Προσωπικές διαφορές έως 39% θα δουν οι συνταξιούχοι -και οι δανειστές που μόνιμα ζητούν περικοπές από τη συνταξιοδοτική δαπάνη- μέχρι τα τέλη του 2017.
Σύμφωνα με την εγκύκλιο - οδηγία του αρμόδιου υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης έως τα τέλη του 2017 θα έχουν επανυπολογιστεί οι συντάξεις και τον Ιανουάριο του 2018 θα αποτυπωθούν στα ενημερωτικά σημειώματα των συνταξιούχων.
Οι διαφορές, μετά τον επανυπολογισμό των καταβαλλόμενων συντάξεων (με βάση τα νέα χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης της «ανταποδοτικής» σύνταξης και την προσθήκη της εθνικής σύνταξης), μπορεί να είναι οριακές για όσους είχαν χαμηλές αποδοχές και λίγα χρόνια ασφάλισης σε Ταμεία που δεν έδιναν «μπόνους» (π.χ. στο ΤΑΕ ή στο ΤΣΑ), όμως, για τους περισσότερους είναι μεγάλες αν συγκριθούν οι «παλαιές» και οι «νέες» συντάξεις. Κυμαίνονται δε από 6% έως και 39%:
Σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών της Κοινωνικής ασφάλισης:
• Από 6% έως 8% θα είναι η προσωπική διαφορά, μεταξύ των «παλαιών» και των «νέων» συντάξεων για όσους λαμβάνουν τα κατώτατα όρια του ΙΚΑ (443,77 ευρώ αντί 486,84 ευρώ με 15έτη ασφάλισης) ή προέρχονται από «μη ευγενή» ταμεία (830 ευρώ έναντι 885 ευρώ από το ΤΑΕ με 36 χρόνια) ενώ μπορεί να είναι και μηδενικές (810 ευρώ έναντι 815 ευρώ από το ΤΣΑ με 33 χρόνια ασφάλισης).
• Εως 22% φτάνουν κατά μέσο όρο οι προσωπικές διαφορές για τους προερχόμενους από το ΙΚΑ και το Δημόσιο (με... 40 χρόνια ασφάλισης).
• Από 30% έως και 39% φτάνουν οι προσωπικές διαφορές για όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί ή συνταξιοδοτούνται από το Δημόσιο με λιγότερα από 34 χρόνια ασφάλισης ή από το πρώην ΤΕΒΕ (λόγω του «μπόνους» των 220 ευρώ που το Ταμείο ενσωμάτωνε σε όλες τις κατηγορίες των συντάξεων, συμπεριλαμβανομένων και των κατώτατων).
Ποσό αναφοράς για τον καθορισμό της προσωπικής διαφοράς είναι η καθαρή προ φόρου σύνταξη, όπως προκύπτει μετά την επιβολή των μνημονιακών περικοπών που καταργούνται. Υπολογίζεται δηλαδή η νέα σύνταξη με βάση το σύστημα Εθνική • Ανταποδοτική και η διαφορά που προκύπτει ανάμεσα στο παλιό προ φόρου ποσό (ενσωματώνονται όλες οι προηγούμενες μνημονιακές μειώσεις) με το σημερινό προ φόρου ποσό είναι η προσωπική διαφορά του συνταξιούχου.
Αυτή -σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο - συμψηφίζεται από 1.1.2019 κατ’ έτος και μέχρι την πλήρη εξάλειψή της με την εκάστοτε αύξηση των νέων συντάξεων. Στην διαδικασία μπαίνουν όλες οι συντάξεις που αφορούν σε αιτήσεις μέχρι 12/5/2016. Εξαιρούνται οι συντάξεις ΟΓΑ και της Τράπεζας της Ελλάδος. Ειδικότερα, όπως επισημαίνει στην Ημερησία ο εργατολόγος Δημήτρης Μπούρλος καθίσταται σαφές πως:
[1] Για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης στις παλιές συντάξεις θα ληφθεί υπόψη το σύνολο του πραγματικού χρόνου ασφάλισης και γι' αυτό είναι πιθανόν να προκύψουν διαφορές σε σχέση με το χρόνο βάσει του οποίου υπολογίστηκε η καταβαλλόμενη σύνταξη. Για παράδειγμα εάν ο συνταξιούχος είχε συνολικό χρόνο ασφάλισης 45 ετών όμως η σύνταξή του με βάση το παλιό καθεστώς υπολογίστηκε για 40 έτη ασφάλισης, στο ηλεκτρονικό αρχείο θα πρέπει να καταχωρισθεί η πληροφορία ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης είναι 45 έτη. Αντίστοιχα, εάν ο συνταξιούχος είχε συνολικό χρόνο ασφάλισης 15 ετών όμως η σύνταξή του υπολογίστηκε για 20 έτη πρέπει να καταχωρισθεί ότι ο συνολικός χρόνος ασφάλισης είναι 15 έτη.
[2] Ξεχωριστή διαδικασία προβλέπεται για τους διπλοσυνταξιούχους, τους ασφαλισμένους δηλαδή που δικαιώθηκαν δύο συντάξεις από ίδιο δικαίωμα. Θα ακολουθηθεί η διαδικασία που προβλέπει ο νόμος για την παράλληλη ασφάλιση. Δηλαδή, όπως εξηγούν ειδικοί, οι δυο συντάξεις θα συγχωνευθούν επί της ουσίας σε μια ανταποδοτική σύνταξη και η σημερινή δεύτερη θα συνιστά προσαύξηση της πρώτης. Ειδική μέριμνα θα πρέπει να υπάρξει από τις υπηρεσίες και του ΕΤΑΑ • ΤΣΑΥ, δεδομένου ότι η αναπροσαρμογή των κύριων συντάξεων αφορά και την λήψη παροχής από τον Κλάδο Μονοσυνταξιούχων.
[3] Προσωπική διαφορά θα καθοριστεί και για τις εισφορές υπέρ ΑΚΑΓΕ και ασθενείας, δεδομένου ότι θα διαφέρουν μεταξύ της παλιάς και της νέας σύνταξης.
[4] Στην προσωπική διαφορά επίσης μπαίνουν: τυχόν οικογενειακά επιδόματα που δίδονται με τη σύνταξη, το πρόσθετο «πέναλτι» του 10% μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ορίου συνταξιοδότησης ή το οργανικό ποσό μέχρι τη συμπλήρωση των 67.
Σε περίπτωση όμως που μελλοντικά υπάρξει διαφοροποίηση των στοιχείων αυτών (διακοπή καταβολής οικογενειακού επιδόματος, συμπλήρωση του ορίου ηλικίας για πλήρη σύνταξη, συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας), οι φορείς θα προχωρούν σε νέο υπολογισμό της προσωπικής διαφοράς.
[5] Στις συντάξεις χηρείας αναπροσαρμόζεται το ποσό όμως η προσωπική διαφορά και η νέα σύνταξη επιμερίζεται μεταξύ των δικαιοδόχων σύμφωνα με τα ποσοστά που προβλέπονται από το παλιό καθεστώς.
[6] Όσοι λαμβάνουν μειωμένη γήρατος, η μείωση θα περάσει μόνο στην εθνική και όχι στην ανταποδοτική.
Δικαίωση
Περιορισμένες περιπτώσεις δικαίωσης «προσωπικής διαφοράς» για τους νέους συνταξιούχους.
Κι αυτό επειδή για να λάβει κανείς «προσωπική διαφορά» θα πρέπει η νέα του σύνταξη να υπολείπεται κατά 20% και πλέον της παλιάς, ακόμη και μετά από όλες τις μνημονιακές περικοπές που έχουν επιβληθεί από το 2010 και μετά. Η σύγκριση για να εξακριβωθεί αν δικαιούται κάποιος νέος συνταξιούχος «προσωπική διαφορά» γίνεται ανάμεσα στην καθαρή προ φόρου σύνταξη, όπως αυτή προκύπτει μετά την επιβολή των μνημονιακών περικοπών που καταργούνται και την καθαρή προ φόρου σύνταξη που προκύπτει με το νέο τρόπο υπολογισμού. Συγκρίνονται δηλαδή η μεικτή παλιά σύνταξη αφαιρούμενων όλων των μνημονιακών περικοπών και η μεικτή νέα αφαιρούμενων των εισφορών υπέρ ΑΚΑΓΕ και υγείας.
imerisia.gr
Εντός της εβδομάδας θα πληρωθούν οι επικουρικές συντάξεις Ιανουαρίου 2017 αντί για τις 2 του μήνα που έχουν καθοριστεί οι πληρωμές από το ΕΤΕΑ.
Ειδικότερα οι επικουρικές συντάξεις θα πληρωθούν στις 29 Δεκεμβρίου 2016 ημέρα Πέμπτη και έτσι θα κλείσει ο κύκλος της πρόωρης πληρωμής των συντάξεων για τα Χριστούγεννα.
Το νέο τοπίο στο Ασφαλιστικό «κλειδώνει» με τέσσερις εγκυκλίους, που εκδόθηκαν σε εφαρμογή του πρόσφατου νόμου, για την εθνική - ανταποδοτική σύνταξη, τις συντάξεις χηρείας και τον ανακαθορισμό των παλαιών συντάξεων. Ο χάρτης των ανατροπών αναδεικνύει χαμένους και διασωθέντες σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Σαρωτικές ανατροπές στις συντάξεις ιδιωτικού και δημόσιου τομέα «κλειδώνουν» με τις εγκυκλίους για τον νέο τρόπο υπολογισμού που εξέδωσε το υπουργείο Εργασίας, σε εφαρμογή του πρόσφατου νόμου.
Οι εγκύκλιοι, σύμφωνα με το Εθνος, οριστικοποιούν το νέο τοπίο της εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης, όπως θα υπολογίζονται με ενιαίους κανόνες για μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες, οι οποίοι υπέβαλαν αίτηση μετά τις 12 Μαΐου 2016. Ο επανυπολογισμός των καταβαλλόμενων συντάξεων θα γίνει με τον ίδιο τρόπο. Μοναδική διαφορά είναι πως στις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις θα προστεθεί η «προσωπική διαφορά» ώστε να διασωθούν. Το νέο σύστημα ευνοεί όσους έχουν συντάξιμες αποδοχές έως 1.000 ευρώ (χαμηλόμισθους) και χρόνο ασφάλισης κυρίως από μία 20ετία και πάνω.
Δύο ταχύτητες
«Ο νέος τρόπος υπολογισμού οδηγεί σε μεγάλες απώλειες τους μισθωτούς με μέσες και υψηλές αποδοχές, σχεδόν το σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων αλλά και των ελευθέρων επαγγελματιών • αυτοαπασχολουμένων. Ειδικά οι τελευταίοι πλήρωναν τεκμαρτές εισφορές και η μετατροπή τους σε συντάξιμες αποδοχές οδηγεί σε χαμηλά ποσά» δηλώνει ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης. Σε μεγάλα «θύματα» αναδεικνύονται οι ασφαλισμένοι ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ που πλήρωναν στην πλειονότητά τους χαμηλές εισφορές, καθώς ο μηχανισμός μετατροπής των τεκμαρτών αποδοχών (ασφαλιστικές κλάσεις) σε θεωρητικές αποδοχές, τον οποίο συγκεκριμενοποιεί η επίμαχη εγκύκλιος για την ανταποδοτική σύνταξη, οδηγεί σε χαμηλές συντάξιμες αποδοχές και άρα χαμηλές συντάξεις.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον κ. Ρίζο, οι χαμένοι και οι κερδισμένοι του νέου καθεστώτος είναι:
1. Μισθωτοί Δημοσίου
Για τους δημοσίους υπαλλήλους ο νέος τρόπος οδηγεί κατά κανόνα σε απώλειες καθώς πλέον χρησιμοποιείται ο μέσος όρος αποδοχών από το 2002 και μετά και όχι το μισθολογικό κλιμάκιο τερματισμού της υπηρεσίας ή έστω του 2011. Συνοπτικά απώλειες θα έχουν:
• Οσοι συνταξιοδοτούνται με 25 έτη και πλέον (35ετία, 37ετία, γονείς, εκπαιδευτικοί κ.λπ.).
• Οι ΠΕ των οποίων οι αποδοχές είναι υψηλότερες προς το τέλος της υπαλληλικής τους σταδιοδρομίας, ειδικά στα τελικά κλιμάκια.
Σε περίπτωση καταβολής μειωμένων εισφορών από ελ. επαγγελματίες μειώνεται και το ποσό της ασφαλιστικής κατηγορίας επί της οποίας υπολογίζονταν οι εισφορές
• Οι ΤΕ υπάλληλοι που λαμβάνουν υψηλές αποδοχές, καλύτερες προς το τέλος της υπαλληλικής τους σταδιοδρομίας, ειδικά στα τελικά κλιμάκια.
• Οι ένστολοι που πλέον θα υπολογίζουν τη σύνταξή τους με βάση τον μέσο όρο των αποδοχών σταδιοδρομίας.
• Οσοι εξαγοράζουν αρκετά πλασματικά έτη καθώς αυτά θα υπολογιστούν σε χαμηλές αποδοχές, αφού οι δημόσιοι υπάλληλοι καταβάλλουν μόνο υπαλληλική εισφορά για την εξαγορά (6,67%).
Αντίθετα κερδίζουν ή διασώζονται:
• Οσοι πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν με έως 25 έτη ασφάλισης (στα 67, τρίτεκνοι, τρίτεκνες κ.λπ.).
• Οι ΔΕ και ΥΕ που δεν έχουν μεγάλες διακυμάνσεις στις αποδοχές τους από το 2002 έως σήμερα.
2. ΙΚΑ
Από τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ, μεγάλοι χαμένοι είναι όσοι είχαν υψηλές αποδοχές. Συνοπτικά θα έχουν απώλειες:
• Οσοι συνταξιοδοτούνται με 10.500 ημέρες ασφάλισης και άνω (θεμελίωση με 35ετία).
• Οσοι έχουν συντάξιμες αποδοχές 1.100 ευρώ και άνω. Κυρίως όσοι είχαν αποδοχές που τους ενέτασσαν στις ασφαλιστικές κλάσεις 25η έως 28η.
Ευνοημένοι από το νέο σύστημα θα είναι όσοι έχουν συντάξιμες αποδοχές έως 1.000 ευρώ με ασφάλιση παραπάνω από 20 χρόνια
• Οσοι συνταξιοδοτούνταν με το καθεστώς των κατωτάτων ορίων (μητέρες, βαρέα κ.λπ.) που καταργούνται.
• Οσοι εξαγοράζουν αρκετά πλασματικά έτη, καθώς πλέον αυτά θα υπολογιστούν με χαμηλές αποδοχές σαν να λάμβανε κάποιος μισθό 849 ευρώ τον μήνα.
Στο στρατόπεδο των «κερδισμένων» βρίσκονται:
• Οσοι πρόκειται να συνταξιοδοτηθούν με χρόνο ασφάλισης έως 6.000 ημέρες.
• Οσοι έχουν συντάξιμες αποδοχές μέχρι 1.000 ευρώ.
3. Επαγγελματίες / Αυτοαπασχολούμενοι
Για τους επαγγελματίες αυτοαπασχολούμενους ο νέος τρόπος υπολογισμού σύνταξης φέρνει πλήρη ανατροπή, καθώς πλέον οι συντάξιμες αποδοχές θα υπολογίζονται με βάση τη μετατροπή των εισφορών που έχουν καταβληθεί σε θεωρητικές αποδοχές. «Μεγάλοι χαμένοι είναι όσοι κατέβαλλαν χαμηλές εισφορές (δικηγόροι, γιατροί, αυτοκινητιστές, έμποροι), που θα δουν τις συντάξιμες αποδοχές τους να κατατάσσονται πολύ χαμηλά, με συνέπεια οι ανταποδοτικές τους συντάξεις να είναι εξαιρετικά χαμηλές» εξηγεί ο κ. Ρίζος. Αντίθετα όσοι κατέβαλλαν υψηλές εισφορές (μηχανικοί, γιατροί μονοσυνταξιούχοι, υψηλές κατηγορίες στον ΟΑΕΕ) θα έχουν μια προσαύξηση που θα περιορίσει το «πλήγμα». Απώλειες θα έχουν:
• Δικηγόροι, συμβολαιογράφοι
• Γιατροί, φαρμακοποιοί κ.λπ. που κατέβαλλαν τη χαμηλή εισφορά του ΤΣΑΥ
• Γιατροί, μηχανικοί διπλοσυνταξιούχοι
• Αυτοκινητιστές του ΟΑΕΕ • ΤΣΑ
• Εμποροι του ΟΑΕΕ • ΤΑΕ
Αντίθετα, σε αυτούς που δεν έχουν απώλειες βρίσκονται:
• Μηχανικοί που έχουν καταβάλει εισφορές στον ΕΛΠΠ
• Γιατροί στη μονοσύνταξη.
Παραδείγματα για μειωμένη, άτομα με αναπηρία, αυτοαπασχολούμενους
Η νέα σύνταξη είναι το άθροισμα της εθνικής και της ανταποδοτικής. Το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης είναι 384 ευρώ και καταβάλλεται εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης. Οσοι αποχωρούν με 15-20 έτη θα λάβουν εθνική σύνταξη μειωμένη κατά 2% για κάθε έτος που υπολείπεται της 20ετίας και επίσης ποσό αυστηρά αναλογικό των ετών, μηνών και ημερών ασφάλισης που έχουν.
Παραδείγματα
1 Ασφαλισμένος του ΙΚΑ αποχωρεί με 17 έτη ασφάλισης, 8 μήνες και 15 ημέρες. Θα λάβει εθνική σύνταξη 360,96 ευρώ για τα 17 χρόνια και 5,50 ευρώ για τους 8 μήνες και 15 ημέρες, που αντιστοιχούν σε 215 ημέρες ασφάλισης από το 18ο έτος. Συνολικό ποσό εθνικής σύνταξης: 366,46 ευρώ.
Η εθνική σύνταξη για όσους φεύγουν με μειωμένη γήρατος (15ετία στα 62) διαμορφώνεται στα 241,92 ευρώ. Οι εγκύκλιοι ορίζουν ανώτατο πλαφόν μείωσης 30%, ξεκαθαρίζουν πως δεν θα επιβάλλεται η επιπλέον μείωση του 10% που προέβλεψε το τρίτο Μνημόνιο (4336/2015), ενώ διαφαίνεται πως η μείωση θα επιβάλλεται μόνο στην εθνική και όχι στην ανταποδοτική.
2 Ασφαλισμένος που αποχωρεί με μειωμένη γήρατος (15 έτη και 62 ετών) θα λάβει ως εθνική σύνταξη 241,92 ευρώ, διότι για τα 15 έτη η εθνική είναι 345,60 ευρώ. Αυτό το ποσό θα μειωθεί κατά 6% για κάθε έτος που υπολείπεται του πλήρους ορίου (67 ετών).
Στις συντάξεις αναπήρων με ποσοστό κάτω από 80% χορηγείται μειωμένη εθνική σύνταξη όπως ορίζει ο νόμος και κάθε φορά που υπάρχει νέα κρίση από τις υγειονομικές επιτροπές το ύψος της αναπροσαρμόζεται. Η απομείωση της εθνικής για όσους έχουν κάτω από 20 χρόνια ισχύει και για τους αναπήρους, ενώ το σύστημα είναι ενιαίο και οι ίδιοι κανόνες εφαρμόζονται και για ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους. Οσοι έχουν μέχρι 15ετία παίρνουν πλήρη εθνική 345,60 κ.ο.κ. Εξαιρούνται όσοι συνταξιοδοτούνται με ειδικές διατάξεις.
3 Συνταξιούχος αναπηρίας με ποσοστό 80% και 6 έτη ασφάλισης θα λάβει εθνική σύνταξη 345,60 ευρώ. Αν είχε 20 χρόνια ασφάλισης θα έπαιρνε 384 ευρώ.
4 Συνταξιούχος αναπηρίας με ποσοστό 70% και 6 έτη ασφάλισης θα λάβει εθνική σύνταξη 259,2 ευρώ (345,60 Χ 75%). Ο ίδιος αν είχε 20 έτη ασφάλισης θα έπαιρνε 288 ευρώ (384 Χ 75%).
Προσοχή, καθώς πλασματικοί χρόνοι που έχουν αναγνωριστεί χωρίς εξαγορά συνυπολογίζονται στη διαμόρφωση της εθνικής σύνταξης, όχι όμως και της ανταποδοτικής. Αντίθετα, οι πλασματικοί που εξαγοράζονται συνυπολογίζονται για εθνική και ανταποδοτική. Οπως εξηγεί ο κ. Ρίζος: «Ο συνυπολογισμός γίνεται λαμβάνοντας υπόψη ότι η καταβληθείσα εισφορά αντιστοιχεί σε τεκμαρτό μισθό. Ετσι για μισθωτό του ΙΚΑ που εξαγόρασε πλασματικό χρόνο με κόστος 168 ευρώ / μήνα θεωρείται ότι εργάστηκε με αποδοχές 840 ευρώ / μήνα για τον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών».
Η ανταποδοτική σύνταξη αντιστοιχεί στο ποσοστό αναπλήρωσης των συντάξιμων αποδοχών από το 2002 και μετά. Οι συντελεστές αναπλήρωσης υπολογίζονται κλιμακωτά. Για 40 χρόνια η αναπλήρωση φτάνει στο 42,8% του μισθού (π.χ. με 40 χρόνια και συντάξιμο μισθό 1.000 ευρώ η ανταποδοτική σύνταξη είναι 428 ευρώ), ενώ για 35ετία στο 34,5%. Οπως και για την εθνική σύνταξη το ποσοστό αναπλήρωσης, όταν δεν υπάρχει ακέραιο έτος, υπολογίζεται ως αναλογία με μαθηματική ακρίβεια ημέρας ασφάλισης (π.χ. για 35,45 έτη ασφάλισης, δηλαδή 10.635 ημέρες, η ανταποδοτική βγαίνει 345,3 ευρώ με μισθό στα 1.000 ευρώ). Οι επίμαχες εγκύκλιοι εκδόθηκαν χωρίς τον δείκτη ετήσιας μεταβολής μισθών που αναμένεται ακόμη από την ΕΛΣΤΑΤ και όταν εκδοθεί θα αλλάξει τα δεδομένα. Οι συντάξιμες αποδοχές καθορίζονται από τις εισφορές που έχουν καταβληθεί από 1-1-2002 μέχρι την ημερομηνία εξόδου. Προσοχή, καθώς στις συντάξιμες αποδοχές των μισθωτών συμπεριλαμβάνονται τελικά και τα δώρα και τα επιδόματα!
Θεωρητικές
Για τους ελεύθερους επαγγελματίες/αυτοαπασχολούμενους ως συντάξιμες αποδοχές νοούνται οι θεωρητικές αποδοχές που προκύπτουν από τη μετατροπή των τεκμαρτών κατηγοριών στις οποίες κατέβαλλαν εισφορές σε μισθό. Προσοχή, καθώς σε περίπτωση καταβολής μειωμένων εισφορών (π.χ. μείωση κατά 30% των νέων ασφαλισμένων του ΤΕΒΕ ή του ΟΑΕΕ) αντίστοιχα μειώνεται το ποσό της ασφαλιστικής κατηγορίας επί της οποίας υπολογίζονταν οι εισφορές. Προβλέπεται επίσης πως οι αποδοχές θα προσαυξάνονται αν υπάρχουν κοινωνικοί πόροι. Για τους «παλαιούς» μισθωτούς στο ΤΣΜΕΔΕ η καταβληθείσα εισφορά ανάγεται σε μηνιαίες αποδοχές θεωρώντας μηνιαίο ασφάλιστρο 20%, ενώ στο ΤΣΑΥ, δεδομένου ότι ο ασφαλισμένος καταβάλλει σταθερό ποσό και ο εργοδότης ποσοστιαία εισφορά, αθροίζονται τα δύο ποσά και το άθροισμα ανάγεται σε μηνιαίες αποδοχές με ασφάλιστρο 20%. Ως χρόνος ασφάλισης πλέον νοείται το σύνολο των ημερών ασφάλισης από την πρώτη ημέρα ένταξης στο σύστημα μέχρι την προηγούμενη της ημερομηνίας εξόδου.
Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε...
Οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση σύνταξης, λόγω θανάτου, στα δικαιούχα μέλη, καθώς και τα δικαιώματα του αντισυμβαλλομένου σε σύμφωνο συμβίωσης, με βάση το νέο ασφαλιστικό νόμο, περιγράφονται σε εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, την οποία υπογράφει ο υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τάσος Πετρόπουλος.
Συγκεκριμένα, με την εγκύκλιο ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις χορήγησης σύνταξης, λόγω θανάτου, στα δικαιοδόχα μέλη συνταξιούχου ή ασφαλισμένου, εφόσον ο θάνατος επήλθε από 13.05.2016 και εφεξής, εισάγοντας ενιαίες αρχές και κανόνες για όλους τους ασφαλισμένους, ανεξαρτήτως ασφαλιστικού φορέα προέλευσης.
Καταργείται, επομένως, από την ως άνω ημερομηνία κάθε άλλη καταστατική ή γενική διάταξη που ρυθμίζει το θέμα διαφορετικά για θανάτους, μετά την ισχύ του νέου ασφαλιστικού νόμου (ν. 4387/2016).
Επισημαίνεται ότι, προκειμένου να χορηγηθεί σύνταξη, λόγω θανάτου, στα δικαιοδόχα μέλη σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου, ο θανών θα πρέπει κατά το θάνατο να έχει συμπληρώσει τις χρονικές προϋποθέσεις για τη λήψη σύνταξης γήρατος ή αναπηρίας, πλήρους ή μειωμένης, όπως διαμορφώνονται ανά ασφαλιστικό οργανισμό και ανά κατηγορία ασφαλισμένων (παλαιοί - νέοι).
Στην εγκύκλιο ορίζονται τα δικαιοδόχα μέλη, που, υπό προϋποθέσεις, λαμβάνουν τη σύνταξη, λόγω θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου, καθώς και οι ειδικότερες προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για κάθε κατηγορία.
Δικαιούχοι είναι ο επιζών σύζυγος, τα νόμιμα τέκνα, τα νομιμοποιηθέντα, τα αναγνωρισθέντα, τα υιοθετημένα και όσα εξομοιώνονται με αυτά, καθώς και ο/η διαζευγμένος/η σύζυγος, υπό τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
Α) Για τον επιζώντα σύζυγο, θεσπίζεται όριο ηλικίας για τη θεμελίωση δικαιώματος σύνταξης, λόγω θανάτου και, συγκεκριμένα, το 55ο έτος, το οποίο πρέπει να έχει συμπληρωθεί κατά το χρόνο θανάτου του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου, οπότε και η σύνταξη χορηγείται εφ' όρου ζωής, αν δεν συντρέξουν οι - περιοριστικά αναφερόμενες στην παρ. 3 της κοινοποιούμενης διάταξης - προϋποθέσεις παύσης της.
Εάν ο θάνατος επέλθει, προτού συμπληρωθεί το ως άνω όριο ηλικίας, η σύνταξη καταβάλλεται στον επιζώντα σύζυγο για μία τριετία. Μετά την πάροδο της τριετίας, ελέγχεται, εάν ο επιζών σύζυγος συμπλήρωσε ή όχι το 55ο έτος της ηλικίας.
Εφόσον κατά τη διάρκεια της τριετίας ο επιζών σύζυγος συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας, η καταβολή της σύνταξης διακόπτεται, μόλις συμπληρωθεί η τριετία και άρχεται εκ νέου με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας.
Εάν κατά τη διάρκεια της τριετίας δεν έχει συμπληρωθεί το 55ο έτος, διακόπτεται η καταβολή της σύνταξης με τη λήξη της τριετίας και δεν επαναχορηγείται.
Σε περίπτωση, όμως, που ο επιζών σύζυγος έχει τέκνα που υπάγονται στην περίπτωση 1Β του κοινοποιούμενου άρθρου, (δηλαδή κατά το χρόνο του θανάτου του ασφαλισμένου ή συνταξιούχου είναι άγαμα και δεν έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους ή το 24ο έτος, εφόσον σπουδάζουν ή είναι άγαμα και ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία, εφόσον η ανικανότητά τους επήλθε, πριν από τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας) ή ο ίδιος είναι ανίκανος για την άσκηση κάθε βιοποριστικής εργασίας με ποσοστό 67% και άνω και για όσο χρόνο πληρούνται αυτές οι προϋποθέσεις, η σύνταξη, λόγω θανάτου, συνεχίζει να καταβάλλεται, ανεξάρτητα εάν, βάσει των ανωτέρω, προκύπτει είτε οριστική διακοπή της είτε διακοπή και επαναχορήγησή της με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας.
Σημειώνεται, επίσης, ότι αν ο επιζών σύζυγος δεν συμπληρώνει το 55ο έτος της ηλικίας του κατά τη διάρκεια της τριετίας, αλλά εξακολουθεί να λαμβάνει τη σύνταξη θανάτου και πέραν της τριετίας, λόγω ύπαρξης ανήλικων ή τέκνων που σπουδάζουν ή ανίκανων για εργασία τέκνων, εφόσον έως τη λήξη της ανηλικότητας ή των σπουδών ή της ανικανότητας συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας του, τότε ναι μεν η σύνταξη θα διακοπεί με την παύση ισχύος των ως άνω προϋποθέσεων (ανηλικότητα, σπουδές, ανικανότητα), θα επαναχορηγηθεί, ωστόσο, όταν ο επιζών συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του.
Αλλάζουν όλα στις νέες συντάξεις για όσους υπέβαλαν αίτηση από 13/5/2016 και μετά, σύμφωνα με τις δυο εφαρμοστικές εγκυκλίους του υπουργείου Εργασίας.
Σύμφωνα με τον «Ελεύθερο Τύπο» οι νέες συντάξεις με αίτηση από τις 13/5/2016 και μετά θα αποτελούνται από δυο μέρη, την Εθνική σύνταξη και την ανταποδοτική σύνταξη. Η εθνική σύνταξη καθορίστηκε στα 384 ευρώ με 20 έτη ασφάλισης και άνω, ενώ όσοι έχουν από 15 έως 19 έτη θα παίρνουν την εθνική με μείωση 2% κατ' έτος. Στη μειωμένη σύνταξη τα ποσά της εθνικής είτε 384 ευρώ είτε 345 ευρώ μειώνονται 6% για κάθε έτος που η ηλικία συνταξιοδότησης υπολείπεται του ορίου ηλικίας πλήρους σύνταξης.
Η μείωση δεν θα υπερβαίνει το 30%. Η εθνική σύνταξη θα υπολογίζεται με έτη, μήνες και ημέρες για όσους δεν συμπληρώνουν τα 20 έτη ασφάλισης. Η ανταποδοτική σύνταξη βγαίνει με συντελεστές επί του μέσου όρου των συντάξιμων αποδοχών. Οι συντελεστές είναι από 11,55% με 15 έτη ως 46,80% με 40 έτη. Μέχρι και το 2018 προβλέπεται προστασία με φρένο στο 20% των μειώσεων των συντάξεων μετά όμως οι απώλειες για τους συνταξιούχους είναι μεγαλύτερες.
Αν η διαφορά της νέας σύνταξης με τη σύνταξη που θα έπαιρνε ο ασφαλισμένος με το παλιό τρόπο υπολογισμού είναι μέχρι 19,99% για το 2016, τότε καταβάλλεται η νέα σύνταξη με μείωση 19,99%. Αν όμως η διαφορά είναι 20% και άνω, τότε καταβάλλεται η νέα σύνταξη υπολογισμένη στο ήμισυ της διαφοράς αυτής. Δηλαδή θα έχει μείωση 10%.
Ο μέσος όρος αποδοχών από το 2002 και μετά για τον υπολογισμό της ανταποδοτικής σύνταξης προκύπτει από το σύνολο των μηνιαίων ακαθάριστων αποδοχών επί των οποίων κατεβλήθησαν εισφορές., για κάθε έτος, συμπεριλαμβανομένων και Δώρων εορτών. Αν υπάρχει ανεργία, λαμβάνονται υπόψη αποδοχές και τα έτη που ο ασφαλισμένος είχε απασχόληση. Ο μέσος όρος για έναν ασφαλισμένο με 10 χρόνια ασφάλισης από το 2002 ως το 2016 θα βγει διαιρώντας τις αποδοχές 10 ετών με τα αντίστοιχα 10/10.
Οι αποδοχές θα αναπροσαρμόζονται κατ έτος με τους δείκτες αναπροσαρμογής μισθών για το σύνολο της οικονομίας που θα καθοριστούν, για κάθε χρόνο από το 2002 και μετά από την Στατιστική Αρχή. Οι δείκτες αυτοί σημαίνουν ότι ένας εργαζόμενος είχε σταθερές αποδοχές όλα τα έτη, ο μέσο όρος θα βγει με τους δείκτες αύξηση ή μείωση μισθών κάθε έτους που θα βγάλει η Στατιστική Αρχή. Μπορεί επομένως να έχει αποδοχές 1.000 ευρώ σταθερά από το 2002 ως το 2016, αλλά ο μέσος όρος να είναι 800 ή 1.100 ανάλογα με της εξέλιξη των μισθών σε όλ την οικονομία. Αυτό οδηγεί σε πρόσθετες μειώσεις συντάξεων και σε οριακές περιπτώσεις σε βελτιώσεις. Ο δείκτης αναπροσαρμογής μισθών όμως δεν περιλαμβάνεται στις εγκυκλίους και θα καθοριστεί σε νέα.
Οι επιζώντες σύζυγοι και τέκνα που καθίστανται δικαιούχοι σύναξης χηρείας από 13/5/2016 και μετά θα πρέπει να έχουν κλείσει το 55ο έτος και θα λάβουν το 50% της σύνταξης του θανόντος. Εάν μετά από τρία χρόνια ο επιζών σύζυγος εργάζεται ή συνταξιοδοτείται, πληρώνεται το 25%. Εάν είναι κάτω των 55, τότε παίρνει το 50% για μια τριετία και στα 55 διακόπτεται για να ξαναδοθεί στο 67ο έτος. Εάν τότε παίρνει και δική του σύνταξη, η σύνταξη χηρείας θα είναι στο 25%. Αν υπάρχουν παιδεία ανήλικα ή που σπουδάζουν, τ΄'τότε το αρχικό ποσό της σύνταξης του θανόντος επιμερίζεται σε ένα ή περισσότερα τέκνα μέχρι να κλείσουν τα 18 ή τα 24.
Πηγή: Ελεύθερος Τύπος