Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χαρακτήρισε σήμερα «επείγουσα» την επίτευξη μιας συμφωνίας για τη συμμετοχή του στο πρόγραμμα στήριξης της ελληνικής οικονομίας, επαναλαμβάνοντας ωστόσο την αξίωσή του να υπάρξουν εκ των προτέρων δεσμεύσεις από την Αθήνα για τις μεταρρυθμίσεις που θα κληθεί να εφαρμόσει η ελληνική κυβέρνηση και από τις Βρυξέλλες για την ελάφρυνση του ελληνικού δημόσιου χρέους το οποίο διακρατούν οι Ευρωπαίοι.
«Είναι επείγον να καταλήξουμε σε μια συμφωνία για το πρόγραμμα και να ολοκληρώσουμε τις συζητήσεις, διότι (σ.σ. η καθυστέρηση) βλάπτει την ελληνική οικονομία. Για αυτό δεν υπάρχει αμφιβολία», δήλωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διεύθυνσης του ΔΝΤ Πάουλ Τόμσεν, υπενθυμίζοντας ότι η ελληνική κυβέρνηση θα χρειαστεί μια νέα δόση του δανείου της ως τον Ιούλιο για την αποπληρωμή δόσεων του χρέους.
Παρά τις πιέσεις του Βερολίνου, το ΔΝΤ μέχρι σήμερα αρνείται να συμμετάσχει με χρηματοδότηση στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα στήριξης ύψους 86 δισεκ. ευρώ που είχε συμφωνηθεί το καλοκαίρι του 2015 και συνεχίζει να ζητάει να του δοθούν εγγυήσεις από τις δύο πλευρές.
Όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις ο Τόμσεν έκανε λόγο για «καλή πρόοδο» στις συνομιλίες με τις ελληνικές αρχές τις τελευταίες εβδομάδες και πρόσθεσε ότι ένα κλιμάκιο του ΔΝΤ θα επιστρέψει στην Αθήνα «την επόμενη εβδομάδα».
«Παραμένουν ζητήματα σε εκκρεμότητα», σημείωσε πάντως ο αξιωματούχος του Ταμείου, αναφερόμενος κυρίως σε δημοσιονομικά θέματα.
Η Ελλάδα ανακοίνωσε σήμερα ότι κατέγραψε το 2016 πρωτογενές πλεόνασμα (προ της εξυπηρέτησης του χρέους) 3,9% του ΑΕΠ.
Ο επίτροπος Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων Πιέρ Μοσκοβισί δήλωσε ευτυχής για την είδηση αυτή. «Μπορούμε να υποδεχθούμε με ικανοποίηση αυτά τα καλά αποτελέσματα της Ελλάδας», ανέφερε στο περιθώριο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ.
«Αυτό μπορεί να συμβάλει να υπάρξει η βούληση για τα βήματα που αναμένουμε προκειμένου να εξευρεθεί μια λύση διαρκής και ολοκληρωμένη», πρόσθεσε ο Μοσκοβισί.
Ο υπουργός Οικονομίας της Γαλλίας Μισέλ Σαπέν εμφανίστηκε αισιόδοξος. «Είμαι πεπεισμένος ότι θα καταλήξουμε, με το ΔΝΤ και τη Γερμανία, σε μια λύση που θα βοηθήσει την Ελλάδα και άρα την ΕΕ να σταθεροποιήσει την κατάσταση», δήλωσε ο Σαπέν στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο Σαπέν, ο οποίος συναντήθηκε απόψε στην Ουάσινγκτον με τον υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας Ευκλείδη Τσακαλώτο, σε μια ανάρτησή του στον λογαριασμό του στο Twitter ανέφερε ότι τον «διαβεβαίωσε ξανά για την υποστήριξη» της Γαλλίας και «χαιρέτισε τη συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και τους θεσμούς», προφανώς αναφερόμενος στη συμφωνία της Μάλτας.
Ωστόσο, σημείωσε ο Τόμσεν, συνεχίζουν να υπάρχουν διαφωνίες για το διάστημα κατά το οποίο η Αθήνα θα κληθεί να επιτυγχάνει δημοσιονομικά πλεονάσματα αυτού του ύψους, κάτι που το ΔΝΤ θεωρεί υπερβολικά φιλόδοξο. Ενώ, όσον αφορά την πτυχή του ελληνικού κρατικού χρέους, το ΔΝΤ αναμένει περισσότερες «διευκρινίσεις» για τον τρόπο που θα γίνει η ελάφρυνση την οποία έχουν υποσχεθεί οι Ευρωπαίοι. Αν τα δύο ζητήματα αυτά διευθετηθούν το ΔΝΤ θα μπορέσει να έχει συμμετοχή στη χρηματοδότηση του προγράμματος, όπως είχε γίνει το 2010 και το 2012, συμπλήρωσε ο ίδιος.
ΑΠΕ
Στη σύγκρουση μεταξύ των δανειστών αποδίδει ο πρωθυπουργός, με άρθρο του στην Wall Street Journal, την καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της β' αξιολόγησης - «Δεσμευόμαστε να τηρήσουμε τις υποχρεώσεις μας έναντι των πιστωτών μας, παρά το πολιτικό κόστος που αυτό μπορεί να συνεπάγεται» υπογραμμίζει
Μήνυμα προς την διεθνή κοινότητα ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να ξαναμπεί σε τροχιά ανάπτυξης και να προσελκύσει ξένες επενδύσεις στέλνει ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, με άρθρο του στην διαδικτυακή έκδοση της Wall Street Journal, λίγες ώρες πριν από την έναρξη της Εαρινής Συνόδου του ΔΝΤ.
Ο πρωθυπουργός ωστόσο επισημαίνει ότι η σύγκρουση ανάμεσα στους Ευρωπαίους δανειστές της Ελλάδας και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι δυνατό να θέσει σε κίνδυνο την επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη.
Καλεί, έτσι, όλες τις πλευρές, να σταματήσουν τις τιμωρητικές προσεγγίσεις και να δώσουν στην Ελλάδα «χώρο να αναπτυχθεί». Είναι χαρακτηριστικός άλλωστε ως προς αυτό ο ξένος τίτλος του άρθρου, «It’s Time to Give Greece Room to Grow».
Αναλυτικά το άρθρο του πρωθυπουργού στα ελληνικά
Η πρόσφατη οικονομική κρίση έπεισε την διεθνή κοινότητα ότι η μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη είναι βιώσιμη μόνο μέσω συντονισμένων ενεργειών ενάντια στις προκλήσεις που η δημογραφική κατάσταση, οι τροχιές του χρέους, οι εμπορικές ανισορροπίες και η έλλειψη μεταρρυθμίσεων θέτουν στην ανάπτυξη. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την προηγούμενη άποψη ότι τέτοιοι παράγοντες ήταν απλώς θέματα μακροοικονομικής απόδοσης.
Η Ελλάδα και άλλες χώρες που πλήττονται από την οικονομική κρίση αποτελούν τυπικά παραδείγματα από την άποψη αυτή. Ως προηγμένη οικονομία και μέλος ενός ισχυρού νομισματικού κλαμπ, που έχει επιτύχει υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης στο παρελθόν, είμαστε έτοιμοι να εισέλθουμε σε μια πορεία ανάπτυξης.
Επτά χρόνια μετά το πρώτο σχέδιο διάσωσης, η Ελλάδα ανέλαβε την εμπροσθοβαρή δημοσιονομική εξυγίανση και τις βαθιές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις σε όλους τους τομείς, σε αντάλλαγμα για την οικονομική στήριξη. Έχουμε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις μας, παρά το τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος τριών διαδοχικών πακέτων προσαρμογής.
Τα τελευταία δύο χρόνια, η Ελλάδα υπερέβη τις επιδόσεις της. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναγνώρισε πρόσφατα αυτό το γεγονός, αναθεωρώντας τις προβλέψεις του για το πρωτογενές πλεόνασμα στο 3,3% από το 0,1% του ΑΕΠ το 2016 και στο 1,8% από 0,7% του ΑΕΠ το 2017.
Αυτά είναι τα αποτελέσματα των προοδευτικών φορολογικών πολιτικών που έχουν εκσυγχρονίσει το φορολογικό σύστημα της Ελλάδας και έχουν αντιμετωπίσει την διαφθορά και την φοροδιαφυγή. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) έδωσε στην Ελλάδα την πρώτη θέση στις φορολογικές μεταρρυθμίσεις για το 2015.
Δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στη δημιουργία ενός δίκαιου και φιλικού επενδυτικού περιβάλλοντος, ενός σταθερού φορολογικού περιβάλλοντος, νέων χρηματοδοτικών εργαλείων, καθώς και κινήτρων για επενδύσεις. Συνολικά, έχουμε θέσει τα θεμέλια για ένα νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα, που επικεντρώνεται στην καινοτομία και τις εξαγωγές.
Είμαστε τώρα έτοιμοι να δημιουργήσουμε ένα συνεκτικό σύστημα κοινωνικής προστασίας που μπορεί να καταπολεμήσει την φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και τον κίνδυνο παγίδευσης στη μακροχρόνια ανεργία. Ο συνδυασμός μιας ισχυρής οικονομίας και ενός αποτελεσματικού κράτους πρόνοιας εγγυάται την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και τον μετριασμό των αυξανόμενων κοινωνικών ανισοτήτων.
Η Ελλάδα γυρίζει επιτέλους την σελίδα. Ωστόσο, είναι ζωτικής σημασίας να προχωρήσουμε σε αποφασιστικά βήματα όσον αφορά στο ελληνικό χρέος, με τρόπο που να μην δημιουργείται οικονομικό κόστος -ούτε καν μια δεκάρα- στους φορολογουμένους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι τεχνικές λύσεις, που καθιστούν αυτή την πολιτική βιώσιμη, υπάρχουν.
Η έγκαιρη εξειδίκευση των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων για την ελάφρυνση του χρέους θα δημιουργούσε ομαλότερες δημοσιονομικές οδούς και τον ζωτικό χώρο για βιώσιμη ανάπτυξη. Αυτό θα επέτρεπε την ένταξη ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, θα άνοιγε τον δρόμο για την επιστροφή μας στις αγορές και θα σηματοδοτούσε στην διεθνή επενδυτική κοινότητα ότι η ελληνική οικονομία επιστρέφει στην ομαλότητα.
Η σύγκρουση μεταξύ της ΕΕ και του ΔΝΤ σχετικά με το δημόσιο χρέος της Ελλάδας στερεί πολύτιμο χρόνο από την οικονομία μας, γεγονός που θα μπορούσε να καθυστερήσει την πολυαναμενόμενη επιστροφή στην ανάπτυξη. Δεσμευόμαστε να τηρήσουμε τις υποχρεώσεις μας έναντι των πιστωτών μας, παρά το πολιτικό κόστος που αυτό μπορεί να συνεπάγεται. Όμως, ο ασφαλέστερος δρόμος προς αυτόν τον στόχο είναι να προωθηθεί η ανάπτυξη και να τερματιστούν οι τιμωρητικές προσεγγίσεις του παρελθόντος.
Η Ελλάδα δεν είναι μια μεμονωμένη περίπτωση -είναι η σκηνή, όπου όλα τα υποβόσκοντα προβλήματα της Ευρώπης έχουν βγει στην επιφάνεια.
Το παγκόσμιο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον βρίσκεται σε κατάσταση αβεβαιότητας. Η Ευρώπη εξακολουθεί να αντιμετωπίζει τις συνέπειες μιας παρατεταμένης οικονομικής κρίσης, μαζί με νέες προκλήσεις, όπως η προσφυγική κρίση. Αυτές οι προκλήσεις τροφοδότησαν έναν αυξανόμενο ευρωσκεπτικισμό και δημιούργησαν υπαρξιακούς κινδύνους για το ευρωπαϊκό εγχείρημα, σε μια εποχή που η απάντηση πρέπει να είναι η καλύτερη και η περισσότερη Ευρώπη.
Οι πατερναλιστικές, τεχνοκρατικές και ελιτίστικες προσεγγίσεις δεν μπορούν να είναι η απάντηση στην άνοδο της ακροδεξιάς. Μόνο εάν εμβαθύνουμε τη δημοκρατία και αγκαλιάσουμε την αλληλεγγύη, μπορούμε να προσφέρουμε ελπίδα στο ευρωπαϊκό όραμα σε αυτούς τους ταραχώδεις καιρούς.
Το έχουμε κάνει στο παρελθόν και μπορούμε να το κάνουμε και πάλι.
Με το σημαντικό πρωτογενές πλεόνασμα του 2016 - σύμφωνα με εκτιμήσεις κοντά στο 4% του ΑΕΠ- στις αποσκευές της, η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα, υπό τον Ευκλ. Τσακαλώτο, ταξιδεύει σήμερα για την Ουάσιγκτον.
Εκεί, στο περιθώριο της ετήσιας εαρινής Συνόδου του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας, και στις συναντήσεις που αναμένεται να έχουν οι Έλληνες αξιωματούχοι με την Κρ. Λαγκάρντ, τον Β. Σόιμπλε και κορυφαίους αξιωματούχους της Κομισιόν, στόχος παραμένει μια θετική έκβαση στο κρίσιμο μέτωπο των μεσοπρόθεσμων μέτρων για το χρέος.
Μεγάλο ερώτημα παραμένει το επίπεδο της σύγκλισης που έχει επιτευχθεί καταρχήν και κυρίως μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ, για το εύρος και το είδος των μέτρων που μπορούν να προκριθούν ως λύση αμοιβαία αποδεκτή από όλες τις πλευρές. Ήδη, όπως σχολιάζουν ξένοι αξιωματούχοι, το ΔΝΤ στην τελευταία του ανάλυση για το χρέος, τον Δεκέμβριο, δεν είχε λάβει υπόψη τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, κάτι που λογικά θα ενσωματωθεί σε νεότερες εκτιμήσεις του, μειώνοντας την απόσταση με την ευρωπαϊκή πλευρά.
Την ίδια ώρα, εκτιμάται πως δύσκολα θα γίνουν αποδεκτές στο σύνολό τους από τους Ευρωπαίους γενναίες προτάσεις στις οποίες έχει προχωρήσει το ΔΤΝ, όπως το κλείδωμα επιτοκίων στη ζώνη του 1,5%, για πολλά χρόνια και σημαντικές παρατάσεις στον χρόνο λήξης των ευρωπαϊκών δανείων και αναβολής στην πληρωμή τόκων με κεφαλαιοποίησή τους.
Έτσι, μεγάλο ζητούμενο παραμένει η συμφωνία των πιστωτών για το εύρος των μεσοπρόθεσμων μέτρων που μπορούν να προχωρήσουν, ενώ κρίσιμη θεωρείται η συμφωνία που πρέπει να προηγηθεί για τις παραδοχές επί των οποίων ΔΝΤ και Ευρωζώνη θα συμφωνήσουν για να συνταχθούν οι αναλύσεις βιωσιμότητας του χρέους. Υπενθυμίζεται ότι αύριο η Ελληνική Στατιστική Αρχή αναμένεται να ανακοινώσει τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για τα δημοσιονομικά στοιχεία του 2016, όπου καταγράφηκε πολύ σημαντική υπεραπόδοση, διαψεύδοντας μεταξύ άλλων τις απαισιόδοξες αρχικές εκτιμήσεις του ΔΝΤ.
Μία καταρχήν συμφωνία για τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, ή έστω ισχυρές διαβεβαιώσεις πως θα προκύψει η επιθυμητή σύγκλιση έως το Eurogroup της 22ας Μαΐου, θεωρείται από την κυβέρνηση το «κλειδί» για να κλείσει μια συνολική συμφωνία. Το Eurogroup της 22ας Μαΐου -χωρίς να αποκλείεται και κάποιο έκτακτο Eurogroup νωρίτερα- είναι το νέο ορόσημο και η κυβέρνηση ελπίζει πως εάν προκύψει συνολική συμφωνία, τότε θα ανοίξει δρόμος για ένταξη των ελληνικών ομολόγων στην ποσοτική χαλάρωση το συντομότερο δυνατό. Σύμφωνα με πηγές κοντά στη διαδικασία στο ιδανικό σενάριο αυτό θα μπορούσε να σηματοδοτηθεί μέσα στον Ιούνιο, διευκολύνοντας τη διαδικασία σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας και επιστροφής του Δημοσίου στις αγορές ίσως και μέσα στους επόμενους μήνες. Πρέπει να σημειωθεί πως εφόσον όλα κυλήσουν θετικά, η τρόικα θα μπορούσε να επιστρέψει στην Αθήνα από την ερχόμενη εβδομάδα, να παραμείνει κάποιες μέρες ώστε να οριστικοποιηθεί η τεχνική συμφωνία (Staff Level Agreement ? SLA) και αφού ψηφιστούν τα μέτρα 2% του ΑΕΠ για τη διετία 2019 - 2020, να ανοίξει δρόμος για μια συνολική συμφωνία, τον Μάιο.
Πάντως το θέμα του χρέους παραμένει ένα σημαντικό αγκάθι στις συνομιλίες και με δεδομένα τα στενά χρονικά περιθώρια που έχουν όλες οι πλευρές στη διάθεσή τους, τα διαπραγματευτικά περιθώρια για την Ελλάδα παραμένουν περιορισμένα. Πρέπει επίσης να σημειωθεί πως το πακέτο των μεσοπρόθεσμων μέτρων, εκτιμάται πως εάν συμφωνηθεί, θα ξεκινήσει να τίθεται σε ισχύ, το πιθανότερο από τον Σεπτέμβριο του 2018, και μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος.
Ολοι οι πρωταγωνιστές
Αθρόα αναμένεται η προσέλευση κορυφαίων αξιωματούχων στην Ουάσιγκτον τις επόμενες μέρες. Σχεδόν όλοι οι μεγάλοι πρωταγωνιστές του ελληνικού ζητήματος, από την πλευρά των πιστωτών, αναμένεται να βρεθούν στο «στρατόπεδο» του ΔΝΤ λόγω της Συνόδου. Το σκηνικό θυμίζει παρόμοιες συναθροίσεις, σε επίπεδο... Washington Group, παλιότερα και σε άλλες φάσεις των διαπραγματεύσεων για την Ελλάδα, που είχαν όμως έναν κοινό παρονομαστή με αυτά που συζητούνται σήμερα: Το χρέος.
Παράλληλο πρόγραμμα «βλέπει» ο Κλ. Ρέγκλινγκ
Την ελπίδα ότι θα υπάρξει ένα παράλληλο πρόγραμμα του ΔΝΤ μαζί με το τρέχον του ESM, εξέφρασε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM) Kλ. Ρέγκλινγκ. Μιλώντας στην τηλεόραση του Bloomberg, σημείωσε μεταξύ άλλών πως ειμαστε στο τρίτο πρόγραμμα με την Ελλάδα και έχουν ήδη διατεθεί από τα ταμεία του ESM, 31 δισ. ευρώ, ενώ έχουμε ακόμα 15 μήνες μέχρι την ολοκλήρωσή του τον Αύγουστο του 2018. Σχετικά με το χρέος ο επικεφαλής του ESM τόνισε ότι «το Eurogroup έχει αποφασίσει ήδη από το 2015 τι θα κάνει την επόμενη διετία» και έχει ξεκαθαριστεί πως στο τέλος του προγράμματος, το καλοκαίρι του 2018, θα υπάρξουν μεσοπρόθεσμα μέτρα. Αυτά, όπως υποστήριξε, συγκεκριμενοποιήθηκαν με ανακοίνωση του Eurogroup αλλά δεν αποφασίστηκαν και θα ενεργοποιηθούν εφόσον χρειαστεί και εφόσον η ελληνική πλευρά συνεχίζει να προωθεί τις μεταρρυθμίσεις.
«Αυτό θα μπορούσε να γίνει του χρόνου», εκτίμησε, ενώ χαρακτήρισε σημαντικό «και το τρίτο στοιχείο της συμφωνίας, η μακροπρόθεσμη οπτική που είναι κρίσιμη για την Ελλάδα: εάν χρειαστεί θα υπάρξουν επιπρόσθετες παρεμβάσεις στο χρέος για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του. Πρόκειται για μία πολύ χρήσιμη δέσμευση, καθώς η αβεβαιότητα σε μακροπρόθεσμο επίπεδο είναι μεγάλη», κατέληξε. Όσον αφορά στο ρευστό πολιτικό περιβάλλον στην Ευρωζώνη και εάν τον φοβίζει ένα εκλογικό αποτέλεσμα, ίσως απ' τη Γαλλία, που θα έθετε σε κίνδυνο το ελληνικό πρόγραμμα, υποστήριξε πως δεν αναμένει προβλήματα στην Ευρωζώνη που θε θέσουν σε κίνδυνο τις δεσμεύσεις των χωρών- μελών για την Ελλάδα», δηλώνοντας παράλληλα «αισιόδοξος» για το αποτέλεσμα των γαλλικών εκλογών.
imerisia.gr
Σε παράλληλη τροχιά θα βρεθεί μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες η ολοκλήρωση της τεχνικής συμφωνίας που θα σφραγίσει τη συνέχιση της λιτότητας και μετά το 2018 με τα νέα μέτρα ύψους 4,5 δισ. ευρώ αλλά και τη λύση για το χρέος και τα πλεονάσματα που θα συζητηθούν τις επόμενες ημέρες στην Ουάσιγκτον στο πλαίσιο της εαρινής συνόδου του ΔΝΤ.
Οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών (Ε.Ε., ΕΚΤ, ESM) και οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης που θα αποφασίσουν για το μέλλον της Ελλάδας θα βρεθούν από τα μέσα της εβδομάδας στην αμερικανική πρωτεύουσα. Ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος και ο αναπληρωτής ΥΠΟΙΚ Γιώργος Χουλιαράκης βρίσκονται στην Ουάσιγκτον από τη Μ. Πέμπτη και θα έχουν συναντήσεις με υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης αλλά και αξιωματούχους της Ε.Ε., του ΔΝΤ, της ΕΚΤ και του ΕΜΣ. Αν και το πρόγραμμα δεν έχει καθοριστεί, επιδίωξη του οικονομικού επιτελείου θα είναι να υπάρξουν συναντήσεις με τον υπουργό Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνιούσιν, την Κριστίν Λαγκάρντ και τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
Μεγάλο ερωτηματικό παραμένει η στάση της κυβέρνησης των ΗΠΑ στο ελληνικό θέμα, με την ανώνυμη δήλωση υψηλόβαθμου στελέχους του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ να κάνει λόγο για υποστηρικτικό ρόλο του ΔΝΤ στο ελληνικό θέμα, εν αναμονή και της δημόσιας συζήτησης που θα έχει την Πέμπτη η κ. Λαγκάρντ με τον νέο Αμερικανό ΥΠΟΙΚ Στίβεν Μνούσιν.
Σε κάθε περίπτωση, το ΔΝΤ θα ζητήσει από όλους «καθαρές λύσεις» για το χρέος, έστω και αν αυτές εφαρμοστούν από το 2018 και μετά. Αυτό τουλάχιστον άφησε να εννοηθεί η επικεφαλής του ΔΝΤ κ. Λαγκάρντ μετά το διήμερο των συναντήσεων που είχε την εβδομάδα πριν από το Πάσχα με τη Γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ.
Εκτός από τα βραχυπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, τα οποία έχουν αρχίσει να εφαρμόζονται από τον περασμένο Φεβρουάριο, στην Ουάσιγκτον αντικείμενο συζήτησης θα είναι και τα μεσοπρόθεσμα και τα μακροπρόθεσμα μέτρα που έχουν περιληφθεί στη σχετική πρόταση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και έχουν εγκριθεί από τις 26 Μαΐου του 2016.
Τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος αφορούν:
1. Το ενδεχόμενο να υπάρξει μερική εξόφληση των υφιστάμενων δανείων προς την Ελλάδα με την ενεργοποίηση των 19,4 δισ. ευρώ που έχουν απομείνει από το δάνειο των 25 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών που ολοκληρώθηκε το 2015. Με τα χρήματα αυτά μπορούν να εξαγοραστούν το 2018 δάνεια του ΔΝΤ, για τα οποία το σημερινό επιτόκιο είναι περίπου 3%, μεγαλύτερο από αυτό που προσφέρει ο ESM.
2. Χρήση των κερδών του 2014 (περίπου 1,8 δισ. ευρώ) από τον ESM και την ΕΚΤ και των κερδών από τα ομόλογα των προγραμμάτων ANFA και SMP που έχουν στην κατοχή τους η ΕΚΤ και οι άλλες Κεντρικές Τράπεζες και υπολογίζονται περίπου στα 14 δισ. ευρώ από το 2013 μέχρι και σήμερα.
3. Κατάργηση του περιθωρίου επιτοκίου που σχετίζεται με την επαναγορά χρέους των 33 δισ. του 2012 με στόχο χαμηλότερα επιτόκια δανεισμού και ομαλοποίηση των πληρωμών.
4. Εάν κριθεί απαραίτητο, μπορεί να υπάρξει κάποια πρόσθετη στοχευμένη αναδιαμόρφωση του EFSF (π.χ. επέκταση της μέσης σταθμισμένης διάρκειας, εκ νέου απόσβεση του προφίλ του EFSF, καθώς και μείωση ή αναβολή των πληρωμών τόκων).
Στα μακροπρόθεσμα μέτρα το πιο σοβαρό είναι ο μηχανισμός που πρότεινε ο ΕΜΣ και προβλέπει έναν «περιοριστή» του επιτοκίου αποπληρωμής των ευρωπαϊκών δανείων της Ελλάδας ώστε να σταθεροποιηθούν οι πληρωμές, οι οποίες δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το 15% του ΑΕΠ σε ετήσια βάση.
Αυτό το τελευταίο μέτρο έχει γίνει το μήλον της έριδος μεταξύ Βερολίνου και ΔΝΤ, με τη Γερμανία να επιμένει ότι η εφαρμογή του έχει πολύ μεγάλο κόστος και το ΔΝΤ ότι χωρίς αυτό η λύση για το χρέος (με δεδομένο ότι το κούρεμα έχει αποκλειστεί) είναι μισή.
Τα πλεονάσματα
Το δεύτερο εξίσου σημαντικό θέμα είναι η «δημοσιονομική πορεία» της Ελλάδας μετά το 2018. Και σε αυτό το θέμα υπάρχει μια πλειοψηφία χωρών στην ευρωζώνη η οποία πιστεύει ότι αν υπάρχει δημοσιονομική χαλάρωση σε ένα διάστημα τριών ετών τότε η λύση για το χρέος θα γίνει ακριβότερη.
Παρότι έχει περάσει ένας χρόνος από τις αποφάσεις του Μαΐου του 2016, το θέμα παραμένει «ανοιχτό». Το ΔΝΤ θα έρθει να ζητήσει ξεκάθαρες λύσεις αφού και αυτό επηρεάζει καίρια την πορεία του χρέους. Αν για παράδειγμα αποφασιστεί το – ακραίο- σενάριο της Γερμανίας για πρωτογενή πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ επί μία δεκαετία, το ΔΝΤ θα κάνει ακόμη πιο απαισιόδοξες προβλέψεις για την πορεία του ρυθμού ανάπτυξης ζητώντας περισσότερα για το χρέος.
Η τεχνική συμφωνία
Ανεξάρτητα από το τι θα συζητηθεί στην Ουάσιγκτον, από τις 24 του μηνός θα πρέπει να αναμένουμε την επιστροφή των ομάδων των δανειστών στην Αθήνα ώστε όλα όσα συμφωνήθηκαν καταρχήν στη Βαλέτα της Μάλτας να αποτυπωθούν σε ένα κείμενο τελικής συμφωνίας.
Τα δύσκολα θέματα που θα πρέπει να κλείσουν είναι ως γνωστόν η μείωση των συντάξεων το 2019, του αφορολογήτου το 2020 αλλά και ο μηχανισμός μέσω του οποίου η ελληνική πλευρά θα μπορεί να ενεργοποιήσει ταυτόχρονα θετικά και αρνητικά μέτρα από το 2019.
Στο ίδιο πακέτο είναι και το ενεργειακό: οι αποκρατικοποιήσεις των ΕΛΠΕ, του ΔΕΣΦΑ, της ΔΕΠΑ αλλά και το θέμα της ΔΕΗ. Παρότι προς στιγμήν πάγωσε, λόγω των περικοπών, μετά το πρόγραμμα η κυβέρνηση θα πρέπει να δεσμευτεί σε συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για πώληση μονάδων της Επιχείρησης στο πλαίσιο της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας.
Η επίσκεψη αυτή των θεσμών θα πρέπει να είναι και σύντομη και επιτυχής αν θέλουμε να υπάρξει επικύρωση της τεχνικής συμφωνίας σε έκτακτο Eurogroup μέχρι και τις αρχές Μαΐου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είναι «ανοικτές» στην ιδέα της συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στη χρηματοδότηση του ευρωπαϊκού προγράμματος στήριξης της οικονομίας της Ελλάδας που είχε συμφωνηθεί το 2015, η οποία έχει ανασταλεί εδώ και αρκετούς μήνες, δήλωσε χθες Πέμπτη ανώτερο στέλεχος του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών.
«Περιμένουμε οι Ευρωπαίοι να βοηθήσουν την Ελλάδα να επιλύσει τα οικονομικά της προβλήματα και θεωρούμε ότι το ΔΝΤ μπορεί να διαδραματίσει έναν υποστηρικτικό ρόλο. Θα εξετάσουμε κάθε ενδεχόμενη συμφωνία με ανοικτό μυαλό», δήλωσε ο αξιωματούχος αυτός του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ υπό τον όρο της διατήρησης της ανωνυμίας του.
Οι ΗΠΑ, ο κυριότερος μέτοχος στο ΔΝΤ, μοιάζουν με τη δήλωση αυτή να μην αποκλείουν μια νέα χρηματοδότηση της Ελλάδας από το Ταμείο, παρά τις επικρίσεις πολλών Ρεπουμπλικάνων εκλεγμένων για τα δύο προηγούμενα προγράμματα στήριξης του 2010 και του 2012.
Δεχόμενο πιέσεις από όλες της πλευρές, το ΔΝΤ αρνείται προς το παρόν να συμμετάσχει στη χρηματοδότηση του προγράμματος στήριξης ύψους 86 δισεκ. ευρώ της ευρωζώνης εάν δεν συμφωνηθούν νέες μεταρρυθμίσεις και δεν υπάρξει δέσμευση από τους Ευρωπαίους για την ελάφρυνση της ελληνικού χρέους.
Την περασμένη εβδομάδα η Ελλάδα και οι ευρωπαίοι πιστωτές της κατέληξαν σε μια «καταρχήν συμφωνία» για τις μεταρρυθμίσεις που καλείται να θέσει σε εφαρμογή η Αθήνα για την εκταμίευση της επόμενης δόσης του προγράμματος.
Την Τετάρτη η Γενική Διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ χαιρέτισε τις προόδους που έχει επιτευχθεί αλλά έκρινε πως απομένει ακόμη «ο άλλος μισός δρόμος» να διανυθεί.
Την επόμενη εβδομάδα οι υπουργοί των χωρών μελών της ευρωζώνης θα συμμετάσχουν στην εαρινή σύνοδο του ΔΝΤ στην Ουάσινγκτον και το ζήτημα του ελληνικού χρέους αναμένεται να έχει κεντρική θέση στις συζητήσεις που θα γίνουν.