Εν όψει της καλοκαιρινής σεζόν όπου ο πληθυσμός των μικρών νησιών πολλαπλασιάζεται, το in μίλησε με δημάρχους της νησιωτικής ακριτικής Ελλάδας. Οι δήμαρχοι Χάλκης, Τήλου, Λειψών και Γαύδου, περιέγραψαν αναλυτικά την κατάσταση που επικρατεί στις δομές υγείας στα νησιά τους, σκιαγραφώντας παράλληλα και τα διοικητικά όρια ευθύνης τους.

Πρώτη «στάση» η Χάλκη και ο δήμαρχος του νησιού Ευάγγελος Φραγκάκης.

«Έχουμε ένα πλήρως εξοπλισμένο Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο» μας λέει. «Όμως συνήθως οι ανάγκες σε θέματα Υγείας, εξυπηρετούνται από αγροτικό γιατρό. Ο οποίος δεν είναι καθημερινά στο νησί, αλλά το επισκέπτεται κάθε 15 μέρες συνήθως.

Φέτος, είναι ευτύχημα πως το νησί έχει ειδικευμένο γιατρό, αλλά μέχρι τον Σεπτέμβριο. Το νησί διαθέτει ασθενοφόρο σε καλή κατάσταση, ωστόσο δεν υπάρχει οδηγός. Τον οδηγό κάνει συνήθως κάποιος εθελοντής αφού εκπαιδευτεί.
Ξέρετε μεταξύ άλλων ποιο είναι το μεγάλο πρόβλημα; Στον εκάστοτε αγροτικό ιατρό, πέφτει όλο το βάρος. Διότι ό,τι και αν γίνει, εκείνος είναι που γίνεται αποδέκτης των όσων έχουν να πούνε οι κάτοικοι.

Το θέμα είναι αν μπορεί ένας αγροτικός γιατρός, με όση εμπειρία και αν διαθέτει, να αντιμετωπίζει τόσα διαφορετικά περιστατικά. Έχουμε ένα μόνιμο πληθυσμό 250 ατόμων, με μέσο όρο ηλικίας τα 70 χρόνια. Το καλοκαίρι ο αριθμός των κατοίκων ξεπερνάει τους 1.500. Πώς είναι δυνατόν ένας και μόνο άνθρωπος να φέρει εις πέρας αυτό το καθήκον; Αυτοί οι άνθρωποι δουλεύουν καθημερινά πάρα πολλές ώρες χωρίς σταματημό ακόμη και τα Σαββατοκύριακα. Πρότασή μου είναι, μήπως και λυθεί το πρόβλημα, 6 μήνες από την πρακτική τους οι νέοι γιατροί να την κάνουν στα μικρά νησιά».

Η Μαρία Καμμά, δήμαρχος Τήλου, χωρίς περιστροφές λέει στο in ότι «Ζούμε από Θαύμα».
«Στην Τήλο μόνο αγροτικοί γιατροί έρχονται, οι οποίοι συνήθως εδώ ολοκληρώνουν και τη στρατιωτική τους θητεία. Νέα παιδιά που έρχονται αντιμέτωπα ως γιατροί με τον θάνατο πολλές φορές. Αυτό είναι ό,τι πιο επώδυνο για ένα νέο άνθρωπο που ξεκινάει την επαγγελματική του ζωή με τέτοια πίεση.

Αυτό είναι πολύ σκληρό για εμάς τους μόνιμους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες. Ζούμε από Θαύμα στην Τήλο. Τι άλλο να πούμε; Έχουμε ένα ασθενοφόρο, σε κακή κατάσταση – αναμένουμε ένα καινούργιο ευτυχώς – αλλά δεν έχουμε πλήρωμα. Οδηγό και διασώστη.

Τον οδηγό τον κάνει ο αντιδήμαρχος. Και κάτι ακόμα. Πριν λίγο καιρό κινδύνευε να κλείσει το σχολείο, σήμερα η Τήλος έχει 100 παιδιά που ζούνε. Και ρωτάω. Αυτά τα παιδιά, αλλά και όλοι οι κάτοικοι, δεν αξίζει να έχουν στο πλευρό τους το αναγκαίο ιατρικό προσωπικό;

Σκεφτείτε ο μοναδικός αγροτικός γιατρός να έχει να αντιμετωπίσει παράλληλα περιστατικά. Το καλοκαίρι υπάρχουν περιστατικά με πολυτραυματίες. Ο άνθρωπος αυτός υπερβάλλοντας εαυτό προσπαθεί χωρίς ύπνο πολλές φορές να σώσει ζωές και παράλληλα να τηλεφωνεί στο ΕΚΑΒ αν χρειάζεται μεταφορά του ασθενούς σε κάποιο νοσοκομείο. Αυτό το κάνω πλέον εγώ προκειμένου να τον υποστηρίξω στο έργο του. Είμαι δίπλα του όταν υπάρχουν σοβαρά περιστατικά για να τηλεφωνώ εγώ στο ΕΚΑΒ και να μπορεί ο γιατρός να κάνει την ιατρική δουλειά και όχι τη συντονιστική».

Ο δήμαρχος Λειψών, Φώτης Μάγγος δήλωσε στο in:

«Στο ΠΠΙ Λειψών υπηρετεί ένας οπλίτης ιατρός σαν αγροτικός και ακόμη μία αγροτικός ιατρός διορισμένη απ’ τη 2η ΥΠΕ.
Το ιατρείο του νησιού είναι πλήρως εξοπλισμένο με ό,τι χρειάζεται για να λειτουργήσει κανονικά. Διαθέτει ακόμη και οδοντιατρική καρέκλα πλήρως λειτουργική.

Υπάρχει ολοκαίνουργιο ασθενοφόρο ηλικίας 2 ετών.
Υπήρχε οδηγός ως επικουρικό προσωπικό μέχρι πριν 3 μήνες ο οποίος δεν έκανε αίτημα παράτασης της θητείας του και έτσι αυτή τη στιγμή το οδηγεί εθελοντής όταν παραστεί ανάγκη! Αναμένουμε τα αποτελέσματα της νέας προκήρυξης για την πλήρωση της θέσης.

Οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού είναι 800 και με τους επισκέπτες φτάνουμε τις 3000 τους θερινούς μήνες. Ευτυχώς μέχρι στιγμής παρόλο που οι συνθήκες είναι αντίξοες δεν συνέβη το μοιραίο σε κανένα περιστατικό είτε λόγω των ελλείψεων σε εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό είτε λόγω της απόστασης και της δυσκολίας πρόσβασης σε νοσοκομείο.

Πάγιο αίτημά μας είναι η πρόσληψη ενός παθολόγου ή γενικού γιατρού ο οποίος μαζί με τους δύο αγροτικούς θα μπορούν να αντιμετωπίζουν τα περιστατικά με επιτυχία και χωρίς να εξαντλούνται εργασιακά».

Η δήμαρχος Γαύδου, Λίλιαν Στεφανάκη είπε στο in:
«Στη Γαύδο, αυτή τη στιγμή, υπηρετούν δύο γιατροί οι οποίοι εναλλάσσονται ανά 15/μερο το χειμώνα ενώ την καλοκαιρινή περίοδο, λόγω φόρτου εργασίας, βρίσκονται και οι δύο συγχρόνως στο νησί. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να συμβεί κάποιο έκτακτο περιστατικό και αυτό σημαίνει ότι ο γιατρός ενός ακριτικού νησιού πρέπει να είναι σε ετοιμότητα όλο το 24ωρο. Στη Γαύδο, ο ένας γιατρός έχει την ειδικότητα του γενικού, του οποίου η θέση είναι μόνιμη, ενώ ο δεύτερος, το επόμενο χρονικό διάστημα θα πάρει την ειδικότητα του καρδιολόγου έχοντας ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του.

Σίγουρα η κατάσταση της υγειονομικής περίθαλψης στο νησί έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια και ελπίζω ότι έχουμε φύγει ανεπιστρεπτί από τις εποχές που στο νησί δεν υπήρχε γιατρός, αλλά υπάρχουν πάντα περιθώρια βελτίωσης. Θεωρώ ότι θα ήταν μεγάλη αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους ακρίτες εάν διοριζόταν ένας/μία νοσηλευτής/τρια, η οποία θα μπορούσε να αποσυμφορήσει την κατάσταση και θα επέτρεπε στο γιατρό να ασχοληθεί καθαρά με το ιατρικό του έργο.

Το ασθενοφόρο που έχουμε είναι μια παλιά κλούβα του δήμου. Ο γιατρός έχει κάνει κάποιες μετασκευές και ίσως θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερες για να καλύπτει πιο ολοκληρωμένα τυχόν ανάγκες, ενισχύοντάς το με κάποιο πιστοποιημένο εξοπλισμό και μέχρι να εξοπλιστεί το νησί με σύγχρονο ασθενοφόρο.

Οδηγός ασθενοφόρου δεν υπάρχει αλλά η ανάγκη αυτή -έχουμε πλέον καταλήξει- να καλύπτεται από τον επαγγελματία οδηγό της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας που υπηρετεί στο νησί. Οι μεταφορές που τυχόν χρειαστούν είναι περιορισμένες, λόγω της μικρής έκτασης του νησιού.

Στο νησί το χειμώνα ζουν περίπου 80 άτομα και το καλοκαίρι μπορεί να φτάσει να βρίσκονται στο νησί 3.000-3.500 άτομα. Το διάστημα από 20 Ιουλίου έως 20 Αυγούστου είναι η περίοδος με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα».
Η δήμαρχος ερωτήθηκε αν έχει συμβεί κάποιο περιστατικό σοβαρό που δεν μπόρεσε να αντιμετωπιστεί στο νησί;

«Στο νησί υπάρχει μόνο πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη και αυτό σημαίνει ότι όλοι οι κάτοικοι για να αντιμετωπίσουν κάποιο πρόβλημα υγείας θα πρέπει να μετακινηθούν στην Κρήτη. Επιπλέον, οποιοδήποτε έκτακτο σοβαρό περιστατικό προκύψει, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί στο νησί μας και δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που χρειάζεται διακομιδή των ασθενών.

Και όσον αφορά στη θαλάσσια διακομιδή, στην παρούσα φάση, γίνεται με πλωτό του Λιμενικού που έρχεται από την Παλαιόχωρα και χρειάζεται 3 ώρες να φτάσει και άλλες τόσες για να επιστρέψει.

Αν υπολογίζουμε ότι και το ασθενοφόρο χρειάζεται πάνω από μία ώρα για να φτάσει στο Νοσοκομείο Χανίων, η καθυστέρηση για να αντιμετωπιστεί το περιστατικό είναι μεγάλη και ίσως κρίσιμη.

Αναμένουμε την προμήθεια των νοσοκομειακών σκαφών που θα γίνει για το Λιμενικό, η οποία εξ όσων γνωρίζουμε έχει ανατεθεί, ένα από τα οποία θα έχει έδρα τη Χώρα Σφακίων για να εξυπηρετεί τη Γαύδο και τα νότια παράλια του δήμου Σφακίων που δεν έχουν οδικό δίκτυο».