Τρελάθηκε η μανγητική «πυξίδα» της Γης καθώς «η κίνηση από τη δεκαετία του 1990 έχει γίνει πια ταχύτερη από κάθε άλλη φορά εδώ και τουλάχιστον τέσσερις αιώνες», δηλώνει ο γεωφυσικός και ειδικός στο γεωμαγνητισμό δρ Σιάραν Μπέγκαν της Βρετανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας.

Ο μαγνητικός βόρειος πόλος της Γης, στον οποίο βασίζονται οι πλοηγοί εδώ και αιώνες για τον προσανατολισμό τους και πιο πρόσφατα χρησιμοποιείται από τα αεροπλάνα έως τις εφαρμογές των «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων, μετακινείται πλέον με ρυθμό άνευ προηγουμένου.

«Η κίνηση από τη δεκαετία του 1990 έχει γίνει πια ταχύτερη από κάθε άλλη φορά εδώ και τουλάχιστον τέσσερις αιώνες, χωρίς πραγματικά να ξέρουμε πολλά πράγματα για τις αλλαγές στον πυρήνα της Γης, που προκαλούν αυτή την κίνηση», δήλωσε στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» ο γεωφυσικός και ειδικός στο γεωμαγνητισμό δρ Σιάραν Μπέγκαν της Βρετανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας.

Για το μαγνητικό βόρειο πόλο της Γης που μετακινείται πλέον με ρυθμό άνευ προηγουμένου στην καταγεγραμμένη ιστορία, οι επιστήμονες κρούουν το κώδωνα. Διασχίζει πια την περιοχή της Αρκτικής με ταχύτητα περίπου 50 χιλιομέτρων το χρόνο και δεν δείχνει σημεία επιβράδυνσης στο «βηματισμό» του.

«Η κίνηση από τη δεκαετία του 1990 έχει γίνει πια ταχύτερη από κάθε άλλη φορά εδώ και τουλάχιστον τέσσερις αιώνες, χωρίς πραγματικά να ξέρουμε πολλά πράγματα για τις αλλαγές στον πυρήνα της Γης, που προκαλούν αυτή την κίνηση», δήλωσε στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» ο γεωφυσικός και ειδικός στο γεωμαγνητισμό δρ Σιάραν Μπέγκαν της Βρετανικής Γεωλογικής Υπηρεσίας.

Η γρήγορη αυτή κίνηση του μαγνητικού πόλου (ο οποίος διαφέρει από τον αντίστοιχο γεωγραφικό πόλο) αντανακλάται στην αναθεωρημένη έκδοση του Παγκόσμιου Μαγνητικού Μοντέλου που δόθηκε στη δημοσιότητα πριν λίγες μέρες από τη Βρετανική Γεωλογική Υπηρεσία και τα Εθνικά Κέντρα Περιβαλλοντικής Πληροφόρησης των ΗΠΑ. Σε συνδυασμό με τα δορυφορικά δεδομένα όπως του GPS, το εν λόγω μοντέλο αποτελεί το θεμέλιο της σύγχρονης πλοήγησης, ενώ οι συχνές αναθεωρήσεις του είναι αναγκαίες.

Από τον 16ο αιώνα που καταγράφηκαν τα πρώτα μαγνητικά στοιχεία, έως το τέλος της δεκαετίας του 1990, ο μαγνητικός βόρειος πόλος είχε μια σχετικά σταθερή πορεία, καθώς περιπλανιόταν αργά γύρω από την περιοχή του αρκτικού Καναδά. Όμως στη συνέχεια επιτάχυνε την κίνηση του και άρχισε μια νέα πορεία προς το βόρειο γεωγραφικό πόλο.

Η ταχύτητα του αυξήθηκε κι άλλο τα τελευταία χρόνια, καθώς κατευθύνεται γρήγορα προς τη Σιβηρία. Το 2019 ο βόρειος μαγνητικός πόλος πέρασε σε απόσταση 390 χιλιομέτρων ή περίπου τριών μοιρών από τον βόρειο γεωγραφικό πόλο και για πρώτη φορά διέσχισε τον μεσημβρινό του Γκρίνουιτς.

Το μαγνητικό πεδίο
Το μαγνητικό πεδίο της Γης γεννιέται όπως στην περίπτωση ενός δυναμό, καθώς ο λιωμένος σίδηρος κινείται μέσα στα έγκατα του πλανήτη μας και δημιουργεί ηλεκτρικά ρεύματα. Δεν είναι όμως σαφές στους επιστήμονες για ποιο λόγο τον τελευταίο καιρό το μαγνητικό πεδίο εμφανίζει μεγαλύτερη κινητικότητα και λιγότερη προβλεψιμότητα.

Το γεγονός ότι ο λιωμένος σίδηρος βρίσκεται περίπου 3.000 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια της Γης, προφανώς δυσκολεύει τη μελέτη του φαινομένου.

Το νέο παγκόσμιο Μαγνητικό Μοντέλο επίσης επιβεβαιώνει ότι το γήινο μαγνητικό πεδίο εξασθενεί κατά περίπου 5% κάθε αιώνα.

Αν αυτό συνεχιστεί, μπορεί να προκύψει αναστροφή του πεδίου (με το βόρειο μαγνητικό πόλο να έρχεται στη θέση του νότιου και αντίστροφα), κάτι που έχει ξαναγίνει αρκετές φορές στο παρελθόν.

Την τελευταία φορά ήταν πριν περίπου 780.000 χρόνια, σύμφωνα με το γεωλογικό «αρχείο» της Γης.

Με βάση την εκτίμηση ότι αναστροφές συμβαίνουν κατά μέσο όρο κάθε περίπου 500.000 χρόνια, μια νέα αναστροφή φαίνεται να έχει καθυστερήσει. Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ποιες ακριβώς επιπτώσεις θα υπάρξουν στη φάση της αναστροφής.

Ανησυχητικές επιπτώσεις
Με δεδομένο πάντως ότι το μαγνητικό πεδίο προστατεύει τη Γη από την ηλιακή και κοσμική ακτινοβολία, είναι πιθανό να υπάρξουν ανησυχητικές επιπτώσεις για τον ανθρώπινο πολιτισμό.

Εως ότου κατασταλάξει το μαγνητικό χάος της μεταβατικής φάσης της αναστροφής των πόλων, τα έμβια όντα και διάφορες κρίσιμες τεχνολογικές υποδομές (δορυφόροι, αεροπλάνα, ηλεκτρικά δίκτυα κ.α.) μπορεί να εκτεθούν σε επιβλαβή ακτινοβολία. Πάντως λίγοι γεωφυσικοί θεωρούν πιθανή μια τέτοια αναστροφή μέσα στους επόμενους λίγους αιώνες.

Όσον αφορά το πιο άμεσο μέλλον, οι επιστήμονες δεν έχουν ιδέα για πόσο ακόμη ο βόρειος μαγνητικός πόλος θα συνεχίσει την ίδια ή άλλη «τρελή» πορεία του και με ποια ταχύτητα. Περιέργως, στην άλλη πλευρά της Γης, ο νότιος μαγνητικός πόλος έχει παραμείνει σχεδόν σταθερός εδώ και δεκαετίες.

Έντονο προβληματισμό προκαλεί στην επιστημονική κοινότητα ο εντοπισμός τεράστιας μαύρης κηλίδας στον ήλιο, καθώς εκφράζονται φόβοι ότι απειλείται η Γη με μπλακάουτ. Η διάμετρός της φτάνει τα 75.000 μίλια και οι επιστήμονες υπογραμμίζουν πως είναι ορατή από τον πλανήτη μας, ενώ σπάνια έχει παρατηρηθεί κάτι αντίστοιχο στα χρόνια που εξερευνάται το Διάστημα.

Η κηλίδα εντοπίστηκε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα και απειλεί με μπλακάουτ τους δορυφόρους και τις επικοινωνίες. Επιπλέον, μπορεί να προκαλέσει καταιγίδα ακτινοβολίας, η οποία θα πλήξει τον πλανήτη μας, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις των επιστημόνων, οι οποίοι εκφράζουν έντονη ανησυχία αναφορικά με το μέγεθος του φαινομένου.

Όπως εξηγούν, μία τέτοια καταιγίδα θα μπορούσε να δημιουργήσει εκπληκτικές, μοναδικές αύρες σε όλον τον κόσμο, με χρωματισμούς που όμοιούς τους δεν έχει δει ο άνθρωπος, στον ουρανό. Μπορεί, επίσης, να προκαλέσει χάος στα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά δίκτυα, σε πολλές περιοχές του πλανήτη, διευκρινίζει επιστήμονας της NASA.

thetoc.gr

Με συνωστισμό... κινδυνεύει ο μέχρι πρότινος θεωρούμενος κενός από ζωή γαλαξίας μας καθώς οι αστρονόμοι, όπως ανακοινώθηκε χθες από τη NASA, ανακάλυψαν σε κοντινή απόσταση από το ηλιακό μας σύστημα όχι έναν, αλλά 7 εξωπλανήτες παρόμοιους με τη Γη εκ των οποίων οι τρεις βρίσκονται εντός της κατοικήσιμης ζώνης του μητρικού τους άστρου.

Η ανακοίνωση από πλευράς των επιστημόνων της NASA έγινε σε κλίμα ενθουσιασμού για την παρατήρηση, κι αυτό γιατί υπάρχουν βάσιμες υποψίες ότι στους τρεις από τους πλανήτες του συστήματος γύρω από το άστρο Trappist-1 υπάρχουν τεράστιες πιθανότητες να εντοπιστούν μεγάλες ποσότητες νερού και να διαπιστωθούν κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη ή την ύπαρξη ζωής. Το εύρημα είναι πραγματικά εντυπωσιακό δεδομένου του γεγονότος ότι μέχρι σήμερα από τους σχεδόν 3.500 εξωπλανήτες που έχουν εντοπιστεί σε περίπου 20 χρόνια ελάχιστοι ικανοποιούν όλα τα κριτήρια για να θεωρούνται κατοικήσιμοι.

Για να γίνει καλύτερα κατανοητή η επιτυχία της ομάδας των αστρονόμων που έκανε τις ανακοινώσεις, το συγκεκριμένο πλανητικό σύστημα έχει τους περισσότερους πλανήτες με μέγεθος παρόμοιο της Γης που έχουν παρατηρηθεί μέχρι σήμερα (σύνολο 7) και παράλληλα τον μεγαλύτερο αριθμό πλανητών που είναι εντός της κατοικήσιμης ζώνης του άστρου.

Επιπλέον οι μάζες τους, το μέγεθος και η πυκνότητα και των επτά εξωπλανητών του συστήματος είναι σχεδόν ίδια με αυτά της Γης. Οσον αφορά στο μητρικό τους άστρο, σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, το Trappist-1 είναι ένας ψυχρός κόκκινος νάνος, ο οποίος έχει μάζα ίση με το 8% της μάζας του Ηλιου μας και απέχει περίπου 39 έτη φώτος από τη Γη.

Φωτεινότητα
Η φωτεινότητά του είναι μόλις 0,05% της φωτεινότητας του δικού μας μητρικού άστρου και θεωρείται ένα από τα πιο «ήσυχα» αστέρια της γειτονιάς, δηλαδή έχει χαμηλή δραστηριότητα, με σπάνιες και όχι ισχυρές ηλιακές καταιγίδες. Το γεγονός ότι το αστέρι έχει μικρή μάζα και δεν έχει έντονη δραστηριότητα σημαίνει ότι η κατοικήσιμη ζώνη γύρω του βρίσκεται πιο κοντά σε αυτό. Παρά την κοντινή απόσταση όμως, η θερμοκρασία στην επιφάνειά τους εξαιτίας της χαμηλής δραστηριότητας του αστεριού δεν θεωρείται ότι θα είναι απαγορευτική για την ανάπτυξη ζωής, σε περίπτωση φυσικά που ένας ή περισσότεροι από τους πλανήτες αυτούς προστατεύονται από ατμόσφαιρα.

ethnos.gr