Επιτυχημένη επεξεργασία DNA έκανε τα κουνούπια στείρα, "φρενάροντας" τη μαλάρια
Ένα νέο γενετικό "όπλο" μπορεί να συμβάλει στην εκρίζωση εκείνου του είδους κουνουπιού, που ενδημεί περισσότερο στην Αφρική, όπου και προκαλεί τα περισσότερα κρούσματα ελονοσίας (μαλάρια). Επιστήμονες στη Βρετανία, μεταξύ των οποίων δύο Έλληνες, οι Δημήτρης Κατσάνος και Κύρος Κύρου, δημιούργησαν γενετικά τροποποιημένα θηλυκά κουνούπια που είναι στείρα και δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι, αν αυτά τα μεταλλαγμένα κουνούπια αφεθούν στη φύση, σε περιοχές με αυξημένα κρούσματα ελονοσίας, η νόσος θα αντιμετωπιστεί με επιτυχία.
Η σημαντική ανακοίνωση έγινε χθες στην επιθεώρηση βιοτεχνολογίας "Nature Biotechnology". Πρόκειται για τη δεύτερη γενετική τροποποίηση, που έγινε με σκοπό να περιοριστεί η ελονοσία. Η πρώτη, που δημοσιεύθηκε στις 23 Νοεμβρίου, προοριζόταν να εμποδίσει τα κουνούπια να μεταφέρουν το παράσιτο της επικίνδυνης ασθένειας - διαβάστε ΕΔΩ το σχετικό δημοσίευμα. Τώρα τροποποιήθηκε για πρώτη φορά το κουνούπι "Anopheles gambiae", προκειμένου να μην αναπαράγεται - τα κουνούπια είναι φορείς του παράσιτου της ελονοσίας και μεταδίδουν την ασθένεια στους ανθρώπους μέσω των τσιμπημάτων τους.
Τα εύσημα αποδίδονται στους ερευνητές του Τμήματος Επιστημών της Ζωής του Imperial College του Λονδίνου, με επικεφαλής τους βιολόγους Andrea Crisanti και Tony Nolan. Η ελονοσία μολύνει πάνω από 200 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως και προκαλεί περισσότερες από 430.000 θανάτους. Το 90% των θανάτων συμβαίνει στην υποσαχάρια Αφρική και κύριος ένοχος είναι το συγκεκριμένο είδος κουνουπιού - φορέα.
Τα μεταλλαγμένα κουνούπια συνεχίζουν να μολύνουν τους ανθρώπους με το παράσιτο της ελονοσίας. Όμως τα πειράματα σε κλωβούς έδειξαν ότι, όταν αυτά τα στείρα κουνούπια διασταυρωθούν με κανονικά κουνούπια, μεταφέρουν σε πάνω από το 90% των απογόνων τους τα γονίδια της στειρότητας, με αποτέλεσμα να γίνονται και αυτοί στείροι.Ελπίζουν, λοιπόν, μετά από μερικές διαδοχικές γενεές, σχεδόν όλος ο πληθυσμός των κουνουπιών - φορέων σε μια περιοχή να έχει εξαλειφθεί.
Πάντως οι ερευνητές δήλωσαν ότι θα χρειασθούν περαιτέρω δοκιμές ασφαλείας, προτού τα μεταλλαγμένα κουνούπια απελευθερωθούν στη φύση, κάτι που μπορεί να γίνει σε περίπου μια δεκαετία. Ένα ζήτημα προς διερεύνηση είναι κατά πόσο τα κουνούπια θα αναπτύξουν αντίσταση στη γενετική τροποποίησή τους, χωρίς να αποκλείεται ότι το παράσιτο της ελονοσίας σταδιακά θα αναζητήσει ένα άλλο έντομο - ξενιστή. Από την άλλη κάποιοι επιστήμονες εκφράζουν φόβους μήπως η επιδιωκόμενη εξάλειψη των επικίνδυνων κουνουπιών φέρει τα πάνω - κάτω στα οικοσυστήματα και τελικά γυρίσει «μπούμερανγκ». Οι επικεφαλής της μελέτης είπαν, πάντως, ότι δεν θα υπάρξει μεγάλη αναστάτωση στη φυσική ισορροπία των οικοσυστημάτων, επειδή δεν θα εξαλειφθούν όλα τα κουνούπια, αλλά μόνο αυτά που μεταφέρουν την ελονοσία. Υπάρχουν περίπου 3.400 διαφορετικά είδη κουνουπιών στον κόσμο και από αυτά τα 800 στην Αφρική.
healthmag.gr
Επιστήμονες στη Βρετανία έριξαν φως στα γενετικά αίτια που ο καρκίνος του μαστού επανεμφανίζεται σε μερικές γυναίκες μετά από μερικά χρόνια, ενώ σε άλλες όχι.
Όπως ανακάλυψαν, ορισμένοι συνδυασμοί γονιδίων στους όγκους μερικών γυναικών είναι πιθανότερο να πυροδοτήσουν ξανά τη νόσο. Η ανακάλυψη ελπίζεται ότι θα οδηγήσει σε καλύτερες αντικαρκινικές θεραπείες στο μέλλον, καθώς οι επιστήμονες έχουν πλέον εντοπίσει νέους γονιδιακούς στόχους.
Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Γενετικής Wellcome Trust Sanger στο Κέμπριτζ, με επικεφαλής την κλινική ογκολόγο δρα Λούσι Γιέητς, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Καρκίνου στη Βιέννη, ανέλυσαν όγκους μαστού από 1.000 καρκινοπαθείς, μεταξύ των οποίων 161 στις οποίες ο καρκίνος είχε εμφανιστεί ξανά ή είχε κάνει μεταστάσεις.
Η σύγκριση των όγκων αποκάλυψε σημαντικές γενετικές διαφορές. Οι μεταλλάξεις στους δευτερογενείς καρκίνους (που επανεμφανίστηκαν) ήσαν σπάνιες στους καρκίνους που είχαν εμφανιστεί την πρώτη φορά.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, φαίνεται πως μερικοί όγκοι έχουν τέτοιο γονιδιακό «προφίλ», που αυξάνει τον κίνδυνο για επανεμφάνιση της νόσου παρά την αρχική θεραπεία. Αυτό συμβαίνει περίπου σε μία στις πέντε γυναίκες (20%) με καρκίνο του μαστού, στις οποίες ο όγκος εμφανίζεται και πάλι είτε στο ίδιο σημείο είτε σε άλλο.
Η νέα μελέτη μπορεί να διευκολύνει τους γιατρούς -χάρη στις κατάλληλες γενετικές εξετάσεις- να εντοπίζουν τις γυναίκες υψηλού κινδύνου για επιστροφή του καρκίνου. Στη συνέχεια, θα επιδιωχθεί η έγκαιρη φαρμακευτική θεραπεία κατά της συγκεκριμένης μετάλλαξης. Αυτό σημαίνει όμως πρακτικά ότι οι γιατροί θα πρέπει να παίρνουν κατά καιρούς δείγματα καρκινικού ιστού για να τα υποβάλουν σε διαδοχικές γενετικές εξετάσεις.
Ερευνητές στις ΗΠΑ κατάφεραν για πρώτη φορά, με τη βοήθεια της γενετικής τεχνολογίας, να μεταφέρουν τις θεραπευτικές ιδιότητες ενός σπάνιου φυτού σε ένα άλλο, πολύ πιο κοινό φυτό.
Με δεδομένο ότι πολλά φάρμακα βασίζονται σε φυτά, τα οποία δεν είναι πάντα εύκολο να βρεθούν και μάλιστα σε επαρκείς ποσότητες, το νέο βιοτεχνολογικό επίτευγμα προσφέρει πρωτοποριακές δυνατότητες για την αξιοποίηση των φυτών από τις φαρμακευτικές εταιρείες και τους επιστήμονες. Η ίδια τεχνική θα μπορούσε μελλοντικά να δοκιμαστει και σε άλλα θεραπευτικά φυτά, διασφαλίζοντας μια φθηνότερη και πιο σταθερή πηγή φαρμάκων.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την επίκουρη καθηγήτρια χημικής μηχανικής Ελίζαμπεθ Σάτελι του Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", απομόνωσαν τα γονίδια ενός απειλούμενου με εξαφάνιση φυτού των Ιμαλαϊων (mayapple ή Podophyllum hexandrum), το οποίο χρησιμοποιείται για την παραγωγή ενός κοινού φαρμάκου χημειοθεραπείας. Η κυτταροτοξική ουσία ποδοφυλοτοξίνη -μετά από μερικές εργαστηριακές παρεμβάσεις- αποτελεί τη βάση για το ευρέως χρησιμοποιούμενο αντικαρκινικό φάρμακο ετοποσίδη.
Στη συνέχεια, τα γονίδια που παράγουν την χρήσιμη χημική ουσία, εισήχθησαν σε ένα άλλο φυτό (Nicotiana benthamiana), συγγενικό του φυτού του καπνού, που εύκολα αναπτύσσεται στο εργαστήριο. Το γενετικά τροποποιημένο φυτό ήταν σε θέση πλέον να παράγει την ίδια χημική ουσία.
Πρόσφατα άλλοι επιστήμονες κατάφεραν να παράγουν οπιοειδή, τα οποία αποτελούν τη βάση των αναλγητικών φαρμάκων, όχι από την παπαρούνα του οπίου, αλλά από ένα κατάλληλα μεταλλαγμένο ζυμομύκητα. Η Σάτελι σκοπεύει επίσης να δοκιμάσει την παραγωγή ποδοφυλοτοξίνης από μύκητες πλέον (μετά την εισαγωγή σε αυτούς των κατάλληλων γονιδίων) και όχι από φυτά.
Εδώ και χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι εξαρτώνται από τα φυτά για τα φάρμακά τους. Χάρη στη βιοτεχνολογία και στη συνθετική βιολογία, η παραγωγή φαρμάκων από τη γενετική τροποποίηση φυτών ή μυκήτων αναμένεται να αξιοποιηθεί δεόντως τα επόμενα χρόνια.