Εθελοντισμός, αλληλεγγύη, ενεργός πολίτης
Διαχρονικές αξίες και επιδιώξεις της Εκπαίδευσης. Σήμερα, επίκαιρες παρά ποτέ.
Μέσα από το Εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Νοιάζομαι και Δρω»
Προς ΜΜΕ Δωδεκανήσου

Οι ραγδαίες κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές και πολιτικές εξελίξεις τα τελευταία χρόνια δεν μπορούν και δεν πρέπει να αφήσουν ανεπηρέαστη την εκπαίδευση. Το σχολείο είναι η βάση, ο ακρογωνιαίος λίθος της κάθε κοινωνίας και οφείλει να συμβαδίζει με το σήμερα, να είναι «ανοικτό» και να αναπτύσσει δυναμικό και εξωστρεφή προσανατολισμό προς την κοινωνία και στους προβληματισμούς της.
Στο σύγχρονο σχολείο αποτελεί επιτακτική ανάγκη η ενεργοποίηση αμφίδρομης σχέσης της σχολικής κοινότητας με ζητήματα κοινωνικής ευαισθητοποίησης, η διέγερση της εγρήγορσης των νέων ανθρώπων και η καλλιέργεια της αξίας της συλλογικής προσφοράς.
Η εκπαιδευτική κοινότητα έχει τη δύναμη να αναπτύξει συλλογικά κοινωνικές δράσεις και προσεγγίζοντας βιωματικά και συνεργατικά τα κοινωνικά θέματα, να καλλιεργήσει τις αξίες της ανθρωπιστικής συνεισφοράς, του αλτρουισμού και της αλληλεγγύης και να ενισχύσει την κοινωνική συνοχή.
Η έννοια του εθελοντισμού και της ενεργού πολιτειότητας υποστηρίζεται και προάγεται μέσα από πολιτιστικές, κοινωνικές δραστηριότητες, ημερίδες, εθελοντικές δράσεις, από μαθητές/τριες εκπαιδευτικούς και γονείς, για να μεταδοθεί το μήνυμα της εκούσιας συνειδητής προσφοράς προς το κοινωνικό σύνολο, να εδραιωθεί η σπουδαιότητά του, στη σκέψη των νέων ανθρώπων και να υιοθετηθεί ως συμπεριφορά.
Αρκετά προγράμματα που υλοποιούνται στο πλαίσιο της σχολικής κοινότητας, καλλιεργούν και διαμορφώνουν εθελοντική συνείδηση στους/στις μαθητές/τριες καθώς τους/τις ενεργοποιούν για να δραστηριοποιηθούν σε διάφορους τομείς, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες, που σχετίζονται με την ευαισθητοποίησή τους, για πλήθος καίριων ζητημάτων. Ανάμεσα στα εκπαιδευτικά προγράμματα είναι το «Νοιάζομαι και Δρω».
Το Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα «Νοιάζομαι και Δρω».

Πανελλαδικό πρόγραμμα για την καλλιέργεια της εθελοντικής κοινωνικής προσφοράς στο σχολείο.

Για δεύτερη συνεχή χρονιά εφαρμόζεται το πανελλαδικό πρόγραμμα «Νοιάζομαι και Δρω», το οποίο απευθύνεται σε μαθητές/τριες όλων των τάξεων της σχολικής εκπαίδευσης από το Νηπιαγωγείο μέχρι το Λύκειο, με την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
Κατά το τρέχον σχολικό έτος 2016 - 17 συμμετέχουν 150 σχολεία, σε όλη τη χώρα, 450 εκπαιδευτικοί και περίπου 9.000 μαθητές/τριες.
Στόχος του προγράμματος είναι η ανάπτυξη της κουλτούρας της αλληλεγγύης, της ενεργού πολιτειότητας και του εθελοντισμού, στα παιδιά και στους νέους, καλλιεργώντας πηγαίες και βιώσιμες στάσεις ενεργού κοινωνικής προσφοράς με βιωματικές προσεγγίσεις.

Το πρόγραμμα, συντονίζεται από το μη κερδοσκοπικό σωματείο Δεσμός, σε συνεργασία με το Ίδρυμα Λαμπράκη, με σκοπό την καλλιέργεια της εθελοντικής κοινωνικής προσφοράς. Το Ίδρυμα Λαμπράκη είναι κοινωφελής μη κερδοσκοπικός οργανισμός που δραστηριοποιείται στους τομείς της παιδείας του πολιτισμού και της ανάπτυξης και έχει μακρά εμπειρία συνεργασίας με το ΥΠΕΠΘ για την υλοποίηση καινοτόμων δράσεων στην εκπαίδευση. Το έργο χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος και από το Κοινωφελές Ίδρυμα Α. Κ. Λασκαρίδη.

Κατά την εφαρμογή του προγράμματος εμπλέκονται όσο το δυνατόν περισσότεροι εκπαιδευτικοί και μαθητές/τριες, ενώ παράλληλα συμπράττουν γονείς ή/ και άλλοι συγγενείς των παιδιών, για την διεύρυνση και ενίσχυση των δράσεων και επιδιώκεται η αγαστή συνεργασία με διάφορους κοινωνικούς εταίρους όπως είναι οι εθελοντικές οργανώσεις, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι κοινωνικές υπηρεσίες, οι επιχειρηματικοί φορείς κ.α.
Από τα Δωδεκάνησα συμμετέχουν έξι (6) σχολικές μονάδες Α/θμιας & Β/θμιας Εκπαίδευσης.

Συγκεκριμένα συμμετέχουν:

Από την Α/θμια Εκπαίδευση, το 5ο Δημοτικό Σχολείο Ρόδου, το 7ο Δημοτικό Σχολείο Κω και το Δημοτικό Σχολείο Αστυπάλαιας.
Από την Β/θμια Εκπαίδευση, το Γυμνάσιο με Λ. Τ. Ζηπαρίου Κω, το Γυμνάσιο με Λ.Τ. Αγαθονησίου και το Γυμνάσιο με Λ.Τ. Αστυπάλαιας.
Οι επιμέρους θεματικές των προγραμμάτων αφορούν ζητήματα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, διατροφικών συνηθειών, μαθητικές δράσεις για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, όπως παιδιά με ειδικές ανάγκες και προσφυγόπουλα, καθώς επίσης και δραστηριότητες που αφορούν πρωτοβουλίες για την ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων του τόπου.
Για την υποστήριξη της εφαρμογής του Προγράμματος:
• εκπονήθηκε πολυμορφικό εκπαιδευτικό υλικό, που αποτελείται από τρία τεύχη, οδηγός για τον εκπ/κο, βιβλίο μαθητή και δραστηριότητες, ασκήσεις, τεχνικές για τον εκπ/κο,
• δημιουργήθηκε διαδραστικός διαδικτυακός τόπος, με πλούσιο σχετικό υλικό (βίντεο, ψηφιακές δραστηριότητες, φωτοθήκη από τις δράσεις κ.α.,
• πραγματοποιήθηκε το Νοέμβριο, στην Αθήνα, εισαγωγικό επιμορφωτικό πρόγραμμα σε συντονιστές και εκπαιδευτικούς, για τη συμβουλευτική υποστήριξη της αξιοποίησης του υλικού και της γενικότερης υλοποίησης του προγράμματος,
• προβλέφθηκε συνεχιζόμενη συμβουλευτική υποστήριξη των εκπαιδευτικών που θα εφαρμόσουν το πρόγραμμα στο σχολείο.
Για τη διάχυση των μαθητικών δράσεων στην ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα και στην κοινωνία θα γίνει προβολή των δράσεων των σχολείων στο διαδίκτυο, παρουσίαση των δράσεων σε επιστημονική διημερίδα, με την ολοκλήρωση του έργου και ελεύθερη διάθεση του παραγόμενου εκπαιδευτικού υλικού σε ηλεκτρονική μορφή.
Απώτερος στόχος είναι μετά την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων, να εξεταστεί η δυνατότητα για την οργανική ένταξη του εθελοντισμού ως διακριτό διδακτικό αντικείμενο στο ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου.

ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΡΙΑ ΣΤΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ
Ένα παράδειγμα εθελοντικής και αλληλέγγυας δράσης της εκπαιδευτικής κοινότητας Αρχαγγέλου προς μίμηση.
Λαμπρό παράδειγμα προς μίμηση εθελοντικής προσφοράς και αλληλέγγυας στάσης επέδειξε η Εκπαιδευτική Κοινότητα Αρχαγγέλου, αλλά και το σύνολο της Αρχαγγελίτικης κοινωνίας, με την ένταξη επτά προσφυγόπουλων στις σχολικές μονάδες της Α/θμιας Εκπαίδευσης.
Τα παιδιά των δύο Δημοτικών Σχολείων Αρχαγγέλου υποδέχτηκαν από την πρώτη στιγμή με φιλικά αισθήματα τα παιδιά σχολικής ηλικίας τριών οικογενειών προσφύγων από τη Συρία, που έφτασαν συνοδεία των μανάδων τους στα σκαλοπάτια των Δημοτικών Σχολείων. Οι οικογένειες φιλοξενούνται σε Ξενώνα Φιλοξενίας Γυναικών(δομή του Δήμου Ρόδου). Θα ήταν παράλλειψή μας να μην εκφράσουμε τις θερμές μας ευχαριστίες στους/στις υπεύθυνους/ες του ξενώνα και ιδιαίτερα στην ψυχολόγο Πωλίνα Καστράνη, που συνόδευε τα παιδιά και κατέβαλε προσπάθειες, να τα ενθαρρύνει και να τους μειώσει την αυτονόητη αμηχανία τους, μπροστά στο άγνωστο γι΄αυτά νέο περιβάλλον.
Θερμές ευχαριστίες, επίσης, οφείλουμε στην αδιόριστη δασκάλα, καθηγήτρια και διερμηνέα της αραβικής γλώσσας, Μαρία Χαραλάμπους, για τη σημαντική της εθελοντική συνεισφορά, στην επικοινωνία μας στη γλώσσα των οικογενειών και τη διευκόλυνση στη διεκπεραίωση όλων των διαδικασιών εγγραφής τους, (βιβλιάρια υγείας και λοιπά παραστατικά απαραίτητα για την καθ΄όλα νόμιμη εγγραφή τους). Να συγχαρούμε επίσης τους Διευθυντές των Σχολείων κ.κ. Δαμιανού Ελένης και Κασσιώτη Αναστάσιο και όλους τους εκπαιδευτικούς των Σχολείων γιατί με περισσή αγάπη φρόντισαν-και φροντίζουν- για την προμήθεια στα παιδιά, σάκες και άλλα σχολικά είδη, πολλά από τα οποία προσφέρθηκαν από τους φιλόξενους Αρχαγγελίτες γονείς και κατοίκους.
Τα παιδιά θα υποστηριχθούν για τη γλωσσική/μαθησιακή τους ένταξη για όσο διάστημα φοιτήσουν στα Σχολεία, από την Τάξη Υποδοχής που λειτουργεί στο Σχολείο, με διδάσκουσα την καταρτισμένη και ευαίσθητη αναπληρώτρια Αρχαγγελίτισσα δασκάλα, Κατερίνα Γιασιράνη.
Όπως τονίζεται σε προηγούμενο ενημερωτικό κείμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από εκπρόσωπο της εκπαιδευτικής κοινότητας, «Η σημασία και η αναγκαιότητα της ένταξης των προσφυγόπουλων σ΄ένα οργανωμένο σύστημα εκπαίδευσης και κοινωνικοποίησης είναι προφανής. Πρόκειται για υποχρέωση της Πολιτείας, που απορρέει τόσο από τον αξιακό, ηθικό κώδικα όσο και τις διεθνείς συμβάσεις που έχει υπογράψει η χώρα μας, να παρέχει εκπαίδευση σε όλα τα παιδιά των προσφύγων και μεταναστών.

Καλούμε πρωτίστως όλους τους εκπαιδευτικούς τους γονείς και τους μαθητές, όλη την εκπαιδευτική κοινότητα, να αναλάβουν δράσεις στήριξης των προσφύγων και μεταναστών μέσα στα σχολεία αλλά κι εθελοντικά όπου μπορούν κι έξω απ αυτά, μέσα στην κοινωνία
Οφείλουμε όλοι εμείς που ως λαός βιώσαμε και βιώνουμε την προσφυγιά και ξενιτιά να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να σταθούμε αλληλέγγυοι στους κατατρεγμένους και θαλασσοπνιγμένους από τους πολέμους και τη φτώχεια συνανθρώπους μας..»
Προσυπογράφουμε! Άλλωστε η φιλοσοφία του προγράμματος ΝΟΙΑΖΟΜΑΙ ΚΑΙ ΔΡΩ που συντονίζουμε, κινείται σε αυτήν την κατεύθυνση.

Οι συντονιστές του Προγράμματος «Νοιάζομαι και Δρω» στο Νομό Δωδεκανήσου
Πέτρος Σπανός, Σχολικός Σύμβουλος 3ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Α/μιας Εκπαίδευσης Νομού Δωδεκανήσου.
Αδαμαντία Φατσέα, Σχολική Σύμβουλος Φυσικής Αγωγής Α/θμιας & Β/θμιας Εκπαίδευσης Νομού Δωδεκανήσου