Τρία εντελώς διαφορετικά εκλογικά σενάρια παρουσιάζει η «Καθημερινή».

Τρία σενάρια που σχετίζονται με όσα συζητούμε τον τελευταίο καιρό στις παρέες μας και προσπαθούν να απαντήσουν στο κρισιμότερο ερώτημα που έχουμε όλοι. Το αν θα έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση το βράδυ της 25ης Ιανουαρίου ή έστω τη δυνατότητα του σχηματισμού μιας συγκυβέρνησης την επομένη.

Δεν ελέχθη τυχαία ότι τα σενάρια «προσπαθούν να απαντήσουν». Οι δημοσκόποι συμφωνούν ότι αυτές οι εκλογές θα αποδειχθούν ίσως οι πιο αβέβαιες των τελευταίων ετών για δύο λόγους.

• Πρώτον, γιατί ο πήχυς της αυτοδυναμίας εξαρτάται αποκλειστικώς και μόνον από τα κόμματα που δεν θα μπουν στη Βουλή (όσο μεγαλύτερο είναι το συνολικό ποσοστό τους, τόσο ο πήχυς μειώνεται από το 39% προς τα κάτω) και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει σήμερα αν π.χ. οι ΑΝΕΛ ή το Κίνημα του Γ. Παπανδρέου θα εξασφαλίσουν το 3%.

• Και δεύτερον, γιατί ενώ όλες οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν ότι ΣΥΡΙΖΑ και Ν.Δ. θα έχουν μεγαλύτερο άθροισμα απ’ ό,τι το 2012, άλλο «διψήφιο» κόμμα δεν διαφαίνεται ότι θα προκύψει. Ολες οι έρευνες βρίσκουν τα μικρά κόμματα να κινούνται μεταξύ του 4% και του 7%, γεγονός που αν επιβεβαιωθεί, θα επηρεάσει βεβαίως και τη μετεκλογική τους συμπεριφορά. Διότι είναι προφανές π.χ. ότι ο κ. Θεοδωράκης όχι μόνον δεν θα έχει τη διάθεση να θέσει όρους στον κ. Τσίπρα, αν λάβει φερ’ ειπείν κάτω από 5%, αλλά και κανένα λόγο να στηρίξει μια κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αν κρίνει ότι δεν θα μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις της.

Με αυτές τις δύο επισημάνσεις, ας δούμε τα τρία σενάρια διευκρινίζοντας ότι δεν προκύπτουν από κάποια δημοσκόπηση και ότι βασικό στόχο έχουν να καταδείξουν πόσο αστάθμητες είναι οι συνθήκες που μπορούν να οδηγήσουν από την αυτοδυναμία μέχρι την ακυβερνησία.

1. Φαινόμενο ευρωεκλογών με δικομματισμό στο 62%.
Το σενάριο αυτό προβλέπει ότι η πόλωση θα λειτουργήσει προς όφελος των κ. Τσίπρα και Σαμαρά, αλλά όχι όσο προσβλέπουν. Συγκεκριμένα, ο ΣΥΡΙΖΑ λαμβάνει 34% και η Νέα Δημοκρατία 28%. Οπως φαίνεται ωστόσο και στον πίνακα, παρά το χαμηλό αυτό ποσοστό (τόσο έλαβε η Ν.Δ. όταν συνετρίβη το 2009 από το ΠΑΣΟΚ), ο ΣΥΡΙΖΑ κατορθώνει να αποσπάσει οριακά την αυτοδυναμία! Πώς μπορεί να συμβεί αυτό; Φτάνει να συντρέξουν δύο προϋποθέσεις. Η πρώτη είναι να μπουν στη Βουλή έξι κόμματα (π.χ. ΣΥΡΙΖΑ, Ν.Δ., «Ποτάμι», Χ.Α., ΚΚΕ, ΠΑΣΟΚ) και να μείνουν έξω οι ΑΝΕΛ και το νεοσύστατο Κίνημα. Αν τούτο συμβεί και παράλληλα οι ψηφοφόροι επαναλάβουν τη διάθεσή τους να σκορπίσουν τις ψήφους τους σε άλλα μικρά κόμματα (στις ευρωεκλογές το έκανε το 17% των πολιτών), ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να φτάσει στις 151 έδρες μόλις με 34%. Ενδεχόμενο εφιαλτικό ίσως ακόμη και για τον ίδιο τον κ. Τσίπρα, καθώς θα κληθεί να διαπραγματευθεί στις Βρυξέλλες έχοντας τυπικώς την πλειοψηφία της Βουλής, αλλά διαθέτοντας κατ’ ουσίαν τη στήριξη μόνον του 1/3 των πολιτών. Παρεμπιπτόντως, υπογραμμίζεται ότι ακόμη και 35% ή και 36% να λάβει ο ΣΥΡΙΖΑ στο εν λόγω σενάριο, πάλι θα έχει μια ισχνή πλειοψηφία 153 - 155 εδρών.

2. Σενάριο υψηλού δικομματισμού (68%).
Εδώ η πόλωση λειτουργεί προς όφελος κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ, που εκτοξεύεται στο 36%, αλλά και της Ν.Δ. που ηττάται μεν, αλλά φτάνει στο 32% (από 22,7% που έλαβε στις ευρωεκλογές). Δείτε όμως το παράδοξο. Ο ΣΥΡΙΖΑ, λόγω του τρελού εκλογικού νόμου, δεν κατακτά την αυτοδυναμία! Και τούτο συμβαίνει ακριβώς γιατί μειώνεται το αθροιστικό ποσοστό των κομμάτων που δεν θα μπουν στη Βουλή. Στην περίπτωση δε που προκύψει, όπως προβλέπει το εν λόγω σενάριο, επτακομματική Βουλή (αν μπει π.χ. και το κόμμα Παπανδρέου), τότε ο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει 147 έδρες. Θα χρειάζεται, δηλαδή, οπωσδήποτε τη βοήθεια είτε του «Ποταμιού» είτε του ΠΑΣΟΚ είτε του κ. Παπανδρέου (κάτι που έχει απορρίψει εκ προοιμίου) είτε του ΚΚΕ (κάτι που απορρίπτει ο κ. Κουτσούμπας), με συνέπεια να διαφαίνεται ως πολύ πιθανή η περίπτωση της ακυβερνησίας και επομένως και δεύτερων εκλογών.

3. Η ανατροπή της Ν.Δ.
Το τρίτο σενάριο, τέλος, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα αναδείξει κυβέρνηση. Και τούτο διότι σε περίπτωση έστω οριακής νίκης της Ν.Δ. (π.χ. με 33% έναντι 32%) εκείνη θα έχει την ευχέρεια να συνεργαστεί πλέον όχι μόνον με το ΠΑΣΟΚ, αλλά και με το «Ποτάμι» ή και με το Κίνημα ΓΑΠ, αν μπει στη Βουλή. Οπως φαίνεται στον πίνακα, σε περίπτωση επτακομματικής Βουλής, η Ν.Δ. θα είχε 143 έδρες και θα μπορούσε να συγκυβερνήσει με οποιοδήποτε κόμμα λάμβανε έστω το 4%.

Οι δύο αστάθμητοι παράγοντες

Οι δημοσκόποι επισημαίνουν δύο ακόμη κρίσιμες παραμέτρους που θα επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Η πρώτη αφορά τη Χρυσή Αυγή (Χ.Α.). Ολες οι δημοσκοπήσεις συμφωνούν ότι το κόμμα του κ. Μιχαλολιάκου εμφανίζει τους τελευταίους μήνες μια σαφή κάμψη και προβλέπουν ότι δεν θα επαναπροσεγγίσει καν το ποσοστό που έλαβε το 2012 (6,9%). Κάποιοι ερευνητές, ωστόσο, ουδόλως συμμερίζονται την αισιοδοξία όσων δηλώνουν σίγουροι ότι η Χ.Α. δεν θα είναι τρίτο κόμμα. Τονίζουν ότι στις ευρωεκλογές του Μαΐου έλαβε 110.000 περισσότερες ψήφους (!) απ’ ό,τι το 2012 και υπογραμμίζουν ότι η αίσθηση της δημοσκοπικής καθίζησης μπορεί απλώς να προκύπτει επειδή οι οπαδοί της αρνούνται να το δηλώσουν στις έρευνες. Είναι δε προφανές πως αν οι τελευταίοι επιβεβαιωθούν και η Χ.Α. μας... προκύψει τρίτο κόμμα, τούτο θα επηρεάσει προφανώς τις συνεννοήσεις των μεγαλυτέρων κομμάτων προκειμένου να μη διασυρθεί η χώρα δίνοντας διερευνητική εντολή κυβέρνησης σε έναν υπόδικο ηγέτη.

Ο δεύτερος αστάθμητος παράγοντας αφορά το κόμμα ΓΑΠ. Οι δημοσκόποι πιθανολογούν ότι ο κ. Παπανδρέου θα λάβει εντελώς ανομοιογενή ποσοστά στη χώρα, γεγονός που αποδίδουν στην προσωπική απήχησή του σε κάποιες περιοχές, όπως π.χ. στην Κρήτη ή στην Πάτρα. Τούτο όμως καθιστά δυσχερέστατη τη δημοσκοπική πρόβλεψη για τη μεσοσταθμική επίδοσή του στην επικράτεια. Πολύ περισσότερο αν αυτή μέχρι τέλους παραμείνει περί το 3%, γεγονός που, όπως επιβεβαιώθηκε και από τα σενάρια του πίνακα, μπορεί να αποδειχθεί καθοριστικό ακόμη και για το αν θα έχει ο νικητής αυτοδυναμία.

Έντυπη

Πώς διαμορφώνονται οι έδρες των κομμάτων στη Βουλή μετά τις εκλογές 2015 σύμφωνα με τις τελευταίεςδημοσκοπήσεις; Είναι δυνατή η αυτοδυναμία;

Ιδιαίτερα δύσκολη, αν όχι απίθανη, θεωρείται η ανάδειξη αυτοδύναμης κυβέρνησης από τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, σύμφωνα με τις τελευταίες δεκάδεςδημοσκοπήσεις για τις εκλογές 2015, εκτός από μία, τηδημοσκόπηση της Αυγής, που προκάλεσε απορία.

Οι μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις για τις εκλογές 2015 που είδαν το φως της δημοσιότητας, αλλά και οι κρυφές κυλιόμενες που διενεργούν τα κόμματα, αποτυπώνουν ένα ρευστό πολιτικό σκηνικό για την επόμενη ημέρα των εκλογών και παραπέμπουν σε κυβέρνηση συνεργασίας ή στο εφιαλτικό σενάριο επανάληψης των εκλογών, εάν το πρώτο κόμμα επιμείνει στη λύση της αυτοδυναμίας.

Ο κόσμος της οικονομίας αντιμετωπίζει το σενάριο αυτό ως το πλέον καταστροφικό, καθώς η χώρα θα πορεύεται για τουλάχιστον έως τα μέσα Μαρτίου χωρίς κυβέρνηση, μετέωρη, διότι λήγει στις 28 Φεβρουαρίου η δίμηνη παράταση του Συμφώνου Σταθερότητας, με ανοιχτά όλα τα μέτωπα και αποκλεισμένη από τις αγορές, αλλά και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για την αναγκαία παροχή ρευστότητας.

Χωρίς ομπρέλα προστασίας και σ” ένα εντεινόμενο κλίμα αβεβαιότητας το σενάριο αυτό προκαλεί όντως τρόμο όχι μόνο στον οικονομικό κόσμο, αλλά και στις Βρυξέλλες. Με αυτά τα δεδομένα, δεν είναι τυχαίο ότι όλοι οι εχέφρονες σ” αυτή τη χώρα αγωνιούν για το κλίμα πόλωσης που επικρατεί στην προεκλογική περίοδο και συμβουλεύουν για σύνεση και αποκλιμάκωση της έντασης, ώστε να διευκολυνθεί μια μετεκλογική συνεργασία του όποιου κόμματος καταλάβει την πρώτη θέση.

Είναι ενδεικτικό ότι δημοσκόποι και εκλογικά επιτελεία μελετούν όλα τα φανερά και κρυφά γκάλοπ και με βάση το εκλογικό σύστημα υπολογίζουν την κατανομή των εδρών.

Ακόμη και υποθετικά σενάρια κάνουν επί χάρτου, προκειμένου να «διασταυρώσουν» τους πιθανούς εταίρους του νέου κυβερνητικού σχήματος που είναι δυνατόν να προκύψει μετά τις εκλογές 2015. Το εκλογικό σύστημα που ισχύει είναι πολύπλοκο και οι έδρες του πρώτου κόμματος δεν εξαρτώνται τόσο πολύ ή δεν εξαρτώνται μόνο, όπως ορισμένοι νομίζουν, από το ποσοστό των ψήφων που θα συγκεντρώσει.

Μια γεύση δίνει ο γνωστός επικοινωνιολόγος-αναλυτής και επικεφαλής της εταιρείας δημοσκοπήσεων GPO, Τάκης Θεοδωρικάκος, σε άρθρο του στη «New Post»:

Μια πρωτοφανής πολιτική ρευστότητα

«Η ρευστότητα στο πολιτικό σύστημα είναι πρωτοφανής», σημειώνει. «Για πρώτη φορά πάμε σε εκλογές στις οποίες μετέχουν τόσα νέα κόμματα. Το ΚΙΔΗΣΟ δημιουργήθηκε πριν δύο-τρεις ημέρες από πρώην πρωθυπουργό, το «Ποτάμι» πριν από 10 μήνες και κατέγραψε σημαντικό ποσοστό στις ευρωεκλογές, οι ΑΝΕΛ δημιουργήθηκαν πριν από τρία χρόνια με αφετηρία το 11% και τώρα δίνουν μάχη εισόδου στη Βουλή. Την ίδια ώρα και ενώ ο παλιός δικομματισμός ΝΔ – ΠΑΣΟΚ διαλύθηκε πριν από τρία χρόνια, είναι φανερή η ισχυρή τάση διαμόρφωσης ενός νέου δικομματισμού ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ μικρότερου εκλογικού αθροίσματος από το παρελθόν, αλλά σημαντικά ισχυρότερου από τα ποσοστά του 2012. Αυτό το τοπίο θέλει πολύ προσεκτική καταγραφή και ανάλυση».

Από τι εξαρτάται η αυτοδυναμία; «Πολλή συζήτηση γίνεται, προσθέτει ο επικεφαλής της GPO, για το αν θα υπάρξει αυτοδυναμία του πρώτου κόμματος και πολλές φορές – λαθεμένα αυτό συσχετίζεται με τη λεγόμενη, ψαλίδα – διαφορά, μεταξύ των δύο πρώτων κομμάτων. Αυτό που ισχύει είναι ότι και με μια ψήφο διαφορά το πρώτο κόμμα παίρνει το bonus 50 βουλευτών, ενώ η αυτοδυναμία εξαρτάται αποκλειστικά απ” τον αριθμό που δίνει το άθροισμα των ποσοστών των κομμάτων που δεν θα φτάσουν το 3% του εκλογικού σώματος. Όσο πιο μεγάλο είναι αυτό το άθροισμα, τόσο χαμηλώνει το ποσοστό που χρειάζεται το πρώτο κόμμα για την αυτοδυναμία. Π.χ: Αν αυτό το άθροισμα είναι 10% το όριο αυτοδυναμίας είναι 36,4%. Αν το άθροισμα αυτό είναι 15%, το όριο αυτοδυναμίας είναι 34,4%».

Πράγματι με βάση τις έως τώρα δημοσκοπήσεις για τις εκλογές 2015, η αυτοδυναμία πρέπει να θεωρείται δύσκολη έως απίθανη.

Το πρώτο κόμμα ακόμη και με το bonus των 50 εδρών για να εξασφαλίσει 151 βουλευτές θα πρέπει να συντρέξουν πολλοί παράγοντες.

Σενάρια για Εκλογές 2015

Η «ΗτΣ» βασιζόμενη στις δύο δημοσκοπήσεις που δημοσιεύθηκαν μέσα στην εβδομάδα από GPO και ALCO και στα ποσοστά που καταλαμβάνουν τα κόμματα, αλλά και στα πιθανά ή απίθανα σενάρια, «καταλογίζει» τις ενδεχόμενες έδρες ανά κόμμα. Πρόκειται φυσικά για σενάρια, τα οποία μπορείτε να δείτε δεξιά.

Μοναδικός στόχος των σεναρίων από τις δημοσκοπήσεις είναι να καταδειχθεί η δυσκολία για ανάδειξη αυτοδυναμίας με δεδομένα τον ισχύοντα εκλογικό νόμο, το ρευστό πολιτικό σκηνικό, τις κατακερματισμένες κομματικές δυνάμεις και κυρίως τα ποσοστά που ενδέχεται να συγκεντρώσουν οι σχηματισμοί που θα μείνουν εκτός Βουλής, αδυνατώντας να «πιάσουν» το πλαφόν 3% όπως ορίζει ο εκλογικός νόμος.

Όλα τα υποθετικά σενάρια με τους υπολογισμούς της «ΗτΣ» γίνονται με βάση ότι η νέα Βουλή θα είναι εξακομματική ή οκτακομματική.

Στα υποθετικά σενάρια, για λόγους ευνόητους, οι «πράξεις» επί του εκλογικού νόμου και την κατανομή των εδρών έγινε με πρωτιά και του «ΣΥΡΙΖΑ» και της «Νέας Δημοκρατίας». Ο αναγνώστης μπορεί στους δικούς του υπολογισμούς να ανατρέψει τα ποσοστά κατά βούληση.

Εκείνο που πολλοί, και δημοσκόποι, θεωρούν πιθανό είναι ότι τα δύο «μεγάλα» κόμματα θα συγκεντρώσουν μαζί ίσως και το 65% των ψήφων.