Σε περιορισμό της δυνατότητας πληρωμής με άτοκες δόσεις προβαίνουν αρκετά λιανεμπορικά καταστήματα είτε με δική τους απόφαση είτε με απόφαση των τραπεζών με τις οποίες συνεργάζονται, μετά την επιβολή των ελέγχων στην κίνηση των κεφαλαίων.

Πρόκειται για μια από τις αρκετές «προληπτικού» τύπου πρακτικές που παρακολουθούμε να εφαρμόζονται στην αγορά τον τελευταίο μήνα, μια αγορά που λειτουργεί στη λογική του «ο φόβος φυλάει τα έρμα». Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται κυρίως στην κατηγορία των καταστημάτων πώλησης ηλεκτρικών συσκευών και γενικότερα ειδών οικιακού εξοπλισμού, κλάδος που έχει υποστεί βαρύτατο πλήγμα τα τελευταία πέντε χρόνια λόγω της συρρίκνωσης του διαθέσιμου προς κατανάλωση εισοδήματος.

Αυτό που συμβαίνει, λοιπόν, σε μερίδα του λιανεμπορίου τις τελευταίες εβδομάδες είναι κατ’ αρχάς να μειώνουν οι εταιρείες τον αριθμό των ειδών που μπορεί ο καταναλωτής να αγοράσει με άτοκες δόσεις. Αυτό, μάλιστα, παρατηρείται ακόμη και στις περιπτώσεις σχετικά υψηλής αξίας προϊόντων, άνω των 400 ευρώ, τα οποία μάλιστα οι εταιρείες διαφημίζουν στους καταλόγους των προσφορών τους.

Υπάρχουν, δε, γνωστές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κατηγορία των προϊόντων υψηλής τεχνολογίας οι οποίες πλέον δεν προσφέρουν τη δυνατότητα άτοκων δόσεων για κανένα από τα είδη που πωλούν.

Εάν ο καταναλωτής επιλέξει να πληρώσει με δόσεις, τότε θα επιβαρυνθεί με τόκο, ανεξαρτήτως του αριθμού των δόσεων. Πρόκειται για εταιρείες που μέχρι πρόσφατα έφταναν να προσφέρουν ακόμη και τη δυνατότητα πληρωμής με 40 άτοκες δόσεις, αλλά που πλέον έχουν καταργήσει όχι μόνο τη συνήθη πρακτική της πληρωμής έως 24 άτοκες δόσεις, αλλά της επιβάρυνσης ακόμη και όταν επιλεγεί η πληρωμή σε δύο δόσεις.

Το άλλο φαινόμενο που παρατηρείται και το οποίο οφείλεται στην πολιτική που ακολουθούν οι συνεργαζόμενες τράπεζες είναι να μην υπάρχει δυνατότητα πληρωμής με δόσεις (όχι μόνο άτοκες, αλλά συνολικά) εάν η πιστωτική κάρτα του καταναλωτή έχει εκδοθεί από συγκεκριμένα τραπεζικά ιδρύματα.

Ακόμη πιο περιορισμένες είναι οι δυνατότητες των καταναλωτών όταν επιλέγουν αυτή την περίοδο να πραγματοποιήσουν αγορές μέσω Διαδικτύου και επιθυμούν να πληρώσουν με άτοκες δόσεις κάνοντας χρήση πιστωτικής κάρτας. Από την έρευνα που κάναμε, διαπιστώσαμε ότι αυτή η δυνατότητα παρέχεται το τελευταίο διάστημα μόνο όταν οι αγορές γίνονται από το συμβατικό κατάστημα της αλυσίδας και όχι εξ αποστάσεως, μέσω του ηλεκτρονικού της καταστήματος.

Οι παραπάνω αλλαγές, αλλαγές που βεβαίως δεν αφορούν το σύνολο της αγοράς, αλλά εξαρτώνται από την πολιτική που εφαρμόζει κάθε επιχείρηση καθώς και την οικονομική της θέση στην παρούσα συγκυρία, δεν είναι οι μόνες στα συναλλακτικά ήθη και στις καταναλωτικές συνήθειες.

Πλέον σύνηθες παράδειγμα ήταν αυτό που παρατηρήθηκε ειδικά τις πρώτες ημέρες των capital controls, της μη αποδοχής πιστωτικών ή χρεωστικών καρτών από μερίδα επιχειρήσεων (υπολογίζεται ότι πρόκειται για περίπου 13%) και μάλιστα όχι μόνο του κλάδου των πρατηρίων καυσίμων.

Ενδεικτικό, επίσης, της κατάστασης που επικρατεί στην αγορά, ειδικά μάλιστα το διάστημα που δεν λειτουργούσαν τα υποκαταστήματα των τραπεζών, είναι η ανάπτυξη δύο εκ διαμέτρου αντίθετων πρακτικών στις σχέσεις πελατών-προμηθευτών. Ετσι, λοιπόν, σύμφωνα και με την πρόσφατη έρευνα της Endeavor Greece, ένα 45% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα ως μέτρο αντιμετώπισης της κρίσης ρευστότητας έχει λάβει μεταξύ άλλων την καθυστέρηση των πληρωμών προς τους προμηθευτές. Από την άλλη, ωστόσο, ένα 40% των επιχειρήσεων δήλωσε ότι έχει προχωρήσει στην αποπληρωμή των προμηθευτών. Πίσω από τη στάση αυτή κρύβεται ο φόβος που ακόμη υπάρχει σε σημαντική μερίδα πολιτών και επιχειρήσεων για «κούρεμα» καταθέσεων ή μετάβαση στη δραχμή. Ακριβώς για τον ίδιο λόγο, να μη μείνει δηλαδή «ο μουντζούρης στο χέρι», αρκετοί καταναλωτές προέβησαν τις ημέρες αυτές στην αγορά ακριβών ειδών, ακόμη και αυτοκινήτων. Στην περίπτωση μάλιστα της αγοράς αυτοκινήτων παρατηρήθηκε το φαινόμενο να σπεύδουν οι αγοραστές να προεξοφλούν το σύνολο του τιμήματος.

Στο ίδιο πνεύμα, υπήρξαν ελληνικές επιχειρήσεις με εξαγωγική δραστηριότητα οι οποίες ζήτησαν από τους πελάτες τους στο εξωτερικό (για παράδειγμα επιχειρήσεις τροφίμων που συνεργάζονται με ξένες αλυσίδες σούπερ μάρκετ) να μην τους πληρώσουν, παρά μόνο εάν διέθεταν λογαριασμούς και σε ξένες τράπεζες.

Η αγορά αν μη τι άλλο έδειξε για ακόμη μία φορά ότι διαθέτει αρκετή ευελιξία έτσι ώστε να προσαρμόζεται στις εκάστοτε συνθήκες. Ωστόσο, όταν οι έκτακτες συνθήκες, όπως είναι αυτές που ζούμε τώρα, προσλαμβάνουν χαρακτηριστικά μόνιμης κατάστασης, τότε θα δούμε για ακόμη μία φορά τα τελευταία χρόνια ριζικές ανακατατάξεις στον επιχειρηματικό χάρτη της χώρας, αλλά και δραστικές αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες.

Καθημερινή

Η δόση θα βγει ληξιπρόθεσμη και θα αρχίσουν να «τρέχουν» τόκοι υπερημερίας - Κίνδυνος ακόμα και απώλειας του δικαιώματος ψήφου στο Ταμείο - 30 ημέρες περιθώριο για να επιβληθούν κυρώσεις

Να μην πληρώσει τη δόση των 1,53 δισ. προς το ΔΝΤ προσανατολίζεται η κυβέρνηση, σκορπώντας νέα ανησυχία και εκνευρισμό σε Ουάσιγκτον και Ευρώπη, ενώ απόψε τα μεσάνυχτα λήγει και το ελληνικό πρόγραμμα.

Ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Σταθάκης ερωτηθείς από τους Financial times αν αληθεύει ότι η Ελλάδα δεν θα πληρώσει, απάντησε σωστά. Την ίδια δήλωση έκανε ο κ. Σταθάκης σε συνέντευξή του στο CNN. Και ο Β. Σόιμπλε σε δηλώσεις του στο ARD είπε πως η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι δεν θα πληρώσει το Ταμείο, κάτι άλλωστε που υπαινίχθηκε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στη χθεσινή συνέντευξή του στην ΕΡΤ. Οπως φαίνεται την κυβέρνηση φαίνεται να απασχολεί περισσότερο πλέον το νέο μέτωπο που άνοιξε με τους Ευρωπαίους εταίρους με αφορμή το δημοψήφισμα, καθώς οι τράπεζες στη χώρα παραμένουν κλειστές, χρόνος και χρήματα τελειώνουν, ενώ και η χώρα απειλείται να βρεθεί εκτός ευρώ.

Επιπλέον, η μη πληρωμή στο ΔΝΤ θεωρείται μικρότερο κακό από τη μη πληρωμή των 6,5 δισ. ευρώ τον Ιούλιο και Αύγουστο προς την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η επόμενη κρίσιμη ημερομηνία, αν αντέξει η Ελλάδα ως τότε, θα είναι η 20ή Ιουλίου και η πληρωμή του πρώτου «ακούρευτου» ομολόγου αξίας 3,45 δισ. ευρώ που κατέχει η ΕΚΤ, ενώ τριάντα μέρες μετά πρέπει να πληρωθεί και το δεύτερο ύψους 3,1 δισ. ευρώ.

Οι συνέπειες

Σε καμία περίπτωση όμως η αθέτηση της πληρωμής προς το ΔΝΤ δεν θεωρείται «παίξε-γέλασε». Εκείνο που ίσως σώζει την κατάσταση είναι πως η δόση θα βγει μεν ληξιπρόθεσμη αν δεν πληρωθεί, αλλά υπάρχει και ένα περιθώριο 30 ημερών πριν ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες για την επιβολή κυρώσεων από πλευράς του Ταμείου.

Και ενώ ένας μήνας μπορεί να φαίνεται … αιώνας, μπροστά στις ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων και των επομένων ωρών, υπάρχει πάντα και ο κίνδυνος για τον οποίο έχει προειδοποιήσει ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητος κ. Ρέγκλινγκ να ζητήσει και ο ESM ως άμεσα απαιτητά όλα τα χρήματα (140 δισ. ευρώ) που έχουν δοθεί προς την Ελλάδα.

Αν μέχρι το βράδυ πάντως δεν πληρωθεί η δόση, καθίσταται ληξιπρόθεσμη και από αύριο θα αρχίσουν να «τρέχουν» και αναδρομικά πιθανότατα, οι τόκοι υπερημερίας (από την 6η Ιουνίου που έπρεπε να είχε πληρωθεί η πρώτη από τις 4 δόσεις πριν ομαδοποιηθούν και μετατεθούν στα τέλη του μηνός).

Από την Τετάρτη, η γενική διευθύντρια του Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, θα ενημερώσει το Διοικητικό Συμβούλιο για τη μη εξόφληση της δόσης -κάτι που ενδεχομένως να προκαλέσει «τσουνάμι» αντιδράσεων και στο εσωτερικό του Ταμείου καθώς Βραζιλία και άλλα μέλη του Ταμείου έχουν εδώ χρόνια διαφωνήσει έντονα για την εμπλοκή του ΔΝΤ στη διάσωση της Ελλάδος -ενώ και στη συνέχεια η Αθήνα απειλείται και με απώλεια του δικαιώματος ψήφου στο Δ.Σ. του Ταμείου (θα το κερδίσει άλλη χώρα).

Όλα αυτά φαντάζουν όμως υποδεέστερα μπροστά στο ενδεχόμενο χρεοκοπίας και αποκλεισμού της Ελλάδας από κάθε πηγή χρηματοδότησης, τις αμέσως επόμενες μέρες του Ιουλίου.

Τότε η Ελλάδα θα θεωρηθεί σε κατάσταση ''καθυστέρησης πληρωμών των υποχρεώσεων της'' έναντι του ΔΝΤ.
Αυτόματα αυτό σημαίνει πως η Ελλάδα δεν θα μπορεί να αντλήσει χρήματα από το πρόγραμμα μέχρι να πληρώσει τις υποχρεώσεις της και μετά σε δεύτερο χρόνο θα ξεκινήσουν κυρώσεις από το ΔΝΤ κατά της χώρας που θα έχουν ως συνέπειες την αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου και την εκδίωξη από το ΔΝΤ μετά από δύο χρόνια.
Εδώ τονίζεται πως θα είναι η πρώτη μη πληρωμή από ανεπτυγμένη χώρα, και η μεγαλύτερη στην ιστορία του ΔΝΤ.

Σύμφωνα με την Καθημερινή, μετά την σημερινή ημερομηνία δεν θα υπάρξει για την Ελλάδα περίοδος χάριτος ενός μήνα για να ενεργοποιηθούν οι προβλέψεις παράλληλης χρεοκοπίας στα δάνεια διάσωσης που έχουμε πάρει από την Ευρωζώνη.

Η χρεοκοπία αμέσως μετά ανοίγει το δρόμο για πραγματοποίηση εφιαλτικών σεναρίων, όπως πτώχευση και εκκαθάριση τραπεζών, που μπορεί να σημάνει ακόμα και ολοκληρωτική απώλεια των καταθέσεων και όχι απλά κούρεμα
Αυτό πολύ απλά σημαίνει πως από τη στιγμή που το ΔΝΤ μας κηρύξει επισήμως σε κατάσταση καθυστέρησης πληρωμής τότε η Ευρωζώνη και οι μηχανισμοί της έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν από την Ελλάδα όλα τα δάνεια.
Δηλαδή πρόκειται για χρεοκοπία αν και στην οικονομική θεωρία η χρεοκοπία αφορά μόνο στα δάνεια έναντι ιδιωτών, και όχι έναντι οργανισμών όπως ο ΔΝΤ.

protothema.gr-kathimerini.gr