέντρα κράτησης δημιούργησαν μια νέα ομάδα «ευάλωτων» προσφύγων, αυτούς που διαβιούν για μήνες εκτεθειμένοι σε κακές συνθήκες, στις δομές. Αυτό το κριτήριο «ευαλωτότητας», όπως και ο χαρακτηρισμός «ευάλωτος» για όσους επιβίωσαν από ναυάγιο, χρησιμοποιούνται ως κριτήρια για τη μεταφορά των μεταναστών από τα νησιά στην ενδοχώρα κυρίως από τις ελληνικές υπηρεσίες ασύλου και φαίνεται πως το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη προτίθεται να τα αυστηροποιήσει και να τα αλλάξει.
Στις ομάδες «ευαλωτότητας» συμπεριλαμβάνονται παιδιά, έγκυοι, μονογονεϊκές οικογένειες, υπερήλικοι (κ.λπ.) και φαίνεται πως η συνέντευξη και ο έλεγχος των κριτηρίων θα εξετάζονται κατά περίπτωση.
Η δεύτερη αλλαγή φαίνεται ότι είναι η κατάργηση των ανεξάρτητων επιτροπών προσφυγών και η παραπομπή μόνο στα διοικητικά δικαστήρια των προσφύγων που θέλουν να κάνουν έφεση της απορριπτικής απόφασης ασύλου των πρωτοβάθμιων οργάνων, με στόχο τη μείωση του χρόνου εξέτασης των αιτήσεων ασύλου. Το 2011 ιδρύθηκε η Αρχή Προσφυγών, μόνο που τότε οι μετανάστες οι οποίοι έφταναν στη χώρα ήταν μερικές χιλιάδες.
Οι επιτροπές προσφυγών αποτελούνται από δύο δικαστικούς λειτουργούς των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων (που υποδεικνύονται, κατόπιν σχετικής αίτησής τους, από τον γενικό επίτροπο της Γενικής Επιτροπείας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων) και έναν Ελληνα πολίτη κάτοχο τίτλου σπουδών ΑΕΙ, νομικών, πολιτικών, ανθρωπιστικών ή κοινωνικών επιστημών με πείρα σε ζητήματα διεθνούς προστασίας ή προσφυγικού δικαίου (που υποδεικνύεται από την Υπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες). Η παρουσία των δύο δικαστικών μέσα στις επιτροπές επιφέρει μεγάλες καθυστερήσεις λόγω του φόρτου εργασίας από τα αστικά και ποινικά δικαστήρια, καθώς τα καθήκοντά τους είναι παράλληλα.
Από την έντυπη έκδοση
Η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε σήμερα τους νέους κανόνες για το μεταναστευτικό ,με βάση τους οποίους οι οικογένειες των παράτυπων μεταναστών με παιδιά θα μπορούν να κρατούνται επ’ αόριστον, ενόσω τα δικαστήρια εξετάζουν τα αιτήματά τους για χορήγηση ασύλου στις ΗΠΑ.
Το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας ανέφερε ότι τερματίζει τη νομική διευθέτηση «Φλόρες», που ισχύει από το 1997 και επιβάλει στις ομοσπονδιακές αρχές να μην κρατούν τους ανήλικους για περισσότερες από 20 ημέρες.
Ο νέος κανονισμός, που θα τεθεί σε ισχύ μέσα στις επόμενες 60 ημέρες, δεν θέτει πλέον κανένα χρονικό όριο για την κράτηση παιδιών ή των οικογενειών τους.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι η λεγόμενη Συμφωνία Φλόρες ευθύνεται για την κατακόρυφη αύξηση της παράτυπης μετανάστευσης –ιδίως από χώρες της Κεντρικής Αμερικής– γιατί ενθαρρύνει τους μετανάστες να φέρνουν μαζί τους τα παιδιά τους, ώστε να αφήνονται ελεύθεροι στις ΗΠΑ μέχρι να εξεταστεί από τα αμερικανικά δικαστήρια η υπόθεσή τους.
Συνήθως οι οικογένειες αναγκάζονται να περιμένουν πολλούς μήνες μέχρι να φτάσει η υπόθεσή τους στο δικαστήριο και ο νέος κανόνας θα επιτρέπει στο υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας να τις κρατά σε κέντρα κράτησης για το διάστημα αυτό.
Ο ασκών χρέη υπουργού Εσωτερικής Ασφάλειας, Κέβιν ΜακΑλίναν είπε ότι η κυβέρνηση πιστεύει πως κάποιες από τις οικογένειες που συλλαμβάνονται στα σύνορα διαπράττουν απάτη, επικαλούμενος τις εξετάσεις DNA που έγιναν τους τελευταίους μήνες με βάση ένα πρόγραμμα που εφαρμόζεται πιλοτικά. «Κανένα παιδί δεν πρέπει να γίνεται πιόνι. Ή, όπως μου είπε ένας κύριος στη Γουατεμάλα, να γίνεται διαβατήριο για τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε ο ΜακΑλίναν στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε.
Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής έχει δηλώσει κατ’ επανάληψη ότι η κράτηση δεν είναι κατάλληλο μέτρο για τα παιδιά, τα οποία μπορεί να παρουσιάσουν πολλά αρνητικά σωματικά και ψυχολογικά προβλήματα. Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει ότι οι οικογένειες θα λαμβάνουν ιατρική βοήθεια.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Επέμβαση και ειρηνική εκκένωσης από τους παράνομους δράστες περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το σχέδιο της ΕΛΑΣ για το πανεπιστημιακό άσυλο.
Τα πρώτα σχέδια της ΕΛΑΣ αφορούν Πολυτεχνείο, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Πάντειο Πανεπιστήμιο ενώ αντίστοιχες κινήσεις αναμένονται για όλα τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με ρεπορτάζ του ΣΚΑΪ, το σχέδιο της αστυνομίας μεταξύ άλλων περιλαμβάνει:
- Χαρτογράφηση πανεπιστημίων. Τα σημεία εισόδου και εξόδου για την καλύτερη γνώση του χώρου από τους αστυνομικούς για την επιχείρηση εκκένωσης.
- Συγκρότηση ομάδων κρούσης που θα περιλαμβάνει MAT, ΟΠΚΕ, ΔΙΑΣ, Ασφάλεια κατά περίπτωση, καθώς κάθε φορά θα υπάρχει ένα εγχειρίδιο ενεργειών που έχει σχηματιστεί ανάλογα με το αδίκημα π.χ. για βανδαλισμούς, ρίψεις μολότοφ, ναρκωτικά κλ.π.
- Εγχειρίδιο ενεργειών ανάλογα με το αδίκημα και τον αριθμό των δραστών
- «Χειρουργικές» επεμβάσεις
- Καταγραφή προσαχθέντων. Πρόκειται για μία πιο δυναμική παρέμβαση της αστυνομίας, η οποία θα δημιουργεί μία τράπεζα δεδομένων των δραστών για αντίστοιχες έκνομες ενέργειες στο μέλλον.