Εγκύκλιο για τις συντάξεις θανάτου, εξέδωσε ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), με την οποία αποσαφηνίζονται οι αλλαγές που επήλθαν από την έναρξη ισχύος του νόμου Κατρούγκαλου (13.05.16) και μετά.

Ειδικότερα, ορίζεται ότι το 55ο έτος ηλικίας είναι κομβικό για τη χορήγηση της σύνταξης. Οι συντάξεις χορηγούνται μειωμένες κατά 50% στους δικαιούχους, ενώ υπόκεινται σε ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις, αν ο γάμος τελέστηκε μετά τη χορήγηση σύνταξης γήρατος και η διαφορά ηλικίας του επιζώντα συζύγου, είναι πάνω από δέκα έτη, σε σχέση με τον θανόντα.

Τα ποσά που χορηγούνται δεν μπορούν να είναι μικρότερα από 360 ευρώ το μήνα, που είναι το κατώτατο όριο για 15 έτη ασφάλισης. Τα ποσά αυτά επιμερίζονται αυτοτελώς και στα τέκνα, εάν είναι ορφανά και καταστούν δικαιούχοι της σχετικής σύνταξης.

Ειδικότερα, η εγκύκλιος ορίζεται, κατ’ εφαρμογή του σχετικού νόμου ότι εάν ο επιζών σύζυγος είναι μεγαλύτερος των 55 ετών όταν επέλθει ο θάνατος του συντρόφου του, τότε η σύνταξη χορηγείται χωρίς χρονικό περιορισμό. Αντίθετα, εάν είναι μικρότερος των 55 ετών, σύνταξη θανάτου χορηγείται για τρία μόνο έτη. Εάν ο δικαιούχος συμπληρώσει το 55ο έτος ηλικίας κατά τη διάρκεια της τριετίας, η σύνταξη διακόπτεται με τη συμπλήρωση της τριετίας από την πρώτη του επόμενου μήνα από εκείνον που υπήρξε ο θάνατος. Στην περίπτωση αυτή η σύνταξη επαναχορηγείται μόλις ο δικαιούχος γίνει 67 ετών.

Εάν ο δικαιούχος δεν έχει συμπληρώσει το 55ο έτος ηλικίας, αλλά έχει ανήλικα τέκνα ή έχει αναπηρία 67% και άνω, τότε η σύνταξη συνεχίζει να καταβάλλεται για όσο χρόνο πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις. Αν πάψουν να ισχύουν οι παραπάνω ειδικές συνθήκες, τότε η σύνταξη διακόπτεται και επαναχορηγείται με τη συμπλήρωση του 67ου έτους ηλικίας.

Ειδικά για τα τέκνα, η σύνταξη συνεχίζει να χορηγείται μέχρι να συμπληρώσουν το 18ο έτος της ηλικίας τους, ή το 24ο, εάν σπουδάζουν. Επίσης η σύνταξη χορηγείται μέχρι το 24ο έτος ηλικίας, εάν ο θάνατος του γονέα επήλθε κατά το έτος προετοιμασίας τους για εισαγωγή στην ανώτατη εκπαίδευση. Το δικαίωμα αυτό ισχύει ανεξάρτητα εάν το τέκνο πέτυχε ή όχι την εισαγωγή του στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Ποσό σύνταξης

Η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει ότι ο δικαιούχος σύνταξης θανάτου θα λάβει την εθνική σύνταξη, που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από 345,6 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί σε 15 έτη ασφάλισης. Εάν χορηγούνται περισσότερες της μίας συντάξεις θανάτου, ο δικαιούχος λαμβάνει εθνική σύνταξη από τη μία εξ αυτών. Η σύνταξη θανάτου, ακριβέστερα το ποσό πέραν της εθνικής σύνταξης, περικόπτεται κατά 50%, μετά την πάροδο τριετίας, εάν ο επιζών σύζυγος εργάζεται.

Συνολικά, το κατώτατο ποσό της σύνταξης δεν μπορεί να είναι μικρότερο από 360 ευρώ, για 15 έτη ασφάλισης, καθώς συμπεριλαμβάνεται και το ανταποδοτικό σκέλος αυτής. Το ποσό αυτό είναι αυξημένο κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα για κάθε έτος έως τα 20, όπου το όριο τίθεται στα 384 ευρώ. Εάν το ποσό χορηγείται σε τέκνα, τότε επιμερίζεται μεταξύ τους και το καθένα λαμβάνει αυτοτελώς το κατώτατο ποσό. Στην περίπτωση που ο θάνατος επήλθε από εργατικό ατύχημα ή από επαγγελματική ασθένεια τότε, η σύνταξη που χορηγείται δεν μπορεί να υπολείπεται του διπλάσιου της της εθνικής σύνταξης για 20 έτη ασφάλισης, δηλαδή 768 ευρώ.

Ειδικές συνθήκες ισχύουν για περιπτώσεις αναπηρίας. Η εθνική σύνταξη που μεταβιβάζεται λόγω θανάτου συνταξιούχου, ο οποίος λάμβανε πλήρες ποσό σύνταξης λόγω αναπηρίας, δεν μειώνεται. Ο λόγος είναι ότι συνταξιούχος στην περίπτωση αυτή, εξομειώνεται ως προς το χορηγούμενο ποσό της σύνταξης, με τους συνταξιούχους βαριάς αναπηρίας, με ποσοστό δηλαδή 80% και άνω. Αν όμως ο ασφαλισμένος καταστεί συνταξιούχος μετά την 13η Μαϊου 2016 και κριθεί με ποσοστό αναπηρίας μικρότερο του 80%, το ποσό της εθνικής σύνταξης θα μειωθεί αναλόγως με τις σχετικές διατάξεις του νόμου Κατρούγκαλου.

Στις συντάξεις θανάτου, για αιτήσεις από 13.05.16 έως 31.12.18, ισχύει και το μέτρο της προσωπικής διαφοράς, άρα από 1.1.19 μπορεί να τύχουν ανάλογης περικοπής.

Στην εγκύκλιο επισημαίνεται ότι η ελάχιστη διάρκεια γάμου, από τον οποίο απορρέει το δικαίωμα για λήψη σύνταξης λόγω θανάτου, είναι τα πέντε έτη.

Για τους διαζευγμένους το δικαίωμα στη σύνταξη ισχύει σε σχέση με το εισόδημά τους, το οποίο δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 720 ευρώ το μήνα, ποσό που αντιστοιχεί στο διπλάσιο του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης ανασφάλιστων υπερηλίκων. Στο εισόδημα αυτό δεν συνυπολογίζεται η διατροφή που κατέβαλε ο θανών σύζυγος. Βέβαια πρέπει να αποδεικνύεται ότι ο θανών σύζυγος χορηγούσε διατροφή για να μπορεί να δοθεί και η σχετική σύνταξη.

Ποσοστά σύνταξης

Ο επιζών σύζυγος λαμβάνει το 50% της σύνταξης που έχει δικαιωθεί ή που δικαιούται ο θανών σύζυγος. Εάν όμως ο γάμος έλαβε χώρα μετά την απονομή της σύνταξης, τότε η σύνταξη θανάτου υπόκειται σε πρόσθετο περιορισμό και από τη διαφορά ηλικίας μεταξύ των δύο συζύγων που κυμαίνεται από 1-5%. Επίσης, στην περίπτωση που υπήρξε διαζύγιο, ο χήρος λαμβάνει το 75% της σύνταξης του θανόντος και το 25% καταλήγει στο διαζευγμένο.

Τούτο ισχύει για περιπτώσεις γάμων έως δέκα έτη. Για κάθε επιπλέον έτος έγγαμου βίου το παραπάνω ποσοστό μειώνεται κατά μία ποσοστιαία μονάδα για τον χήρο και αυξάνεται αντίστοιχα για τον διαζευγμένο. Εάν ο έγγαμος βίος διήρκεσε πάνω από 35 έτη, τότε το ποσοστό της σύνταξης θανάτου είναι 50% για το χήρο και 50% για το διαζευγμένο.

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ

Μ΄άλλα λόγια το πλήθος αυτό των νέων συντάξεων και εφάπαξ πρέπει να έχει απονεμηθεί από τον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ) και το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ) έως τα τέλη Ιουνίου 2018.

Τις παροχές αυτές περιμένουν συνταξιούχοι έως και 3 χρόνια τώρα, λόγω της καθυστέρησης στην έκδοση των απαραιτήτων εγκυκλίων, αλλά και στην εκκαθάριση του «βουνού» των αιτήσεων των ασφαλισμένων.

Το συνολικό κόστος για την απονομή έως 180.000 νέων συντάξεων και εφάπαξ ανέρχεται στο 1-1,2 δισ. ευρώ. Από αυτό το ποσό, τα 500 εκατ. ευρώ αναμένονται από την ειδική χρηματοδότηση που θα προέλθει από την υποδόση (από το κλείσιμο της γ΄ αξιολόγησης του Μνημονίου), ενώ τα υπόλοιπα 500 -700 εκατ. ευρώ πρέπει να καλυφθούν από «ίδια έσοδα» των ταμείων, δηλαδή , κατά βάση, από ασφαλιστικές εισφορές.

Πιο συγκεκριμένα, εντός του τρέχοντος, πρώτου εξαμήνου του νέου έτους αναμένεται να καταβληθούν κοντά στις 70.000 νέες κύριες συντάξεις από τον ΕΦΚΑ , 60.000 νέες επικουρικές συντάξεις αλλά και σχεδόν 50.000 νέα εφάπαξ από το ΕΤΕΑΕΠ. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, γύρω στα 250- 300 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την απονομή των νέων κύριων συντάξεων από τον ΕΦΚΑ. Τα 2/3 του ποσού αυτού αναμένεται να προέλθουν από την ειδική χρηματοδότηση (150 -200 εκατ. ευρώ),ενώ το υπόλοιπο 1/3 (100 εκατ. ευρώ) από πόρους του ΕΦΚΑ.

Επιπλέον 250-300 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για την καταβολή νέων επικουρικών συντάξεων από τον επικουρικό κλάδο του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ). Ολόκληρο το ποσό πρέπει να διατεθεί από το ΕΤΕΑΕΠ.

Τέλος, κοντά στα 600 εκατ. ευρώ χρειάζονται για την καταβολή των νέων εφάπαξ. Από αυτά τα 2/3 (400 εκατ. ευρώ) αναμένεται να προέλθουν από την ειδική χρηματοδότηση και το υπόλοιπο 1/3 (200 εκατ. ευρώ) από τους πόρους του ΕΤΕΑΕΠ.

Το ποσό που αναμένεται από την υποδόση θα διατεθεί για την καταβολή νέων κύριων συντάξεων και εφάπαξ και πρέπει να απορροφηθεί σε λιγότερο από έξι μήνες από σήμερα.

Για την καταβολή νέων επικουρικών συντάξεων δεν προβλέπεται καμία ειδική χρηματοδότηση από την υποδόση, αν και ο υπολογισμός και η αποπληρωμή τους αποτελεί προαπαιτούμενο της γ’ αξιολόγησης.

Με άλλα λόγια, κάθε μήνα, αρχής γενομένης από τον τρέχοντα, θα καταβάλλονται 200 εκατ. ευρώ για την απονομή 26.000 -30.000 νέων παροχών. Συγκεκριμένα, κάθε μήνα αναμένεται να καταβάλλονται 10.000-12.000 νέες κύριες συντάξεις, κοντά στις 10.000 νέες επικουρικές συντάξεις και, επίσης, περίπου 6.000-8.000 νέα εφάπαξ.

Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες,κατά τον τρέχοντα μήνα (Ιανουάριος 2018) ικανοποιούνται οι αιτήσεις που έγιναν στον ΕΦΚΑ για κύριες συντάξεις τον Απρίλιο –Μάιο του 2017 , οι αιτήσεις για επικουρικές συντάξεις που κατατέθηκαν τον Ιανουάριο – Μάρτιο του 2015 και, τέλος, οι αιτήσεις για εφάπαξ Δημοσίου τον Ιανουάριο – Μάρτιο του 2016. Τα στοιχεία αυτά αναδεικνύουν τη γενική εικόνα η οποία διαφοροποιείται για τις αιτήσεις του δημοσίου (η εκκαθάριση των οποίων φαίνεται να καθυστερεί περισσότερο σε σχέση με εκείνες του ιδιωτικού τομέα), αλλά και για τις αιτήσεις που γίνονται στα μεγάλα αστικά κέντρα ή στην περιφέρεια της χώρας.

Αυτή τη στιγμή, ο μέσος χρόνος αναμονής των συνταξιούχων προκειμένου να λάβουν την κύρια σύνταξη ανέρχεται σε 7 μήνες.

Κάθε ασφαλισμένος που θα πάρει την πρώτη οριστική σύνταξη του μετά από 7 μήνες αναμονής , θα λάβει κοντά στα 4.200 ευρώ κατά μέσο όρο ως αναδρομικά.

Ο μέσος χρόνος αναμονής των ασφαλισμένων που κατέθεσαν αίτηση για επικουρική σύνταξη ανέρχεται μέχρι και σε 3 έτη.

Κάθε συνταξιούχος που θα λάβει την 1η επικουρική σύνταξή του, θα εισπράξει κοντά στα 2.600 ευρώ κατά μέσο όρο ως αναδρομικά.

Ο μέσος χρόνος αναμονής για να λάβει κάποιος συνταξιούχος εφάπαξ του Δημοσίου φτάνει τα 2 έτη.

capital.gr

Την ίδια στιγμή η διαδικασία φτωχοποίησης βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη για τους νέους συνταξιούχους (μετά τον Μάιο του 2016) που καλούνται να επιβιώσουν με συντάξεις φιλοδωρήματα της τάξεως των 500 ευρώ.

Πρόκειται για τα αποτελέσματα του νόμου Κατρούγκαλου η εφαρμογή του οποίου ξεκίνησε με τη βίαιη προσαρμογή των νέων συντάξεων και επιδομάτων και θα ολοκληρωθεί το 2019 με τη μείωση ή και κατάργηση της προσωπικής διαφοράς για τους παλαιούς συνταξιούχους.

Εκτιμάται ότι το επόμενο έτος οι παλαιοί συνταξιούχοι θα χάσουν έως τρεις συντάξεις εξαιτίας της μείωσης κατά 18% της προσωπικής διαφοράς όλων των κύριων καταβαλλόμενων συντάξεων, της κατάργησης των οικογενειακών επιδομάτων από όλες τις κύριες και επικουρικές συντάξεις, του παγώματος των αυξήσεων μέχρι τον Δεκέμβριο του 2021 και τέλος της κατάργησης του ΕΚΑΣ για 280.000 χαμηλοσυνταξιούχους.

Ήδη στον ΕΦΚΑ κατ’ απαίτηση των δανειστών διενεργείται ο επανυπολογισμός όλων των καταβαλλόμενων συντάξεων προκειμένου να προκύψει το μέγεθος της προσωπικής διαφοράς η οποία θα περικοπεί από το επόμενο έτος.

Παρά τις σκόπιμες καθυστερήσεις που έχουν παρατηρηθεί στο θέμα αυτό, η κυβέρνηση θα πρέπει πλέον να ολοκληρώσει τη διαδικασία αμέσως, ενώ οι θεσμοί πιέζουν να αρχίσει η αποστολή των πρώτων εκκαθαριστικών στα οποία θα αποτυπώνεται το ύψος της σύνταξης που θα ψαλιδιστεί από το επόμενο έτος.

Κόντρα στις πιέσεις η ελληνική πλευρά προσπαθεί να καθυστερήσει την αποκάλυψη των περικοπών. Ο λόγος της καθυστέρησης είναι προφανής: οι συνταξιούχοι θα μάθουν τι τους περιμένει.

Ο ατομικός επανυπολογισμός θα ρίξει φως στις περικοπές που έχουν ήδη ψηφιστεί από τη Βουλή και θα ισχύσουν από 1/1/2019, δηλαδή από τη σύνταξη που θα καταβληθεί τον Δεκέμβριο του 2018.

Από την αρχή του χρόνου άρχισε ο επανυπολογισμός 300.000 συντάξεων από τα Ειδικά Ταμεία (πρώην Ταμεία ΔΕΚΟ, ΔΕΗ, ΟΤΕ, τραπεζών, καθώς και μηχανικών και δικηγόρων) που θεωρείται πιο δύσκολος από τεχνικής άποψης με αποτέλεσμα η υπόθεση να πάρει παράταση μέχρι 31 Μαρτίου.

Με τις μέχρι στιγμής πληροφορίες, 70% των συντάξεων που επανυπολογίζονται παρουσιάζουν μειώσεις.

Οι νέοι συνταξιούχοι

Μια άνευ προηγουμένου περικοπή από την εφαρμογή του νόμου Κατρούγκαλου υφίστανται όσοι συνταξιοδοτήθηκαν μέσα στον Μάιο του 2016. Εδώ οι μειώσεις στις συντάξεις κινούνται στο 30%. Πρόκειται για μια νέα γενιά φτωχών χαμηλοσυνταξιούχων με συντάξεις που κινούνται κάτω από τα όρια της φτώχειας των 4.150 ευρώ το χρόνο.

Εκτός από την περικοπή του ΕΚΑΣ στις συντάξεις χηρείας, στις επικουρικές, κ.λπ. ο συγκεκριμένος νόμος έφερε χαμηλότερες κατώτατες συντάξεις που ξεκινούν από τα 288 ευρώ. Σύμφωνα με αυτόν οι κατώτατες συντάξεις 15ετίας που απονέμει ο ΕΦΚΑ σε χαμηλόμισθους ξεκινούν από 288 ευρώ για μειωμένη σύνταξη γήρατος και δεν θα ξεπερνούν τα 414,90 ευρώ (μεικτά) έναντι των 486 ευρώ πριν το ν. 4387/2016.

Οι νέες χαμηλές κατώτατες συντάξεις οφείλονται στον νέο τρόπο υπολογισμού της ανταποδοτικής σύνταξης, καθώς η εθνική σύνταξη είναι παγιωμένη και ανέρχεται σε 384 ευρώ με 20ετία και 345 ευρώ με 15ετία.