11 χρόνια από την τραγωδία στην Ηλεία και ο πόνος παραμένει αβάσταχτος [βίντεο]

Αύγουστος 24, 2018
Εντεκα χρόνια έχουν περάσει από τις φονικές πυρκαγιές στον νομό Ηλείας. Η Αρτέμιδα ήταν το χωριό που πλήρωσε το βαρύτερο τίμημα σε ανθρώπινες ζωές. Δεκαοχτώ άνθρωποι άφησαν την τελευταία τους πνοή αφού δεν μπόρεσαν να ξεφύγουν από τις πύρινες γλώσσες που τους είχαν ζώσει.
Σήμερα το πρωί έγινε μνημόσυνο στο σημείο όπου χάθηκαν τόσες πολλές ζωές με το κλίμα να είναι βαρύ καθώς έχει περάσει μόλις ένας μήνας από την εθνική τραγωδία στο Μάτι.
Πρωταγωνιστές της μεγαλύτερης τραγωδίας απ’ όλες τις πυρκαγιές στην ιστορία της χώρας μας, αφηγούνται με συγκλονιστικό τρόπο τις δραματικές στιγμές όπως τις έζησαν οι ίδιοι.
12.30. Ο αντιδήμαρχος Ζαχάρως Σπύρος Μπηλιώνης βρίσκεται στο Δημαρχείο του. Βλέπει καπνό να έρχεται από τη χαράδρα έξω από τη Ζαχάρω.
12.45. Ο αντιδήμαρχος Ζαχάρως Σπύρος Μπηλιώνης τηλεφωνεί στο Πυροσβεστικό Σώμα Κρέστενας. Τον καθησυχάζουν κάπως. «Η φωτιά είναι στον Ταΰγετο». Αναρωτιέται πώς είναι δυνατόν να βλέπει τη φωτιά από τόσο μεγάλη απόσταση.
13.25. Φυσάει Νοτιάς, «Λίβας Καυτός». Οχτώ μποφόρ. Η ηλικιωμένη κυρία στο Παλαιοχώρι Ηλείας, ρίχνει το καυτό λάδι απ’ το τηγάνι στον κήπο της και ξαναμπαίνει στο σπίτι.
 
13.30. Ο αντιδήμαρχος ξανατηλεφωνεί στην Πυροσβεστική Κρέστενας. «Η φωτιά είναι στον Ταΰγετο, αντιδήμαρχε…».
13.45. Στο τρίτο τηλεφώνημά του στο Πυροσβεστικό Σώμα, «η φωτιά εντοπίζεται στην Καρύταινα».
14.00. Ο αντιδήμαρχος τηλεφωνεί στον Δήμαρχο Ζαχάρως Πανταζή Χρονόπουλο. «Βλέπω καπνό, πάμε να δούμε γιατί ανησυχώ, θα καούμε όλοι». Τηλεφωνεί στο Παλαιοχώρι. «Η φωτιά είναι εδώ!» κραυγάζει τώρα μια φωνή.
14.05. Ο Σπύρος Μπηλιώνης επιβιβάζεται στο τζιπ του Δημαρχείου και ξεκινάει με κατεύθυνση για Μάκιστο. Ειδοποιεί τον αδερφό του. Ξεκινά κι αυτός προς Μάκιστο, προλαβαίνει και ενημερώνει τον πρόεδρο Χρυσοχωρίου.
14.15. Το τζιπ κατευθύνεται προς Αρτέμιδα. Ο καπνός πυκνώνει. Δεκάδες αυτοκίνητα από την Αρτέμιδα και τη Μάκιστο βρίσκονται στην κάθοδο προς Ζαχάρω.
14.20. Το Πυροσβεστικό Σώμα Πύργου λαμβάνει τηλεφώνημα από το Παλαιοχώρι για φωτιά σε εξέλιξη. Τρία Πυροσβεστικά αναχωρούν για το Παλαιοχώρι.
14.30. Η φωτιά φτάνει στη Μάκιστο, χωριό τριακοσίων ανθρώπων. Ο πρόεδρος Μακίστου, Νίκος Πόθος ακούει φωνές που λένε «φωτιά απέναντι στο Παλαιοχώρι». Σε λίγο η φωτιά φθάνει στην πλατεία του χωριού και στην αυλή του. Η γυναίκα του και τα παιδιά του φεύγουν με το αυτοκίνητο. Εκείνος μένει πίσω με την προσδοκία να σβήσει τη φωτιά αν πλησιάσει στο σπίτι. Ακολουθεί μια αδυσώπητη μοίρα.
14.35. Ο Γιώργος Παρασκευόπουλος γευματίζει με την οικογένειά του, τη σύζυγο και τα τέσσερα παιδιά τους στο σπίτι της μητέρας του στην Αρτέμιδα. Το σπίτι του είναι κοντά στην είσοδο του χωριού. Έχουν έρθει για το Σαββατοκύριακο. Μαζί τους είναι και ο αλβανικής καταγωγής εργάτης, Σπύρος Κιόσια. Βλέπουν καπνό.
14.40. Τρία Πυροσβεστικά Οχήματα αναχωρούν από την Κρέστενα για την περιοχή που φλέγεται. Τα δύο, σπεύδουν προς Αρτέμιδα και Παλαιοχώρι και το τρίτο παραμένει στον δρόμο ανάμεσα στην Σμέρνα και την Αρτέμιδα μήπως σβήσει τη φωτιά που πλησιάζει με μανία από τις πλαγιές.
14.45. Ο Σπύρος Κιόσια στην Αρτέμιδα βλέπει τα πρώτα πυροσβεστικά αεροπλάνα στον αέρα. Η Εκκλησία του χωριού τυλιγμένη στις φλόγες.
14.50. Το τζιπ του αντιδημάρχου φθάνει στο σημείο που βρίσκεται το πυροσβεστικό στον δρόμο ανάμεσα στη Σμέρνα και την Αρτέμιδα. Έχει δύο αυτοκίνητα πίσω του και αρκετά άλλα μπροστά του. Ο δρόμος είναι μπλοκαρισμένος. Σταθμεύει το αυτοκίνητο δίπλα στο πυροσβεστικό. Δύο πυροσβέστες να προσπαθούν να ανοίξουν τις μάνικες. Εν τω μεταξύ καταφθάνουν ο δήμαρχος Πανταζής Χρονόπουλος με τον αντιδήμαρχο Αντώνη Κρέσπη. Οι φλόγες κατεβαίνουν με πρωτοφανή ταχύτητα από τις πλαγιές. Ακούγονται παντού εκρήξεις. Οι «πεύκες» καίγονται στις κορυφές. Ο αδερφός του έντρομος κάνει αναστροφή και κατηφορίζει για Ζαχάρω.
15.00. Ο Γιώργος Παρασκευόπουλος λέει στη σύζυγό του Αθανασία να πάρει τα παιδιά και τη μητέρα του και να φύγουν για τη Ζαχάρω. Ζητάει από τον Σπύρο να τους ακολουθήσει με το μηχανάκι μέχρι τη Ζαχάρω για να βεβαιωθεί ότι είναι καλά. Μια γειτόνισσα με τα δυο της εγγόνια τους παρακαλεί να τους πάρουν μαζί τους. Στριμώχνονται επτά άτομα στο αυτοκίνητο. Ο Γιώργος Παρασκευόπουλος μένει πίσω για να προστατεύσει το σπίτι του.
15.05. Πυροσβεστικό όχημα παλεύει να σβήσει τη φωτιά στον Μάκιστο. Οι κάτοικοι είναι συγκεντρωμένοι στην πλατεία. Καίγονται σπίτια. Περιπολικό ειδοποιεί τους κατοίκους να εκκενώσουν το χωριό. Ο πρόεδρος Νίκος Πόθος τρέχει να σωθεί. Πορεύεται προς τη Ζαχάρω. Στο δρόμο τον προλαβαίνει η φωτιά. Δίπλα του καίγονται δυο συγχωριανοί του με τα ζώα τους. Συνεχίζει να τρέχει.
15.10. Το αυτοκίνητο της Αθανασίας Παρασκευοπούλου φθάνει είκοσι μέτρα από το σημείο που βρίσκεται το πυροσβεστικό. Αδιέξοδο. Ο δρόμος κλειστός. Ούτε προς τα πάνω υπάρχει διαφυγή. Τα αυτοκίνητα κορνάρουν. Επικρατεί χάος.
 
15.10. Ο κοινοτάρχης της Αρτέμιδας Γιώργος Κόσσυφας βλέπει τη φωτιά. Πυροσβεστικό φτάνει στο χωριό. Περιπολικό λέει στους ανθρώπους του χωριού να φύγουν και αναχωρεί. Οι κάτοικοι μαζεύονται στην πλατεία.
15.20-15.30. Καυτός αέρας χτυπάει με ορμή τα σταθμευμένα αυτοκίνητα. Ο Σπύρος Κιόσια αφήνει το μηχανάκι και πεζός κατευθύνεται προς τους πυροσβέστες. Είναι άσπροι σαν το πανί και παγωμένοι. Βουτάει τη γιαγιά με τα παιδιά και τους λέει να τρέξουν προς την πλαγιά. Η φωτιά έρχεται από παντού. Ακούγονται δυνατές εκρήξεις. Τα παιδιά ουρλιάζουν. Η φωτιά έρχεται από όλες τις κατευθύνσεις. Το αυτοκίνητο του δημάρχου Πανταζή Χρονόπουλου παίρνει φωτιά.
Δήμαρχος και αντιδήμαρχος βγαίνουν από το αυτοκίνητο και αρχίζουν να τρέχουν. Ο αντιδήμαρχος Σπύρος Μπηλιώνης δεν μπορεί να αναπνεύσει. Πυκνός καπνός σκοτεινιάζει τα πάντα. Παρόλα αυτά διακρίνει τον δήμαρχο που τρέχει. Ο δήμαρχος μπαίνει στο τζιπ. Ο αντιδήμαρχος Κρέσπης φεύγει πεζός προς την πλαγιά. Το τζιπ με τον δήμαρχο κατευθύνεται προς την πλαγιά με σκοπό να ξαναβγεί στην άσφαλτο από την άλλη πλευρά του λόφου. Διασχίζει τη φωτιά. Δήμαρχος και αντιδήμαρχος προσεύχονται στον Αγιο Σπυρίδωνα. Ο αντιδήμαρχος Μπηλιώνης είναι σίγουρος ότι για να σωθεί κανείς, πρέπει να πάει κόντρα στην φωτιά.«Και αν ανατιναχτεί το ντεπόζιτο;» σκέφτεται. Τα καταφέρνουν. Οδηγούν πάνω σε καμένη γη. Τα λάστιχα του τζιπ έχουν σχεδόν λιώσει. Παίρνουν τον δρόμο για τη Μάκιστο.
 
Ο αντιδήμαρχος Αντώνης Κρέσπης τρέχει να σωθεί με πορεία προς τα χωράφια. Στον λόφο συναντάει τον Σπύρο Κιόσια. Είναι μαζί τους και ένας τρίτος άνδρας. Σκάβουν με τα χέρια τους το χώμα. Ο Σπύρος πετάει το κινητό του τηλέφωνο για να μην «ανατιναχτεί». Ο αντιδήμαρχος κρατάει το κινητό του στην τσέπη του. Ο τρίτος άνδρας καίγεται δίπλα τους. Σκεπάζουν τα πρόσωπά τους με χώμα. Η λάβα περνάει από πάνω τους. Όλα τα καλά και τα κακά που έκανε σε αυτή την ζωή περνούν μπρο- στά από τα μάτια του Σπύρου. Δευτερόλεπτα. Περνάει από πάνω τους και ίσα που τους χαϊδεύει. Όλα καίγονται γύρω. Δεκατέσσερις άνθρωποι απανθρακώνονται.
15.30. Το αυτοκίνητο του δημάρχου ανάμεσα στην Αρτέμιδα και την Μάκιστο συναντάει τον πρόεδρο της Μάκιστου Νίκο Πόθο. Έχει εμφανή εγκαύματα. Επιβιβάζεται στο αυτοκίνητο και κάνουν αναστροφή προς Αρτέμιδα. Εκεί βρίσκουν και άλλους καμένους. Μαζεύονται στην εκκλησία. Ο δήμαρχος δίνει λάδι σε όλους και αλείφονται στο σώμα τους. Καταβρέχουν με νερό και το προαύλιο. Προσεύχονται και περιμένουν.
16.00. Ο κοινοτάρχης Αρτέμιδας λαμβάνει τηλεφώνημα από τον αδερφό του Θανάση Κόσσυφα, πρώην αστυνομικό. Eίναι στο χωράφι με τις ελιές. Του λέει ότι καίγεται και τον αποχαιρετάει. Το πτώμα του θα μαζέψει ο ίδιος λίγο μετά.
 
16.30. Φθάνει στην Αρτέμιδα ο διοικητής του Πυροσβεστικού Σώματος Πύργου μαζί και ο Δασάρχης. Φεύγουν όλοι για Ζαχάρω μέσα από τα χωράφια.
17.00. Φορτωτής περνάει και ανοίγει τον δρόμο. Ρίχνει το πυροσβεστικό όχημα στο πλάι του δρόμου.
18.30. Ο Σπύρος Κιόσια και ο αντιδήμαρχος Αντώνης Κρέσπης είναι ακόμη ξαπλωμένοι στο χώμα. Είναι καμένοι αλλά ζωντανοί. Ο αντιδήμαρχος τηλεφωνεί στην κόρη του. Ο Σπύρος νυστάζει αλλά δεν κοιμάται. Σηκώνονται. Περπατούν. Τους παίρνει το ΕΚΑΒ.
18.40-22.00. Τηλεοπτικό συνεργείο φθάνει στο σημείο της τραγωδίας. Παντού πτώματα. Τραβάει τα πρώτα πλάνα. Αυτοκίνητα ανεβοκατεβαίνουν τον δρόμο για την Αρτέμιδα. Συγγενείς ψάχνουν για τους δικούς τους. Τα πτώματα δεν έχουν μετακινηθεί.
22.00. Φθάνει περιπολικό στο σημείο της τραγωδίας, επικοινωνεί με το τμήμα στην Ζαχάρω. Ζητάει κλιμάκιο για να μαζέψει τα πτώματα.
00.30. Κλιμάκιο της αστυνομίας φθάνει στο σημείο της τραγωδίας μαζί με έξι ασθενοφόρα. Άνθρωποι με φακούς μετρούν τους νεκρούς και μαζεύουν τα πτώματα. Είναι μαύρη νύχτα».
 
H αλληλεγγύη, η αποκατάσταση και η εγκατάλειψη
Η καταστροφή προκάλεσε παγκόσμια συγκίνηση και κινητοποίησε ένα τεράστιο κύμα αλληλεγγύης από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Η Κυπριακή Δημοκρατία, ο όμιλος Folli Follie και όμιλος Βαρδινογιάννη ανέλαβαν την ανοικοδόμηση της Αρτέμιδας και της Μακίστου αντίστοιχα.
Πέραν όμως της ιδιωτικής πρωτοβουλίας που συνέβαλαν καθοριστικά, ο τόπος μοιάζει να μην έχει βρει το βηματισμό του 10 χρόνια μετά. Οι ελαιώνες που αναγεννήθηκαν δεν φτάνουν για να συμπληρώσουν το εισόδημα των κατοίκων που εγκαταλείπουν τα χωριά για να αναζητήσουν ένα καλύτερο μέλλον.
Το κράτος λάμπει δια της απουσίας του. Ακόμη και το πιο μικρό, αυτός ο επαρχιακός δρόμος που οδηγεί στα χωρία παραμένει ακόμη στενός, και κακοτράχαλος στην πλειοψηφία του στρωμένος με χώμα.
Οι πυρκαγιές της Ηλείας σε αριθμούς
Συνολικά 44 συνάνθρωποί μας στην Ηλεία (σ.σ οι 26 από τα χωριά Μάκιστο και Αρτέμιδα) έχασαν τη ζωή τους από τις πύρινες φλόγες. Κάηκαν 147 χωριά, απανθρακώθηκαν 30.000 ζώα, 870.000 στρέμματα δάσους και 230.000 στρέμματα καλλιεργήσιμων εκτάσεων έγιναν στάχτη. Περισσότερα από 180 σπίτια καταστράφηκαν ολοκληρωτικά και άλλα 350 περίπου, υπέστησαν σοβαρές ζημιές όπως και 224 αγροικίες – στάβλοι -αποθήκες, ενώ 279 έγιναν στάχτη.
Από τις 24 Αυγούστου έως και την 1 Σεπτεμβρίου, στο έργο της πυρόσβεσης συμμετείχαν 8 Καναντέρ, 2 Πεζετελ, 3 ελικόπτερα, 3.000 και πλέον πυροσβέστες και περίπου 2.500 στρατιώτες.

ferriesingreece2

kalimnos

sportpanic03

 

 

eshopkos-foot kalymnosinfo-foot kalymnosinfo-foot nisyrosinfo-footer lerosinfo-footer mykonos-footer santorini-footer kosinfo-foot expo-foot