Με μεγάλες τιμές εορτάζεται η Κοίμηση της Θεοτόκου σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, αλλά και στο εξωτερικό. Στη Λέσβο, η οποία φημίζεται για τα θρησκευτικά της μνημεία, στην γραφική κωμόπολη της Αγιάσου γιορτάζει η Παναγιά η Αγιασώτισσα.

Στην Αγιάσο, ο Δεκαπενταύγουστος αποτελεί μια ξεχωριστή εμπειρία για όλους. Χιλιάδες Πιστοί, επισκέπτες και ντόπιοι, απολαμβάνουν ένα από τα ωραιότερα πανηγύρια του ανατολικού Αιγαίου. Από χθες το μεσημέρι ανηφόριζαν για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Μεγαλόχαρης. Πολλοί είναι αυτοί που περπατούν 27 χιλιόμετρα για να φθάσουν στον αυλόγυρο της εκκλησίας, όπου και διανυκτερεύουν.

Την ημέρα της γιορτής της Παναγίας γίνεται με ευλάβεια η περιφορά της εικόνας γύρω από το ναό, ενώ ακολουθούν μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις στην πλατεία του χωριού. Εκτός από μουσική, οι μικροπωλητές προβάλουν με το καλύτερο τρόπο τα τοπικά προϊόντα, όπως χαλβά, ξυνόμηλα, αχλάδια και άλλα.

Η εικόνα της Παναγίας, να κρατά στην αγκαλιά της το Χριστό, λένε οι θρύλοι ότι είναι έργο του ευαγγελιστή Λουκά, πλασμένη με κερί και μαστίχα. . Όλη η εικόνα ντυμένη με πλάκα επίχρυση, με καλλιτεχνικά σχέδια και πολύτιμα πετράδια, πού λάμπουν στο φως των κανδηλιών.

Σύμφωνα με την παράδοση, μέσα στο πάχος αυτής της εικόνας ήταν κρυμμένη η παλαιά εικόνα του Αγάθωνα και πού ήταν και αυτή, κατά την παράδοση, έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Όμως η παράδοση έλεγε, και κάτι άλλο: ότι θα πέθαινε αυτός πού θα τολμούσε να ξηλώσει, να ανοίξει κατά κάποιο τρόπο ή για οποιοδήποτε λόγο, το πίσω μέρος της εικόνας. Ωστόσο, τελικά το πίσω κάλυμμα αφαιρέθηκε και βρήκαν ένα ξύλινο κιβώτιο και μέσα σ' αυτό την εικόνα της Παναγίας (τη θολή εικόνα στις φωτο), πού έφερε ο Αγάθων, τυλιγμένη προσεκτικά με ύφασμα βουτηγμένο, εμποτισμένο, σε κηρομαστίχα, που χρησιμοποιείται σαν ζεστός πολτός κατά τα εγκαίνια της Αγίας Τράπεζας των ναών.

Η εικόνα ήταν σαν αύτη πού ήξεραν, δηλαδή αυτή πού έβλεπαν και προσκυνούσαν οι πιστοί στο τέμπλο της εκκλησίας, με την επίχρυση επένδυση, η οποία ήταν πιστό αντίγραφο της κρυμμένης παλαιάς εικόνας του Αγάθωνα.
Αλλά ή εικόνα πού βρέθηκε ήταν φοβερά κατεστραμμένη. Πολλά κομμάτια από ξύλο της εικόνας είχαν αποσαθρωθεί, είχαν μαδύσει. Ένας Ρώσος τεχνίτης κάθισε αρκετό καιρό στη Μυτιλήνη και δούλεψε μερόνυχτα πάνω στην εικόνα προσπαθώντας να την καθαρίσει, και όπου το ξύλο είχε μαδήσει, το αντικαθιστούσε με κομμάτια ειδικού φελλού, πού τον συναρμολογούσε σαν ειδικός συντηρητής εικόνων.

Από τότε αποφασίστηκε να γίνει ένα μαρμάρινο προσκυνητάρι, μπροστά στην εικόνα της Παναγίας, πού βρίσκεται στο τέμπλο και πάνω σ' αυτό να τοποθετηθεί μόνιμα και ασφαλισμένα μέσα σε ξύλινη θήκη με διπλό κρύσταλλο ή αρχαία πολύτιμη εικόνα. Εκεί την βλέπουμε και την προσκυνάμε σήμερα.