Κοινοτικές και διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες αναμένουν επιδείνωση της κατάστασης στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς όπως αποκαλύπτει δημοσίευμα της εφημερίδας «το Βήμα» ο Ερντογάν παραβίασε τα «πρωτόκολλα του Βερολίνου». «Έρχονται δύσκολες μέρες» διαπιστώνουν και το Μαξίμου όσο κι αν απεύχεται θερμό επεισόδιο, προετοιμάζεται ακόμη και για στρατιωτική εμπλοκή Ελλάδας – Τουρκίας.

Ο Ερντογάν παραβίασε τα πρωτόκολλα του Βερολίνου, όπως αποκαλύπτει δημοσίευμα της εφημερίδας «το Βήμα». Κοινοτικές διπλωματικές πηγές αναμένουν να επιδεινωθεί η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και το Μαξίμου, παρότι «ξορκίζει» μια τέτοια προοπτική, προετοιμάζεται ακόμη και για στρατιωτική εμπλοκή Ελλάδας – Τουρκίας.

Το ναυάγιο της Μέρκελ και της γερμανικής διπλωματίας είναι πλέον φανερό σε κοινοτικούς και διπλωματικούς κύκλους, παρότι η Γερμανία επιμένει να κρατά χαμηλούς τόνους και υποχρέωσε ως προεδρεύουσα χώρα σε «αναιμική» αντίδραση της Ε.Ε. απέναντι στις τουρκικές προκλήσεις.

Τα πρωτόκολλα του Βερολίνου
πρωτοκολλα βερολίνο Ερντογαν μερκελ

Το «Βήμα της Κυριακής» έφερε στο φως της δημοσιότητας τα «Πρωτόκολλα του Βερολίνου». Το πρώτο από αυτά, το υπέγραψαν στις 13 Ιουλίου η διπλωματική σύμβουλος του πρωθυπουργού, Ελένη Σουρανή, με τον σύμβουλο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν

Σε αυτή τη συνάντηση, τρεις ημέρες μετά την υπογραφή του διατάγματος από τον Τούρκο πρόεδρο για τη μετατροπή της «Αγιά Σοφιάς» σε τζαμί, οι δυο πλευρές συζήτησαν και συμφώνησαν πως στο πλαίσιο του διαλόγου μπορεί να μπει η οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών και η οριοθέτηση της ΑΟΖ.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, έγινε και δεύτερη προσπάθεια προσέγγισης Αθήνας και Άγκυρας στις 18 Σεπτεμβρίου, μέσω τηλεδιάσκεψης εκπροσώπων Ελλάδας, Τουρκίας και Γερμανίας (Σουρανή, Καλίν και Χέκερ αντίστοιχα) από την οποία προέκυψε και δεύτερο «Πρωτόκολλο του Βερολίνου». Σε αυτό οι δυο χώρες θα δεσμεύονταν για ειρηνική επίλυση των διαφορών τους με βάση το Διεθνές Δίκαιο.

Τόσο στο «Πρωτόκολλο» του Ιουλίου, όσο και σε αυτό του Σεπτεμβρίου, ήταν καθοριστικής σημασίας η εργασία και των δυο χωρών για την καλλιέργεια ενός ευνοϊκού κλίματος έτσι ώστε να μπορέσουν να γίνουν συνομιλίες για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης και στη συνέχεια πολιτικές διαβουλεύσεις ως το τέλος του 2020.

Αμφότερες οι προσπάθειες «τορπιλίστηκαν» από τις επιδιώξεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Λίγες ημέρες μετά το πρώτο «Πρωτόκολλο του Βερολίνου» η Τουρκία εξέδωσε παράνομη NAVTEX και έστειλε το Oruc Reis στην Ανατολική Μεσόγειο και εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Το σκηνικό επαναλήφθηκε πρόσφατα με το τουρκικό ερευνητικό συνοδεία πολεμικών πλοίων να επιχειρεί και πάλι μετά από νέα έκδοση αντίστοιχα παράνομης NAVTEX από πλευράς της Άγκυρας.

Στάση ανοχής από Μέρκελ
Η Μέρκελ παρά την έκπληξη και την οργή, κρατά στάση ανοχής λόγων των οικονομικών συμφερόντων που συνδέουν την Γερμανία με την Τουρκία αλλά και του μεταναστευτικού.

Έτσι, η Σύνοδος Κορυφής αποδοκίμασε στα λόγια τις τουρκικές προκλήσεις, αλλά για άλλη μια φορά δεν συμφώνησε σε μέτρα κατά του Ερντογάν.

Επί του παρόντος, απέρριψε το ελληνικό αίτημα για εμπάργκο όπλων στην Τουρκία, παραπέμποντάς το για τρεις εβδομάδες αργότερα. Η Άγκυρα επιμένει να παίζει με τη «φωτιά», επιδεικνύοντας μια αδιάλλακτη στάση που εξοργίζει όλο και περισσότερους από τους ισχυρούς ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Άγκυρα δείχνει επιδεικτικά να αγνοεί το μήνυμα που έστειλε η Σύνοδος Κορυφής, αντιδρώντας με μια ανακοίνωση στην οποία έκανε λόγο για προκαταλήψεις της ΕΕ και την οποία κάλεσε, στο γνωστό τόνο, «να σταματήσει να παραδίδεται στις παράλογες και κακομαθημένες αξιώσεις της Ελλάδας και του ελληνοκυπριακού τομέα». Το ελληνικό ΥΠΕΞ έκανε λόγο για «σπασμωδικές αντιδράσεις» και «εξωφρενικούς ισχυρισμούς».

Η Τουρκία δεν μοιάζει να «εισακούει» ούτε και τις δηλώσεις της Μέρκελ, η οποία χαρακτήρισε λυπηρές και περιττές τις προκλήσεις της Αγκυρας, ούτε και τη νέα προειδοποίηση από τον Μακρόν, ο οποίος επισήμανε ότι «μετά τις αποφάσεις της 2ας Οκτωβρίου, η Τουρκία συνεχίζει με τις ίδιες μεθόδους».

Βαρύ το κλίμα στις Βρυξέλλες για Τουρκία
Νέες συνθήκες διαμορφώνονται για την Τουρκία, εκτιμούν πολιτικοί παρατηρητές, που σημειώνουν ότι πλέον το κλίμα είναι επιβαρυμένο για την Τουρκία και υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια ακόμη και από «μεγάλους παίκτες» της Ευρώπης.

Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις, υπάρχουν αναχώματα σε χώρες του Νότου που έχουν συμφέροντα και στρατηγικές σχέσεις με την Τουρκία. Τα μεγάλα καράβια μπορεί να αργούν να στρίψουν, αλλά είμαστε σε αυτή τη φάση που στρίβουμε, έλεγε χαρακτηριστικά πηγή με γνώση των διεργασιών στις Βρυξέλλες.

Όλοι οι μεγάλοι παίκτες έχουν θέσει την Σύνοδο στις 10 και 11 Δεκεμβρίου ως το ανώτατο όριο για την Τουρκία να δείξει δείγματα καλή θέλησης. Αν δεν το κάνει, τότε όλες οι επιλογές συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων που παραμένουν στο τραπέζι.

Σύμφωνα με το «Πρώτο Θέμα», ο Ερντογάν τραβάει εκ νέου το σκοινί στέλνοντας το Oruc Reis νότια του Καστελόριζου και εμφανίζεται έτοιμος να προκαλέσει θερμό επεισόδιο, ενώ μόλις τρία 24ωρα πριν, Δένδιας και Τσαβούσογλου καθόριζαν ημερομηνία για να ξεκινήσουν διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Στο παρασκήνιο διακινούνται σενάρια – θρίλερ κατά το επόμενο 10ήμερο με κόκκινη γραμμή τα 12 μίλια και τον 28ο μεσημβρινό.

Η πρόταση για εμπάργκο όπλων κατά της Τουρκίας
ελλάδα τουρκία ανατολικη μεσογειος

Όπως έλεγαν συνομιλητές κοντά στον Κυριάκο Μητσοτάκη, το εμπάργκο όπλων στην Τουρκία είναι ένα από τα μέτρα που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τον Ερντογάν να αναθεωρήσει την προκλητική συμπεριφορά απέναντι στην Ελλάδα. Ιδιαίτερα τη στιγμή που δεν φαίνεται να κάνει πίσω, όχι μόνο στα λόγια αλλά και στις κινήσεις ερευνητικών σκαφών σε ελληνική υφαλοκρηπίδα, συνοδεία πλοίων από το τουρκικό πολεμικό ναυτικό.

Ο Ταγίπ Ερντογάν ανοίγει μια σειρά από γεωπολιτικά μέτωπα: Από την ανοιχτή υποστήριξη Αζερμπαϊτζάν για τη διένεξη στο Ναγκόρνο - Καραμπάχ, μέχρι τη Συρία, τη Λιβύη, την Αίγυπτο και την Ανατολική Μεσόγειο. Συνεπώς, τον Ταγίπ Ερντογάν θα «πονούσε» πολύ -όχι μόνο οι οικονομικές κυρώσεις σε μια συγκυρία που δοκιμάζεται η τουρκική οικονομία- αλλά η ευθεία αμφισβήτηση της γεωπολιτικής ισχύος της Τουρκίας.

Στην κατεύθυνση αυτή εμπλουτίζεται με ένα ακόμη βασικό όπλο η εργαλειοθήκη, που έχει ήδη υιοθετήσει το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στην περίπτωση που η ΕΕ αποφασίσει να λάβει μέτρα κατά της Τουρκίας. Σημειώνεται ότι η πρόταση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη έτυχε ευνοϊκής αντιμετώπισης.

Η πρόταση για επιβολή εμπάργκο όπλων θα εξεταστεί στο πλαίσιο της συνολικής αξιολόγησης της συμπεριφοράς της Τουρκίας τις επόμενες εβδομάδες, υπό το πνεύμα των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 1ης και 2ας Οκτωβρίου. Υπενθυμίζεται ότι χώρες όπως οι ΗΠΑ έχουν αναστείλει την πώληση οπλικών συστημάτων και συγκεκριμένα των μαχητικών F-35 στην Τουρκία.

Μάλιστα, πολιτικοί παρατηρητές σχολίαζαν ότι αν αυτό συμβαίνει για αμερικανικά αεροσκάφη ως απάντησε σε μια προμήθεια ρωσικών αντιαεροπορικών που απειλούν τα νατοϊκά συμφέροντα, τότε γιατί δεν θα μπορούσε να γίνει στην περίπτωση ευρωπαϊκών υποβρυχίων και φρεγατών, για την προστασία των ευρωπαϊκών συμφερόντων;

Χαρακτηριστικά, όπως είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, «μετά από κάθε συνεδρίαση διανύουμε ακόμα δρόμο. Τα συμπεράσματα που επαναβεβαιώθηκαν σήμερα στην παράγραφο 21, λένε ξεκάθαρα, θέτουν ξεκάθαρη χρονική περίοδο που θα αξιολογηθεί η συμπεριφορά της Τουρκίας τον Δεκέμβριο» και συμπλήρωσε: «Αυτές οι ενέργειες και τα όπλα που έχει η Ευρώπη στη διάθεσή της περιγράφονται με σαφήνεια», ανέφερε ο πρωθυπουργός.